قۇياشلەم دىگەن سۆز، ئا.ر. جىمسارى ئىجات قىلغان ئۇيغۇرچە ئىسىم سۆز بولۇپ، قۇياش كونترول قىلىپ تۇرغان «ئالەم» دىگەن مەنەنى بىلدۈرىدۇ. قۇياشلەم دىگەن سۆز، ئۇيغۇرچە يازىق مەنبەلەردە «قۇياش سىستېمىسى» دەپ ئاتالغان. بىز ئادەملەر قۇياشلەمدە ياشاۋاتىمىز. يەنى، جىمسارى نەزەرىدە ئەڭ كىچىك ئالەم بولغان قۇياشلەم ئىچىدىكى زىمىنلەمدە ياشاۋاتىمىز. شۇڭا، ئادەملەر، ئادەم بولغاندىن تارتىپ تا ھازىرغىچە، بىزنىڭ ھايات تەقدىرىمىزنى بەلگۈلەيدىغان قۇياشلەم قانداق پەيدا بولغان؟ دىگەن سۇئالغا جاۋاپ ئىزدەپ كىلىۋاتىمىز. ئاڭلاشلارغا قارىغاندا، بۇ سۇئالغا بېرىلگەن جاۋاپلارنى جەمتەر قىلغاندا، ئاز كام 50 خىلغا يەتكەن. ئەمما، مەن كۆرگەن پەننىي ئىلىم «زىمىننامە» (جۇغراپىيە)، ئالەمنامە (ئاسترونومىيە) مەنبەلىرىدە، « بۇلۇتئىزىم»، « توپانئىزىم»، « بەنىدئىزىم» دىگەن 3 خىل پەرەز ئەڭ كۆپ تىلغا ئالىنغان. مەزگۇر ئەسەردە، بۇلارنىڭ ئىچىدىكى بۇلۇتئىزىم پەرەزى ھەققىدە بىلگەنلىرىم قىسقىچە بايان قىلىندى.