ئالىملار تىتاندىكى ئالكان دېڭىزىدا دېڭىز دولقۇنى مەۋجۇتلۇقىنى بايقىدى

چەتئەل ئاخبارات ۋاستىلىرىنىڭ خەۋەر قىلىشىچە، ئالىملار تىتاندىكى (ساتۇرننىڭ ئالتىنچى ھەمراھى) سۇيۇق ھالەتتىكى ئالكان دېڭىزىدا دولقۇن مەۋجۇتلىقىنى بايقىغان. بۇ ئەھۋال بىز كۆل بويىدا كۆرگەن دولقۇنلارغا ئوخشاش بولۇپ، بۇ ساتۇرننىڭ ھەمراھى ئالىملارنى ھەيران قالدۇردى. بۇ ھەپتە سان فىراسسىسكودىكى ئامېرىكا يەرشارى فىزىكا ئىلمىي جەمىيىتىنىڭ يىغىنىدا ئالىملار كاسسىنى ناملىق تەكشۈرگۈچ سۈرەتكە تارتقان تىتاننىڭ يەر يۈزى سۈرىتىنى ئېلان قىلدى ھەمدە «لېگىيە دېڭىزى» دەپ نام بېرىلگەن جايدا دېڭىز دولقۇنىنىڭ مەۋجۇتلۇقىنى بايقىدى. بۇ تۇنجى قېتىم يەرشارىدىن باشقا پىلانېتتا دېڭىز دولقۇنىنىڭ بايقىلىشى بۇلۇپ، بۇ تىتاندا تېخىمۇ ئاكتىپ بولغان ئاسمان جىسىمى فىزىكىلىق ھەرىكىتىنىڭ مەۋجۇتلىقىنى ئسىپاتلايدۇ. ئالىملار ماتىماتىكىلىق مودېللاش ۋە رادار دولقۇنىنىڭ قايتىش تەسۋىرىدىن بۇ دولقۇننىڭ ئېگىزلىكى پەقەت 1.5 سانتېمېتىر كېلىدىغانلىقى، سۈرئىتىنىڭ يەر شارىدىكىدەك تېز بولماستىن سېكۇنتىغا 0.7 مېتىر سۈرئەت بىلەن ھەركەتلىنىدىغانلىقىنى بايقىدى. بۇ يەرشارىدىن باشقا دېڭىز دولقۇنى مەۋجۇت بولغان بىردىنبىر پىلانېت. تىتاندىكى سۇيۇقلۇق گىدروكاربونلار بولۇپ ئاساسلىق تەركىبى مېتان. بۇ جاينىڭ تېمپېراتۇرىسى ئىنتايىن تۆۋەن بولۇپ، نۆلدىن تۆۋەن 180 گىرادۇسقا يېتىدۇ. دېڭىز دولقۇنىنىڭ بايقىلىشى تىتاننىڭ مۇز بىلەن توڭلىغان ئەمەس بەلكى ئاكتىپ ھەرىكەتتىكى پىلانت ئىكەنلىكىنى بىلدۈرىدۇ.


ئالىملار يەنە تىتاندىكى دولقۇننىڭ پەسىلنىڭ تەسىرىگە ئۇچرايدىغانلىقىنى بايقىدى. تىتان كاسسىنى ناملىق تەكشۈرگۈچ ساتۇرن ئوربېتىسىغا يېتىپ بېرىپ تىتاننى كۆزىتىش باشلانغاندىن كېيىنكى يەتتىنچى قېتىملىق ياز پەسلىگە كىردى. تۆت پەسىل ئۆزگىرىشى تىتاندا شامال پەيدا قىلىدۇ ھەمدە بۇ دولقۇنلارنىڭ پەيدا بولۇشىغا سەۋەبچى بولىدۇ. كاسسىنى ناملىق تەكشۈرگۈچنىڭ تارتقان سۈرىتىدە تىتاندىكى دەريا، دېڭىز قىرغىقى لىنىيەسى قاتارلىقلار ئىنتايىن ئېنىق بولۇپ، بۇ ھادىسىلەر تىتاندا ئىلگىرىكىدىنمۇ ئاكتىپ، ئۆزگىرىشچان مۇھىت بارلىقىنى چۈشەندۈرىدۇ. تىتاندىكى ئالكان دېڭىزى ئانچە چوڭقۇر بولماستىن، بۇ گىدروكاربونلارنىڭ چوڭقۇرلىقى 200 مېتىر كېلىدۇ، شىمالىي قۇتۇپ ئەتراپىغا زىچ جايلاشقان.

تىتاندا ئالكانلار ئىنتايىن كۆپ بولغانلىقى ئۈچۈن بۇ جايدىكى مېتانمۇ ئىنتايىن مول بولۇپ، يەر شارىدىكى تەبىئىي گاز زاپىسىدىن 40 ھەسسە كۆپ. بۇ پىلانىت يەنە قۇياش سىستېمىسىدىكى يۇپېتىرنىڭ ئۈچىنچى ھەمراھىدىن قالسىلا ئىككىنچى چوڭ ھەمراھ بولۇپ، 1655-يىلى ئالىم كىرىستىيان ھۇيگېنىس تەرىپىدىن بايقالغان.



خەتكۈچلەر:
07-03-2016
يازغۇچى: كاككۇك
مەنبە:
ئالاھىدە ئەسكەرتىش:
لەگلەك تورىدىكى خەۋەرلەرنىڭ ئاخبارات ھوقۇقى لەگلەك تورىغا مەنسۈپ . قالايمىقان كۆچۈرۈپ تارقىتىپ ئېغىر ئاقىۋەت كېلىپ چىقسا تور بىكتىمىز مەسئۇل بولمايدۇ. !!!
لەگلەك تورىدىن خەۋەر رەسىم كۆچۈرۈپ تارقاتماقچى بولسىڭىز ، مەنبەسىنى ۋە ئۇلانما ئادىرسىنى ئېنىق ئەسكەرتىڭ !
مۇناسىۋەتلىك خەۋەرلەر
07-03-2016
مەركىزى تېلېۋىزىيە ئىستانىسىسى 7-مارت خەۋىرى: باغداش تورىدىن ئابدۇسالام تەرجىمىسى ئۇزۇن يىللار داۋاملىشىۋاتقان پەلەستىن-ئىسرائىلىيە توقۇنۇشى يەرلىك خەلقلەرنى يۇرت- ماكانىدىن ئايرىپلا قالماستىن ھايۋاناتلارنىڭ ياشىشىغىمۇ ئېغىر...
07-03-2016
ئەنگلىيە كۈندىلىك پوچتا گېزىتىنىڭ خەۋەر قىلىشچە، ئامېرىكا ئالەم قاتنىشى ئىدارىسىنىڭ كاسسىنى ناملىق تەكشۈرگۈچىسى ساتۇرىننىڭ «ئوپچە سۈرىتى» نى تارتقان. سۈرەتتە ساتۇرننىڭ بىرىنچى، ئىككىنچى ۋە ئۈچىنچى ھەمراھى ساتۇرننىڭ ھالقىسى ئەتراپىدا ...
07-03-2016
ئەنگلىيە «كۈندىلىك پوچتا گېزىتى» نىڭ 5-مارتتىكى خەۋىرىگە قارىغاندا، يېقىندا بىن تۇئار ئىسىملىك بىر فوتوگراف خېيىم-خەتەرگە قارىماي «ئۆلۈم دېڭىز قىرغىقى» دا ئالتە مېتىر ئېگىزلىكتىكى ھەيۋەت دولقۇننىڭ ئىچىگە كىرىپ، كىشىلەرنى ھ...
07-03-2016
12-نۆۋەتلىك مەملىكەتلىك خەلق قۇرۇلتىيىنىڭ 4-يىغىنى بۈگۈن(5-مارت) چۈشتىن بۇرۇن بېيجىڭ ۋاقتى سائەت 9:00دا بېيجىڭ خەلق سارىيىدا باشلاندى. دۆلىتىمىزنىڭ ھەر قايسى جايلىرىدىن كەلگەن ئاز سانلىق مىللەت ۋەكىللىرى يىغىن باشلىنىشتىن بۇرۇن يىغىن...
29-01-2016
     27-يانۋار چۈشتىن كېيىن سائەت 6 لەردە، لەنتيەن ناھىيىسى يۈشەن بازىرى يەنخې كەنتىدىكى يەن يۇڭلىنىڭ ئۆيىگە ئوت كېتىپ، بىر دەمدىلا ئۈچ ئېىغىز ئۆيى كۆيۈپ تۈگىدى، ئەڭ مۇھىمى ئۆيىگە قويغان 100 مىڭ يۈەندىن ئارتۇق بېساتىمۇ كۆي...
15-01-2016
ئاپتونوم رايونلۇق 12 – نۆۋەتلىك خەلق قۇرۇلتىيى 4 – يىغىنىغا قاتنىشىۋاتقان ھەر قايسى ۋەكىللەر ئۆمەكلىرى 14 – يانۋار ئايرىم – ئايرىم ئومۇمىي يىغىن ۋە گۇرۇپپا يىغىنى ئۆتكۈزۈپ، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق خەلق قۇرۇلتىيى دائىمىي كومىتېتىن...
23-12-2015
        22-دېكابىر جۇڭخۇا مىللەتلىرىنىڭ ئەنئەنىۋىي بايرىمى بولغان «چىللە كىرىش كۈنى» (كۈن-تۈن تەڭلىشىش كۈنى)  بولۇپ، ئەل ئارىسىدا « بۇ كۈندە تۈگۈر يېسە، قىش چىققىچە مۇزلىمايدۇ» دېگەن قاراش بار. بۇ ...
22-12-2015
       19-دېكابىر چۈشتىن بۇرۇن، خالات كىيگەن نەچچە يۈزلىگەن دوختۇر-سېسترالار <<ئادەم يارىلاندۇرۇش قانۇنغا خىلاپ، نەزەربەنت قىلىش قانۇنغا خىلاپ>> دېگەن خەتلەر يېزىلغان پىلاكاتلارنى كۆتۈرۈپ، خېبېي ...
Powered by Leglek