ياخشىلىقنى يار تۇتۇڭ

ئالدىرىماي ئولتۇرۇپ ، ئازادە  پاراڭلىشىش  داۋامىدا  ئالىي  مۇھەررىر ئابدۇرۇسۇل ئۆمەر ئەپەندى ئۆزىنىڭ كىشىلىك تۇرمۇشىدا  كۆڭلىگە پۈككەن ، ئويلىغان ـ پۈتكەنلىرىنى رىياسىز  سەمىمى  نىيەت  بىلەن  ئوتتۇرىغا  قويۇشقا باشلىدى .

ـ شائىر ئەپەندى ، كىشىلىك  ھاياتتىكى ياخشىلىق  ۋە  يامانلىق ھەققىدە سۆزلەپ باقامسىز ؟

ـ ئوبدان . ئالدى  بىلەن ھاياتتىن سۆز  ئاچساق ، مېنىڭچە ، « پولات قانداق تاۋلاندى » رومانىدىكى  ئوستروۋسكىنىڭ  سۆزىنى  ھاياتنىڭ ئۆلچىمى ـ مىزانى دېيىشكە بولىدۇ . ئىنسان  بۇ دۇنيادا ئۆزىگە بىرلا قېتىم كەلگەن ئۆمۈرىنى مەنىلىك ئۆتكۈزۈشى ، ھاياتلىقىدا ياخشىلىقنى يار تۇتۇپ ، يامانلىقتىن  يىراق  تۇرۇشى ، چەكلىك  ئۆمۈرىنى  خەلققە پايدىلىق چەكسىز ئىشلارغا بېغىشلىشى كېرەك . مەنىسىز ئۆتكەن ئۆمۈر يامان ئىشلارغا بەنت  بولغان ، شەخسىيەتچىلىككە  تولغان ھايات ھىساپلىنىدۇ . مەن بىر تۆتلىكىمدە شۇنداق دېگەنىدىم :

دانالار دەپتىكەن « ئۆمۈر ئاتقان ئوق » ،

مەنىسىز ئۆمۈرنىڭ قارار گاھى يوق .

دۈشمەندۇر كىشىگە كېيىنكى پۇشمان ،

ئۆتكۈزگىن ئۆمرۈڭنى شۇڭا مەزمۇنلۇق .

خەلقىمىز « ياخشىدىن  ئات قالىدۇ ، ياماندىن دات  قالىدۇ »  دەپ ، ياخشى ئادەمنىڭ  كىشىلەرنىڭ  قەلبىدە  مەڭگۈ  ياشايدىغانلىقىدىن ، يامان ئادەمنىڭ  كىشىلەر  قەلبىدىن مەڭگۈ ئورۇن  ئالالمايدىغانلىقىدىن  بىشارەت بېرىدۇ . مەن  ئۆزۈمنى  ئالسام ، ياخشىلىقنى يار تۇتۇشقا ، يامانلىقتىن ھەزەر ئەيلەشكە  تىرىشىپ كېلىۋاتىمەن .

ـ بايلىق ، بەخىت ھەققىدە قاراشلىرىڭىزنى دەپ باقامسىز ؟

ـ ئاچچىق تەر ، ھالال ئەمگەك بىلەن ئېرىشكەن بايلىق  ھەقىقىي  بايلىق ھىساپلىنىدۇ .  ساختىلىق ،  ئالدامچىلىق  بىلەن ئېرىشكەن بايلىق ھارام بايلىق بولىدۇ . بىز ئۈچۈن دۆلەتنىڭ ، خەلقنىڭ باي بولۇشى ھەممىدىن مۇھىم ، شۇنداق بولغاندىلا  بىزمۇ  باي  بولۇپ ، باياشات تۇرمۇش كەچۈرىمىز .

بەخىت ھەققىدە  ھەر خىل  قاراشلار  مەۋجۇت . مېنىڭچە ، روھى ھالەتتىكى ئەركىنلىك ـ ئەڭ چوڭ بەخىت . مال دۇنياسى يېتىپ ئاشقۇدەك ، ھەممە نېمىسى تەل بەزى ساختىپەز  بايلار  روھى  جەھەتتە  ئازاپتىن قوتۇلالمايدۇ . بۇنى  ئەلۋەتتە  بەخىت ، بەخىتلىك  تۇرمۇش دېگىلى بولمايدۇ .

مال ـ دۇنيا ئىنسانغا مەڭگۈلۈك ئەمەس ،

ساپ كۆڭۈل ، ۋىجدانلىق ئادەم بولۇش تەس .

ئۆزگىنى قاقشىتىپ توپلىغان مېلىڭ ،

ئاخىرى جېنىڭغا بولار زامىن ، قەست .

كۆڭۈل ئىزھارى

ـ سىزنىڭ ئەڭ خۇشاللىق ۋە ئەڭ قايغۇلۇق مىنۇتلىرىڭىز بولغانمۇ؟

ـ بولغان . بۇ سوئالغا باشتا  مۇنۇ بىر تۆتلىكىم بىلەن جاۋاپ بېرەي ؛

كۇنمۇ گاھ تۇتۇلۇپ ، گاھ ئېچىلغاندەك ،

گاھ كۈلۈپ ، گاھ يىغلاپ ياشايدۇ ئادەم .

مەڭگۈلۈك بولمايدۇ قايغۇ ۋە شادلىق ،

قايغۇ ھەم شادلىققا چۆمۈلگەن ئالەم .

 مەن 1991 ـ يىلى « مەملىكەت بويىچە ئاخبارات ـ نەشرىيات سېپىدىكى ئىلغار خىزمەتچى » بولۇپ  باھالىنىپ ، بېيجىڭغا  بېرىپ  مۇكاپاتلاندىم ھەمدە بىر دەرىجە مۇئاشىم  ئۆستۈرۈلدى . شۇ چاغدا  ئۆزۈمنى ئىنتايىن بەخىتلىك ھىس قىلىپ ، خۇشال بولغانىدىم .

ھەممەيلەننىڭ ئانىسىدەك ، مېنىڭ ئاناممۇ  مېھرىۋان ، كۆيۈمچان  مەزلۇم ئىدى . ئۇ 48 يېشىدا تۇيۇقسىز ئاغرىپ ، ئالەمدىن  ئۆتتى .  مەن  شۇ چاغدا قاتتىق قايغۇرۇپ ، بىر مەرسىيە يازغانىدىم ، شۇنىڭدىن  بىرنەچچە مىسرا كەلتۈرەي ؛

بالىلىرىم ، ئۆيۈم دەپ يۈرىكى ئاققان ئانام ،

قەلبى سۈزۈك ، دانىشمەن ، ئايىقى چاققان ئانام .

يېتىم ـ يېسىر يوقسۇلغا جېنىنى قاققان ئانام ،

يۇرت ئىچىگە شەپقەتنىڭ ئوتىنى ياققان ئانام .

ـ ئەمدى ئۆزىڭىز ، ئۆز مىجەزىڭىز ھەققىدە سۆزلەپ بېرەلەمسىز؟

ـ مەن ـ تۈز كەتكەن ئادەم ، كۆڭلۈمدە  ھىچقانداق  يامانلىق  يوق . ھىلىگەرلىك ، قۇۋلۇق ـ شۇملۇقنى  بىلمەيمەن . دىتىمغا  ياقمىغان  مەسىلىلەرنى ، ناھەق  ئىشلارنى كۆرسەم ، ئۇسۇلغا  دىققەت  قىلماي  ، توغرىدىن توغرا  ئوتتۇرىغا  قويۇپ ، بەزىلەرنى  رەنجىتىپمۇ  قويىمەن . خەقنىڭ كەينىدىن غەيۋەت قىلىشنى ، چېقىمچىلىقنى يامان كۆرىمەن ،

ـ سىز ئەڭ كەچۈرمەيدىغان قىلىق ۋە ھەممىدىن ئەلا بىلىدىغان ئادەت نىمە ؟

ـ مەن  ئەڭ  كەچۈرمەيدىغان  قىلىق ـ ساختىپەزلىك ، ماختانچاقلىق، پوچىلىق . مەن ھەممىدىن ئەلا بىلىدىغان  ئادەت ـ كەمتەرلىك . بۇنىڭغا مۇنۇ بىر كۇبلىت شېئىرىمنى تەقدىم قىلاي :

تۇرقىغا قاراپلا دېمىگىن ئادەم ،

سىرداشماي قېشىغا باسمىغىن قەدەم .

گەر چۈشسەڭ دامىغا ساختىپەزلەرنىڭ ،

ياغىدۇ بېشىڭغا پۈتمەس دەرد ـ ئەلەم .

ـ سىزنىڭ ئەرمىكىڭىز بارمۇ ؟

ـ مېنىڭ ئەرمىكىم ـ ئەدەبىي  ئەسەرلەرنى  ئوقۇش ، ئىجادىيەت  بىلەن شۇغۇللىنىش . بۇ ـ مەن ئۈچۈن ئەڭ  كۆڭۈللۈك ئىش . ئەسەر ئوقۇماي ، ئجادىيەت بىلەن شۇغۇللانماي ، ۋاقىتنى  بىھۇدە  ئۆتكۈزىۋېتىش مەن ئۈچۈن ئەڭ كۆڭۈلسىز ئىش ، كۆڭۈلنى غەش قىلىدىغان ئەھۋال .

ـ سىزنىڭ ھازىر ئىشلەۋاتقان  ئەڭ يېڭى  ئەسىرىڭىزنىڭ  ماۋزۇسى نىمە، مەزمۇنى نىمە ؟

ـ ھازىر« ئايخان ئانا » ناملىق داستانىمنى ئىشلەۋاتىمەن . داستاندا 20 ـ ئەسىرنىڭ باشلىرىدا  ئۆتكەن ، مال ـ دۇنياسىدىن  كېچىپ ، « يېتىملار مەكتىپى » ئاچقان ئايخان ئانىنىڭ ئوبرازى ئەكس ئەتتۈرىلىدۇ .

ـ  بۇنىڭدىن  باشقا يەنە قانداق پىلانلىرىڭىز بار ؟

ـ « ۋاپاسىز ئوغۇل » ناملىق  قىسقا ھېكايىلەر  توپلىمىمنى نەشرىياتقا سۇندۇم . «ئەسىر خىياللىرى» ناملىق يېڭى شېئىرلار توپلىمىمنى نەشرگە بېرىشنى  ئويلىشىۋاتىمەن . «ئەدىب ۋە پەزىلەت » ناملىق  ماقالىلار توپلىمىمنى نەشرگە  تەييارلاۋاتىمەن .  خۇدا  خالىسا ، «ئايخان ئانا » ناملىق داستانىمنى كېلەر يىلى ئاياللار بايرىمىغىچە قولدىن چىقىرىش  نىيىتىم بار . يەنە باشقا چوڭ ، يىرىك ئەسەرلەرنى يېزىش پىلانىم يوق .

ـ ئەدىب ئەپەندى ، ئەمدى ئوقۇرمەنلىرىڭىزگە قانداق كۆڭۈل سوغىڭىز بار ؟

ـ مەن ئۆزۈم  بىر  كىتابخۇمار  ئادەم . ياش  ئوقۇرمەنلىرىمگە  مۇنى بىر كۇبلىت شېئىرنى ھەدىيە قىلىمەن .

ھەر كىتاب ـ بىر گۆھەر ، بىر نۇرلۇق چىراق ،

ھەر كىتاب ـ بىر تارىخ ، قۇدرەتلىك ياراق .

كىتابلار بېغىشلار ئىنسانغا قانات ،

كىتابسىز ئىقبالمۇ ئاچمايدۇ قۇچاق .

– سەمىمىي سۆھبىتىڭىزگە تەشەككۈر !

ئابدۇرۇسۇل ئۆمەر ئەپەندى بىلەن بولغان سۆھبەتتىن .

مەنبە: شىنجاڭ يازغۇچىلار مۇنبىرىدىن