ئالىم بىز بلوگى

 مىن ئەي        مەركەز شىنجاڭ خىزمىتى سۆھبەت يىغىنى ئۇلۇغۋار پىلان تۈزۈپ، شىنجاڭنىڭ كەڭ كۆلەمدە تەرەققىي قىلدۇرۇش ئىشلىرىنىڭ نىشانىنى كۆرسىتىپ بېرىپ، شىنجاڭنىڭ پۈتۈن مەملىكەت بىلەن ماس قەدەمدە ھاللىق جەمئىيەت بەرپا قىلىش ئىستراتېگىيەلىك نىشانىنى تېخىمۇ كونكرېت ئايدىڭلاشتۇرۇپ بەردى. بۇ، شىنجاڭنىڭ ئىقتىسادىي، ئىجتىمائىي تەرەققىياتىدا تارىخىي خاراكتېرلىك ھالقىشنى، تەرەققىياتنى ئىشقا ئاشۇرۇپلا قالماستىن، يەنە ئادەتتىن تاشقىرى سۈرئەت ۋە كۆلەم [ تەپسىلاتى... ]

ئىبراھىم نىياز      مەختۇم ئەزەمنىڭ ئۇغۇللىرى – خۇجا ئىسھاق ۋەلى بىلەن خۇجا ئىمام كالان (خۇجا مۇھەممەد ئىمىن ئىشان) لار ئۆز ئاتىسىنىڭ ئىرادىسىگە ۋارىسلىق قىلىپ، سۇپىزىمنى ۋە دىنى مۇتىئەسسىپلىكنى يەنىمۇ كەڭ تارقىتىش ئۈچۈن، ھەر بىرى ئۆز ئالدىغا مۇرت-مۇخلىس توپلاشقا باشلايدۇ. بۇلار ئەزەلدىن ھۇقۇق-مەنپەت تالىشىش يۇلىدا بىر-بىرىگە قارشى كۈرەش قىلىپ كىلىۋاتقان ئاكا-ئۇكىلار ئىدى. ئۇلار ئوتتۇرىسىدىكى مۇرت تالىشىش كۈرۈشى [ تەپسىلاتى... ]

          سۇپىزىم ئىسلام دىنىدىكى تەركىدۇنياچىلىق مۇرىتلىرىنىڭ ئۇمۇمى نامى بۇلۇپ، ”سۇپى“ سۈزى يىرىك يۇڭدىن تۇقۇلغان كىيىم ، خام تۇقۇلما دىگەن مەنىلەردە بۇلۇپ، مەزكور مەزھەپتىكىلەرنىڭ نامرات، تەركىدۇنيا تۇرمۇش كۈچۈرىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ. سۇپىزىم ئىسلامىيەتنىڭ دەسلەپكى مەزگىللىرىدىكى جاپا-مۇشەققەتكە بەرداشلىق بىرىش ، تەركىدۇنياچىلىق تەلىماتىدىن ۋۇجۇتقا چىققان ۋە پەيدىن-پەي راۋاجلانغان، ئىسلامىيەت گۈللەنگەن دەسلەپكى دەۋىرلەردە بىر قىسىم تەقۋادار مۇرىتلار جاپا-مۇشەققەتلىك زاھىتلىق يۇلىنى چىقىش [ تەپسىلاتى... ]

ئابلىكىم ئالاۋۇدۇن                ھاياتلىقتىكى ئەڭ مۇھىم مەسىلىلەرنىڭ بىرى تۇغۇلۇش مەسىلىسى بولماستىن بەلكى ئۆلۈم مەسىلىسىدۇر. ئىنسان دۇنيادا نەچچە ئون يىل ياشاپ ئۆلۈپ كېتىدۇ، بۇنداق ھاياتنىڭ قىممىتى نەدە؟ قانداق قىلغاندا مۇكەممەل ئىنسان بولغىلى بولىدۇ؟ ئىنسان قانداق ياشىغاندا بەختلىك ياشىغان بۇلىدۇ؟ دېگەندەك مەسلىلەر ھەرقايسى دەۋرلەردە ، ھەرقايسى دىنلار ياكى ھەرقانداق بىر ئىدىلوگىيە مۇھىتى ئاستىدا ياشاپ كەلگەن خەلق [ تەپسىلاتى... ]

ئىسلام دىنى:                   ئىسلام دىنى مىلادى 7- ئەسىرنىڭ باشلىرىدا مۇھەممەد پەيغەمبەرنىڭ تارقىتىشى بىلەن ئەرەپ يېرىم ئارىلىدىكى مەككىدە دۇنياغا كەلگەن. 7- ئەسىرنىڭ ئوتتۇرلىرىدا ئىسلام دىنى ئەرەپلەرنىڭ سىرىتقا قارىتا يۈرگۈزگەن ئىستىلا قىلىش ھەركەتلىرىگە ئەگىشىپ سىرىتقا تارقالغان. ئوتتۇرا ئاسىيا ئەرەپلەر تەرىپىدىن ئىستىلا قىلىنغاندىن كىيىن تەدىرىجى ئىسلاملىشىشقا قاراپ يۈزلەنگەن. ئەمما تاڭ سۇلالىسى، تۈرۈكلەر، ئەرەپلەر ئوتتۇرىسىدىكى مۇرەككەپ مۇناسىبەت تۈپەيلى [ تەپسىلاتى... ]

              شىنجاڭ ئاسىيانىڭ مەركىزىگە جايلاشقان يىپەك يۇلىدىكى مۇھىم قاتناش تۈگىنى بۇلۇپ ھىساپلىنىدۇ. دېڭىز قاتنىشى پەيدا بۇلىشتىن بۇرۇن شەرىق بىلەن غەرىپ ئوتتۇرىسىدىكى ئالاقە ۋە بېرىپ- كىلىشلەرنىڭ ھەممىسى مانا مۇشۇ يىپەك يۇلى ئارقىلىق بولغان. يىپەك يۇلى غەرىپ بىلەن شەرىق ئۇتتۇرىسىدىكى مۇھىم قاتناش تۇمۇرى ۋە سودا يۇلى بۇلۇپلا قالماستىن يەنە غەرىپ بىلەن شەرىق ئوتتۇرىسىدىكى مەدىنىيەت ئالماشتۇرۇش ۋە تارقىتىش [ تەپسىلاتى... ]

            ئېلىمىز كۆپ دىنلىق دۆلەت، دىن ئېلىمىزدە كەڭ ئاممىۋى ئاساسقا، مۇھىم ئىجتىمائىي تەسىرگە ئىگە. يېقىنقى يىللاردىن بۇيان پارتىيەمىز ئىلمىي تەرەققىيات قارىشىنىڭ يېتەكچىلىكىدە سوتسىيالىستىك ئىناق جەمئىيەت بەرپا قىلىشنى نەزەردە تۇتۇپ، دىنلار مۇناسىۋىتىنى پارتىيە ۋە ھۆكۈمەت خىزمىتى ئومۇمىيىتىگە چېتىلىدىغان مۇھىم مۇناسىۋەتلەر قاتارىدا ئايدىڭلاشتۇرۇپ، دىنلار ئىناقلىقىنى ساقلاپ ۋە ئىلگىرى سۈرۈپ، دىننىڭ ئىجتىمائىي ئىناقلىقنى ئىلگىرى سۈرۈش جەھەتتىكى ئىجابىي رولىنى [ تەپسىلاتى... ]

              ئوتتۇرا ئاسىيا سىياسى ۋەزىيىتىنى يېرىم ئەسىر دىگۈدەك ئۆز قۇلىدا تۇتقان كامىل نەيراڭۋاز، مەشھۇر دىنىي داھى خۇجا ئەھرار ھىجىرىيە 895- يىلى ئۈلۈپ، ئۇزاق ئۆتمەيلا ئۇنىڭ يىتىلگەن مۇرىتى ۋە ئىزباسارى بولغان مەۋلانە مۇھەممەت غازىمۇ ھىجىرىيە 921- يىلى ئالەمدىن ئۆتتى. شۇنىڭ بىلەن نەقشىبەندىيە تەرىقىتىنىڭ رەھبەرلىك ھۇقۇقى تەدىرىجى ھالدا مەخدۇم ئەزەمنىڭ قۇلىغا ئۆتتى.               مەخدۇم ئەزەمنىڭ ئەسلى ئىسمى [ تەپسىلاتى... ]

پەرھات غاپپار                  خاۋارىجلار تارىخىي مەنبەلەردە خاۋەرىجىيە ، خارىجىيە پىرقىسى قاتارلىق ناملار بىلەنمۇ ئۇچرايدۇ . بذ، ئىسلام تارىخىدا تۇنجى بولۇپ ھەزرىتى ئەلى تەرەپدارلىرىدىن بۆلۈنۈپ چىققان ۋە كېيىنكى دەۋرلەردە ئىسلامنىڭ سىياسىي سەھنىسىدە خېلىلا زور تەسىرگە ئىگە بولغان گۇرۇھ بولغانلىقى ئۈچۈن ، تارىخچىلارنىڭ كۆپ قىسمى ئۇنى پىرقە ئەمەس، بەلكى مۇستەقىل بىر مەزھەب سۈپىتىدە تونۇپ ، مەنبەلەردە ئايرىم [ تەپسىلاتى... ]

زوروئاستىر (زەردۇشت) دىنى                  زەردۇشت دىنى – قەدىمقى پىرىسسىيەدە بارلىققا كەلگەن زوروئاستىر (ئاتەشپەرەسلىك دىنى) دىنىنىڭ ئاتىلىشىدۇر. بۇ دىن ئوتقا تۇلىمۇ چۇقۇنغاچقا زەردۇشت دىنى دەپمۇ ئاتالغان. مىلادىدىن بۇرۇنقى 6- ئەسىردە زوروئاستىر پىرىسسىيەنىڭ شەرىقى (بۈگۈنكى ئافغانىستاندىكى بەلەخ) دە بۇ دىننى ئىجات قىلغان. بۇ دىن ئوتنى يۇرۇقلۇق ۋە ياخشىلىقنىڭ سىمۋولى دەپ قارىغاچقا مەخسۇس ئوتقا چۇقۇنۇش مۇراسىمى ئۆتكۈزگەن. [ تەپسىلاتى... ]