خەلق بانكىسىنىڭ ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلىنى باشقۇرۇش چارىسى



(2000-يىلى 8-ئاينىڭ 24-كۈنى جۇڭگو خەلق بانكىسى ئېلان قىلغان.)

1-ماددا مائاتىپ ئىشلىرىنى تەرەققىياتىغا مەدەت بېرىش، ئىقتىساسلىقلارنى يېتىشترۈش قەدىمىنى تېزلىتىش ئۈچۈن، سودا بانكىلىرى ۋە شەھەر-يېزىلاردىكى ئامانەت-قەرز كوپىراتىپلىرى )تۆۋەندە «قەرز پۇل بەرگۈچىلەر» دېيىلىدۇ( «قەرز پۇل ئومۇمىي قائىدىسى»گە بىنائەن، ئوقۇش ياردەم قەرز پۇل كەسپىنى ئۆز ئالدىغا يولغا قويسا بولىدۇ.

2-ماددا ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلى بېرىشتە كېپىلسىز )ئىناۋەتلىك( ئوقۇش ياردەم قەرز پۇل بېرىش ۋە كېپىللىك ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلى بېرىش ئۇسۇلى قوللىنىلسا بولىدۇ.

3-ماددا قەرز پۇل بەرگۈچىلەر ئالىي مەكتەپلەردە ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچىلار )جۈملىدىن مەخسۇس كۇرس، تولۇق كۇرس ئوقۇغۇچىلىرى ۋە ئاسپىرانتلار، تۆۋەندە «قەرز پۇل ئالغۇچىلار» دېيىلىدۇ(غا كېپىلسىز )ئىناۋەتلىك( ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلى بېرىشتە ئۇلارنىڭ بىۋاسىتە تۇغقانلىرى، قانۇندا بەلگىلەنگەن ۋەىيلىرى )تۆۋەندە «قەرز پۇل ئالغۇچىلار» دېيىلىدۇ(گە كېپىلسىز )ئىناۋەتلىك( ئوقۇش ياردەمقەرز پۇلى ۋە كېپىلىك ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلى بەرسە بولىدۇ.

4-ماددا ئالىي مەكتەپلەردە ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچىلار ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلى بېرىشنى ئىلتىماس قىلىشتا مۇنۇ ئاساسىي شەرتلەرنى ھازىرلىشى لازىم: مەكتەپكە كىرىش ئۇقتۇرۇشى ياكى ئوقۇغۇچىلىق كىنىشكىسى، كۈچكە ئىگە كىملىكى؛ شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا بىر سىنىپتىكى ساۋاقداشلر ياكى ئوقۇغۇچىلاردىن ئىككىيلەننىڭ ئۇنىڭ سالاھىيىتى ھەققىدىكى ئىسپاتى.

5-ماددا ئالىي مەكتەپلەردە ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچىلر ئوقۇ شياردەمقەرز پۇلى ئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشتا بەلگىلىمە بويىچە قەرز پۇل توختامىنى تولدۇرۇشى، سۈرۈشتۈرشكە ئاساسن بولسۇن ئۈچۈن، مەكتەپتىن ئايرىلغاندىن كېيىن قەرز پۇل بەرگۈچىگە خىزمەت ئورنىنى ۋە ئالاقىلىشىش ئۇسۇلىنى دەپ بېرىدىغانلىقى، قەرز پۇلنى قەرەلى ئۆتۈپ بىر يىلغىچە قايتۇرمىسا، يەنە كېلىپ قەرەلنى ئۇزارتىشنى ئوتتۇرىغا قويمىسا، قەرز پۇل بەرگۈچى ئۇ ئوقۇۋاتقان ئالىي مەكتەپتە ياكى مۇناسىۋەتلىك ئاخبارات ۋاسىتىلىرىدە ئۇنىڭ ئىسىم-فامىلىسىنى، كىملىك نومۇرىنى ئېلان قىلسا بولىدىغانلىقى ھەققىدە ۋەدە بېرىشى لازىم.

6-ماددا ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلىنىڭ ئەڭ يۇقىرى چېكى شۇ ئوقۇغۇچى ئوقۇۋاتقان مەزگىلدە تۇرۇشلۇق مەكتەپنىڭ ئوقۇش پۇلى ۋە تۇرمۇش پۇلىدىن ئاشمايدۇ.

7-ماددا ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلىنىڭ قەرەلى ئومۇمەن سەككىز يىلدىن ئاشمايدۇ، قەرەلنى ئۇزارتىش-ئۇزارتماسلىقنى قەرز بەرگۈچى بىلەن ئالغۇچى مەسلىھەتلىشىپ بېكىتىدۇ.

8-ماددا ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلىنىڭ ئۆسۈم نىسبىتى جۇگڭ خەلق بانكىسى بەلگىلىگەن قەرەلدىكى قەرز پۇلنىڭ ئۆسۈم نىسبىتى بويىچە بولىدۇ، ئۆستۈرۈۋېلىنمايدۇ.

9-ماددا ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلىنىڭ دىرىنىقۇايتۇرۇش، ئۆسۈمىنى تۆلەشتە جانلىق ئۇسۇل قوللىنىلىدۇ. قەرز پۇل قەرەلدىن بۇرۇنقايتۇرۇلسىمۇ ياكى ئۆسۈمى دىرى بىلەن تۆلەنسىمۇ ۋە ياكى نەچچىگە بۆلۈپ يىل-پەسىل ياكى ئاي بويىچە قايتۇرۇلسىمۇ بولۇۋېرىدۇ، كونكرېت ئۇسۇلنى قەرز پۇل بەرگۈچى بىلەنئالغۇچى مەسلىھەتلىشىپ بېكىتىدۇ ھەمدە توختامغا يازىدۇ. قەرز پۇلنىڭ دىرى بىلەن ئۆسۈمى قەرەلدىن بۇرۇن قايتۇرۇلسا، بۇ قىسمىدىن توختامدا پۈتۈشكەن ئۆسۈم نىسبىتى ۋە ئەمەلىي ئىشلەتكەن ۋاقتى بويىچە ھېسابلاپ ئۆسۈم ئېلىنىدۇ؛ ئۆز قەرەلىدە قايتۇرۇلمىسا، قەرز پۇل بەرگۈچى بەلگىلىمە بويىچە جەرىمانە ئۆسۈم ئالىدۇ.

10-ماددا ھەر دەرىقىلك ھۆكۈمەتلەر ۋە ھەرقايسى ساھەدىكىلەر قەرز پۇل ئالغۇچىغا كېپىللىك ياكى ئۆسۈم ياردەم پۇلى بېرىدىغان بولسا، ئۆسۈم ياردەم پۇلىنىڭ نىسبىتى، ۋاقتىنى قەرز پۇل بەرگۈچى ياكى قەرز پۇل ئالغۇچى تۇرۇشلۇق مەكتەپ بىلەن ئۆسۈم ياردەم پۇلى بەرگۈچى مەسلىھەتلىشىپ بېكىتىدۇ.

11-ماددا قەرز پۇل ئالغۇچى ۋەدىسىدە چىڭ تۇرۇشى لازىم، ھەر خىل سەۋەبلەر تۈپەيلىدىن مەكتەپتىن ئايرىلغاندا، قەرز پۇل بەرگۈچىگە ئۆزىنىڭ ئەڭ يېڭى ئالاقىلىشىش ئۇسۇلى ۋە خىزمەت ئورنىنى ئۆزلۈكىدىن خەۋەر قىلىپ، قەرز پۇلنىڭ دىرى بىلەن ئۆسۈمىنى ئۆز قەرەلىدە قايتۇرۇشى كېرەك.

12-ماددا ئالىي مەكتەپلەردە ئوقۇۋاتقان ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلى بئېلىشنى ئىلتىماس قىلىشىغا ۋە قەرز پۇل بەرگۈچىىڭ ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلىنى بېرىش، يىغىۋېلىشىنى باشقۇرۇش خىزمىتىگە ھامكارلىشىشى لازىم. قەرز پۇل ئالغۇچىلار مەكتەپتىكى مەزگىلدە باشقا مەكتەپكە ئلامىشىش، ئوقۇشتىن توختاپ قېلىش، چېكىنىش، تالاپەتكە ئۇچراش قاتارلىق ئەھۋاللر تۇغۇلسا، قەرز پۇل ئالغۇچى تۇرۇشلۇق مەكتەپنىڭ قەرز پۇل بەرگۈچىگە ۋاقتىدا ئۇقتۇرۇش قىلىش مەجبۇرىيىتى بولىدۇ.

13-ماددا قەرز پۇل بەرگۈچى كونكرېت يولغا قويۇش قائىدىسىنى مۇشۇ چارىگە ئاساسەن تۈزۈپ چىقىپ، مۇلازىمەتنى ياخشىلاپ ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلىنى بېرىش ۋە يىغىۋېلىشنى كۈچەيتىشى، ئوقۇش ياردەم قەرز پۇلىنى ئىشلىتىش ئۈنۈمىنى ئۆستۈرۈشى كېرەك.