نىمە ئۈچۈن ئىككى تىمۇرنىڭ بىرى خان، يەنە بىرى ئەمىر دەپ ئاتالغان؟ جىمسارى بايان ئەۋۋەل بايانىمدىن ئەۋۋەل، بۇرادەرلەرگە مەلۇم بولغايكى، 20-جۇد كۈنى، ۋېبتور «باغداش»تا، «تارىختا ئۆتكەن كىشىلەرنى قانداق باھالاش كېرەك؟» ناملىق ئەسەر نەشىر قىلىندى. ئۇنىڭدا، قوشۇمچە قىلىنغان، «بەزى ئىنكاسلاردا، ئەمىر تىمۇر …

بىز ئادەتتە، ئادەمنىڭ تاشقى يەتتە ئەزاسىغا ئوخشاش، ئىچكى ئەزالارنىڭ بارلىقىنى بىلىمىز. ئەمما، بۇ ئەزالارنى ئادەتتە يۈرەك، ئۆپكە، جىگەر، بۆرەك، ئاشقازان دىگەندەك «بەش ئىچكى ئەزا» دەپ ئاتاۋاتقاندەك ھەم شۇنداق چۈشۈنىۋاتقاندەك قىلىمىز. مەن، ئادەم تېنىنىڭ ئىچىدىمۇ بەش ئەزا ئەمەس، «يەتتە ئەزا» بار دەپ قارايمەن. مەزگۇر ئەسەردە، چۈشەنچەمدىكى ئىچكى يەتتە ئەزا كۆرسىتىلدى.

مەن باشلانغۇچ مەرىپەتتىن باشلاپ، ئادەم تېنىدە (بەدەندە) تاشقى بەش ئەزا بولۇدۇ دىگەن چۈشەنچىدە چوڭ بولغان. ھازىرمۇ، بارلىق دوختۇرخانىلاردا «بەش ئەزا بۆلىمى» دەپ ئاتالغان بۆلۈملەر بار. كۈندۈلۈك گەپلىرىمىزدە، «ئۇنىڭ بەش ئەزايى ساق» دىگەندەك گەپلەرنى قىلىپ ياكى ئاڭلاپ تۇرۇمىز. ئەمما مەن، ئۇزۇندىن بۇيان، بۇ «بەش ئەزا» دىگەن سۆز ھەم چۈشەنچە خاتا بولۇپ قالغانمۇ قانداق؟ دىگەندەك گۇمانلاردا بولۇپ كەلدىم. دىمەك، مەن، «بەش ئەزا» ئەمەس، ”يەتتە ئەزا » بولۇدۇ دەپ قارايمەن. مەزگۇر ئەسەردە، چۈشەنچەمدىكى يەتتە ئەزا كۆرسىتىلدى.

“Ruxsamet”, A.Rehmetulla qoyghan uyghurce giya isimini bildvrdighan isim swz bolup, “ruxsa giyalar jemeti” digenni bildvridu. Uyghurce menbelerde, “etirgvl etriti” dep atalghan.

Ruxsamet, qapliqdan giyalar icidiki qoshpel giyalr tvrkvmining ruhsalar tamaqigha teve bolup, uning 24 ailisi, 260 /etrapida ruqi, 7700 etrapida zati bar. mezgur eserde, ruhsamettiki 24 aile ve ularning namliri kwrsvtvldi.

Yangaqile ve uning ruq-zatliri 核桃科及其属种系列 ARjim Mezgur eserde, yangaqile ve uning ruq-zatlari ve ularning namliri toghrisida melumat berildi. Mezgur eserdiki giya namlirining uyghurcesini aptor qoyghan. Yeny, A.Rehmetulla otturigha qoyghan qaide boyice ataldi. 1. yangaqilening nesep teveliki Yangaqile, ”faghalmet“ tiki 7 …

مەزگۇر ئەسەردە، رۇخسامەت ۋە ئۇنىڭ 9 ئائىلەسى، ئۇلارنىڭ ئۇيغۇرچە، لاتىنچە، خەنزۇچە ناملىرى كۆرسەتىلدى.

رانۇنمەت (毛茛目Ranunculales)، رانۇن گىياھلار جەمەتى دىگەننى بىلدىرەدى. رانۇنمەت، «APG سىستېماسى» دا، نەق قوشپەلگىياھلار تارماقىدىكى ئىپتىدائى جەمەت ھېساپلانادى. رانۇنمەت، 10 ئائىلەنى ئۆز ئىچىگە ئالادى.

شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونۇم رايونىمىز، دۆلىتىمىز جۇڭگودىكى تاغلار كۆپ جايلاشقان رايونلارنىڭ بىرى. شىنجاڭدا ئالتايتاغلاش (阿勒泰山系)، جۇڭغارغەربى تاغلاش (准格尔西部山系)، تەڭرىتاغلاش (天山山系)، قۇرۇمتاغلاش (昆仑山系) قاتارلىق 4 چوڭ تاغلاش بولۇپ، بەيتىكتاغ، ئالتايتاغ، بارلۇقتاغ، سېمىزتايتاغ، ئۇرقاشارتاغ، ئىلانقابىرغاتاغ، پولىكنورتاغ، بوغداتاغ، قاراقىزىلتاغ، پامىرتاغ، قۇرۇمتاغ، قاراقۇرۇمتاغ ۋە ئالتۇنتاغ قاتارلىق 100گە ياقىن تاغداشلارنى (تاغ تىزمىسى، 山脉) ئۆز ئىچىگە ئالادى. بۇرادەرلەرنىڭ پايدىلىنىشى ئۈچۈن، مەزگۇر ئەسەردە، شىنجاڭدا مەۋجۇد تۇرغان، يەربويى 5000 مېتىردىن ئاشادىغان 64 چوققا-داۋاننىڭ نامى، ئىگىزلىكى، جايلاشقان تەۋەلىكى (ناھىيەگىچە) قاتارلىق مەزمۇنلار قىسقىچە بايان قىلىندى.

ئالدى بىلەن بارلىق مۇسۇلمانلارنىڭ جۈملىدىن ئاكادېمىيە بارلىق زىيارەتچىلەرىنىڭ 1434-قىتىملىق روزا ھېيتىمىزنى قۇتلۇقلايمەن. بۇرادەرلەرنىڭ پايدالانىشى ئۈچۈن، مەزگۇر ئەسەردە ھايۋانات ھۈجەيرەسىنىڭ تۈزۈلىشى ۋە ئۇلارنىڭ ئۇيغۇرچە، خەنزۇچە ناملارى كۆرسەتىلدى.

«ئاكادېمىيە» تورىنىڭ 2014-يىللىق 21-سەپەر سانىدا «گىيا بەرگلەرىنىڭ شەكلى ۋە نامى (1)» ناملىق ئەسەر نەشىر قىلىنغان. مەزگۇر ئەسەر، ئەنە شۇ ئەسەرنىڭ داۋامى بولۇپ، بۇرادەرلەرنىڭ پايدالاىنشى ئۈچۈن، قاپلىقدان گىيا بەرگلەرىنىڭ ئۈستى قىسمىنىڭ ھەم ئاستى قىسمىنىڭ شەكىللىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئۇيغۇرچە ناملارى كۆرسەتىلدى.