شىنجاڭدا ئۇچرايدىغان گىياھرۇقلار ۋە ئۇلارنىڭ ئۇيغۇرچە ناملىرى (1-قىسىم) 新疆分布的植物属及其维吾尔语名称 （第一部分） ئاپتورى: بوستاني بايان ئاۋۋال بىز دائىم ئاتايدىغان ئالما، ئۆرۈك، ياڭاق، ئۈزۈم، بۇغداي، يانتاق، تال، تېرەك دىگەن ناملار، ئۇيغۇرچە گىياھرۇق نامى بولۇپ ھېساپلىنىدۇ. گىياھرۇق ناملىرىنى قويۇش، گىياھزات ناملىرىنى قويۇشنىڭ ئاساسى. ئادەتتە …

خەۋپكە ئۇچرىغان گىياھلار دىگەن نىمە؟ 什么是叫做受威胁的植物？  ئا.رەھمەتۇللا جىمسارى بايان ئاۋۋال يېقىنقى 60 يىل مابەينىدە، ئىلىمىزنىڭ خەلق ئېقتىسادى ئىگىلىگى زور قەدەملەر بىلەن ئىلگىرلەپ، جەمىيىتىمىزنىڭ ھەرقايسى ساھەلىرى زور تەرەققىياتلارغا ئىرىشتى. شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا، دۇنيادىكى تەرەققى قىلغان دۆلەتلەرگە ئوخشاش بەزىبىر مۇھىتقا پايدىسىز مەسىلىلەرمۇ …

پۇرچاقىلە رۇقلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئۇيغۇرچە ناملىرى 豆科中的属种及其维吾尔语名称 ئاپتورى: ئا. رەھمەتۇللا بوستاني پۇرچاقىلە (پۇرچاق ئائىلىسى) دىكى گىياھلار، خەلق تۇرمۇشى ۋە جەمىيەت ئېقتىسادىدا ناھايىتى مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ. بىز ئادەتتە ئىستىمال قىلىۋاتقان ياغلار(مايلار)، كراخماللار، ئاقسىللار، كۆكتاتلار مانا مۇشۇ پۇرچاقىلە گىياھلىرىدىن كېلىدۇ. «فلورا شىنجاڭ» …

پىچانئىلە رۇقلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئۇيغۇرچە ناملىرى 鸢尾科中的属及其维吾尔语名称 ئاپتورى: بوستاني پىچان، مەلۇم بىر گىياھنىڭ ئۇيغۇرچە نامى. بۇنى يەنە ئۇيغۇر تىلىمىزدا، چېغىرتماق، چېقىرتماق، چېقىرتاماق، چىغىرتماق دەپمۇ ئاتىغان. پىچان نامى، يوقۇرىدا تىلغا ئالغان ناملار ئىچىدە ئەڭ ئىخچام ئاتالغان ئۇيغۇرچە نام بولغاچقا، پىچان دىگەن …

لەۋىيائىلە رۇقلىرى ۋە ئۇلارنىڭ ئۇيغۇرچە ناملىرى 唇形科的种属及其维吾尔语名称 ئاپتورى: بوستاني لەۋىيائىلە، مەنبەلەردە «كالپۇكسىمان گۈللۈكلەر ئائىلىسى» دەپمۇ ئاتالغان. مەنبەلەرگە قارىغاندا، لەۋىيائىلەنىڭ تەخمىنەن223 رۇقى، 3500 زاتى بار ئىكەن. لەۋىيائىلەدىكى 223 رۇقنىڭ ئۇيغۇرچە ناملىرى تولۇق ئاتالغان ئۇيغۇرچە ئەسەرلەر تېخى دۇنياغا كەلمىگەن. شۇ سەۋەپتىن مەزگۇر …

“Lavanruc” zatliri ve ularnin’ uygurqe namliri 薰衣草属物种及其维吾尔语名称 Aptori: Bostany 1.“Lavan” digen nime? “Lavan”, huxpurac kilidigan otqatcal giyahnin’ uygurqe nami. “Lavan” digen bu uygurqe atalguni, A.Rehmetulla “giyazat namini uygurqe atax we yazix caidisi” nin’ rohi boyiqe coygan.  Uygurqe Lavan , yene  “Lavangvl” depmu …

Zeperuc zatliri 番红花属植物种类 Aptori: Bostany eskertix: uygurqe erep yaziciga (kona yazic) puhta bolsammu, komputer mexhulatiga qala bolganlicim vqvn, erepqe, latinqe we hanzuqe yeziclarni kirixturup yazixta cynaldim. xun’a,mezgur eserni, muxu torda berilgen ”uylat yazic layihesi“ boyiqe yazdim,malal kwrmigeysiz. 1- zepenin’ geographiyelik tarcilixi Menbelerge cariganda, …

Zepenin’ taxon teveliki ve unin’ ectisadi cimmiti 番红花分类学位置及其经济价值 Aptori: Bostany eskertix: uygurqe erep yaziciga (cona yazic) puhta bolsammu, komputer mexhulatiga qala bolganlicim vqvn, erepqe, latinqe we hanzuqe yeziclarni kirixturup yazixta cynaldim. xun’a,mezgur eserni, muxu torda berilgen ”uylat yazic layihesi“ boyiqe yazdim,malal kwrmigeysiz. …

Zepe digen nime? 番红花是什么？ Aptori: Bostany eskertix: uygurqe erep yazikiga (kona yazic) puhta bolsammu, komputer mexhulatiga qala bolganlicim vqvn, erepqe, latinqe we hanzuqe yeziclarni kirixturup yazixta cynaldim. xun’a,mezgur eserni, muxu torda berilgen ”uylat yazic layihesi“ boyiqe yazdim,malal kwrmigeysiz. Biz uygur tilimizda “zepe” …

  korepqay (Gvlqay) digen nime? 什么是两色金鸡菊（昆仑雪菊）？ Aptori: Bostany Yecinci bir canqe yildin buyan, xinjian’da bolupmu hotende dorilic hususiyetke ige, “qay” cilip iqkili bolidigan bir hil giyah terilip bazar tapti. Buni yerlik kixilirimiz uygurqe “gvlqay” dep atidi. “gvlqay” dep atalgan bu giyah zadi candac …