نان سېتىۋېلىش

ئابلىكىم ئابدۇللا نۇرچىن

(ھېكايە)

ھېيتنىڭ بىرىنچى كۈنى ئەتىگەندىلا بۆلۈم مۇدىرى باشلىق ئىدارىدىكى بىر قانچە خىزمەتداشلارنىڭ تۇيۇقسىز ئۆيگە ھېيتلاپ كېلىشىنى پەقەتلا ئويلىماپتىمەن . تۇنجى بولۇپ مېنىڭكىگە ھېيتلاپ كەلگىنىغۇ ياخشى ئىش ، لېكىن مەن سەل ئالدىراپ قالغانىدىم. ئۇنىڭ ئۈستىگە بۇ ئالدىراقسان خوتۇن  «ئۆلمەكنىڭ ئۈستىگە تەپمەك » دېگەندەك ئاخشام بازاردىن ھەممە نېمىنى ئېلىپ ، ھېيتلىق نان ئېلىشنى ئۇنتۇپ قالغىنى كۆرمەمدىغان . ھەممە نازۇ – نېمەتلەر تولۇق بولسىمۇ ، نان دېگەن داستىخاننىڭ ئەڭ چوڭ يارىشىقى تۇرسا.  ئامالسىز ئالدىراش – تېنەشلا بازارغا نانغا يۈگۈردۈم.

«ھېيتتا ھەممە تىجارەتچىلەر دەم ئالغان بولسا قانداق قىلارمەن؟» دەپ ئەنسىرەپ بىنادىن چۈشسەم ، تەلىيىمگە يارىشا كوچا دوقمۇشىدىكى مەن دائىم نان سېتىۋالىدىغان ياش ناۋاي تونۇر بېشىدا بىرنېمىلەرنى قىلىپ تۇراتتى. يۈگۈرگىنىمچە ئۇنىڭ قېشىغا باردىم . ئەمما تونۇر بېشىدا بىرمۇ نان يوق ئىدى. پەقەت ئۇنىڭ قولىدىكى سۇلياۋ خالتىدىلا بەش تال نان پۇلاڭلاپ تۇراتتى .

_ كېلىڭ ئاكا! _ دېدى ئۇ جىددى تۇرقۇمغا قاراپ . مەن  ئالدىرىغىنىمدىن مەقسىتىمنى ئۇدۇللا ئېيتتىم:

_ ئۇكام مەن نان ئالاي دەپ كەلگەن ، نان بارمىدۇ ؟ _ سورىدىم مەن ئۇنىڭ قولىدىكى ناندىن كۆزۈمنى ئۈزمەي.

_ نان قالمىدى ئاكا ، ھېيت بولغاچقا ئەتىگەندىلا ئازراقلا نان ياققانىدىم ، ھەممىسى سېتىلىپ تۈگىدى.

_ ئاۋۇ قولىڭىزدىكىچۇ ؟ _ سورىدىم مەن .

_ بۇ ناننى ساتالمايمەن ئاكا ، خاپا بولماڭ .

_ سىز قانداق ناۋاي ، ناننى ياقىدىكەنسىز، نېمىشقا ساتمايسىز؟

_ ئەيىپكە بۇيرۇماڭ ، بۇ ناننى راستىنلا ساتالمايمەن ، _ ئۇ يەنىلا ئۆز گېپىدە چىڭ تۇردى .

_ ئۇكام ئۇنداق قىلماڭ ، ئۆيدە ئىدارەمدىكى باشلىقىم بىلەن بىر مۇنچە خىزمەتداشلىرىم ھېيتلاپ كەلگەن ، شۇ تاپتا  ئۇلارغا بىر چىنە چايمۇ قۇيمىدىم ، چۈنكى داستىخاندا نان بولمىسا چاي قۇيسىڭىزمۇ قاملاشمايدىكەن ، شۇڭا ئۇكام مەيلى نېمە بۇلىشىدىن قەتئىينەزەر، بۇ ناننى ماڭا سېتىپ بېرىڭ ، مەن شۇلارنىڭ ئالدىدا ئوسال بولۇپ قالماي ، نېنىڭىزنى مەن ئىككى ھەسسە ئارتۇق باھادا سېتىۋالاي ، بولامدۇ ؟ _ ئۇ گېپىمنى ئاڭلاپ ماڭا بىر خىل مەنىلىك قارىغىنىچە :

_ ئاكا سىزنىڭ ئاتا- ئانىڭىز يوقما ؟ _ دەپ سورىدى. مەن بىزنىڭ ھازىرقى سۆھبىتىمىزگە قىلچە مۇناسۋەتسىز بۇ سۇئالدىن سەل مەڭدىگىنىمچە جاۋاب بەردىم:

_ بار ، بۇنى سوراپ قالدىڭىزغۇ ؟

ئۇ كۆزۈمنىڭ ئىچىگە قادىلىپ تۇرۇپ  شۇنداق دېدى :

_ مېنىڭ ئاتا – ئانام شۇ تاپتا «بىزنىڭ ناۋاي ئوغلىمىز ئۆزى ھالا ل كۈچىنى چىقىرىپ ياققان ئىسسىق  نېنىنى ئېلىپ ھېيتلاپ كېلىدۇ» دەپ مېنىڭ يولۇمغا قاراپ تۇرىدۇ ، بۇ ناننى شۇلارغا ئاپىرىمەن . شۇڭا بۇ ناننىڭ «بىرسىنى مىڭ يۈەندىن سېتىۋالىمەن» دېسىڭىزمۇ  ھەرگىز ساتمايمەن . شۇ تاپنىڭ ئۆزىدە سىزنىڭ ئاتا-ئانىڭىزمۇ ئوغلىمىز خوتۇن- بالىسىنى ئېلىپ ھېيتلاپ ، يوقلاپ كېلىدۇ دەپ سىزنىڭ « ئاتا – ئاپا ھېيتىڭلارغا مۇبارەك بولسۇن» دېگەن بىر ئېغىز گېپىڭىزگە تەشنا بولۇپ ، يولىڭىزغا قاراپ كۆزلىرى تېشىلەي دېگەندۇ ھەقىچان . سىز بولسىڭىز بۇ يەردە باشلىقىمنى كۈتىمەن ، ئەل-ئاغىنەمنى كۈتىمەن دەپ پايپاسلاپ يۈرۈپسىز . ئۆيىڭىزدىكى مېھمانلىرىڭىزنىڭمۇ ئاتا – ئانىلىرى بار بولغىيدى، خالىسىڭىز مۇشۇ گەپلىرىمنى ئۇلارغا دەپ بېرىڭ . شۇنداق قىلسىڭىز ، مېنىڭچە ئۇلار سىزدىن داستىخان سالمىدى دەپ رەنجىپ كەتمەيدۇ ، خاپا بولماڭ ئاكا .

ئۇ شۇنداق دەپ بولۇپ، مەن ئېغىزىمنى ئۆمەللەپ بولغۇچە گېپىنى ئاخىرلاشتۇرۇپ ناۋايخانىسىنى تاقاپ كېتىپ قالدى . مەن نېمە قىلىشىمنى بىلمەي، تونۇرنىڭ ئالدىدا خۇددى يېتىم بالىدەك دۈگدەيگىنىمچە تۇرۇپ قالدىم . قارىغاندا نان ئەكىرىمەن دېگۈچە  ئۆيگە قايتىپ كىرىپ ، مۇنۇ ناۋاي ئېيتقاندەك ، ئۇنىڭ بايىقى گەپلىرىنى ئۇلارغا دەپ بەرسەم بولىدىغاندەك تۇرىدۇ  . . .

ھېكىمەت

ئوخشاش بىر ئېرىقتىكى سۇنى بەزىلەر ئالتۇن كاسسىدا، بەزىلەر ساپال قاچىدا ئۇسسۇپ ئىچىدۇ. ئالتۇن كاسسىمۇ، ساپال قاچىسىمۇ يوق كىشىلەر قوللىرىدا ئوچۇملاپ ئىچىدۇ. سۇدا ھېچقانداق پەرق يوق، ئۇنىڭدىكى پەرق سۇ ئۇسىدىغان قاچىدا...

يازما ھوقۇقى: تۇرمۇش خاتىرىسى
يازما ئادىرىسى: ../?p=2346