مۇبارەك ئىسمائىل
ھازىر تور سودىسى كۈندىن – كۈنگە قىزىۋاتىدۇ. مەھسۇلاتلارنى ئىستېمالچىلارغا كەڭ كۆلەمدە تونۇشتۇرۇش، مەھسۇلاتلارنىڭ بازاردىكى رىقابەت كۈچىنى ئاشۇرۇش، شۇنداقلا كارخانىلارنىڭ ئوبرازى ۋە ماركىنىڭ ئىستېمالچىلارنىڭ قەلبىدىكى ئورنىنى مۇستەھكەملەشتە تورنىڭ رولى زورىيىۋاتىدۇ. توغرا سودا نىشانىنى ئۆزىگە پىرىنسىپ قىلغان سودىگەرلەر ئىستېمالچىلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇش ئىستېمالىدا ئاكتىپ يېتەكچىلىك رولىنى ئوينىسا، ھارام پايدىنى قوغلاشقان سودىگەرلەر ئىستېمالچىلارنىڭ كۈندىلىك تۇرمۇش ئىستېمالىنى قالايمىقانلاشتۇرۇپلا قالماستىن، ئىقتىسادىي ۋە روھىي جەھەتتىنمۇ زىيانغا ئۇچرىتىدۇ. شۇڭا تور سودىسىنى تەرتىپكە سېلىش ۋە مۇكەممەللەشتۈرۈش ئىستېمالچىلارنىڭ بىۋاسىتە مەنپەئىتىگە بېرىپ تاقىلىدىغان مۇھىم مەسىلە.
‹‹ئىستېمالچىلارنىڭ ھوقۇق – مەنپەئىتىنى قوغداش قانۇنى››دا ئىستېمالچىلار توردىن سېتىۋالغان مالنى بىر ھەپتە ئىچىدە قايتۇرۇۋېتىش ھوقۇقىدىن بەھرىمەن بولىدىغانلىقى بەلگىلەنگەن، ئەمما بۇ قانۇننىڭ يولغا قويۇلغىنىغا بىر يىل بولغان بولسىمۇ، ئىستېمالچىلارنىڭ مالنى قايتۇرالماسلىق توغرىسىدىكى ئەرز – شىكايەتلىرى توختىمىدى.
دۆلەت سودا – سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش باش ئىدارىسى يېقىندا ئېلان قىلغان ‹‹ئىستېمالچىلارنىڭ ھوقۇق – مەنپەئىتىگە دەخلى – تەرۇز قىلىش قىلمىشىنى جازالاش چارىسى››دە، مال قايتۇرۇشنى قەستەن رەت قىلغان ياكى كېچىكتۈرگەن تىجارەتچىلەرگە ئەڭ كۆپ بولغاندا 500 مىڭ يۈەن جەرىمانە قويۇلىدىغانلىقى ئېنىق بەلگىلەندى.
‹‹ئىستېمالچىلارنىڭ ھوقۇق – مەنپەئىتىنى قوغداش قانۇنى››نىڭ 25 – ماددىسىدا، ئىستېمالچىلار زاكاز قىلغان، پېچىتى بۇزۇلمىغان، ئاسان بۇزۇلۇپ قالىدىغان، توردىن چۈشۈرگەن ياكى ئىستېمالچىلار پېچەتلىگەن ئۈن – سىن مەھسۇلاتلىرى، كومپيۇتېر يۇمشاق دېتالى قاتارلىق سېپىرلىق مەھسۇلاتلار؛ ھەقلىق گېزىت، نەشر ئەپكارلىرى قايتۇرۇۋېتىش دائىرىسىگە كىرمەيدىغانلىقى ئېنىق بەلگىلەنگەن. بۇ تۆت تۈرلۈك مەھسۇلاتتىن باشقا، مەھسۇلاتنىڭ خاراكتېرىگە ئاساسەن ئالارمەن بىلەن ساتارمەن ئىككى تەرەپ ئېلىم – سېتىم قىلغان ۋاقىتتا ئاسان قايتۇرغىلى بولمايدۇ، دەپ مۇقىملاشتۇرغان مەھسۇلاتلارمۇ قايتۇرۇۋېتىش دائىرىسىگە كىرمەيدىكەن.
ئاپتونوم رايونلۇق ‹‹12315›› ئىستېمالچىلار ئەرز – شىكايەتلىرىنى قوبۇل قىلىش، پاش قىلىش، مەسلىھەت بېرىش قوماندانلىق مەركىزىنىڭ مۇدىرى، ئاپتونوم رايونلۇق سودا – سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش ئىدارىسى ئىستېمالچىلارنىڭ ھوقۇق – مەنپەئىتىنى قوغداش باشقارمىسىنىڭ باشلىقى ياشار ھاجى بۇ ھەقتە مۇنداق دېدى: ئىستېمالچىلار توردىن مال سېتىۋالغاندا، تىجارەتچىلەر بىلەن بولغان سۆزلىشىش خاتىرىسىنى سۈرەتكە تارتىپ ساقلىۋېلىشى كېرەك، مال قايتۇرۇش جەريانىدا قانۇنسىز رەت قىلىشقا ئۇچرىسا، قولىدىكى ئاشۇ ‹‹ئىسپات››قا تايىنىپ، سودا – سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش تارماقلىرىغا ئەرز قىلسا بولىدۇ. يېڭىدىن جانلىنىۋاتقان ئۈندىدار سودىسىغا كەلسەك، شۇنىڭغا ئىشىنىمىزكى، پات ئارىدا ئۈندىدار سودىسىغا دائىر يېڭى بەلگىلىمە روياپقا چىقىدۇ. ئىستېمالچىلارنىڭ ئۈندىداردا مال سېتىۋالغاندا، ئىشەنچلىك ئۈندىدار ئىگىلىرىدىن مال سېتىۋېلىشىنى، ھەر ۋاقىت ھوشيار بولۇپ، بىھۇدە زىيانغا ئۇچراشتىن ساقلىنىشىنى تەۋسىيە قىلىمىز.
ئاپتونوم رايونلۇق سودا – سانائەت مەمۇرىي باشقۇرۇش ئىدارىسىنىڭ باشلىقى مۇھەممەدئىمىن فېردەۋىس مۇنداق دېدى: تور سودىسىنى تەرتىپكە سېلىش ۋە قېلىپلاشتۇرۇش ئۇزاق مەزگىللىك ۋەزىپە. بۇنىڭدىن كېيىنكى خىزمەتلەردە نازارەت قىلىش سالمىقىنى ئاشۇرۇپ، نازارەتچىلىك خىزمىتىنى ئىلمىيلاشتۇرىمىز، قېلىپلاشتۇرىمىز، تۈزۈملەشتۈرىمىز. قانۇنسىز قىلمىشلار بىلەن شۇغۇللانغۇچىلار ئاز ساندىكى كىشىلەردۇر، ئاۋام خىزمىتىمىزگە ماسلاشسىلا، تۈرلۈك خىزمەتلەر ئوڭۇشلۇق قانات يايىدۇ.