پەلسەپە ۋە پەيلاسوپ نىمە ئۈچۈن جەلىپكار؟ 为什么哲学和哲学家有那般的吸引力 ئاپتورى: بوستاني مىنىڭ ھېس قىلىشىمچە، پەلسەپە ۋە پەيلاسوپ دىگەن بۇ ئىسىملار كۆپ ساندىكى كىشىلەرنى ئۆزىگە قاتتىق جەلىپ قىلىدۇ. ئەگەر نۇرغۇن مەسىلىلەر بىر سۆز بىلەن مۇندەرىجە قىلىپ تىزىلسا، ئالدى بىلەن پەلسەپە ۋە پەيلاسوپ دىگەن سۆزلەرنى …
«توققۇز ھىكمەت » 九条哲理圣言 ئاپتورى: بوستاني مەن باشلانغۇچ مەكتەپتە ئوقۇيدىغان چاغلىرىمدا،ھەريىلى 6-ئايدا مەكتەپتىن 4 كىلومىتىر يىراق كىلىدىغان، مەھەللىمىزدىكى قۇمۇشلۇق ۋە ساسلىق دەپ ئاتىلىدىغان يەرلەرگە بېرىپ دورىلىق گىياھ يىلتىزى كولايتتۇق. بۇ يىلتىزلارنى قۇرۇتۇپ سېتىپ، سىنىپىمىزغا كېرەكلىك ۋە ئۆزىمىزگە دەپتەر قەلەم سېتىۋالاتتۇق. …
ماكان ۋە ماكاننامە دىگەن نىمە؟ 什么叫做生态系统和生态学 ئاپتورى: بوستاني ماكان دىگەن نىمە؟ مۇئەييەن چاماندا(دائىرەدە)ئورتاق ياشاۋاتقان بارلىق جانىۋارلار بىلەن ئۇلارنىڭ مۇھىتى ئوتتۇرسىدا توختىماستىن ئېنىرگىيە ۋە ماددا ئالماشتۇرۇش جەريانىدا شەكىللەنگەن بىر پۈتۈن گەۋدە «ماكان» دەپ ئاتىلىدۇ. بىر تامچە سۇدا نۇرغۇن مىكرو جانىۋارلار ياشايدۇ، …
پەلسەپە دىگەن نىمە؟ (1) 什么叫做哲学 (پەلسەپە قوروسىغا ئىشىك تۈۋىدە تۇرۇپ نەزەر سالغىنىمدىن ئاددى ئومۇمى بايان) ئاپتورى: بوستاني مىلادىدىن بۇرۇن ھېساپلىغاندا، پلاتون،ئارىستوتىلدىن باشلاپ، زامانىمىزدىكى جامالىدىن ئافغانى، نەجىپ مەھمۇتقىچە بولغان ئاز كام 2500 يىل جەريانىدا، ئىنسانلار، پەلسەپە دىگەن نىمە؟ دىگەن سۇئالغا توختاۋسىز جاۋاپ ئىزدىگەن. نۇرغۇنلىغان …
ئالەمنىڭ قەۋىتى بولامدۇ؟ 宇宙有层次吗 ئاپتورى: بوستاني ئادەتتە بىز «قەۋەت» دىگەن سۆزنى ناھايىتى ئېنىق چۈشۈنىمىز. مەسىلەن: بىنانىڭ 10-قەۋىتى، تۇپراقنىڭ ئۆڭ قەۋىتى، زىمىننىڭ ئاتموسفېرا قەۋىتى، ئاسماننىڭ مۇنچىنچى قەۋىتى. پىيازنىڭ قەۋىتى……..دىگەندەك گەپلىرىمىزدە «قەۋەت» دىگەن ئۇقۇم ئېنىق ئىپادىلەنگەن. بەزىلەردىن ئاسمان يەتتە قەۋەت بولىدۇ دەپ …
قاپلىقدان گىياھلارنىڭ ئائىلىگىچە تاكسونلانغان ئۇيغۇرچە ناملىرى 被子植物的科级分类及其维吾尔语名称 ئاپتورى: بوستاني گىياھلار ئادەتتە ئۇرۇقىنىڭ قېپىنىڭ بار يوقلىقىغا ئاساسەن، «قاپلىقدان گىياھلار» ۋە «قاپسىزدان گىياھلار» دەپ ئىككىگە ئايرىلىدۇ. «قاپلىقدان گىياھلار » دىگىنىمىز، ئۇرۇقىنىڭ قېپى بار گىياھلارنى كۆرسىتىدۇ. بۇنى بىز «يېپىق ئۇرۇقلۇق ئۆسۈملۈكلەر » دەپمۇ …
ئايلار خىسلىتى 月份的功能 ئاپتورى: بوستاني قىش (قىشئاي، 1-ئاي) قىش كەلدى ، توڭلىتىپ زىمىن ئۈستى-ئاستىنى. يېغىپ دايىم قېلىن قار، ئاقتوندا ياپتى دالىنى. جۇد (جۇدئاي، 2-ئاي) جۇد كەلدى، ھۇشقۇرتۇپ، بوشاتتى، قەھرىتان سوغنى. خورىتىپ ، چارۋادىكى قويرۇق-ئىچتىكى ياغنى. ئەگىز (ئەگىز ئاي (نورۇزئاي)، …
پىت نەگە كەتتى؟ 人虱到哪里去了 ئاپتورى: بوستاني بىز كىچىك چاغلىرىمىزدا كىيىملىرىمىزدە «پىت» دەيدىغان بىر جانىۋار بولىدىغان. ئۇ ئۆزى كىچىك بولغان بىلەن بەدەننى بەك چاقاتتى.بۇ جانىۋار ئادەمگە شۇنچىلىك ئامراقكى،پۈتۈن بەدەندە بولۇپمۇ باشتىكى چاچ ئارىسنى ماكان قىلىپ ياشايتتى.ئادەملەر بۇ جانىۋارغا شۇنچىلىك ئۆچ تۇرۇپمۇ …
ئۇيغۇر تىلىمىزدا، پەسىل، ئاي ۋە مەۋسۇم ناملارى كۆپخىل ئاتالغان. بولۇپمۇ، ئاي ۋە مەۋسۇم ناملىرى ئەرەپچە، پارىسچە ھەم بۇ ئىككىسى ئارالاش كەلگەن ئۇيغۇرچە دىگەندەك ھەر خىل ناملاردا ئاتالماقتا. دىمەك، كۆپچىلىك كىشىلىرىمىز بىردەك قۇبۇل قىلغان ياكى بىرلىككە كەلگەن ئۇيغۇرچە ئاي ۋە مەۋسۇم ناملارى تېخى ۋۇجۇدقا كەلمىگەندەك قىلىدۇ. شۇڭا مەنمۇ، مەزگۇر ئەسەردە بۇرادەرلەرنىڭ پايدىلىنىشى ئۈچۈن، مويسىپىتلاردىن ئاڭلىغانلارىم، بىلگەنلەرىم ھەم ئۇيغۇرچە ئىسىم سۆز بولۇدۇ دەپ قاراغانلارىم بۇيىچە ئاي ۋە مەۋسۇم ناملارىنى تىزىپ كۆرسەتتىم. مۇھاكىمە قىلىپ باقارسىزلەر.
«چىللەسوغ» 九九寒 ئاپتورى: بوستاني بىريىلدا بولۇر توققۇز قىتىم قاتتىق سوغ. ئەل ئىچىدە بۇنى دەر « 9چىللە سوغ». بىر چىللە داۋام ئىتەر توققۇز كۈن، 9 چىللە داۋاملىشار سەكسەنبىركۈن. قىش مەۋسۇمدە باشلىنار بىرىنچى چىللە ئۇيخاندا ئاخىرلىشار توققۇزىنچى چىللە. بىرىنچى …