ئالىم بىز بلوگى

     ئوباما ئامېرىكىنىڭ ئاسىياغا قايتىپ كېلىدىغانلىقىنى جاكارلىغاندىن كېيىن، شەرقىي ئاسىيا مۇقىم بولامدۇ-بولمامدۇ، دېگەن مەسىلە توغرىسىدىكى مۇزاكىرە توختىمىدى. ئامېرىكا: بىزنىڭ شەرقىي ئاسىيادىكى مەۋجۇتلىقىمىز رايون مۇقىملىقىغا پايدىلىق دەۋاتىدۇ. پاكىت راستىنلا شۇنداقمۇ؟ ئامېرىكىنىڭ ئاسىيا-تىنچ ئوكيان ئىستراتېگىيەسىنىڭ مۇنداق ئۈچ نۇقتىسى بار: يەنى ئۇ ئىقتىسادىي گۈللىنىش ، رايون مۇقىملىقى ۋە ئىتتىپاقداشلارنىڭ بىخەتەرلىكىدىن ئىبارەت. مەلۇم دەرىجىدىن ئالغاندا، ئامېرىكا شەرقىي ئاسىيانى مۇقىملاشتۇرۇش [ تەپسىلاتى... ]

     «ياپونىيە ئىقتىسادىي خەۋەرلىرى ›› گېزىتى 31 – ماي : جۇڭگو بىلەن رۇسىيە ئوتتۇرىسىدا نېفىت تىرانسپورت ھەققى مەسىلىسىدىكى زىددىيەت كۈندىن – كۈنگە كەسكىنلەشمەكتە ، دېگەن ماۋزۇدا خەۋەر بەردى. رۇسىيە بۇ يىل جۇڭگوغا نېفىت ئېكسپورت قىلىشنى باشلىدى، بۇ ئىككى دۆلەت ئوتتۇرىسىدا نېفىت تۇرۇبا تىرانسپورت ھەققى مەسىلىسىدە پەيدا بولغان زىددىيەت كۈندىن – كۈنگە كەسكىنلىشىۋاتىدۇ. جۇڭگو تەرەپ رۇسىيەدىن [ تەپسىلاتى... ]

     يېقىندا، ۋېيتنام : جۇڭگو دېڭىز كۆزىتىش كېمىسى ۋېيتنام تەرەپنىڭ نېفىت ـ گاز قېدىرىپ تەكشۈرۈش ھەرىكىتىگە پاراكەندىچىىك سېلىپ، ۋېيتنام تەرەپنىڭ ‹‹ئىگىلىك ھوقۇقى ›› غا تاجاۋۇز قىلدى ـ دەپ ئۆكتەملىك بىلەن ئەيىبلىدى .      باشقا چەت ئەل تېلېگراف خەۋىرىگە ئاساسلانغاندا ، ۋېيتنام 13-ئىيۇن كېچىدە ئىگىلىك ھوقۇقىغا ئىگە بولغان ‹‹مەخسۇس ئىقتىسادىي رايونغا تەۋە›› خەن ۋوڭ ئارىلىغا يېقىن [ تەپسىلاتى... ]

     سۈرىيە ۋەزىيىتىدە بۇرۇلۇش بولامدۇ؟ 7–ئىيۇن، غەرب ئاخبارات ۋاسىتىلىرى ئىشەنچ بىلەن ‹‹شۇنداق›› دېدى. ئۇلار ئۆكتىچى ھۆكۈمەت قوراللىقلىرىنىڭ 6–ئىيۇن شىمالدىكى چېگرا شەھىرىگە شىددەتلىك ھۇجۇم قوزغاپ ، 120 كىشىنىڭ جېنىغا زامىن بولغانلىقىنى ئىسپات قىلدى. ‹‹نيۇ يورك ۋاقىت گېزىتى››دە: سۈرىيە ھۆكۈمىتىنىڭ بۇ خەۋىرىنىڭ راستلىقىنى دەلىللىسە، ‹‹سۈرىيەگە قارشى قاتتىق قوللار رەھبىرى قوزغىغان قوزغىلاڭدا بۇرۇلۇش بولغانلىقىدىن دېرەك بېرىدۇ››، دېيىلدى. نۇرغۇن [ تەپسىلاتى... ]

     ئامېرىكىنىڭ «ئوۋچى» نامىلىق ئۇچقۇچىسىز ئايرۇپىلانىنىڭ تۈنجى قېتىم لىۋىيەگە ھاۋادىن زەربە بىرىش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلغانلىقى خەلقئارادىكى كۈزەتكۈچىلەرنىڭ دىققىتىنى قوزغىدى. شۇ يەر ۋاقتى 4- ئاينىڭ 23- كۈنى ئامېرىكا زوڭتۇڭى ئوبامانىڭ ھوقۇق بىرىشىگە ئىرىشىپ ئىككى كۈندىن كىيىن ئامېرىكىنىڭ «ئوۋچى» ناملىق ئۇچقۇچىسىز ئايرۇپىلانى تۇنجى قېتىم لىۋىيەگە ھاۋا ھۇجۇمى قوزغاش ۋەزىپىسىنى ئىجرا قىلدى.      «ئوۋچى» ھاۋادىن ھۇجۇم قىلىش ۋەزىپىسىنى [ تەپسىلاتى... ]

      Wikileaks نىڭ ماتىرىيالىدا: ياپونىيە ئىلگىرى ياپونىيە – ئامېرىكا – روسىيە بىرلىشىپ جوڭگۇنى مۇھاسىرىگە ئېلىش تەكلىپىنى بەرگەنلىكى ئاشكارلانغان. سىنگاپور «بىرلەشمە ئەتتىگەنلىك گېزىتى» نىڭ 16- ماي خەۋەر قىلىشىچە، ياپونىيە ئاخبارات ۋاستىلىرى يېقىندا Wikileaks نىڭ ماتىرىيالىنى نەقىل كەلتۈرۈپ مۇنداق دىگەن: ياپونىيە سابىق ئەركىن دېموكراتلار پارتىيەسى ھۆكۈمىتى ئىلگىرى ئامېرىكا، روسىيە بىلەن بىرلىشىپ «ياپونىيە – ئامېرىكا – روسىيە» تورى [ تەپسىلاتى... ]

     ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 60- يىللىرىدا موگۇسىمان تۈتەكنىڭ لوپنۇر رايۇنىدىن كۈتۈرۈلىشىگە ئەگىشىپ، يېڭى جوڭگۇ دۆلەت مۇداپىيەسى ئەمىلىي كۈچىنىڭ ئېشىشى غەرب ئەللىرىنى ھاڭ تاڭ قالدۇردى. جوڭگۇ چوڭ قۇرۇقلۇقى يادىرو مۇساپىسىنىڭ ئەھۋالىنى ئىگىلەش ئۈچۈن، ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنىڭ ئالاھىيدە تەستىقلىشى بىلەن ھەربىي ئاخباراتنى تىڭتىڭلاش جەھەتتىكى ئىقتىدارى بىلەن نام چىقارغان تەيۋەن ھاۋا ئارمىيىسى 35- رازۋېدكا وتتۇرا ئەترىدى «قارا مۈشۈك ئوتتۇرا ئەترىدى» [ تەپسىلاتى... ]

     1941- يىلى سوۋېت ئىتتىپاقى گېۋتلىرنى قەستلەپ ئۆلتۈرۈشكە تەييارلانغان. ئەينى ۋاقىتتىكى سوۋېت ئىتتىپاقى ئاخبارات ئورگىنىنىڭ مۆلچەرلىشىچە، گېتلىرنىڭ ناپالىئونغا ئوخشاش موسكۋاغا ھۇجۇم قىلغاندىن كىيىن، سوۋېت ئىتتىپاقى پايتتەختكە كىلىشى مۈمكىن ئىكەن. ئاخبارات ئورگىنى بىرقانچە گۇرۇپپا قۇرۇپ، بىر قانچە يۈرۈش لايىھە تۈزگەن. لېكىن گېرمانىيە ئارمىيىسى موسكۋانى ئىشغال قىلالمىغان.      2- پىلانى 1942- يىلى تۈزۈلگەن بۇلۇپ، ئەينى ۋاقىتتا گېتلىرنىڭ [ تەپسىلاتى... ]

     پاكىستاننىڭ غەربىي شىمالىدىكى چېگرا مۇداپىئە ئارمىيەسى مەشىق مەركىزى يېنىدا 13–ماي ئىككى قېتىم ‹‹ئادەمبومبا›› ھۇجۇمى يۈز بېرىپ، 200 نەچچە كىشى تالاپەتكە ئۇچرىدى. 14–ماي كەچتە بىر يولۇچىلار ئاپتوبۇسى پاكىستاننىڭ شەرقىدە بومبا ھۇجۇمىغا ئۇچراپ ، يەتتە كىشى قازا قىلدى. 15–ماي ھۆكۈمەتكە مايىل بىر قەبىلە باشلىقى تالىبان تەرىپىدىن ئېتىپ ئۆلتۈرۈلدى…      بىن لادېن ئۆلگەندىن كېيىن تېررورلۇق ۋەقەلىرى پاكىستاندا [ تەپسىلاتى... ]

ئەرەب دۆلەتلىرى ئىتتىپاقى 15 – ماي دىپلوماتىيە مىنسىتىرلىرى يىغىنى ئېچىپ، مىسىرنىڭ دىپلوماتىيە مىنىستىرى نابىل ئەرەبىنى مۇسانىڭ ئورنىغا ئەرەب دۆلەتلىرى ئىتتىپاقىنىڭ يېڭى بىر نۆۋەتلىك باش كاتىپلىقىغا تەيىنلىدى. ھازىر ئوتتۇرا شەرقتىكى بەزى دۆلەتلەرنىڭ ۋەزىيىتى داۋالغۇپ تۇرۇۋاتىدۇ، رايون ۋەزىيىتى تەڭشەلگەندىن كېيىن، ئەرەب دۆلەتلىرى ئىتتىپاقىنىڭ رايون ئىشلىرىدىكى رولى سىناققا دۇچ كېلىدۇ. تەھلىلچىلەر مۇنداق دېدى: يېڭىدىن ۋەزىپىگە ئولتۇرىدىغان باش كاتىپنىڭ [ تەپسىلاتى... ]