شىنجاڭدىكى گىياھرۇقلار (5)
ئەسرەئىلەدىكى شىنجاڭغا تارقالغان رۇقلار ۋە ئۇلارنىڭ ئۇيغۇرچە ناملىرى
ئاپتورى: ئا.ر. بوستاني
«فلورا شىنجاڭ»5- تومىدا، شىنجاڭدا ئۇچرايدىغان ئەسرەئىلەدىكى رۇقلار ۋە زاتلىرىنىڭ ناملىرى بېرىلگەن. بۇنىڭدىكى ئۇيغۇرچە ناملىرى بىر سۆزلۈكتىن ئۈچ سۆزلۈككىچە بولغان ئىسىملاردىن تۈزۈلگەن بولۇپ، ئەڭ ئاز بولغىنى بەش بوغۇمدىن، كۆپ بولغىنى ئونبىر بوغۇمدىن تەركىپ تاپقان. دىمەك، رۇقلارنىڭ نامى مەيلى سۆز قۇرۇلمىسى ياكى بوغۇم قۇرۇلمىسى جەھەتتىن بولسۇن، ئۆلچەمگە چۈشۈرۈلمىگەن قېلىپسىز ناملاردىن ئىبارەت. شۇ ۋەجىدىن، مەزگۇر ئەسەردە، ر. ئادىللا ياكى بوستاني ئوتتۇرىغا قويغان «گىياھرۇق ناملىرىنى ئۇيغۇرچە قويۇش ۋە يېزىش قائىدىسى» بويىچە، 5-تومدىكى ئەسرەئىلە رۇقلىرىنىڭ نامى قايتىدىن قويۇلدى ۋە يېزىلدى. بۈگۈننى ئەمەس، ئەتىنى كۆزلەش مەۋقەسىدە تۇرۇپ، بۇلارنى مۇھاكىمە قىلىپ كۆرگەيسىزلەر.
|
لاتىنچە نامى |
خەنزۇچە نامى |
ر.ئادىللا قويغان ئۇيغۇرچە نامى |
م.خۇدابەردى قويغان ئۇيغۇرچە نامى |
|
COMPOSITAE |
菊科 | ئەسرەئىلە |
مۇرەككەپ گۈللۈكلەر ئائىلىسى |
|
Astereae Cass |
紫菀族 | ئەسرەتەبە |
يۇلتۇز گۈل ترىباسى |
|
Solidago L． |
一枝黄花属 | سولىيارۇق |
ئالتۇنشاخ ئۇرۇقدىشى |
|
Bellis L. |
皱菊属 | بەلىسرۇق |
بەلىز گۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Callistephus cass． |
翠菊属 | كاللىسرۇق |
قات جۇخار ئۇرۇقدىشى |
|
Heteropappus Less． |
狗娃花属 | خەتپۇسرۇق |
تۇرۇنقاي ئۇرۇقدىشى |
|
Aster L． |
紫菀属 | ئەسرەرۇق |
يۇلتۇز گۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Krylovia Schischk |
岩菀属 | كوۋىيارۇق |
يەمشەك ئۇرۇقدىشى |
|
Asterothamnus Novopokr． |
紫菀木属 | ئەسنۇسررۇق |
چۆلسېغىز ئۇرۇقدىشى |
|
Galatella Cass． |
乳菀属 | گالاتەرۇق |
شىرنىگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Linosyris Cass． |
麻菀属 |
كەۋگەرۇق |
كەۋگە ئۇرۇقدىشى |
|
Tripolitan Nees |
碱菀属 |
شورسەرۇق |
ئەسىرە ئۇرۇقدىشى |
|
Brachyactis Ledeb． |
短星菊属 |
باكىيارۇق |
كۆكتوزغاق ئۇرۇقدىشى |
|
Psychrogeton Boiss |
寒蓬属 |
پىكرونرۇق |
خىسپەرگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Erigeron L． |
飞蓬属 |
ئەرگەررۇق |
سەربىز ئۇرۇقدىشى |
|
Conyza Less． |
白酒草属 |
كونزارۇق |
ئەنزەت ئۇرۇقدىشى |
|
hauleae Cass． |
旋覆花族 |
ھەۋلەتەبە |
قارا ئەندىز ترىباسى |
|
Karelinia Less |
花花柴属 | زاغزاقرۇق |
زاغزاق ئۇرۇقدىشى |
|
Filago L． |
絮菊属 | فىلاگورۇق |
فلاگو ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Antennaria Gaertn. |
蝶须属 |
ئەنتەنرۇق |
مۈشۈكتاپان ئۇرۇقدىشى |
|
Leontopodium R．Br． |
火绒草属 | لونتوپرۇق |
پىلىكئوت ئۇرۇقدىشى |
|
Anaphalis DC． |
香青属 | ئانافارۇق |
ئانافالىس ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Gnaphalim L. |
鼠麴草属 | غەزۋەرۇق |
غەزۋە ئۇرۇقدىشى |
|
Helichrysmn Mill． |
蜡菊属 | زەرقۇنرۇق |
زەرقۇن ئۇرۇقدىشى |
|
Inula L． |
旋覆花属 | ئىنۇلەرۇق |
قارا ئەندىز ئۇرۇقدىشى |
|
Pulicaria Gaertn． |
蚤草属 | پۇلكاررۇق |
بۈرگىئوت ئۇرۇقدىشى |
|
carpesium L． |
天名精属 | ئىرغىزرۇق |
ئىرغىز ئۇرۇقدىشى |
|
Heliantheae Cass． |
向日葵族 | ئاپتاپپەرەستەبە |
ئاپتاپپەرەس ترىباسى |
|
Xanthium L． |
苍耳属 | بۇدۇشقاقرۇق |
بۇدۇشقاق ئۇرۇقدىشى |
|
Zinnia L． |
百日菊属 | زىنىيەرۇق |
زىنىگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Rudbeckia L． |
金光菊属 | رۇبەكرۇق |
رۇدبېكىيە ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Helianthus L. |
向日葵属 | ئاپتاپپەرەسرۇق |
ئاپتاپپەرەس ئۇرۇقدىشى |
|
Cosmos Cav． |
秋英属 | كوسموسرۇق |
ئىرانگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Dahlia Cav. |
大丽花属 | دالىيەرۇق |
دالىگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Coreopsis L． |
金鸡金鸡菊属 | كورەپرۇق |
كورېئوپسىس ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Bidens L． |
鬼针草属 | بىدەنرۇق |
تىلقانات ئۇرۇقدىشى |
|
Helenieae Cass． |
堆心菊族 |
ھەلەنتەبە |
|
|
Tagetes L． |
万寿菊属 | مىرزەرۇق |
مىرزىگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Gaillardia Foug． |
天人菊属 | گائىللارۇق |
گاللاردىيە ئۇرۇقدىشى |
|
Anthemideae Cass． |
春黄菊族 | ئەنزەمتەبە |
زەرگۈل ترىباسى |
|
Anthemis L． |
春黄菊属 | ئەنزەمرۇق |
زەرگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Achillea L． |
蓍属 | ئاكىلەرۇق |
مىڭيوپورماق ئۇرۇقدىشى |
|
Handelia Heimerl |
天山蓍属 | خاندىلرۇق |
خاندېلىيە ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Chrysanthemum L． |
茼蒿属 | سىرغارۇق |
سىرغا ئۇرۇقدىشى |
|
Brachanthemum DC． |
短舌菊属 |
باكانرۇق |
تاغسېغىز ئۇرۇقدىشى |
|
Dendranthema(DC)DesMoul． |
菊属 | دەندانرۇق |
دىندرانتېما گۈلى ئۇرۇقدشى |
|
Matricaria L． |
母菊属 | بابۇنەرۇق |
بابۇنە ئۇرۇقدىشى |
|
Tripleurospermum Sch.-Bip． |
三肋果属 | پەلۇررۇق |
ئۈچئۇرۇق ئۇرۇقدىشى |
|
Pyrethrmn Zinn． |
匹菊属 | پىيرەترۇق |
ئاقىرقەرھا ئۇرۇقدىشى |
|
Tanacetum L． |
菊蒿属 |
بوزىدانرۇق |
بوزىدان ئۇرۇقدىشى |
|
Waldheimia Kar．et Kir． |
扁芒菊属 | ۋالھىمرۇق |
ۋالدېمىيە ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Hippolytia Poljak． |
女蒿属 | ئۈدەلگەرۇق |
ئۈدەلگە ئۇرۇقدىشى |
|
Elachanthemum Ling et Y．R．Ling |
紊蒿属 | ئەلكانرۇق |
ئېلاخانتۇم ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Cancrinia Kar．et Kir． |
小甘菊属 | مەدەلرۇق |
مەدەل ئۇرۇقدىشى |
|
Pseudohandelia Tzvel． |
腺果菊属 | ئەبزەررۇق |
ئەبزەر ئۇرۇقدىشى |
|
Ajania Poljak． |
亚菊属 | ئاجانرۇق |
بەرنىگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Kasdlgaria Poljak． |
喀什菊属 | قەشقەرەرۇق |
قەشقەر گىياسى ئۇرۇقدىشى |
|
Neopallasia Poljak． |
栉叶蒿属 | نوپالرۇق |
سەدەپتان ئۇرۇقدىشى |
|
Artemisia L. |
蒿属 | ئەمەنرۇق |
ئەمەن ئۇرۇقدىشى |
|
Seriphidium (Bess)P0liak． |
绢蒿属 | سەرمەنرۇق |
ئاقئەمەن ئۇرۇقدىشى |
|
Senecioneae Cass |
千里光族 | سەنەستەبە |
روشەنگۈل ترىباسى |
|
Tussilago L. |
款冬属 | تۇسىلارۇق |
تەڭگىيوپورماق ئۇرۇقدىشى |
|
Doronicum L. |
多榔菊属 | دورونرۇق |
دورۇنەج ئۇرۇقدىشى |
|
Senecio L． |
千里光属 | سەنەسرۇق |
روشەنگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Ligularia Cass． |
橐吾属 | لۇلەررۇق |
ياۋا قوقەنگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Calenduleae Cass． |
金盏菊族 | كالەنتەبە |
تىرناقگۈل ترىباسى |
|
Calendula L． |
金盏菊属 | كالەنرۇق |
تىرناقگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Echinopsideae Cass． |
蓝刺头族 | ئەكنوپتەبە |
جاغجاقئوت ترىباسى |
|
Eehinops L |
蓝刺头属 | ئەكنوپرۇق |
جاغجاقئوت ئۇرۇقدىشى |
|
Cynareae Less． |
菜蓟族 | سىناررۇق |
كەنگەر ترىباسى |
|
Carlina L． |
刺苞菊属 | كارلىنرۇق |
كارلىنا ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Jurinea Cass． |
苓菊属 | جۇرنەرۇق |
جۇرىنىيە ئۇرۇقدىشى |
|
Pilostemon iljin |
毛蕊菊属 | زۈمرەرۇق |
زۇمرىگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Saussurea DC． |
风毛菊属 | سەۋسەررۇق |
قۇستە ئۇرۇقدىشى |
|
Cousinia Cass． |
刺头菊属 | كۇسىنرۇق |
زاك ئۇرۇقدىشى |
|
hmallmusenia C．Winkl． |
虎头蓟属 | ھالمۇسرۇق |
شىمالخائۇزېنىيە ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Arctium L． |
牛蒡属 | ئاكتۇمرۇق |
قېرىقىز ئۇرۇقدىشى |
|
Acroptilon cass． |
顶羽菊属 | كەكرىرۇق |
كەكرى ئۇرۇقدىشى |
|
Olgaea lljin |
猬菊属 | ئولگارۇق |
ئولگاييە ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Althdia Cass． |
翅膜菊属 | ئالتارۇق |
دولانتىكىنى ئۇرۇقدىشى |
|
syreitschikovia Pavl． |
疆菊属 | سىيرەرۇق |
سېرىچكا ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Cirsium Mill． |
蓟属 | سىرسىمرۇق |
خوخا ئۇرۇقسىشى |
|
Ancathia DC． |
肋果蓟属 | ئانكاترۇق |
دۇغال ئۇرۇقدىشى |
|
Onopordum L． |
大翅蓟属 | ئونوپرۇق |
قۇشقۇنماس ئۇرۇقدىشى |
|
Carduus L． |
飞廉属 | كاردۇسرۇق |
كەررەك ئۇرۇقدىشى |
|
Oligochaeta C．Koch． |
寡毛菊属 | ئولىگارۇق |
ئولىگوخېتا ئۇرۇقدىشى |
|
Silybtma Adans． |
水飞蓟属 | سىلمارۇق |
سىلىبۇم ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Crupina Cass. |
半毛菊属 | كۇپىنرۇق |
كرۇپىنا ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Serratula L. |
麻花头属 | سەرراترۇق |
مايچېچەك ئۇرۇقدىشى |
|
Russowia Winkl． |
纹苞菊属 | رۇسۋارۇق |
سېرىقيوزغاق ئۇرۇقدىشى |
|
Plaglobasis Schrenk |
斜果菊属 | چىرىمرۇق |
چىرىمگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Stemmacantha Cass |
漏芦属 | سەممارۇق |
ئىستېمماكانتا ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Carthainus L． |
红花属 | زاراڭزارۇق |
زاراڭزا ئۇرۇقدىشى |
|
Cnicus L． |
藏掖花属 | كىنۇسرۇق |
كىنىكۇس ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Amberboa(Pers．)Less． |
珀菊属 | كۈزگىلرۇق |
كۈزگىل ئۇرۇقدىشى |
|
Centaurea L． |
矢车菊属 | سىنتارۇق |
قۇڭغۇراقباش ئۇرۇقدىشى |
|
Schisehkinia iljin |
白刺菊属 | شىسكىنرۇق |
تىكەنياپراق ئۇرۇقدىشى |
|
Chartolepis cass． |
薄鳞菊属 | كارتولرۇق |
خارتولېپىس ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Hyalea(DC．)Jaub．et Spach． |
琉苞菊属 | ھىيالرۇق |
يەكزات ئۇرۇقدىشى |
|
Cichorieae Spreng |
菊苣族 | كاسىنەتەبە |
كاسىنە ترىباسى |
|
Cichorimn L． |
菊苣属 | كاسىنەرۇق |
كاسىنە ئۇرۇقدىشى |
|
Koelpinia Pall． |
蝎尾菊属 | كولپىنرۇق |
كوئېلپىنىيە ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Garlmdiolus Jaub．et spach． |
小疮菊属 | گارلۇسرۇق |
كۆكپەزلە ئۇرۇقدىشى |
|
Heteracia Hsch．et Mey． |
异喙菊属 | ھەترەسرۇق |
مىرانگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Achyrophorus Scop． |
猫儿菊属 | ئاكىرەرۇق |
ئاخىروفورىس ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Picris L． |
毛连菜属 | پىكرىسرۇق |
تەزلىگۈل ئۇرۇقدىشى |
|
Tragopogon L． |
婆罗门参属 | تاگوپرۇق |
تېكىساقال ئۇرۇقدىشى |
|
Scorzonera L． |
鸦葱属 | سورزونرۇق |
ئېشەكقۇمۇشى ئۇرۇقدىشى |
|
Hexinia H．L .Yang． |
河西苣属 | خەكشىنرۇق |
خېكسىنىيە ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Lagoseris M．B． |
兔苣属 | لاسەررۇق |
تىمپەل ئۇرۇقدىشى |
|
Epilasia(Bge．)Benth．et Hook．F. |
鼠毛菊属 | ئەپلەسرۇق |
ئېپىلازىيە ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Taraxacum Wigg. |
蒲公英属 | مامكاپرۇق |
مامىكاپ ئۇرۇقدىشى |
|
Chondrilla L． |
粉苞苣属 | كونرىلرۇق |
قۇمسېغىز ئۇرۇقدىشى |
|
Sonchus L. |
苦苣菜属 | سونكۇسرۇق |
بوزتىكەن ئۇرۇقدىشى |
|
Soroseris Stebb． |
绢毛苣属 | سوروسرۇق |
تاغ بوز تىكىنى ئۇرۇقدىشى |
|
Paramicrorhynchus Kep． |
假小喙菊属 | پارامرۇق |
ئازغىل ئۇرۇقدىشى |
|
Lactuca L． |
莴苣属 | لاكتۇرۇق |
خەس ئۇرۇقدىشى |
|
Mulgedium Cass．emend |
乳苣属 | مۇلگەرۇق |
مۇلگىدىيۇم ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Scariola F W．Schmidt． |
雀苣属 | سارىلارۇق |
سكارىئولا ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Cephalorrhynchus Boiss． |
头嘴苣属 | سەفالرۇق |
سىرلاق ئۇرۇقدىشى |
|
Cicerbita WalIr． |
岩苣属 | سىسەررۇق |
توزغاقباش ئۇرۇقدىشى |
|
Youngia Cass． |
黄鹌菜属 | يۇنگىيارۇق |
يونگىيە ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Ixeridium(A Gray．)Tzvel． |
小苦荬属 | ئىكسەررۇق |
ئىكىسرىدىيوم ئوتى ئۇرۇقدىشى |
|
Crepis L． |
还阳参属 | كرەپرۇق |
تورغايئوت ئۇرۇقدىشى |
|
Hieracium L． |
山柳菊属 | ھەرەسرۇق |
قارچىغىئوت ئۇرۇقدىشى |
|
Vcmonieae Cass． |
斑鸠菊族 | مونىيەتەبە |
ئاتىرلال ترىباسى |
| Vemonia Schreb. | 斑鸠菊属 | مونىيەرۇق |
ئاتىرلال ئۇرۇقدىشى |
مەنبە ئەسەرلەر
1. «فلورا شىنجاڭ» نى تۈزۈش كومىتىتى تۈزىگەن، «فلورا شىنجاڭ» 5-توم،شىنجاڭ پەن-تېخنىكا سەھىيە نەشىرىياتى،1999-يىلى، ئۈرۈمچى.
2. رەھمەتۇللا ئادىللا، تاكسون ناملىرى بويىچە گىياھ ناملىرىنى ئۇيغۇرچە ئاتاش ۋە يېزىشتىكى پرىنسىپ-قائىدىلەر توغرىسىدا ئىزدىنىش، قۇرغاق رايونلار جۇغراپىيىسى،2011-يىللىق 2-سان.
3. ر. بوستاني، گىياھرۇق ناملىرىنى ئۇيغۇرچە ئاتاش ۋە يېزىش قائىدىسى، ئاكادېمىيە تور بېكىتى 2012-يىل ئاي نەشىرى.
يازما ئاپتورى: ئارجىم
يازما يوللانغان ۋاقىت: 2012-يىلى 11-ئاينىڭ 16-كۈنى
يازما ئاۋاتلىقى: 831 قېتىم كۆرۈلدى
يازما ئادرېسى: ../?p=2288
بارلىق ھوقۇق ئاكادېمىيە تور بېكىتىگە غا تەۋە! رۇخسەتسىز قالايمىقان كۆچۈرۈپ ئىشلەتمەڭ!