ئۇنىۋېرسىتىت بىلەن بولغان كىلىشىمگە ئاساسەن يۇرتىمىز ياشلىرىغا بولغان بۇ پروگراممىنىڭ يۈرگۈزىلىنىۋاتقىنىغا بەش يىل بولغان بولۇپ،بىرىنجى قارار ئىككى ئوقۇغۇچى،ئۇنىڭدىن كىيىنكى قارارغا ئۈچ ياكى تۆت ئوقۇغۇچى قوبۇل قىلىنىپ كېلىنىۋاتىدۇ.

ئۇنىۋېرسىتىت ئىتالىيەدىكى تارىخى ئەڭ ئۇزۇن ئۇنىۋېرسىتىتلارنىڭ بىرى بۇلۇپ،فېزىكا بۆلۈمى گەرچە كۆلىمى چوڭ بولمىسىمۇ نۇقتىلىق ساھەلەردە،مەسىلەن:قاتتىق جىسىم نەزەرىيەسى X-نۇرى سپەكتراسى،قۇئانتۇم ئوپتىكىسى قاتارلىق گۇرۇپپىلار خەلقارادا ئالدىنقى قاتاردا تۇرىدۇ.ھازىرغىچە ئوقۇش پۈتتۈرگەن ئالتە نەپەر ئوقۇغۇچىنىڭ ئىچىدە بەش نەپىرى ئىتالىيە،فرانسىيە،ئىرلاندىيە،شىۋىتسىيە ۋە سەئۇدى ئەرەبىستانىدا دوكتۇرلۇق ئوقۇشىنى داۋاملاشتۇرىۋاتىدۇ.

ئوقۇش ئىككى يىللىق بولۇپ،ئەھۋالغا ئاساسەن بىر يىل ئۇزارتىشقا بولىدۇ.ئوقۇش مۇكاپاتى ئوقۇش پۇلى،ياتاق،تاماقنى كۆتۈرگەندىن باشقا يەنە مەلۇم مىقداردا ئوقۇش ياردەم پۇلىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.دەرسلەر ئىنگلىز تىلىدا ئۆتىلىدۇ.ئىتالىيە تىلىغا تىل تەلىپى قويۇلمايدۇ.

1. قىسقا يېزىڭ، يەنى ئۇزۇن ئىلخەتلەرنى يازماڭ. چۇنكى پروفىسسورلار ئادەتتە ئالدىراش بۇلىدۇ، شۇڭا ناتۇنۇش ئادەمدىن كەلگەن ئۇزۇن خەتلەرنى ئۇلار ئوقۇماسلىقى مۇمكىن. ئوزۇن خەتلەرنى يازسىڭىز ئۇلار خېتىڭىزنى ئوقۇپمۇ قويماسلىقى مۇمكىن.
2. نەخ گەپنى دەڭ. ئاۋال ئۆزىڭىزنى تۇنۇشتۇرۇڭ، ئاندىن نەتىجىلىرىڭىزنى (qualifications) دەڭ، ئاندىن ئۈزىڭىزنىڭ ئۇ پروفىسسورنىڭ تەتقىقات دائىرىسىگە چوڭقۇر قىزىقىش بارلىقىنى بىلدۈرۈڭ. ئاخىرىدا ئۇ پروفىسسورنىڭ سىز ئۈچۈن ئاساسلىق يىتەكچى پروفسسور بۇلۇشنى خالايدىغانلىغىنى سوراڭ.
3. جىددىلىشىپ كەتمەڭ، لېكىن خېتىڭىزدىكى گىرامماتىكىلىق ۋە يېزىلىشتىكى خاتالىقنى ئەڭ تۈۋەن چەككە چۈشۈرۇشكە تىرىشىڭ. باشقىلارنىڭ خېتىڭىزنى تەكشۇرۈپ ئوقۇپ بەرسىمۇ پايدىسى بار. لېكىن باشقىلارنىڭ ۋاختى بولمىسا ياكى سىز خېتىڭىزنى باشقىلارنىڭ ئوقۇشىنى خالىمىسىڭىز

مەنمۇ بۇرۇن ئامرىكىدا ئوقۇش ئىلتىماس قىلغاندا MS ئوقۇشقا قارىغاندا PhD ئوقۇش ئىلتىماس قىلسا ياردەم پۇلى (ئوقۇش مۇكاپات پۇلى)غا ئىرىشمەك ئاسانراق دەپ ئاڭلايتتىم. ھازىر مەن ئۇنۋېرسىتىتتا ئىشلەۋاتقان ۋاختىمدىمۇ يەنىلا PhD ئوقۇشقا ئىلتىماس قىلسا ياردەم پۇلىغا ئىرىشمەك ئاسان دىگەندەك گەپلەرنى ئاڭلاپ تۇرۇۋاتىمەن. شۇڭلاشقا مەن ئۈزەم بىلىدىغان ئۇچۇرلار ئارقىلىق بۇ كۆزقاراشنى ئايدىڭلاشتۇرسام دەپ ئويلايمەن.
ئۇنۋېرسىتىتلار PhD ئىلتىماسىنى ئاۋال ئويلىشىدىغانلىغى راس.لېكىن PhD ئوقۇش ئىلتىماسىغا قويۇلغان تەلەپمۇ يۇقىرى بۇلىدۇ. PhD /ئوقۇشىغا ئىلتىماس قىلىش ۋە ياردەم پۇلىغا ئىرىشىش MS كە قارىغاندا ئاسان بۇلىدۇ دەپ قاراش توغرا ئەمەس. بەزى مەكتەپلەر MS دىپلومى بولمىسا PhD ئوقۇش ئىلتىماسى قۇبۇل قىلمايدۇ، شۇڭا سىز ئاۋال MS ئوقۇشقا ئىلتىماس قىلىشىڭىز كىرەك. شۇڭلاشقا سىز ئاۋال مەكتەپلەردىكى ھەر قايسى ئوقۇش پروگراممىلىرىنىڭ تەلەپلىرىنى تەپسىلى ئوقۇپ چىقىشىڭىز ۋە پروفىسسورغا ئىلخەت يېزىپ ئۇنىڭ PhD ياكى MS ئوقۇغۇچىغا ئېھتىياجلىق ئىكەنلىكىنى بىلىۋېلىشىڭىز كېرەك.

ئىش تېپىش فرانسىيەدە بىر ئاز تەس. لېكىن ئىشنىڭ خاراكتېرىغا باغلىق ئەلۋەتتە. ئۇيغۇر ئوغۇل ئوقۇغۇچىلاردىن مۇتلەق كۆپچىلىكى موتو مىنىپ تاماق توشۇيدىغان ئىش قىلىدۇ. بۇ خىل ئىشنى ئوقۇغۇچىلار ئۆز ئارا بىر بىرىگە ئۇچۇر بېرىپ تېپىشىپ بېرىدۇ. يازدا يېزىلارغا چىقىپ مىۋە ئۈزۈش ئىشلىرىنىمۇ تاپقىلى بولىدۇ. قىزلاردىن تولىسى خەنزۇلارنىڭ ماگىزىنلىرىدا پىركازچىكلىق قىلىشىدۇ ياكى رېستورانلاردا كۈتكۈچى بولىدۇ. بۇ خىل ئىشلارنىمۇ ئۆز ئارا ئۇچۇر بېرىش ئارقىلىق تاپقىلى بولىدۇ. پارىژ رايونىدىن باشقا يەرلەردە بۇنداق ئىشلارنىمۇ تېپىش تەس. بۇنداق ئوقۇغۇچىلىق خىزمەتلىرىدە سائىتىگە 8 ياۋرو ئىش ھەققى ئالىدۇ. بۇندىن باشقا يەنە نۇرغۇن شەخسى دەرسخانە شىركەتلىرى بولۇپ، تىل دەرسى ياكى باشقا دەرسلەرنى بەرسىمۇ، بۇنىڭ ھەققى بىر ئاز يۇقىرى ھەم يېنىك بولىدۇ. لېكىن، خەنزۇ تىلى ئاساسەن دەرس تىزىملىكىدە يوق. باشقا دەرسلەرنى بېرىش ئۈچۈن، يېتەرلىك فرانسۇز تىلى سەۋىيىسى بولۇشى كېرەك. يېڭى كەلگەن ئوقۇغۇچىلارنىڭ تېزدىن ھەم ئەرزان تىل ئېگەللىشىدىكى يەنە بىر پۇرسەت، ”ئائىلىدە تۇرۇش“.

يىقىندا بىر تۇنۇشۇم تۈۋەندىكى ئۇچۇرنى ئەۋەتىپتىكەن، قىزىقىدىغانلار بوپ قالسا ئىلتىماس قىلىپ بېقىڭلار. بۇ مەكتەپنىڭ ئىسمى WoodStock ئىكەن، ئىزدەپ كۆرگەن ئوچۇرلارغا قارىغاند بۇ مەكتەپ بۇنىڭدىن يۈز نەچچە يىللار بۇرۇن قۇرۇلغان بولۇپ ياتاقلاشقان ۋە كۆلەملەشكەن خەلقارالىق ئوتتۇرا مەكتەپ ئىكەن، ھىندىستان ۋە جەنۇبى ئاسىيادا داڭلىق مەكتەپ ھىساپلىنىدىكەن. ئۇلار مەكتەپتىكى ئوقۇغۇچىلار ئېتنىڭ مەنبەسىنىڭ ھەرخىللىقىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن بۇ يىل ئوتتۇرا ئاسىيا، ئوتتۇرا شەرىق، جەنۇبى ئاسىيادىكى مۇسۇلمانلار ئائىلىسىدىن كەلگەن ئىككى قىز ئوقۇغۇچىغا ئوقۇش مۇكاپاتى بەرمەكچى بوپتۇ، 9- ياكى 10 سىنىپقا ئوقۇيدىغانلار بولسا بۇلىدىكەن، ئىنگىلىز تىلىدا راۋانراق بولۇشىنى تەلەپ قىلىدىكەن. قىززىقىدىغانلار ئۇچۇرنى تەپسىلى كۆرۇڭلار. ئىلتىماس قىلىش ۋاختىنىڭ …

بۇ تىمىنى كانادادا ئوقۇۋاتقان ئابدۈشۈكۈر ئۈزىنىڭ تەجرىبىلىرىگە ئاساسەن مەخسۇس چەتئەلگە چىقپ ئوقۇشقا تەييارلىق قىلىۋاتقانلار ئۈچۈن يېقىندا يازغان. ئابدۈشۇكۇر بۇرۇنمۇ جېك بلوگىدا كاناداغا ئوقۇشقا چىقىىش ۋە ۋىزا ئېلىش توغرىسىدە تەپسىلى تىما يازغان ئىدى. ئابدۈشۈكۈرنىڭ بۇ قىممەتلىك ئەمگىكى ئۈچۈن ئۇنىڭغا كۈپتىن كۆپ رەھمەت ئېيتىمەن.
ئابدۈشۈ كۈرنىڭ ئۇيغۇرچە بېسىش سۈرئىتى بەك ئاستا بولغاچقا خەنزۇچە يازغان. مۇرەككەپ بولمىغاچقا چەتئەلگە چىقىشقا تەييارلىق قىلىۋاتقانلارنى چۈشىنەلەيدۇ دەپ ئويلايمىز.

ئامرىكىدا ئوقۇش ئۈچۈن ئالدى بىلەن ئوقۇش ۋە تۇرمۇش خىراجىتىنى ھەل قىلىش ئەڭ ئاساسلىق ئىش. ئامرىكىنىڭ ئوقۇش ۋە تۇرمۇش خىراجىتى ئۇيغۇرلارنىڭ تۇرمۇش سەۋىيسىگە نىسبەتەن بەك قىممەت بولغاچقا ئۇيغۇرلارنىڭ ئۈزى ئوقۇش خىراجىتىنى چىقىرىپ ئوقۇش ئۇيغۇرلارنىڭ ئادەتتىكى مىليۇنىرلىرىنىمۇ خېلى ئويلاندۇرىدۇ. ئادەتتىكى پۇقرالار بۇلسا ئويلاشقىمۇ جۈرئەت قىلالمايدۇ. شۇڭىمۇ ھەم چەتئەلگە ئوقۇشقا چىقىۋاتقان ئۇيغۇرلار ئىچىدە ئامرىكىغا كەلگىنى ئەڭ ئاز. ئۇنداقتا ئاشۇ بىر قىسىم ئوقۇشقا كەلگەن ئۇيغۇرلار قانداق كەلگەن. (ئوقۇشقا كەلمەي باشقا يوللار بىلەن كىلىپ ئولتۇراقلىشىپ قالغان ئۇيغۇرلارنىڭ ئەھۋالى باشقا). ھازىرغىچە ئۇيغۇرلاردىن قانچىلىك ئادەم ئامرىكىغا پۈتۈن