ئۇ يەردىن قايتىپ كەلگەندىن كېيىن، بىر كىچىك يېزىدا ئوقۇتقۇچىلىق ھاياتىمنى داۋاملاشتۇردۇم. ئەمما، ئاشۇ ماچۈدىكى كەچمىش، مېھرى ئىسسىق غېرىبانە ھويلا بىردەممۇ كۆڭلۈمدىن نېرى بولمىدى. شۇنداق قىلىپ مەن قەلبىمنىڭ دەۋىتىدە سىز ھەم ئۇنىڭ ئۈچۈن، ئەڭ مۇھىمى ئاشۇ سەبىي بالىلارنىڭ تەشنالىقى ۋە قىزغىنلىقى ئۈچۈن ئۆز سەمىمىيىتىمنى قۇرلارغا تىزماقچى بولدۇم. ھازىر، ئاشۇ ئوقۇغۇچىلارنىڭ يۇمران قوللىرىدا يېزىپ چىققان شادلىقى ۋە خاپىلىقىنى ئوقۇغىنىمدا، قەلبىم ئۇلارنىڭ سەمىمىيىتى ۋە قىزغىنلىقىدىن كۈچلۈك ھاياجانغا تولىدۇ. راست، ئۇلار بىر توپ شادىمان قۇشلار، ئۇلار بىر توپ بىغۇبار پەرىلەردۇر. چۈنكى ئۇلارنىڭ قەلبى پاكلىق ھەم گۈزەل غايىلەر بىلەن تولغان، شۇنداقلا، ئۇچۇرما بولۇش ئالدىدىكى تەشۋىشلەرگىمۇ تولغان.

ئالدىراش سەپەردىكى بۇ كىشىلەر دەسلەپ ئۆزلىرىنىڭ قوي ئىزدەپ چىققانلىقىنى بىلسىمۇ، ئەمما بىر نەچچە كۈن ئۆتكەندىن كېيىن، ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ نېمىشقا ئەگىشىۋاتقانلىقىنىمۇ ئۇنتۇپ قېلىشتى. تېخىمۇ قىزىقارلىقى، يەنە بىر بۆلۈك كىشى قوي ئىزدەش ئۈچۈن ئەمەس، بەلكى ئۆيىدىكىلەرنىڭ توسقىنىغا ئۇنىماي، بىزنىڭ تاماشايىمىزنى كۆرۈش ئۈچۈن بىزگە ئەگىشىۋاتاتتى. ئۇلار تېخى بىزگە: سېپىڭلارغا بىزنىمۇ قېتىۋېلىڭلار، بىزمۇ بېرىپ تاماشا كۆرمەيمىزمۇ؟…-دېيىشەتتى.بۇ كىشىلەرنىڭ يىراققا سەپەرگە چىقمىغىنىغا ئۇزۇن بولغان ئىدى. ئۇلار ئاللىبۇرۇن كۆچمەن چارۋىچىلىقتىن قول ئۈزۈپ، مۇقىم بىر يەردە ياشاپ كېلىۋاتقاچقا، يىراقلارغا سەپەر قىلىشنىڭ زۆرۈرىيىتىمۇ يوق ئىدى. ئۇلار بىر ئۆمۈر بالام، كالام دەپ، ئۆزلىرىنىڭ ئاددىي چارۋىچىلىق تۇرمۇشى بىلەن، كۆز ئالدىدىكى كىچىككىنە ئوتلاق ۋە ئېتىزلارغا باغلىنىپ، تاشقى دۇنيانىڭ ئىشلىرىدىن پۈتۈنلەي خەۋەرسىز ھالدا، بېكىنمە ياشاپ كەلگەن ئىدى. ھالا بۈگۈن، ئۇلار ئاخىرى ئۆيلىرىدىن ئايرىلىشقا باھانە تېپىۋالدى.

باغنانىڭ دېرىكىنى ئالالمىدۇق. ئانام بىلەن يۇرتداشلارمۇ ئامال قىلالمىدى. مەن ئاكام بىلەن بىر ئۆيدە ياتقاچقا، ئۇنىڭ ئىش-ھەرىكەتلىرىدىن ئازراق خەۋىرىم بار ئىدى. ئاشۇ يىلى، ئەزەلدىن كىتابقا قىزىقمايدىغان ئاكام بىردىنلا «مۇڭغۇللارنىڭ مەخپىي تارىخى» ناملىق كىتابقا كىرىشىپ كەتتى. ئۇ كىتابنى ئالىي مەكتەپتە ئوقۇيدىغان نەۋرە ئاكام مەكتەپ كۈتۈپخانىسىدىن ئەكىلىپ بەرگەن ئىدى. گەرچە كىتابتىكى مەزمۇنلار باغنانى تالاي قېتىم ھاياجانلاندۇرغان بولسىمۇ، ئىككىمىز تۇردىغان ئون كۇۋادرات مېتىرمۇ كەلمەيدىغان ئۆيدە، كىتابنى ئوقۇۋېتىپ تۇيۇقسىز ئورنىدىن تۇراتتى-دە، پەيلاسوپلاردەك ئۇياق-بۇياققا ماڭاتتى، ياكى كىتابنى قەھرى بىلەن ياپقىنىچە كۆزلىرىنى يوغان ئېچىپ، تامغا قادىلىپ قاراپ تۇرۇپ كېتەتتى. بەزىدە مەندىن تۇيۇقسىز: «چىڭگىزخاننى بىلەمسەن؟» دەپ سورايتتى.

ئاشۇ يىلى ئەتىيازدا، ئائىلىمىزنى ھەقىقەتەنمۇ نەس باسقان ئىدى. يىل بېشىدىكى قۇرغاقچىلىق سەۋەبىدىن تۈزۈكرەك ھوسۇل ئالالمىغاننىڭ ئۈستىگە، دادامنىڭ كېسىلىنى داۋالىتىش ئۈچۈن ئالغان قەرزنى قايتۇرىمىز دەپ، چارۋىلار تۈگۈل ئۆزىمىزمۇ قوساقنى ئاران توقلىغان ئىدۇق. ئانام باققان بىر مېكىجىن دەل شۇ كۈنلەردە چۈرپىلىگەن بولۇپ، بەرگىلى تۈزۈكرەك يەم بولمىغاچقا، ئەتىدىن كەچكىچە قۇرۇق ئاداپنىلا ئىچەتتى. توققۇز چۈرپىنى ئېمىتىۋاتقان مېكىجىنغا بۇ ئەسلا دال بولمايتتى. ئورۇقلاپ تاياقتەك بوپ قالغان مېكىجىن دەلدۈگۈنۈپ يۈرۈپ، ئاچلىقتىن كۈن بويى سەت چىرقىرايتتى. ئەمما ئائىلىمىزدىكى بىردىنبىر ئىنەك بىلەن ئاشۇ بىر نەچچە قوينىڭ ئەھۋالىمۇ مېكىجىندىن پەرقلەنمەيدىغان بولۇپ، ھەركۈنى كەچتە ئاكام ئۇلارنى سايلىقتىن ھەيدەپ كەلگەندە، شامالدا ئۇچۇپ كېتىدىغاندەكلا جانسىز كۆرۈنەتتى.