culanruc zatliri

马属物种

A.R.Jimsary

Bayan avval

Academiye torinin’ 22-iyon sanida nexir cilingan “culan ve at” namlic eserde, culan ve at togrisida tohtalgan. Emma, culanrucnin’ (culan urucdixi depmu atilidu) zatliri barmu? Ular kaysilar? Digen sualga bu eserdin Javap qicmaydu. Xun’a, mezgur eserde, ene xu hectiki bilgenlirim cisciqe bayan cilindi.

1.culanruc zatliri

culanruc ( culan urucdixi) bolsa, hazir culanile (culan ailesi) de birdin bir hayat saclinip calgan zatlarnin’ omumisini kwrsvtidu. Menbelerge cariganda, kilxiler culanructa 10dek zatinin’ barlicini hatirligen. Bularnin’ jemteri twvendikiqe:

1.1 culan  perz’evalisky, yaki culan jun’gary (Equus przewaliskii, 普氏野马). Bu culannin’ latinqe namini, Poliakov digen kixi 1881-yili coygan iken.

1.2. culan zebry (Equus zebra,山斑马) , bu namni Linnaus 1758-yili coyg’an iken.

1.3. culan gevy (Equus grevyi, 细纹斑马), bu namni Dustalet digen kixi 1882-yili coyg’an iken.

1.4. culan burqily (Equus Burchelli,普通班吗)

1.5. culan gagaiy (Equus guagga,拟斑马),

1.6. culanat (Equss caballus, 家马)

1.7.culanixek (Equus asinus, 家驴)

1.8. xah’zat nami: culansar tibety  (Equus asinus kiang,西藏野驴亚种).

1.9.xah’zat nami: culansar hemony  (Equus hemionus,蒙古野驴亚种).

1.10. xah’zat nami: culansar africy  (Equus africanus, 非洲野驴亚种)

 Bayan ahir

Yocurida culanilenin’ culanruktiki zatlari ciscila tunuxturuldi. culanga ohxaydigan medenylextvrvlgen  hayvan at dep ataldi. atca ohxax hayvannin’ yavaiy halette yaxavatcanliri ”culan“ dep ataldi. ixekke ohxax hayvannin’ yavaiy halette yaxavatcanliri ”culansar“ dep ataldi.  culansarga ohxaydigan medeny hayvan ”ixek“ dep ataldi.

Bezi namlarni coygan kixinin’ ismi hem xu namni coygan vacti kwrsvtildi, bezilirinin’ ac calduruldi. Buraderlerdin iltimasim xuki, ac calgan hem kam calgan yerlerni toluclap coysin’iz. Eger siz muxu sahege cizicsin’iz, culanructiki her bir zatni ayrim eser cilip man’a yollap bersin’izmu bolidu. Academiye torida wz namin’izda nexir cilinidu.