ئايلىق ئارخىپلار: 2011-يىل سېنتەبىر

تاۋۇس ئەللەيىن

 ياسىنجان سادىق چوغلان  ئېشەكمۇ ئۇچامدۇ؟  ئۇچۇرسا ئۇچىدۇ.  نۇرمۇھەممەت توختى راستىنى دېگەندە بوز ھاڭگا ئادەتتىكىچىلا بىر ئېشەك ئىدى. بوي – بەستى، رەڭگى رويى، يول يۈرۈشى ئۆز جەمەتىدىكىلەردىن ئانچە پەرقلىنىپ كەتمەيتتى. ئەمما ھارۋا سۆرىگەن، يۈك كۆتۈرگەندىكى ھورۇنلۇقى سەۋەبىدىن سەپرا ئىگىسىنى ئاياۋسىز ساۋاپ … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: ئەدەبىي ئەسەرلەر | خەتكۈش: | ئىنكاس يازاي

تۈركىيە پىرىزدىنتى ئەردۇغاننىڭ نوتۇقى

ئىزاھات:بۇنىڭدىن 3يىل مۇقەددەم ئوباما نۇتۇقلىرى ياشلىرىمىزغا نۇرغۇن نەرسلەرنى ھىس قىلدۇرغان ئىدى،بۇگۇن پۈتۈن دۇنيانىڭ دىققىتىنى تارتىۋاتقان تۈرك سايلىمى بىزگە يەنە ئۆزىمىزنىڭكىدەك يىقىن،ئنسانپەرۋەلىك ،دىموكراتىيە ۋە ئسلامى روھنىڭ جۇلاسى سۈپىتىدە نامايان بولماقتا.  تۈركىيە سايلىمى ئوتتۇرا شەرق ۋەزىيتى كەسكىنلەشكەن،تۈركىيەنىڭ سىياسى يۆنىلىشى –ئوتتۇرا شەرق،ياۋرو-ئاسيا رايونىغا بىۋاستە … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: نادىر ماقالىلار | ئىنكاس يازاي

دېلو تۈرلىرىدىن ئەخلاق كىرزسىمىزگە نەزەر

تۇنياز ئوسمان نەچچە يىل بۇرۇن ئۇيغۇرلار يېڭى ئەسىرگە قانداق ھالەتتە كىردۇق دېگەن مەنىدە مۇنازىرىلەر بولغانلىقى ئېسىمدە. مەيلى نېمە تالىشايلى، بىر نەرسە ئايانكى ئۆزىمىزنى يېتەرلىك دەرىجىدە تونۇپ يەتمەي تۇرۇپلا؛ يېڭى  ئەسىرنىڭ قانداق بولۇشى مۇمكىنلىكىنى چۈشىنىپ ئۈلگۈرمەي تۇرۇپلا؛ يېڭى ئەسىردە ئۆزىمىزنىڭ قانداق … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: نادىر ماقالىلار | خەتكۈش: | ئىنكاس يازاي

ئەنئەنىۋى مېھماندارچىلىق

ئاپتورى: ئەزىز نەسىن تۈركچىدىن ئۇيغۇرچىلاشتۇرغۇچى: چوپانىي  ئىستانبۇلنىڭ ئەتراپىدىكى بىر شەھەردە بىر كىتابپۇرۇش دوستۇم بار ئىدى. مەن ئۇنىڭ بىلەن دەسلەپ مەكتۇپلىشىپ تونۇشقان، ھازىرغىچە مەكتۇپلىشىپ كېلىۋاتىمىز. ئۇنىڭ مەكتۇپلىرىدىن بىلىشىمچە، ئۇ ئىلغار پىكىرلىك بىر ياش ئىدى. ھەر يىلى باھار كەلگەندە ئۇ مېنى كىتابپۇرۇشلۇق … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: ئەدەبىي ئەسەرلەر | ئىنكاس يازاي

ئۇيغۇر مىللىتى

ئۇيغۇرلار ئېلىمىزدە ياشىغۇچى قەدىمقى مەدەنىيەتلىك ئاز سانلىق مىللەتلەرنىڭ بىرى. ئۇيغۇرلار خەنزۇ تارىخنامىلىرىدە «يۈەنخې»، «چۇخۇ»، «ۋېيخې»،«خۇيخې»«خۇيگۇ(خۇيخۇ)» قاتارلىق ناملار بىلەن ئتالغان. ئۇيغۇرلارنىڭ 96.2 پىرسەنتى ئېلىمىزنىڭ شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونۇم رايونىدا توپلىشىپ ئولتۇراقلاشقان ؛ نۇپۇسى 7 ىليۇن 194 مىڭ؛ قالغان قىسمى قازاقىستان (186مىڭ)، ئۆزبېكىستان … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: ئۆزلۈك ۋە كىملىك | ئىنكاس يازاي

يىللارغا جاۋاپ (لۇتپۇللا مۇتەللىپ)

يىللارغا جاۋاب ۋاقىت ئالدىراڭغۇ ساقلاپ تۇرمايدۇ، يىللار شۇ ۋاقىتنىڭ ئەڭ چوڭ يورغىسى. ئاققان،سۇلار،ئاتقان تاڭلار قايتىلانمايدۇ، يورغا يىللار ئۆمۈرنىڭ يامان ئوغرىسى.

كاتېگورىيە: ئەدەبىي ئەسەرلەر | ئىنكاس يازاي

مۇئەلىممەن (تاھىر قاسىم)

مېنى شۇنداق ئاتايدۇ ئەل، مۇئەللىمدۇر ئاتاق نامىم، تەسەددۇق ئەل-ۋەتەن، پەرزەنتلىرىگە بۇ ئەزىز جانىم. قاراڭغۇ دىلنى يورۇتماق، ئۈچۈن يانغاچ ئۆمۈر شامىم، نادانلىققا مىنۇت تاقەت، قىلالماس قىلچە ۋىژدانىم، شۇڭا مۇنبەردە جان بەرمەك، ئەبەتلىك ئارزۇ ئارمانىم.

كاتېگورىيە: ئەدەبىي ئەسەرلەر | ئىنكاس يازاي

ياشنىسۇن ، گۈللىسۇن، ئۇيغۇر تىلى

ياشنىسۇن ، گۈللىسۇن ئۇيغۇر تىلى ئابدۇرېھىم زۇنۇن بىل شۇنى ، ئۇيغۇر ئۈچۈن پۇتمەس گۆھەر ئۇيغۇر تىلى،   مەڭگۇ پاتماس زەر قۇياش ، نۇرلۇق قەمەر ئۇيغۇر تىلى،   بىپايان تىل كۆكىدە چولپان ، ئۈكەر ئۇيغۇر تىلى،   مەنىلەرگە باي ، تېرەندۇر شۇ قەدەر ئۇيغۇر … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: ئەدەبىي ئەسەرلەر | ئىنكاس يازاي

ئاقسۇغا كاۋىچى لەقىمىنىڭ قۇيۇلۇشى

ئاقسۇ قۇمباشقا كاۋىچى دېگەن لەقەمنىڭ قۇيۇلۇشى ھەققىدە ئۇلۇغ شائىرىمىز موللا شاكىر «زەپەرنامە»دە مۇنداق شېئىرى بايانلارنى قىلغان. بۇ قۇمباش دېگەن كەنتىدە بىر دېھقان، تېرىلغۇ زىرائەت قىلىپ ئۇل زامان. تېرىپ ئەردىلەر بىر ئېتىزغا قۇغۇن، ئاڭا تەربىيە ئەيلەدى كۈن-تۈن، چۈشۈپتۇ ئېتىزدا ئىككى كاۋا … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: ئۆزلۈك ۋە كىملىك | ئىنكاس يازاي

ئوغۇزنامە

….ئاشۇنداق بولسۇن دىيىشتى. ئۇنىڭ تۇرقى مانا مۇنداق: ( بۇقىنىڭ رەسىمى سىزىلغان)، شۇندىن كېيىن شادلىققا مۇيەسسەر بولدى. بىر كۈنى ئايخاننىڭ كۈزى يۇرىدى، ئۇ بىر ئوغۇل تۇغدى. ئوغۇلنىڭ يۈز- چىرايى كۆك ئېدى. ئاغزى چوغدەك قىزىل، كۆزلىرى ھال، چاچلىرى، قاشلىرى قارا ئېدى. ئۇ … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: ئۆزلۈك ۋە كىملىك | ئىنكاس يازاي

ئانا – تىلىم

      (نەسىر)                                       ئەخمەت ئىمىن ئەي ئانا تىلىم-ئانامنىڭ تىلى! ئانا تىلىم!ئەي ئانام بەرگەن تىل! مەن سىنى ئانامدەك ئەزىزلەيمەن!سىنى ئاڭلىسام،ئانامىنىڭ ئوتلۇق يۈرەك خىتابىنى ئاڭلىغاندەك بولىمەن؛ سىنى سۆزلىسەم،شۇ خىتابقا جاۋاپ سادايىمنى … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: ئەدەبىي ئەسەرلەر | ئىنكاس يازاي

تەنھا ھەقىقەت ۋە كۈپۈك شان-شەرەپ

ئابدۇقادىر جالالىدىن پىكرى مۇھىت قويۇق بولمىغان جەمئىيەت ئۆزىنىڭ ئانچە كۆپ بولمىغان پىكىرلىك ئادەملىرىنى يېتىم قالدۇرىدۇ،ئۇلارغا ئازار بېرىدۇ. نام-ئاتىقى بارلىرى نام-ئاتاقتىن قانداق پايدىلىنىشنى بىلىدىغانلارنىڭ ئىزدەش ئوبىيكىتى بولۇپ قالىدۇ.ئۇلارنىڭ كەم ئۇچرايدىغان مېھنەتلىك مەنىۋىيىتى تىرىكچىلىك توزانلىرى ئارىسىدا قېلىپ،كۆزگە چېلىقمايدىغان مەۋھۇم نەرسىگە ئايلىنىپ قالىدۇ.ھاجەتنى … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: نادىر ماقالىلار | ئىنكاس يازاي

ئويلاشنىڭ ئالتە قالپىقى

(ئەركىن سىدىق، 2010-يىلى 1-ئاينىڭ 12-كۈنى)       دۇنياغا مەشۇر فىزىكا ئالىمى ئالبېرت ئېينىستېين (Albert Einstein، 1879-1955) مۇنداق دېگەن: «بىز ھازىرغىچە بەرپا قىلغان بۇ دۇنيا بىزنىڭ تەپەككۇرىمىزنىڭ مەھسۇلاتىدۇر. شۇڭلاشقا ئۆزىمىزنىڭ تەپەككۇرىنى ئۆزگەرتمەي تۇرۇپ، بۇ دۇنيانى ئۆزگەرتەلمەيمىز.» 19- ئەسىردە ياشىغان ئىككى قېرىنداش … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: نادىر ماقالىلار | ئىنكاس يازاي

ئامېرىكا، قىزىم ۋە بىزنىڭ ئۇيغۇرلىقىمىز…

ئامېرىكا يەسلىسىدىكى ئۇيغۇرچە خەت ھەممە ئىش ئالدىن پىلانلىنىدىغان ئامېرىكىغا “تۇيۇقسىز”كېلىپ قالغان قىزىمنى يەسلىگە ئورۇنلاشتۇرالماي بېشىم قاتتى. مەن ئائىلەمنىڭ كېلەلەيدىغان ياكى كېلەلمەيدىغانلىقىغا بىر نەرسە دېيەلمىگەچ قىزىمنىڭ يەسلى ئىشىنىمۇ ئويلىشالمىغان ئېدىم. توختىماي سۈرۈشتۈرۈش نەتىجىسىدە ئاخىرى يەسلى مەسىلىسىمۇ ھەل بولدى. مەكتىپىمىزنىڭ بالىلار تەرەققىيات … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: نادىر ماقالىلار | ئىنكاس يازاي

بۈركۈتنىڭ بوينىدىكى توخۇ

پۇرسەت ئۆزى كېلىپ ئېشىكىڭنى چەكمىسە، پۇرسەت كېلىدىغان ئىشىكتىن بىرنى ئۆزۈڭ ئاچ (لېي.كروكېر) سەن ئۈچۈن تەر تۆكۈدىغان ئادەمنى تاپ! مۇنداق پەرز قىلىپ باقايلى. ئىرادەڭ ناھايتى يۈكسەك بولسىمۇ، لېكىن تەلىيىڭ ئوڭدىن كەلمىگەچكە، ماڭدامدا بىر كاشىلىغا ئۇچراپ بىر قەدەممۇ ئالغا ئىلگىرلىيەلمىدىڭ. خوش، ئەمدى … داۋامىنى ئوقۇي

كاتېگورىيە: مېنىڭ يازمىلىرىم | ئىنكاس يازاي