ئىلقۇت تورى يانبىلوگ نەشرى

 ئەمگەك توختامىدا ئەمگەك ھەققى بېكىتىلمىگەن بولسا قانداق قىلىدۇ؟

 

ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇن ئادەم ئىشلىتىش بىلەن بىر ۋاقىتتا ئەمگەكچى بىلەن يازما ئەمگەك توختامى تۈزمىگەن، ئەمگەكچى بىلەن كېلىشكەن ئەمگەك ھەققى ئېنىق بولمىغان بولسا، يېڭىدىن قوبۇل قىلىپ ئىشلەتكەن ئەمگەكچىنىڭ ئەمگەك ھەققى كوللېكتىپ توختامىدا بەلگىلەنگەن ئۆلچەم بويىچە ئىجرا قىلىنىدۇ؛ كوللېكتىپ توختام بولمىسا ياكى كوللېكتىپ توختامدا بەلگىلەنمىگەن بولسا، ئوخشاش ئىشقا ئوخشاش ھەق بېرىش پىرىنسىپى بويىچە ئەمگەكچىگە ئەمگەك ھەققى بېرىدۇ.

...

بېشى «مەمۇرىي جاۋابكارلىق» بۇ يەردە!

 

4.جىنايى ئىشلار جاۋابكارلىقى

«مەھسۇلات سۈپىتى قانۇنى» ۋە «ساختا، سۈپىتى ناچار تاۋارلارنى ئىشلەپچىقىرىش، سېتىش جىنايەتلىرىگە زەربە بېرىش توغرىسىدىكى قارار»دا، مەھسۇلات سۈپىتىگە خىلاپلىق قىلىشقا دائىر جىنايى ئىشلار جاۋابكارلىقىغا قارىتا بىر قاتار مۇھىم بەلگىلىمىلەر تۈزۈپ چىقىلغان. بۇلار ئاساسلىق تۆۋەندىكىچە:

1. جىسمانىي ساغلاملىققا، جىسمانىي، مال-مۈلۈك بىخەتەرلىكىگە كاپالەتلىك قىلىشقا دائىر دۆلەت ئۆلچىمى، ساھە ئۆلچىمىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان مەھسۇلاتلارنى، مەسىلەن، داۋالاش ئەسۋابلىرى، داۋالاشتا ئىشلىتىلىدىغان تازىلىق ماتېرىياللىرى، ئېلېكتىر ئەسۋابلىرى، بېسىم قاچىسى، ئوڭاي يانىدىغان، ئوڭاي پارتلايدىغان م...

ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن بەلگىلىمە بويىچە ئەمگەكچىگە مائاش تارقاتمىسا ياكى ئىقتىسادىي تولۇقلىما بەرمىسە، تۆلەم پۇلىنى قوشۇپ تۆلىشى كېرەكمۇ؟

 

جاۋاب: ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇندا تۆۋەندىكى ئەھۋاللاردىن بىرەرسى كۆرۈلسە، ئەمگەك مەمۇرىي تارماقلىرى بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە ئەمگەك ھەققى، ئىسمىنا ھەققى ياكى ئىقتىسادىي تولۇقلىمىنى بېرىشكە بۇيرۇيدۇ؛ ئەمگەك ھەققى شۇ يەرنىڭ ئەڭ تۆۋەن مائاش ئۆلچىمىدىن تۆۋەن بولسا، كەم قىسمىنى بېرىشى كېرەك؛ بەلگىلەنگەن ۋاقىت ئۆتۈپ كەتكىچە تۆلىمىسە، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇننى تۆلەشكە تېگىشلىك پۇلنىڭ %50دىن يۇقىرى %100دىن تۆۋەن ئۆلچەم بويىچە ئەمگەكچىگە تۆلەم پۇلى قوشۇپ تۆلەشكە بۇيرۇيدۇ:

1.ئەمگەك توختامىدىكى كېلىشىمگە ياكى دۆلەتنىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن ۋاقتىدا تولۇقى بىلەن ئەمگەكچىگە ئەمگەك ھەققىنى بەرمىسە؛
2.شۇ يەرنىڭ ...

ئىدارە ئەمگەكچىنىڭ سالاھىيەت گۇۋاھنامىسى قاتارلىق گۇۋاھنامىلىرىنى تۇتۇپ قالسا قانداق جازاغا ئۇچرايدۇ؟

 

جاۋاب: بەلگىلىمىگە ئاساسەن، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ ھالدا ئەمگەكچىنىڭ ئاھالىلەر سالاھىيەت گۇۋاھنامىسى قاتارلىق گۇۋاھنامىلىرىنى تۇتۇپ قالسا، ئەمگەك مەمۇرىي تارماقلىرى بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە ئەمگەكچىنىڭ ئۆزىگە قايتۇرۇپ بېرىشكە بۇيرۇيدۇ ۋە مۇناسىۋەتلىك قانۇن-بەلگىلىمىلەر بويىچە جازا بېرىدۇ.

 

بۇنىڭدىن سىرت، ئەگەر ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن كېپىللىك ياكى باشقا ناملار بىلەن ئەمگەكچىدىن پۇل-مال ئالسا، ئەمگەك مەمۇرىي تارماقلىرى بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە ئەمگەكچىنىڭ ئۆزىگە قايتۇرۇپ بېرىشكە بۇيرۇيدۇ ھەم ھەر ئادەمگە 500 يۈەندىن يۇقىرى 2000 يۈەندىن تۆۋەن ئۆلچەم بويىچە جەرىمانە قويىدۇ؛ ئەمگەكچىگە زى...

ئىدارە يېڭى خىزمەتچى ئىشقا چۈشكەندىن كېيىن بىر ئاي ئىچىدە ئەمگەك توختامى تۈزسە بولامدۇ؟

 

«ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ 10-ماددىسىدا مۇنداق بەلگىلەنگەن:«ئاللىبۇرۇن ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورنىتىپ يازما ئەمگەك توختامى تۈزمىگەن بولسا، ئادەم ئىشلەتكەن كۈندىن باشلاپ بىر ئاي ئىچىدە يازما ئەمگەك توختامى تۈزۈشى كېرەك.»

 

يۇقىرىدىكى ماددا مۇنداق مەجبۇرلاش خاراكتېرىگە ئىگە بەلگىلىمە چىقارغان: ئىدارە ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورناتقان كۈندىن باشلاپ ئەڭ كېچىككەندىمۇ «بىر ئاي» ئىچىدە يازما ئەمگەك توختامى تۈزۈشى كېرەك. شۇڭا، بۇ ئەمەلىيەتتە ئەمگەك توختامى تۈزۈشكە بولغان ۋاقىت تەلىپىنى چەكلىك ھالدا كېڭەيتىپ، ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورناتقان، لېكىن بىرلا ۋاقىتتا ئەمگەك توختامى تۈزمىگەن بولسا، ئەگەر ئادەم ئىشلەتكەن كۈندىن باشلاپ بىر ئاي ئىچىدە ئەمگەك توختامى تۈزسە، بۇ قىلمىشى قانۇنغ...

بېشى «چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتىنىڭ دېرىكتورى» بۇ يەردە!
6. چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركەتلىرىنىڭ نازارەت كومىتېتى ۋە نازارەتچىلىرى
1. نازارەت كومىتېتى ياكى نازارەتچىنىڭ تەسىس قىلىنىشى ۋە نازارەت كومىتېتىنىڭ تەشكىل قىلىنىشى
چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركەتلىرىنىڭ تىجارەت كۆلىمى چوڭراق بولسا، نازارەت كومىتېتى تەسىسى قىلىنىدۇ. ئۇنىڭ ئەزالىرى 3 كىشىدىن ئاز بولسا بولمايدۇ. نازارەت كومىتېتى ئۆزىنىڭ تەركىبىدىكى ئەزالار ئىچىدىن بىر رىياسەتچى كۆرسىتىدۇ. نازارەت كومىتېتى پايچىلار ۋەكىلى ۋە شىركەتنىڭ مۇۋاپىق نىسبەتتىكى ئىشچى-خىزمەتچىلەر ۋەكىللىرىدىن تەركىب تاپىدۇ، ئۇنىڭ كونكرېت نىسبىتى شىركەتنىڭ نىزامنامىسىدە بەلگىلىنىدۇ. نازارەت كومىتېتىدىكى ئىشچى-خىزمەتچىلەرنىڭ ۋەكىللىرىنى شىركەتتىكى ئىشچى-خىزمەتچىلەر...

يېڭى شىركەت قانۇنى 3-ئاينىڭ 1-كۈنى يولغا قويۇلىدۇ: ئىگىلىك تىكلەش بوسۇغىسى(创业门槛) تۆۋەنلىتىلىدۇ(ئەڭ تۆۋەن ئەنگە ئالدۇرۇش مەبلىغى 30 مىڭ يۈەن دېگەن چەكلىمە ئەمەلدىن قالدۇرۇلىدۇ)

 

[TechWeb خەۋەر قىلىدۇ] 2-ئاينىڭ 10-كۈنىدىكى خەۋەر، 12-نۆۋەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 6-قېتىملىق يىغىنى شىركەت قانۇنىنىڭ تۈزىتىش كىرگۈزۈلگەن لايىھەسىگە قاراپ چىقىپ ماقۇللىدى، 3-ئاينىڭ 1-كۈنى يولغا قويۇلىدۇ، يېڭى شىركەت قانۇنى ھازىر يۈرگۈزۈلۈۋاتقان شىركەت قانۇنىنىڭ 12 ماددىسىنى ئۆزگەرتتى. ئاساسلىقى ئەنگە ئالدۇرۇش مەبلىغىنى ئەمەلىي تاپشۇرۇپ تىزىملىتىش تۈزۈمىنى تاپشۇرۇشقا ۋەدە بېرىپ تىزىملىتىش تۈزۈمىگە ئۆزگەرتىش، ئەنگە ئالدۇرۇش مەبلىغىنى تىزىملىتىش شەرتلىرىنى تۆۋەنلىتىش ۋە تىزىملىتىش تۈرلىرىنى ۋە تىزىملىتىش ھۆججەتلىرىنى ئاددىيلاشتۇرۇش قاتارلىق تەرەپلەرگە چېتىلىدۇ. ئىگ...

قىسقارتىلغان خادىملارنىڭ قانداق ھوقۇقلىرى بار؟

 

جاۋاب: «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن قانۇن بويىچە ئىقتىساد سەۋەبلىك ئادەم قىسقارتقاندىن كېيىن، 6 ئاي ئىچىدە قايتىدىن ئادەم قوبۇل قىلىپ ئىشلەتمەكچى بولسا، ئالدى بىلەن بۇنىڭدىن بۇرۇن قىسقارتىلغان خادىملارغا ئۇقتۇرۇش قىلىشى، ئوخشاش شارائىت ئاستىدا ئالدى بىلەن قىسقارتىلغان خادىملارنى قوبۇل قىلىپ ئىشلىتىشى كېرەك. شۇڭا، قىسقارتىلغان خادىملار ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئادەم قىسقارتقاندىن كېيىنكى 6 ئاي ئىچىدە قايتىدىن سىرتتىن ئادەم قوبۇل قىلغاندا، ئىدارىنىڭ ئۇقتۇرۇشىغا ئالدى بىلەن ئېرىشىش ھەم ئوخشاش شارائىت ئاستىدا ئالدى بىلەن قوبۇل قىلىنىش ھوقۇقى بار.

...

 خىزمەتچى ئىستىپا بېرىشنى ئوتتۇرىغا قويسا ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئاخىرلاشقان بولامدۇ؟

ئەسقەر(ئۆزگەرتىلگەن ئىسىم)ئۈرۈمچىدىكى مەلۇم ئالىي مەكتەپنىڭ ئوقۇتقۇچىسى، 1988-يىلى مەكتەپ بىلەن تەكلىپلىك ئىشلىتىش توختامى تۈزگەن، دەرس بەرگەن مەزگىلدە ئىزچىل ئىجتىھات بىلەن ئىشلىگەن، ھەم دائىم ئوقۇغۇچىلارنىڭ ياخشى باھاسىغا ئېرىشكەن. 2007-يىل 7-ئايدا، مەكتەپنىڭ كادىرلار ئىشلىرى باشقارمىسى تۇيۇقسىز ئەسقەر مۇئەللىمنىڭ يازما ئىستىپانامىسىنى تاپشۇرۇۋالغان، كۆپ قېتىم تۇتۇپ قالماقچى بولسىمۇ پايدىسى بولمىغانلىقتىن، ئىستىپا بېرىش رەسمىيەتلىرىنى بىجىرىپ بولمىغان ئەھۋالدا، ئەسقەر...

 ئەمگەكچىگە جازا ھۆكۈم قىلىنسا، ئىدارە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولامدۇ؟

 

جاۋاب: «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، ئەمگەكچىنىڭ جىنايى ئىشلار مەسئۇلىيىتى قانۇن بويىچە سۈرۈشتە قىلىنغاندىن كېيىن، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ.

 

دۆلىتىمىزنىڭ «جىنايى ئىشلار دەۋا قانۇنى»نىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، سوت مەھكىمىسىنىڭ ھۆكۈمىدىن ئۆتمەي تۇرۇپ، ھېچكىمنى جىنايىتى بار دەپ ھېسابلاشقا بولمايدۇ.

 

شۇڭا، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن يۇقىرىدىكى سەۋەب بىلەن خىزمەتچىسى بىلەن تۈزگەن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلماقچى بولسا، ئەمگەكچىنىڭ جىنايى ئىشلار مەسئۇلىيىتى سۈرۈشتە قىلىنغان ئەمەلىيەت مەۋجۇت بولۇشى كېرەك، مەسىلەن، ئەمگەكچىگە سوت مەھكىمىسى ئاللىبۇرۇن جىنايىتى بار دەپ كۈچكە ئىگە ھۆكۈمنى چى...

 ئىدارىنىڭ ئەمگەكچىلەرگە ئىقتىسادىي تولۇقلىما بېرىشىنىڭ ئۆلچىمى نېمە؟

 

جاۋاب: ئىدارە ئەمگەك توختامىنىڭ بىكار قىلىنغانلىقى ياكى توختىتىلغانلىقى سەۋەبلىك ئەمگەكچىگە ئىقتىسادىي تولۇقلىما بېرىشكە تېگىشلىك بولۇپ قالغاندا، ئۇنىڭ ئۆلچىمى: ئەمگەكچىنىڭ شۇ ئىدارىدە ئىشلىگەن ۋاقتىغا ئاساسەن، ھەر بىر يىل توشقاندا بىر ئايلىق مائاشىنى بېرىدۇ. ئالتە ئايدىن يۇقىرى بىر يىلدىن تۆۋەن بولسا بىر يىل بويىچە ھېسابلايدۇ؛ ئالتە ئايغا توشمىسا، يېرىم ئايلىق مائاشىنى بېرىدۇ.

 

ئەگەر ئەمگەكچىنىڭ مائاشى ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن تۇرۇشلۇق بىۋاسىتە قاراشلىق شەھەر، رايونلۇق شەھەرنىڭ شەھەر دەرىجىلىك ھۆكۈمىتى ئېلان قىلغان شۇ رايوننىڭ شۇ يىلىدىكى خىزمەتچىلەرنىڭ ئايلىق ئوتتۇرىچە مائاشىنىڭ ئۈچ ھەسسىسىدىن يۇقىرى بولسا، شۇ يەردىكى خىزمەتچىلەرنىڭ ئايلىق ئوتتۇرىچە مائاش...

 كېلەر يىلى پېنسىيەگە چىقماقچى، «ئەمگەك توختام قانۇنى»نى ئىشلىتىپ ھوقۇقىنى قوغدىسا بولامدۇ؟

 

جاۋاب: ئوقۇرمەن ئەركىن گېزىتىمىزگە خەت يېزىپ مۇنداق دېدى: ئۇ بىر كەسپى ئورۇندا 30 يىلغا يېقىن ئىشلەپتۇ، ئىدارىسى ئىزچىل ئۇنىڭ بىلەن ئەمگەك توختامى تۈزمەپتۇ، ھېچقاندا سۇغۇرتىمۇ ئېلىپ بەرمەپتۇ(ئىدارىسى ئۇنى شتاتلىق ئەمەس دەپتۇ). كېلەر يىلى ئەركىن پېنسىيەگە چىقىدىكەن، ئۇ «ئەمگەك توختام قانۇنى»نى ئىشلىتىپ ھوقۇقىنى قوغدىيالامدۇ؟

ئەركىننىڭدەك بۇنداق ئەھۋالدا «ئەمگەك توختام قانۇنى»غا تەدبىقلىغىلى بولمايدۇ. چۈنكى قانۇن ئۆزىدىن بۇرۇنقى ئىشلارنى چەكلىيەلمەيدۇ دېگەن پىرىنسىپقا ئاساسەن، «ئەمگەك توختام قانۇنى» پەقەت كېلەر يىلى 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن كېيىن ئىجرا قىلىنىشقا باشلىغان ئەمگەك توختامىغا ياكى قۇرۇلغان ئەمگەك مۇناسىۋىتىگە تەدبىقلىنىدۇ، بۇنىڭدىن بۇرۇنلا ئىجرا قىل...

ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ قانداق ھوقۇق ۋە مەجبۇرىيەتلىرى بار؟
جاۋاب: «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، كونكرېت قىلىپ ئېيتقاندا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىنىڭ ئاساسلىق ھوقۇق ۋە مەجبۇرىيەتلىرى ئاساسلىقى تۆۋەندىكى 6 جەھەتتە ئىپادىلىنىدۇ:
1.ئەمگەكچىنىڭ قانۇن بويىچە ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇن بىلەن ئەمگەك توختامى تۈزۈشىگە ۋە ئەمگەك توختامىنى ئىجرا قىلىشىغا ياردەم ۋە يېتەكچىلىك قىلىش. 2.ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇن يەككە تەرەپ ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىشنى ئوتتۇرىغا قويغاندا، ئىشتىن بۇرۇن ئىشچىلار ئۇيۇشمىسىغا ئۇقتۇرۇش قىلىشى كېرەك. 3.ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى كارخانا خىزمەتچىلىرىگە ۋاكالەتەن ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇن بىلەن كوللېكتىپ توختام تۈزىدۇ. 4.ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇن كوللېكتىپ توختامغا خىلاپلىق قىلىپ، خىزمەتچىلەرنىڭ ئەمگەك ھوقۇقىغا دەخلى-تەرۇز قىلسا، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى قانۇن ب...

 ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن قانۇنغا خىلاپ ھالدا توختامنى بىكار قىلسا ياكى ئاخىرلاشتۇرسا، ئەمگەكچىگە تۆلەم بېرىشى كېرەكمۇ؟

 

جاۋاب: دىققەت، بۇ يەردىكى «تۆلەم پۇل» بىلەن بۇرۇن دېگەن «ئىقتىسادىي تولۇقلىما پۇلى» بىر ئۇقۇم ئەمەس.

 

«ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپ ھالدا ئەمگەكچى بىلەن بولغان ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا ياكى ئاخىرلاشتۇرسا، ئەمگەكچى ئەمگەك توختامىنى داۋاملىق ئىجرا قىلىشنى تەلەپ قىلسا، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن داۋاملىق ئىجرا قىلىشى كېرەك؛ ئەمگەكچى ئەمگەك توختامىنى داۋاملىق ئىجرا قىلىشنى تەلەپ قىلمىسا ياكى ئەمگەك توختامىنى ئىجرا قىلىش مۇمكىن بولماي قالسا، «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن ئەمگەكچىگە ئىقتىسادىي تولۇقلىما پۇل بەرگ...

قانداق ئەمگەك توختامى ئىناۋەتسىز بولىدۇ؟

 

جاۋاب: ئەمگەك توختام قانۇنىدا، تۆۋەندىكى ئەمگەك توختاملىرى ئىناۋەتسىز ياكى قىسمەن ئىناۋەتسىز دەپ كۆرسىتىلگەن:

1.ئالداش، تەھدىت سېلىش قاتارلىق ۋاسىتىلەر بىلەن ياكى قارىغۇنى ياردا قىستاپ، قارشى تەرەپنى ئۆزىنىڭ ھەقىقىي خاھىشىغا خىلاپلىق قىلغان ئەھۋال ئاستىدا ئەمگەك توختامى تۈزۈشكە ياكى ئەمگەك توختامىنى ئۆزگەرتىشكە مەجبۇرلىغان بولسا؛
2.ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئۆزىنىڭ قانۇندا بەلگىلەنگەن مەسئۇلىيىتىنى چىقىرىۋەتكەن، ئەمگەكچىنىڭ ھوقۇق-مەنپەئەتىنى چىقىرىۋەتكەن بولسا؛
3.قانۇن، مەمۇرىي نىزاملارنىڭ مەجبۇرلاش خاراكتېرلىك بەلگىلىمىلىرىگە خىلاپلىق قىلغان بولسا.

 

ئەمگەك توختامىنىڭ بىر قىسمى ئىناۋەتسىز بولسا، باشقا قىسىملىرىنىڭ ئىناۋەتلىك بولۇشىغا تەسىر كۆرسەتمەيدۇ، باشقا قىس...

ئىدارىنىڭ قائىدە-تۈزۈملىرى ئەمگەكچىگە زىيان ئېلىپ كەلسە، ئەمگەكچى تۆلەم تەلەپ قىلسا بولامدۇ؟

 

جاۋاب: «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇننىڭ ئەمگەكچىنىڭ جانىجان مەنپەئەتىگە مۇناسىۋەتلىك قائىدە-تۈزۈملىرى قانۇن، نىزاملاردىكى بەلگىلىمىگە خىلاپ بولسا، ئەمگەك مەمۇرىي تارماقلىرى تۈزىتىشكە بۇيرۇيدۇ، ئاگاھلاندۇرىدۇ؛ ئەمگەكچىگە زىيان ئېلىپ كەلگەن بولسا، تۆلەم مەجبۇرىيىتىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.
 

...

«رىقابەتتىكى كەسپلەردىن چەكلىنىش» دېگەن نېمە؟

 

جاۋاب: «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ 23-ماددىسىنىڭ ئىككىنچى تارمىقىدا مۇنداق بەلگىلەنگەن:«مەخپىيەتلىكنى ساقلاش مەجبۇرىيىتى بار ئەمگەكچىگە قارىتا، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئەمگەك توختامى ياكى مەخپىيەتلىكنى ساقلاش كېلىشىمىدە ئەمگەكچى بىلەن رىقابەتتىكى كەسپلەردىن چەكلىنىش ماددىسى پۈتۈشسە بولىدۇ.» بۇ ماددا ئەمگەكچىنىڭ مەخپىيەتلىكنى ساقلاش مەجبۇرىيىتىنى ئەمگەك توختامى ئاخىرلاشقاندىن كېيىنگىچە كېڭەيتتى.

رىقابەتتىكى كەسپلەردىن چەكلىنىش مەلۇم مەجبۇرىيىتى بار خىزمەتچى خىزمەت ئورنىدىن ئايرىلغاندىن كېيىنكى مۇئەييەن مۇددەت ئىچىدە ئۆزى ئىشلىگەن كارخانا بىلەن ئوخشاش تۈردىكى تىجارەت تۈرى بىلەن ئۆزى شۇغۇللانسا ياكى باشقا شۇنداق تۈر بىلەن شۇغۇللىنىدىغان كارخانىلاردا ئىشلىسە بولمايدىغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ.

 

ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن قايسى قائىدە-نىزاملارنى تۈزگەندە چوقۇم خىزمەتچىلەر بىلەن مەسلىھەتلىشىشى كېرەك؟

 

«ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ 4-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە ئاساسەن، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئەمگەكچىلەرنىڭ ئىش ھەققى، خىزمەت ۋاقتى، ئارام ئېلىش ۋە دەم ئېلىشى، ئەمگەك بىخەتەرلىكى ۋە تازىلىقى، سۇغۇرتا ۋە پاراۋانلىق، خىزمەتچىلەرنى تەربىيەلەش، ئەمگەك ئىنتىزامى ۋە ئەمگەك نورمىسىنى باشقۇرۇش قاتارلىق ئەمگەكچىلەرنىڭ جانىجان مەنپەئەتىگە بىۋاسىتە چېتىلىدىغان قائىدە-تۈزۈملەرنى تۈزگەندە، ئۆزگەرتكەندە ۋە چوڭ ئىشلارنى قارار قىلغاندا، خىزمەتچىلەر قۇرۇلتىيى ياكى بارلىق خىزمەتچىلەرنىڭ مۇزاكىرە قىلىشىدىن ئۆتكۈزۈشى، لايىھە ياكى پىكىرنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ياكى خىزمەتچىلەر ۋەكىللىرى بىلەن باراۋەر مەسلىھەتلىشىپ بېكىتىشى كېرەك. قائىدە-تۈزۈم ۋە چوڭ ئىشلارنى قارار قى...

ئىدارە قايسى ئەھۋاللاردا ئىقتىساد سەۋەبىدىن ئادەم قىسقارتسا بولىدۇ؟

 

جاۋاب: «ئەمگەك قانۇنى»دا ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن پەقەت ۋەيران بولۇشقا ئاز قېلىپ قانۇندا بەلگىلەنگەن تەرتىپكە سېلىش ئېلىپ بېرىۋاتقان مەزگىلدە ياكى ئىشلەپچىقىرىش تىجارەت ئەھۋالىدا ئېغىر قىيىنچىلىق كۆرۈلگەن ئەھۋالدىلا ئادەم قىسقارتسا بولىدۇ دەپ بەلگىلگەن. «ئەمگەك توختام قانۇنى» «ئەمگەك قانۇنى»نىڭ يۇقىرىدىكى بەلگىلىمىسىنى داۋاملاشتۇرغاندىن سىرت، ئىدارە ئادەم قىسقارتسا بولىدىغان ئۈچ خىل ئەھۋالنى تولۇقلاپ قوشتى:
1.كارخانا مەھسۇلات ئىشلەپچىقىرىشنى ئالماشتۇرۇپ، مۇھىم تېخنىكا ئىسلاھاتى ئېلىپ بېرىپ ياكى تىجارەت ئۇسۇلىنى تەڭشەپ، ئەمگەك توختامىنى ئۆزگەرتكەندىن كېيىن يەنىلا ئادەم قىسقارتىشقا ئېھتىياجلىق بولسا؛

2.باشقا ئەمگەك توختامىنى تۈزگەن ۋاقىتتا ئاساسلانغان ئوبيېكتىپ ئەھ...

 ئىدارە بىر يىلغىچە ئەمگەكچى بىلەن توختام تۈزمىسە، ئەمگەكچى بىلەن مۇقىم مۇددەتسىز ئەمگەك توختامى تۈزگەن دەپ قارىلامدۇ؟

 

ئەمەلىيەتتە، بىر قىسىم ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇنلار مەجبۇرىيەتتىن قېچىش ئۈچۈن يازما ئەمگەك توختامى تۈزمەيدىغان ئەھۋاللار كۆپ ئۇچرايدۇ. شۇڭا «ئەمگەك توختام قانۇنى» ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇنلار ئادەم ئىشلەتكەن كۈنىدىن باشلاپ بىر يىل توشقىچە ئەمگەكچى بىلەن يازما ئەمگەك توختامى تۈزمىگەن بولسا، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى مۇقىم مۇددەتسىز ئەمگەك توختامى تۈزگەن دەپ قارىلىدۇ دەپ بەلگىلىگەن.

 

دىققەت قىلىشقا تېگىشلىك بولغىنى، گەرچە ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى مۇقىم مۇددەتسىز ئەمگەك توختامى تۈزگەن دەپ قارالسىمۇ، لېكىن بۇ ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇننىڭ ئاللىبۇرۇن ئەمگەكچى بىلەن توختام تۈزۈپ بولغانلىقىغا ...

 سىناق مەزگىلىدە قوبۇل قىلىپ ئىشلىتىش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمىسە، ئىدارە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولامدۇ؟

 

جاۋاب: سىناق مەزگىلىدە خىزمەتچىنىڭ قوبۇل قىلىپ ئىشلىتىش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىقى ئىسپاتلانسا، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ. بۇ يەردە، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئەمگەكچىگە ئۇنىڭ قوبۇل قىلىپ ئىشلىتىش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىقىنىڭ سەۋەبى ۋە ئاساسىنى چۈشەندۈرۈشى كېرەك، يەنى ئەمگەكچىنىڭ قوبۇل قىلىپ ئىشلىتىش شەرتىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغانلىقىنى ئىسپاتلىشى كېرەك.

 

شۇڭا، قوبۇل قىلىپ ئىشلىتىش شەرتىنى ئىلمىي تەسىس قىلىش ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇننىڭ سىناق مەزگىلىدە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىشىدىكى مۇھىم نۇقتا.

...

 ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش دېگەن نېمە؟
جاۋاب: ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش بىر خىل يېڭى تىپتىكى ئادەم ئىشلىتىش ئۇسۇلى، «ئەمگەك توختام قانۇنى» تۇنجى قېتىم قانۇن شەكلى ئارقىلىق ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىشتىن ئىبارەت ئادەم ئىشلىتىش شەكلىنى مۇئەييەنلەشتۈردى ۋە قېلىپلاشتۇردى، بۇ مەزمۇنلار «ئەمگەك قانۇنى»دا بەلگىلەنمىگەن.
ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش ئىختىساس ئىگىلىرىنى ئىجارىگە ئېلىش دەپمۇ ئاتىلىدۇ، ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇن ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىدىغان ئورگانغا ئېھتىياجلىق بولغان خادىملارنىڭ ئۆلچىمى ۋە مائاش تەمىناتىنى ئوتتۇرىغا قويىدۇ، ئەۋەتىش ئورگىنى بازار خادىم قوبۇل قىلىش قاتارلىق ئۇسۇللار ئارقىلىق لاياقەتلىك خادىملارنى تېپىپ، لاياقەتلىك بولۇپ تاللانغان خادىملارنى ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇنغا ئەۋەتىدۇ.
ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىدىغان ئورۇن بۇ قانۇندا دېيىلگەن ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇن بولۇپ، ئادەم ئى...

 قايسى خىزمەت ئورۇنلىرى ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىشتىن ئىبارەت ئادەم ئىشلىتىش شەكلىگە ماس كېلىدۇ؟
جاۋاب: كارخانا، كەسپىي ئورۇنلار ئادەم ئىشلەتكەندە، بىۋاسىتە خادىم قوبۇل قىلىشنى ئاساس قىلىشى ھەمدە ئەمگەك توختامى تۈزۈپ، رەسمىي ئەمگەك مۇناسىۋىتى ئورنىتىشى كېرەك. ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش بىر خىل ئالاھىدە ئادەم ئىشلىتىش شەكلى ۋە ئەمگەك مۇناسىۋىتى بولۇش سۈپىتى بىلەن، ھەممىلا كارخانا ۋە كەسپىي ئورۇنلارغا ماس كېلىۋەرمەيدۇ، پەقەت بىر قىسىم ئالاھىدە ئورۇنلار ياكى ئالاھىدە خىزمەت ئورۇنلىرىغىلا ماس كېلىدۇ.
شۇڭا، «ئەمگەك توختام قانۇنى» ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىدىغان خىزمەت ئورۇنلىرىنىڭ دائىرىسىنى بېكىتكەن: ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش ئادەتتە ۋاقىتلىق، قوشۇمچە ياكى ئورنىغا سېلىنىدىغان خىزمەت ئورۇنلىرىدا يولغا قويۇلىدۇ. لېكىن قايسى خىزمەت ئورۇنلىرىنى ۋاقىتلىق، قوشۇمچە ياكى ئورنىغا سېلىنىدىغان خىزمەت ئورن...

ئىدارە خىزمەتچى بىلەن «خىزمەت نەتىجىسى ياخشى بولمىسا ئەمگەك توختامى ئاخىرلىشىدۇ» دەپ كېلىشكەن بولسا، بۇ كېىشىم كۈچكە ئىگە بولامدۇ؟

 

جاۋاب: «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، ئەمگەك توختامى چوقۇم قانۇندا بەلگىلەنگەن شەرت ئاستىدىلا ئاخىرلىشىدۇ، ئەمگەك توختامىنى ئاخىرلاشتۇرىدىغان شەرتنى ئىككى تەرەپ ئەركىن كېلىشىۋالسا بولمايدۇ.

 

لېكىن ھازىر يەنىا كۈچكە ئىگە بولۇۋاتقان «ئەمگەك قانۇنى»نىڭ بەلگىلىمىسىگە ئاساسەن، ئەمگەك توختامىدىكى مۇناسىۋەتلىك ئىككى تەرەپ ئاخىرلاشتۇرىدىغان شەرتنى ئۆز ئالدىغا كېلىشسە بولىدۇ، لېكىن كېيىنكى قانۇن بۇرۇنقى قانۇندىن ئەۋزەل بولۇش پىرىنسىپىغا ئاساسەن، «ئەمگەك توختام قانۇنى» كۈچكە ئىگە بولۇپ يولغا قويۇلغاندىن كېيىن، «ئەمگەك قانۇنى»نىڭ يۇقىرىدىكى بەلگىلىمىسى تەبىئىيلا كۈچتىن قالىدۇ.

...

ئىنگلىز تىلى، ئەدەبىيات، خەنزۇ تىلى دەرسلىكلىرىنى چەكمە ئوقۇتۇش، لۇغەت ئىزدەش، سىن دەرسخانا، يانداش دەرسخانا، ھېسسىيات-ئەقىل سىنىقى ئىقتىدارىغا ئىگە.    مەھسۇلات تونۇشتۇرۇلۇشى :   تىپى: A8   ئېكران چوڭلۇقى: 800x480 چىكىت، 9 دىيۇم 260 مىڭ رەڭلىك TFT رەڭلىك سىزىمچان ئېكران   كۆرسىتىش دائىرىسى: 35 قۇر (ھەر قۇردا 65 خەنزۇچە خەت)   كۇنۇپكا سانى: 76 دانە، كومپيۇتېر ئۆلچەملىك كۇنۇپكا تاختىسى، قەلەم بىلەن خەت كىرگۈزگىلى بولىدۇ.   ئېغىرلىقى: 500 گىرام   لۇغەت سىغىمچانلىقى: 8192 مىگابايت (8G)   كېڭەيتمە سىغىم كارتىسى:  32G غىچە TF كارتىسىنى قوللايدۇ.   لۇغەت چوڭ-كىچىكلىگى: 235mm x 165mm x 25mm   باتارىيە: 1650mAh، توك قاچىلىغىلى بولىدىغان لېتىي باتارىيە ئىشلىتىلگەن.   ئۇلىنىش شەكلى: USB ...

بېشى «ئىككىنچى، تەدبىر قوللىنىپ، سېتىلىدىغان مەھسۇلاتلارنىڭ سۈپىتىنى ساقلاش كېرەك» بۇ يەردە!

 

 4 §. مەھسۇلات سۈپىتى قانۇنىغا خىلاپلىق قىلىشنىڭ قانۇنىي جاۋابكارلىقى

1. مەھسۇلات سۈپىتىگە دائىر قانۇنىي جاۋابكارلىقنى شەكىللەندۈرۈشنىڭ شەرتى ۋە دائىرىسى

1. مەھسۇلات سۈپىتىگە دائىر قانۇنىي جاۋابكارلىقنى شەكىللەندۈرۈشنىڭ شەرتلىرى

مەھسۇلات سۈپىتىگە دائىر قانۇنىي جاۋابكارلىقنىڭ شەكىللىنىشىدە بولۇشقا تېگىشلىك مۇھىم ئۈچ شەرت تۆۋەندىكىچە:

1. مەھسۇلات سۈپىتى تەلىپىگە ئۇيغۇن كەلمەيدىغان مەھسۇلاتلارنى ئىشلەپچىقارغان ياكى ساتقان بولۇش، يەنى مەھسۇلات سۈپىتى دۆلەت ئېلان قىلغان بىخەتەرلىك، تازىل...

جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ توختام قانۇنى

 2-باب توختامنىڭ تۈزۈلۈشى
 9-ماددا ئالاقىدارلار توختام تۈزۈشتە مۇناسىپ ھەق تەلەپ ھوقۇق ئىقتىدارى ۋە ھەق تەلەپ ھەرىكەت ئىقتىدارىغا ئىگە بولۇشى كېرەك. ئالاقىدار توختام تۈزۈشنى قانۇن بويىچە ۋاكالەتچىگە ھاۋالە قىلسا بولىدۇ.
 10-ماددا ئالاقىدارلار توختام تۈزۈشتە يازما، ئاغزاكى ۋە باشقا شەكىللەرنى قوللىنىدۇ. قانۇن، مەمۇرىي نىزاملاردا يازما شەكىل قوللىنىش بەلگىلەنگەن بولسا، يازما شەكىل قوللىنىش كېرەك. ئالاقىدار يازما شەكىل قوللىنىشنى پۈتۈشكەن بولسا، يازما شەكىل قوللىنىش كېرەك.
 11-ماددا يازما توختامنامە، خەت-چەك ۋە سانلىق مەلۇماتلىق ئېلېكتىرون ھۆججىتى (جۈملىدىن تېلېگرامما، تېلېكس، فاكس، ئېلېكتىرونلۇق سانلىق مەلۇمات ئالماشتۇرۇش ۋە ئېلېك...

ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىش ياكى ئاخىرلاشتۇرۇش رەسمىيىتى بىجىرگەندە، ئىككى تەرەپنىڭ ھەرقايسىسىنىڭ قانداق مەجبۇرىيىتى بار؟

 

جاۋاب: ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىش ياكى ئاخىرلاشتۇرۇش رەسمىيىتى بىجىرگەندە، «ئەمگەك توختام قانۇنى» يەنە ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن بىلەن ئەمگەكچىنىڭ ھەرقايسىسى ئۆتەشكە تېگىشلىك مەجبۇرىيەت ۋە مەسئۇلىيەتنى ئايدىڭلاشتۇردى:

ئەمگەكچىگە نىسبەتەن، ئىككى تەرەپنىڭ كېلىشىمىگە ئاساسەن خىزمەتنى ئۆتكۈزۈپ بېرىش رەسمىيىتى بىجىرىشى كېرەك؛

ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇنغا نىسبەتەن، ئەمگەكچىگە ئىقتىسادىي تولۇقلىما پۇل ۋە تۆلەم پۇل بېرىشكە تېگىشلىك بولسا، خىزمەتنى ئۆتكۈزۈپ بېرىش رەسمىيىتىنى بىجىرىپ ئاخىرلاشتۇرغاندا بىر قېتىمدىلا بېرىشى كېرەك، بۇنىڭدىن سىرت، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن يەنە بەلگىلىمىگە ئاساسەن ئەمگەكچىنىڭ ئارخىپى ۋە ئى...

ئىدارە ئەمگەكچىنى ئىسمىنا قوشۇپ ئىشلەشكە مەجبۇرلىيالامدۇ؟

 

جاۋاب: «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ 31-ماددىسىدا مۇنداق بەلگىلەنگەن: ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇنلار ئەمگەك نورمىسىنى قاتتىق ئىجرا قىلىشى كېرەك، ئەمگەكچىلەرنى ئىسمىنا قوشۇپ ئىشلەشكە مەجبۇرلىسا ياكى شەكىل ئۆزگەرتىپ مەجبۇرلىسا بولمايدۇ.

 

بۇنىڭدىن سىرت، «ئەمگەك قانۇنى»نىڭ 41-ماددىسىدا مۇنداق بەلگىلەنگەن: ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇن ئىشلەپچىقىرىش، تىجارەتنىڭ ئېھتىياجى سەۋەبلىك، ئىشچىلار ئۇيۇشمىسى ۋە ئەمگەكچىلەر بىلەن مەسلىھەتلەشكەندىن كېيىن خىزمەت ۋاقتىنى ئۇزارتسا بولىدۇ، ئادەتتە ھەر كۈنى 1 سائەتتىن ئېشىپ كەتسە بولمايدۇ.

 

ئالاھىدە سەۋەب تۈپەيلىدىن خىزمەت ۋاقتىنى ئۇزارتىشقا ئېھتىياجلىق بولۇپ قالسا، ئەمگەكچىلەرنىڭ تەن سالامەتلىكىگە كاپالەتلىك قىلغان شەرت ئاستىدا خى...

پىلانلىق تۇغۇت سىياسىتىگە خىلاپلىق قىلغان ئايال ئىشچى ئەمگەك قانۇنىنىڭ قوغدىشىغا ئېرىشەلەمدۇ؟

 

دېلو مىسالى

 

مەلۇم ئايال بىر شىركەتتە ئىشلەيتتى، 2009-يىل 5-ئايدا، ھامىلدار بولۇپ قالغان بۇ ئايال مۆلچەرلەنگەن تۇغۇت ۋاقتىغا بىر ئاي قالغاندا، شىركەتكە ئارام ئېلىش ئىلتىماسى سۇنىدۇ، شىركەت بولسا مەھەللە باشقارمىسىغا بېرىپ تەكشۈرۈپ بۇ ئايالنىڭ «ئارتۇق تۇغقان»لىقىنى مۇئەييەنلەشتۈرۈپ، رۇخسەت بەرمەيدۇ. نەچچە كۈندىن كېيىن، بۇ ئايال يەنە بىر قېتىم ئىككى ئاي ئارام ئېلىشنى تەلەپ قىلىدۇ، دوختۇرخانىنىڭ دىئاگنوز ئىسپاتى بولمىغاچقا، شىركەت يەنە بىر قېتىم رەت قىلىدۇ. بىر ئايدىن كېيىن، بۇ ئايال بالىسىنى تۇغىدۇ، تۇغۇتىدىن كېيىن ئۇزۇن ئۆتمەيلا، شىركەتنىڭ تۇغۇتىدىن نەچچە كۈن بۇرۇن ئۇنى تىزىمدىن چىقىرىۋەتكەنلىكى توغرىسىدىكى ئۇقتۇرۇشنى تاپشۇرۇۋالىدۇ، شۇنىڭ بىلەن بۇ ئاي...

بېشى «مەھسۇلات سۈپىتىنى باشقۇرۇش ۋە نازارەت قىلىش(3)» بۇ يەردە!

 

مەھسۇلات سۈپىتىنى باشقۇرۇش ۋە نازارەت قىلىش(4)

 

2. جامائەت پىكرى قوراللىرىنىڭ نازارىتى ۋە ئىجتىمائىي تەشكىلاتلار نازارىتى

گېزىت-ژۇرنال، رادىئو، تېلېۋىزىيە قاتارلىق جامائەت پىكرى قوراللىرىنى باشقۇرىدىغان ئورۇنلار دۆلەتنىڭ ئالاقىدار بەلگىلىمىلىرىگە ئاساسەن، خەۋەر ۋاستىسىنى قوللىنىپ، مەھسۇلات سۈپىتىگە جامائەت پىكرى ئارقىلىق نازارەت قىلىشقا ھوقۇقلۇق.

ئىجتىمائىي تەشكىلاتلارنىڭ نازارىتى ئاساسلىق ئىستېمالچىلار جەمئىيىتى ۋە باشقا ئىستېمالچىلار تەشكىلاتلىرىنىڭ قانۇن بويىچە مەھسۇلات سۈپىتىگە قارىتا ئېلىپ بارىدىغان ئىجتىمائىي نازارىتىنى كۆرسىتىدۇ.

ھازىر دۇنيادىكى ھەرقايسى دۆلەتلەر ئىستېمالچىلارنىڭ مەنپەئىتىنى قوغد...

توختام مۇددىتى ئىچىدە «توي قىلسا بولمايدۇ، بالىلىق بولسا بولمايدۇ» دېگەن كېلىشىم ئىناۋەتلىكمۇ؟

 

جاۋاب: ئاينۇر ئالىي مەكتەپنى پۈتكۈزگەندىن كېيىن مەلۇم شىركەتكە قوبۇل قىلىنىپ ئىشلىدى. شىركەت ئۇنىڭدىن بىر پارچە مۇددىتى 5 يىل بولغان ئەمگەك توختامى تۈزۈشنى تەلەپ قىلدى، بۇ توختامدا مۇنداق بىر بەلگىلىمە بار ئىدى، ئۇ توختام مۇددىتى ئىچىدە بالىلىق بولسا بولمايتتى، بولمىسا شىركەت ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىشقا ھوقۇقلۇق ئىدى.

 

ئەينى ۋاقىتتا ئاينۇرنىڭ خىزمەتكە ئورۇنلىشىش ئىستىكى كۈچلۈك بولغاچقا، كۆڭلىدە رازى بولمىسىمۇ، يەنىلا توختامغا ئىمزا قويدى. كېيىن ئۇ توختام مۇددىتى ئىچىدە ھامىلدار بولۇپ قالدى ھەم بالىنى تۇغماقچى بولدى، شىركەت كېلىشىمگە خىلاپلىق قىلغانلىق باھانىسى بىلەن ئۇنى ئىشتىن بوشاتتى.

بۇ شىركەتنىڭ قىلمىشى ئېنىق خاتا. «ئەم...

ئەمگەكچى كېسەل بولۇپ ساقايغاندىن كېيىن خىزمەت قىلالمىسا، ئىدارە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا تولۇقلىما بېرەمدۇ؟

 

جاۋاب: ئەمگەكچى كېسەل بولۇپ ياكى خىزمەتتىن باشقا سەۋەب بىلەن يارىلىنىپ، بەلگىلەنگەن داۋالىنىش مۇددىتى توشقاندىن كېيىن ئەسلىدىكى خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنالمىسا، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن باشقىدىن ئورۇنلاشتۇرغان خىزمەت بىلەنمۇ شۇغۇللىنالمىسا، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن مۇددەتتىن 30 كۈن بۇرۇن يازما شەكىلدە ئەمگەكچىنىڭ ئۆزىگە ئۇقتۇرغاندىن كېيىن ياكى ئەمگەكچىگە بىر ئايلىق مائاشنى ئارتۇق بەرگەندىن كېيىن، ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ.

 

ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن داۋالىنىش مۇددىتىگە ئالاقىدار بەلگىلىمىلەرنى تولۇق ئىگەللىشى كېرەك، بولمىسا، بىر كۈننى كەم ھېسابلاپ قويسىمۇ قانۇنغا خىلاپ ھالدا توختامنى بىكار قىلغان دەپ قارىلىپ، ئىقتىسادىي ...

تەڭرىتاغ تورى خەۋىرى، بۇ يىل ئاقسۇ ۋىلايىتى جەمئىيەتتىن 640 نەپەر كەسپىي ئىشتات خىزمەتچىسى قوبۇل قىلىدۇ. 12-دېكابىر مۇخبىرنىڭ ئاقسۇ ۋىلايەتلىك ئادەم كۈچى بايلىقى ۋە ئىجتىمائىي كاپالەت ئىدارىسىدىن ئىگىلىشىچە، بۇ قېتىملىق ئاشكارا قوبۇل قىلىش يېزىقچە ئىمتىھان>>> سالاھىيىتىنى بېكىتىش>>> يۈز تۇرانە ئىمتىھان>>> بەدەن ساغلاملىقىنى تەكشۈرۈش>>> باھالاش>>> ئاشكارىلاش>>> تەكلىپ قىلىپ ئىشلىتىش قاتارلىق باسقۇچلار بويىچە ئېلىپ بېرىلىدىكەن. توردا تىزىملىتىش ۋاقتى 16-دېكابىر سائەت 10:00 دىن 20-دېكابىر سائەت 18:00 (بېيجىڭ ۋاقتى) غىچە بولۇپ، توردا پۇل تۆلەش ۋاقتى 17-دېكابىر سائەت 10:00 دىن 21-دېكابىر سائەت 18:00 (بېيجىڭ ۋاقتى) گىچە بولىدىكەن. خىزمەتكە قوبول قىلىش ئاشكارا، ئادىل، رىقابەتلىك، ئەلانى تاللاش پىرىنسىپى بويىچە ئېلىپ بېرىلىدىكەن؛ بوش ئىشتات...

بېشى «چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتىنىڭ شىركەت قەرز چېكى» بۇ يەردە!

 

8. چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتىنىڭ مالىيەسى، بوغالتىرلىقى

 

1. مالىيە، بوغالتىرلىق تۈزۈمىنى ئورنىتىش ۋە مالىيە، بوغالتىرلىق دوكلاتى تۈزۈش 

 

شىركەتلەر قانۇن، مەمۇرىي قانۇن-نىزام ۋە گوۋۇيۈەننىڭ مالىيەگە مەسئۇل تارماقلىرىنىڭ بەلگىلىمىلىرىگە ئاساسەن، ئۆز شىركىتىنىڭ مالىيە، بوغالتىرلىق تۈزۈمىنى ئورنىتىش كېرەك.

 

شىركەتلەر ھەر يىللىق بوغالتىرلىق يىلى ئاخىرلاشقاندا، مالىيە، بوغالتىرلىق دوكلاتى تۈزۈش ھەمدە قانۇن بويىچە تەكشۈرۈپ دەلىللەشتىن ئۆتكۈزۈشى كېرەك. مالىيە، بوغالتىرلىق دوكلاتى: مالىيە-مۈلۈك قەرز سېلىقى جەدۋىلى؛ پايدا-زىيان جەدۋىلى؛ م...

بېشى «چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتىنىڭ مۇدىرىيىتى ياكى ئىجرائىيە مۇدىرىيەت ئەزاسى» بۇ يەردە!
5. چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتىنىڭ دېرىكتورى
1.دېرىكتورنىڭ تەسىس قىلىنىشى، ۋەزىپىگە تەكلىپ قىلىنىشى (ياكى ۋەزىپىدىن بوشتىلىشى)، خىزمەت ھوقۇقى چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتىدە دېرىكتور تەسىس قىلىنىدۇ. دېرىكتورنى مۇدىرىيەت ۋەزىپىگە تەكلىپ قىلىدۇ ياكى ۋەزىپىدىن بوشىتىدۇ. 
چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتىدە قانۇن بويىچە مۇدىرىيەت تەسىس قىلىنماي بىر نەپەر ئىجرائىيە مۇدىرىيەت ئەزاسى قويۇلغان بولسا، ئىجرائىيە مۇدىرىيەت ئەزاسى شىركەتنىڭ دېرىكتورلىقىنى قوشۇمچە ئۆتسە بولىدۇ.
«شىركەت قانۇنى»نىڭ 50-ماددىسىدىكى بەلگىلىمىگە ئاساسلانغاندا، دېرىكتور مۇدىرىيەتكە مەسئۇل بولىدۇ ھەمدە تۆۋەندىكى خىزمەت ھوقۇقلىر...

 ئەمگەكچى مەخپىيەتلىكنى ساقلاشقا دائىر ماددىلارغا ياكى رىقابەتتىكى كەسىپلەردىن چەكلەشكە دائىر ماددىلارغا خىلاپلىق قىلىپ ئىدارىگە زىيان ئېلىپ كەلسە، تۆلەم مەجبۇرىيىتىنى ئۈستىگە ئالامدۇ؟

 

جاۋاب: «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ 90-ماددىسىدا مۇنداق بەلگىلەنگەن: ئەمگەكچى قانۇنغا خىلاپ ھالدا ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا، ياكى ئەمگەك توختامىدا كېلىشكەن مەخپىيەتلىكنى ساقلاش مەجبۇرىيىتى ياكى رىقابەتتىكى كەسپلەردىن چەكلەشكە خىلاپلىق قىلىپ، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇنغا زىيان ئېلىپ كەلسە، تۆلەم مەجبۇرىيىتىنى ئۈستىگە ئېلىشى كېرەك.

 

ئەمگەكچىنىڭ قانۇنغا خىلاپ ھالدا ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىشى ئاساسلىقى، مۇددەتتىن 30 كۈن بۇرۇن يازما شەكىلدە ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇنغا ئۇقتۇرۇش قىلماي تۇرۇپ ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىشنى كۆرسىتىدۇ. تۆلەم مەجبۇرىيىتى تۆۋ...

 ئىدارىدە ئۇدا ئىشلىگەن ۋاقىت 10 يىلغا توشسا مۇقىم مۇددەتسىز ئەمگەك توختامى تۈزسە بولامدۇ؟

 

«ئەمگەك توختام قانۇنى» ئەمگەكچىنىڭ بىر ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇندا ئۇدا ئىشلىگەن ۋاقتى ئون يىلغا توشقاندىن كېيىن، ئەمگەكچى داۋاملىق ئەمگەك توختامى تۈزۈش، ئەمگەك توختامى تۈزۈشنى ئوتتۇرىغا قويسا ياكى قوشۇلسا، ئەمگەكچى مۇقىم مۇددەتلىك ئەمگەك توختامى تۈزۈشنى ئوتتۇرىغا قويمىغانلا بولسا، مۇقىم مۇددەتسىز ئەمگەك توختامى تۈزۈش كېرەك دەپ بەلگىلىگەن.

 

ئوخشاش بىر ئىدارىدە ئۇدا ئون يىلدىن ئارتۇق ئىشلەش كونكرېت ھالدا ئەمگەكچىنىڭ ئوخشاش بىر ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇن بىلەن تۈزگەن ئەمگەك توختامىنىڭ مۇددىتى ئۈزۈلۈپ قالمىغان ھالدا ئون يىلغا يەتكەنلىكىنى كۆرسىتىدۇ. ئەگەر بەزى ئەمگەكچىلەر ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇندا بەش يىل ئىشلىگەندىن كېيىن، خىزمەتتىن ئاي...

«ئەمگەك توختام قانۇنى»دا بەلگىلەنگەن ئەمگەك توختامى چوقۇم ھازىرلاشقا تېگىشلىك ماددىلاردىن سىرت، ئىككى تەرەپ يەنە ئەمگەك توختامىدا قايسى ئىشلارنى كېلىشسە بولىدۇ؟

ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئەمگەكچى بىلەن ئىمزالىغان ئەمگەك توختامىدا، «ئەمگەك توختام قانۇنى»دا بەلگىلەنگەن ئەمگەك توختامى چوقۇم ھازىرلاشقا تېگىشلىك ماددىلاردىن سىرت، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن بىلەن ئەمگەكچى يەنە ئىككى تەرەپ مەسلىھەتلىشىپ بىرلىككە كەلگەن ئاساستا، قانۇنغا خىلاپلىق قىلمىغان ئالدىنقى شەرت ئاستىدا، سىناق قىلىپ ئىشلىتىش مۇددىتى، تەربىيەلەش، مەخپىيەتلىكنى ساقلاش، تولۇقلىما سۇغۇرتا ۋە پاراۋانلىق تەمىنات قاتارلىق ئىشلاردا ئۆز ئالدىغا كېلىشسە بولىدۇ.
 

...

بېشى «چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركەتلىرىنىڭ نازارەت كومىتېتى ۋە نازارەتچىلىرى»
7. چەكلىك مەسئۇلىيەت شىركىتىنىڭ شىركەت قەرز چېكى
1.شىركەت قەرز چېكى ھەققىدە چۈشەنچە ۋە ئۇنىڭ تۈرلىرى
شىركەت قەرز چېكى دېگىنىمىز، شىركەت قانۇنىدا بەلگىلەنگەن شەرت ۋە تەرتىپكە ئاساسەن تارقىتىدىغان مەلۇم مۇددەت ئىچىدە دىرى بىلەن ئۆسۈمىنى قايتۇرۇش پۈتۈشۈلگەن باھالىق ئاكسىيەلەرنى كۆرسىتىدۇ.
شىركەتنىڭ قەرز چېكىگە شىركەتنىڭ نامى، قەرز چېكىنىڭ چەكتىكى سوممىسى، ئۆسۈم نىسبىتى، قايتۇرۇش ۋاقتى قاتارلىق ئىشلارنى ئېنىق يېزىش ھەمدە مۇدىرىيەتنىڭ باش مۇدىرى ئىمزا قويۇپ، شىركەتنىڭ تامغىسىنى بېسىش كېرەك.
«شىركەت قانۇنى»نىڭ 168-ماددىسىدا: «شىركەت قەرز چېكى ئىسمى يېزىلىدىغان قەرز چېكى ۋە ئىسمى يېزىلمايدىغا...

جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئەمگەك تالاش-تارتىشى مۇرەسسە-كېسىم قانۇنى (2007-يىل 12-ئاينىڭ 29-كۈنى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 31-يىغىنىدا ماقۇللاندى) جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى رەئىسىنىڭ پەرمانى 80-نومۇرلۇق «جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ ئەمگەك تالاش-تارتىشى مۇرەسسە-كېسىم قانۇنى» 2007-يىل 12-ئاينىڭ 29-كۈنى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى 10-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىنىڭ 31-يىغىنىدا ماقۇللىنىپ ھازىر ئېلان قىلىندى، 2008-يىل 5-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يولغا قويۇلسۇن. جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىنىڭ رەئىسى خۇ جىنتاۋ

تەپسىلاتى...Tags: توختام ئەمگەك ماجرا تالاش-تارتىش مۇرەسسە كېلىشىم 

 ئەمگەكچى بىر ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇنغا قوبۇل قىلىنغاندا، قايسى ئەھۋاللارنى بىلىش ھوقۇقى بار؟

 

ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئەمگەكچىلەرنى قوبۇل قىلىپ ئىشلەتكەندە، ئەمگەكچىلەرگە خىزمەت مەزمۇنى، خىزمەت شارائىتى، خىزمەت ئورنى، كەسپىي خەتەر، بىخەتەرلىك ئىشلەپچىقىرىش ئەھۋالى، ئەمگەك ھەققى ۋە ئەمگەكچى بىلىشنى تەلەپ قىلغان باشقا ئەھۋاللارنى ئەينەن دەپ بېرىشى كېرەك.

 

ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇنمۇ ئەمگەكچىنىڭ ئەمگەك توختامى بىلەن بىۋاسىتە مۇناسىۋەتلىك بولغان ئاساسىي ئەھۋاللارنى بىلىش ھوقۇقى بار، ئەمگەكچى ئەينەن چۈشەندۈرۈشى كېرەك.

...

 بىر يۈەن بىلەن شىركەت ئەنگە ئالدۇرغىلى بولىدۇ، يېڭى نۇسخىلىق تىجارەت گۇۋاھنامىسىدىكى 5 چوڭ پەرق

 

2014-يىلى 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ، ئومۇميۈزلۈك يېڭى نۇسخىلىق سودا ئىشلىرى تىزىملىتىش تىجارەت گۇۋاھنامىسى ئىشلىتىلىدۇ، يېڭى تىجارەت گۇۋاھنامىسىنىڭ 5 چوڭ پەرقى:

 

بىرىنچى: فورماتى ۋە ئامىللىرى
2014-يىل 1-ئاينىڭ 1-كۈنىدىن باشلاپ يېڭى نۇسخىلىق سودا ئىشلىرى تىزىملىتىش تىجارەت گۇۋاھنامىسىنى ئىشلىتىش ئومۇميۈزلۈك باشلىنىدۇ، كونا نۇسخىلىق تىجارەت گۇۋاھنامىسى ئەمەلدىن قالدۇرۇلىدۇ، يېڭى نۇسخىلىق تىجارەت گۇۋاھنامىسىنى ئالماشتۇرۇشنىڭ ئەڭ ئاخىرقى مۇددىتى 2014-يىل 12-ئاينىڭ 31-كۈنىدىن بۇرۇن. كارخانىلار كېلەر يىلى ئۆزگەرتىشنى ئىلتىماس قىلسا بولىدۇ، ئالماشتۇرۇش بىلەن بىر ۋاقىتتا يېڭى نۇسخىلىق تىجارەت گۇۋاھنامىسىنى ئېلىپ، ك...

ئەمگەكچىنى سىناق قىلىپ ئىشلىتىش مۇددىتىدىكى مائاشنىڭ ئەڭ تۆۋەن ئۆلچىمى بارمۇ؟

 

جاۋاب:«ئەمگەك توختام قانۇنى» تۇنجى قېتىم سىناق قىلىپ ئىشلىتىش مۇددىتىدىكى مائاشنى قېلىپلاشتۇردى: ئەمگەكچىنىڭ سىناق قىلىپ ئىشلىتىش مۇددىتىدىكى مائاشى شۇ ئىدارىنىڭ ئوخشاش خىزمەت ئورنىنىڭ ئەڭ تۆۋەن مائاشىدىن ياكى ئەمگەك توختامىدا كېلىشكەن مائاشنىڭ %70دىن تۆۋەن بولماسلىقى كېرەك، ھەم شۇنداقلا ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن تۇرۇشلۇق جاينىڭ ئەڭ تۆۋەن مائاش ئۆلچىمىدىن تۆۋەن بولماسلىقى كېرەك.
 

...

بېشى «ھەسسىدارلىق چەكلىك شىركىتىنىڭ قۇرۇلۇشى» بۇ يەردە!
3.شىركەت نىزامنامىسىنىڭ تۈزۈلۈشى
ھەسسىدارلىق چەكلىك شىركىتىنى قۇرۇشتا «شىركەت قانۇنى» بويىچە شىركەت نىزامنامىسىنى تۈزۈش كېرەك. شىركەت نىزامنامىسى شىركەت، پايچىلار، مۇدىرىيەت ئەزالىرى، نازارەتچىلەر ۋە دىرېكتورلارغا نىسبەتەن چەكلەش كۈچىگە ئىگە.
ھەسسىدارلىق چەكلىك شىركىتىنىڭ نىزامنامىسىدە تۆۋەندىكى ئىشلار ئېنىق يېزىلىشى كېرەك:
1) شىركەتنىڭ نامى ۋە تۇرۇشلۇق ئورنى؛ 2) شىركەتنىڭ تىجارەت دائىرىسى؛ 3) شىركەت قۇرۇش ئۇسۇلى؛ 4)

ئەمگەكچىلەرنىڭ ئۆز خاھىشى بويىچە ئىستىپا بېرىش ھوقۇقى بارمۇ؟

جاۋاب: «ئەمگەك توختام قانۇنى»نىڭ 37-ماددىسىدا مۇنداق بەلگىلەنگەن: ئەمگەكچى مۇددەتتىن 30 كۈن بۇرۇن يازما شەكىلدە ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇنغا ئۇقتۇرۇش قىلسا، ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ.

 

بۇ يەردە، ئەمگەكچىنىڭ ئەقىلغا مۇۋاپىق سەۋەبى بولۇشى كېرەكمۇ-يوق دېگەن مەسىلە توغرىسىدا ئېنىق بەلگىلىمە يوق. يەنى، بۇ بەلگىلىمە ئەمگەك توختام قانۇنىدىكى ئۆز خاھىشى بويىچە ئىستىپا بېرىش ھوقۇقىنى مۇئەييەنلەشتۈرگەن، پەقەت مۇددەتتىن 30 كۈن بۇرۇن يازما شەكىلدە ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇنغا ئۇقتۇرۇش قىلسىلا، ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ. ئەلۋەتتە، ئەگەر ئەمگەكچى خۇسۇسىي سەۋەب بىلەن ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىپ، ئەمگەك توختامىدىكى مۇناسىۋەتلىك كېلىشىملەرگە خىلاپلىق قىلسا، كېلىشىمگە خىلاپلىق قىل...

 ئوبيېكتىپ ئەھۋالدا زور ئۆزگىرىش بولۇپ، ئىككى تەرەپ مەسلىھەتلىشىپ ئۆزگەرتەلمەي، ئىدارە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا تولۇقلىما بېرەمدۇ؟

 

جاۋاب: ئەمگەك توختامىنى تۈزگەندە ئاساسلانغان ئوبيېكتىپ ئەھۋالدا زور ئۆزگىرىش بولۇپ، ئەمگەك توختامىنى ئىجرا قىلىش مۇمكىن بولماي قالسا، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئەمگەكچى بىلەن مەسلىھەتلەشكەندىن كېيىن، ئەمگەك توختامىنىڭ مەزمۇنىنى ئۆزگەرتىشتە بىرلىككە كېلەلمىسە، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن مۇددەتتىن 30 كۈن بۇرۇن يازما شەكىلدە ئەمگەكچىنىڭ ئۆزىگە ئۇقتۇرۇش قىلغاندىن ياكى بىر ئايلىق مائاشىنى ئارتۇق بەرگەندىن كېيىن، ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا بولىدۇ.

 

بۇ خىل ئەھۋال ئاستىدا، ئىدارە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلسا، ئەمگەكچىگە ئىقتىسادىي تولۇقلىما پۇل بېرىشى كېرەك.

 

ئەلۋەتتە، ئەگەر ئوبيېكت...

كىم ئەمگەك كۈچى شەكلىدە ئەۋەتىلگەن خادىملارنىڭ ھەر تۈرلۈك ئىجتىمائىي سۇغۇرتىلىرىنى تاپشۇرىدۇ؟
جاۋاب: «ئەمگەك توختام قانۇنى»دا مۇنداق بەلگىلەنگەن: ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش كېلىشىمىدە ئەۋەتىلگەن خادىملارنىڭ ئىجتىمائىي سۇغۇرتىسىنىڭ سوممىسى ۋە تۆلەش شەكلى، ھەم شۇنداقلا كېلىشىمگە خىلاپلىق قىلىش مەسئۇلىيىتى بېكىتىلىشى كېرەك.
كۆرۈۋېلىشقا بولىدۇكى، قايسى تەرەپنىڭ ئەمگەك كۈچى شەكلىدە ئەۋەتىلگە خادىملارنىڭ ھەر تۈرلۈك ئىجتىمائىي سۇغۇرتىلىرىنى تاپشۇرىدىغانلىقىنى ئەمگەك كۈچى ئەۋەتكەن شىركەت بىلەن ئەمەلىي ئادەم ئىشلەتكەن شىركەت مەسلىھەتلىشىپ بېكىتىدۇ. لېكىن قانداق كېلىشىشىدىن قەتئىينەزەر، مەيلى ئەمگەك كۈچى ئەۋەتىش ئىدارىسى ياكى ئادەم ئىشلىتىدىغان ئورۇن بولسۇن، چوقۇم ئەمگەك كۈچى شەكلىدە ئەۋەتىلگەن خادىملارنىڭ ھەر تۈرلۈك ئىجتىمائىي سۇغۇرتىلىرىنى تاپشۇرۇشى كېرەك، ئۆزئارا ئىتتىرىشىپ ئەمگەك ...

ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغاننىڭ باشلىنىش ۋاقتىنى قانداق ھېسابلايدۇ؟

 

جاۋاب: ئىدارە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلىش ھوقۇقىنى يۈرگۈزگەندە دىققەت قىلىشى كېرەك: خىزمەتچىگە ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغانلىق ئۇقتۇرۇشىنى يەتكۈزگەن كۈن ئىككى تەرەپنىڭ ئەمگەك توختامىنى بىكار قىلغان ۋاقتى بولىدۇ. بۇنىڭدىن بۇرۇن بۇ خىزمەتچى يەنىلا شۇ ئىدارىنىڭ خىزمەتچىسى، خىزمەتچى ئىشقا كەلمىسىمۇ ئىدارە ئۇنىڭغا ئاساسىي تۇرمۇش خىراجىتىنى تارقىتىپ بېرىشى كېرەك، ئۆلچىمى شۇ شەھەرنىڭ ئەڭ تۆۋەن مائاشىنىڭ %70دىن تۆۋەن بولماسلىقى كېرەك.

...

 ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئەمگەكچىنىڭ سالاھىيەت گۇۋاھنامىسىنى تۇتۇپ قالسا بولامدۇ؟

 

ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن ئەمگەكچىلەرنى قوبۇل قىلىپ ئىشلەتسە، ئەمگەكچىنىڭ ئاھالىلەر سالاھىيەت گۇۋاھنامىسى ۋە باشقا گۇۋاھنامىلىرىنى تۇتۇپ قېلىشىغا بولمايدۇ، ئادەم ئىشلەتكەن ئورۇن مۇشۇ قانۇننىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ ئەمگەكچىنىڭ ئاھالىلەر سالاھىيەت گۇۋاھنامىسى قاتارلىق گۇۋاھنامىلىرىنى تۇتۇپ قالسا، ئەمگەك مەمۇرىي تارماقلىرى تەرىپىدىن بەلگىلەنگەن مۇددەت ئىچىدە ئەمگەكچىنىڭ ئۆزىگە قايتۇرۇپ بېرىشكە بۇيرۇلىدۇ، ھەم شۇنداقلا مۇناسىۋەتلىك قانۇن بەلگىلىمىلىرى بويىچە جازالىنىدۇ. بۇنىڭدىن سىرت، ئىدارىنىڭ كېپىللىك بىلەن تەمىنلەش ياكى باشقا ناملار بىلەن ئەمگەكچىدىن پۇل-مال ئېلىشىغىمۇ رۇخسەت قىلىنمايدۇ، ئەگەر بۇ قانۇننىڭ بەلگىلىمىسىگە خىلاپلىق قىلىپ، كېپىللىك ياكى باشقا نام بىلەن ...