11ئاۋغۇست
ئاقشاترۇق گىيالارى ۋە ئۇلارنىڭ ناملارى
دۇنيادىكى ئاقشاترۇق گىيالارى ۋە ئۇلارنىڭ ناملارى
جىمسارى
ئاقشاترۇق (冷杉属Abies) بولسا، قاراغايئىلەدىكى 11 رۇقنىڭ بىرى بولۇپ، رۇقتىكى زاتىنىڭ سانى جەھەتتە قاراغايئىلەدە 2- ئورۇندا تۇرىدۇ. ئاقشاترۇق، ئۇيغۇرچە مەنبەلەردە، «ئاق قارىغاي ئۇرۇقدىشى» دەپ ئاتالغان. ئاقشاترۇق گىيالارى، يەنە ئاقشاتلار دەپمۇ ئاتالادى. مەنبەلەردىن جەمتەر قىلىشىمغا قاراغاندا، دۇنياغا تارقالغان ئاقشاتلارنىڭ 48 زاتى، 12 شاخزاتى بار ئىكەن. بۇلارنى 1- جەدۋەلدە تىزىپ كۆرسەتتىم. جەدۋەلدىكى لاتىنچە ۋە خەنزۇچە ناملار، مەنبەلەردە يازىلغانى بويىچە ئالىندى. «ئۇيغۇرچە مەنبەلەردىكى نامى»، قەشقەر ئۇيغۇر نەشىرىياتى نەشىر قىلغان «خەنزۇچە-ئۇيغۇرچە ئۆسۈملۈك لۇغىتى» دىن ئالىندى. «ئا. ر. جىمسارى قويغان نامى»، ئا. رەھمەتۇللانىڭ «گىيا زات ناملارىنى قويۇش ۋە يازىش قائىدەسى» بويىچە ئاتالدى ھەم يازىلدى. جەدۋەلدىكى «ئاقشات بالسامى» دىگەن سۆز، زات نامىنى كۆرسەتەدى. «ئاقشات بالزام پانەرى» دىگەن سۆز، شاخزات نامىنى كۆرسەتەدى. دىمەك، ئىككى سۆزدىن تۈزۈلگەن ئىسىملار زات نامىنى بىلدىرەدى، ئۈچ سۆزدىن تۈزۈلگەن ئىسىملار، شاخزات نامىنى بىلدىرەدى.
1- جەدۋەل: ئاقشاترۇقدىكى زاتلار ۋە ئۇلارنىڭ ناملارى
ئا.ر.جىمسارى قويغان نامى |
لاتىنچە نامى |
خەنزۇچە نامى |
ئۇيغۇرچە مەنبەلەردىكى نامى |
1. ئاقشات فاسەرى |
Abies fraseri |
福莱胶冷杉 |
فراسېر ئاق شەمشادى |
2. ئاقشات بالسامى |
Abies balsamea |
胶冷杉 |
|
3. ئاقشات بالسام پانەرى |
Abies balsamea var. phanerolepis |
显鳞胶冷杉 |
|
4. ئاقشات قوشبەرگى |
Abies bifolia |
|
|
5. ئاقشات لاسكاپى |
Abies lasiocarpa – Rocky Mountain Fir; Subalpine Fir |
洛矶山冷杉;亚高山冷杉 |
لوس ئانگېلېس ئاق قارىغىيى |
6. ئاقشات لاسكاپ ئارىزونى |
Abies lasiocarpa var. arizonica – Corkbark Fir |
|
|
7. ئاقشات سىبىرى |
Abies sibirica |
西伯利亚冷杉 |
سىبىرىيە ئاق قارىغىيىسىبىرىيە ئاق شەمشادى |
8. ئاقشات ساخالىنى |
Abies sachalinensis |
库页冷杉 |
ساخالىن قارا شەمشادى |
9. ئاقشات كورىيانى |
Abies koreana |
朝鲜冷杉 |
چاۋشەن ئاق قارىغىيى |
10. ئاقشات نېفرولى |
Abies nephrolepis |
臭冷杉 |
سېسىق شەمشاد |
11. ئاقشات ۋىشى |
Abies veitchii |
白叶冷杉(富士山冷杉) |
|
11. ئاقشات ۋىش سىكوكى |
Abies veitchii var. sikokiana – Shikoku Fir |
|
|
12. ئاقشات زورى |
Abies grandis |
巨冷杉 |
چوڭ ئاق قارىغاي |
13. ئاقشات زور ئىداھونى |
Abies grandis var. idahoensis – Interior Grand Fir or Giant Fir |
|
|
14. ئاقشات كونكولى |
Abies concolor |
白冷杉(科罗拉多白冷杉) |
ئادەتتىكى ئاق قارىغاي |
15. ئاقشات كونكول لوۋىيانى |
Abies concolor subsp. lowiana – Low’s White Fir |
低海拔白冷杉杉;内华达白冷杉 |
|
16. ئاقشات دۇرانى |
Abies durangensis – Durango Fir |
|
|
17. ئاقشات دۇران كاھۇيلى |
Abies durangensis var. coahuilensis – Coahuila Fir |
|
|
18. ئاقشات فىلىنكى |
Abies flinckii – Jalisco Fir |
|
|
19. ئاقشات گۋاتېمالى |
Abies guatemalensis |
危地马拉冷杉 |
|
20. ئاقشات نېبرودېنى |
Abies nebrodensis |
西西里冷杉 |
|
21. ئاقشات ئاقۇچى |
Abies alba |
银冷杉(欧洲白冷杉) |
|
22. ئاقشات بورىسى |
Abies borisii-regis – Bulgarian Fir |
|
|
23. ئاقشات كەفالونى |
Abies cephalonica |
希腊冷杉 |
گىرىتسىيە ئاق شامشادى |
24. ئاقشات نورمانى |
Abies nordmanniana |
高加索冷杉 |
|
25. ئاقشات نورمان تۇركى |
Abies nordmanniana subsp. equi-trojani – Kazdağı Fir, Turkish Fir |
|
|
26. ئاقشات نورمان ئۇلۇقتاغى |
Abies nordmanniana subsp. bornmülleriana – Uludağ Fir |
|
|
27. ئاقشات پىنساپى |
Abies pinsapo |
西班牙冷杉 |
ئىسپانىيە ئاق شەمشادى |
28. ئاقشات پىنساپ ماروكانى |
Abies pinsapo var. marocana – Moroccan Fir |
|
|
29. ئاقشات ئالجىرى |
Abies numidica – Algerian Fir |
|
|
30. ئاقشات كاۋاكامى |
Abies kawakamii |
台湾冷杉 |
تەيۋەن ئاق قارىغىيى |
31. ئاقشات ھومولى |
Abies homolepis – Nikko Fir |
|
|
32. ئاقشات سۆسۈنى |
Abies recurvata |
紫果冷杉 |
|
33. ئاقشات سۆسۈن ئېرنېستى |
Abies recurvata var. ernestii – Min Fir |
|
|
34. ئاقشات فىرمى |
Abies firma |
日本冷杉 |
ياپون ئاق قارىغىيى |
35. ئاقشات بىشەنزۇئى |
Abies beshanzuensis |
百山祖冷杉 |
بەيشەنزۇ ئاق قارىغىيى |
36. ئاقشات شورلۇقى |
Abies holophylla |
辽东冷杉 |
لىياۋدۇڭ ئاق قارىغىيى |
37. ئاقشات شەنشى |
Abies chensiensis – Shensi Fir |
|
|
38. ئاقشات شەنشى سالۋىنى |
Abies chensiensis subsp. salouenensis – Salween Fir |
|
|
39. ئاقشات پىنروۋى |
Abies pindrow |
印度冷杉 |
|
40. ئاقشات زىيۋەنى |
Abies ziyuanensis |
资源冷杉 |
|
|
Section Amabilis (Pacific coast mountains, North America and Japan, in high rainfall mountains) |
|
|
41. ئاقشات ئامابىلى |
Abies amabilis – Pacific Silver Fir |
太平洋冷杉 |
|
42. ئاقشات مارىيەسى |
Abies mariesii |
大白时冷杉 |
|
|
Section Pseudopicea (Sino-Himalayan mountains, at high altitude) |
|
|
43. ئاقشات دېلاۋايى |
Abies delavayi |
苍山冷杉 |
ساڭشەن ئاق قارىغىيى |
44. ئاقشات فابرى |
Abies fabri – Faber’s Fir |
|
|
45. ئاقشات فورىسى |
Abies forrestii |
川滇冷杉 |
خۇشبۇي سىچىۋەن ئاق قارىغىيى |
46. ئاقشات چىنگى |
Abies chengii – Cheng’s Fir |
|
|
47. ئاقشات بۇتانى |
Abies densa – Bhutan Fir |
|
|
48. ئاقشات سپەكابى |
Abies spectabilis |
西藏冷杉 |
|
49. ئاقشات فەنجىڭشەنى |
Abies fanjingshanensis – Fanjingshan Fir |
|
|
50. ئاقشات يۋەنباۋشەنى |
Abies yuanbaoshanensis |
元宝山冷杉 |
يۈەنباۋ شەن ئاق قارىغىيى |
51. ئاقشات سۇماتى |
Abies squamata |
鳞皮冷杉 |
تەڭگىسىمان قوۋزاقلىق ئاق شەمشاد |
52. ئاقشات مايلىقى |
Section Oiamel (Central Mexico, at high altitude) |
|
|
53. ئاقشات رەلىيوسى |
Abies religiosa – Sacred Fir |
|
|
54. ئاقشات ھىكېلى |
Abies hickelii – Hickel’s Fir |
|
|
55. ئاقشات ھىكېل ئوكساكى |
Abies hickelii var. oaxacana – Oaxaca Fir |
|
|
|
Section Nobilis (western U.S., high altitudes) |
|
|
56. ئاقشات پوكەرى |
Abies procera |
壮丽冷杉 |
گۈزەل ئاق قارىغاي |
57. ئاقشات ماگنىفىكى |
Abies magnifica |
红果冷杉(加州红冷杉) |
|
58. ئاقشات ماگنىفىك شاستەنى |
Abies magnifica var. shastensis – Shasta Red Fir |
|
|
59. ئاقشات بىسلېكونى |
Abies bracteata – Bristlecone Fir |
圣塔路西亚冷杉 |
|
|
|
|
|
60. ئاقشات مىللەرى |
Abies milleri – (Extinct) Early Eocene[1] |
|
|
يازما ئاپتورى: ئارجىم
يازما يوللانغان ۋاقىت: 2014-يىلى 08-ئاينىڭ 11-كۈنى
يازما ئاۋاتلىقى: 205 قېتىم كۆرۈلدى
يازما ئادرېسى: ../?p=5009
بارلىق ھوقۇق ئاكادېمىيە تور بېكىتىگە غا تەۋە! رۇخسەتسىز قالايمىقان كۆچۈرۈپ ئىشلەتمەڭ!