ئاناتىلىم تورتۇراسى

ئىزاھات: [باي دادا ئىقتىسادىي قابىلىيتىڭىزنى ئۆستۈرسۇن] ناملىق بۇ بازارلىق كىتابنى ئۇيغۇر قېرىنداشلىرىمىز بىلەن تېزلىكتە يۈز كۆرۈشتۈرۈش ئۈچۈن دەۋر بلوگى باشقۇرغۇچىسى ئازغۇن، دوستىمىز كامالىي ۋە پېقىر ئاناتىلىم بلوگىنىڭ باشقۇرغۇچىسى سەبورى ھەمكارلىشىپ سەۋىيىمىزنىڭ چەكلىك، تەجىرىبىمىزنىڭ يېتەرسىز بولۇشىغا قارىماي تەرجىمە قىلىپ چىققان ئىدۇق. مەلۇم سەۋەبلەر تۈپەيلى كىتابنىڭ نەشىر قىلىنىش ۋاقتى ئۇزاققا سوزۇلۇپ كەتتى. شۇنداقتىمۇ بۇ نادىر ئەسەرنىڭ كەڭ قېرىنداشلىرىمىزغا قىممەتلىك پايدىلىنىش ماتېرىيالى بولۇپ قېلىشى ئۈچۈن تور دۇنياسى ئارقىلىق تورداشلارغا تەمىنلەپ بېرىشنى لايىق كۆردۇق. تۆۋەندە قولايلىق بولسۇن ئۈچۈن ئانا تىلىم بلوگىدا ئېلان قىلىنىپ بولغان قىسىملىرىنىڭ تېما ئادرىسى مۇندەرىجىىسى بېرىلدى.

مىللىي مەدەنىيەتنىڭ گۈللىنىشى، بولۇپمۇ تىلنىڭ گۈللىنىشى ئانا تىلنى مەڭگۈلۈك راۋاجلاندۇرۇش ۋە قوغداشتا.
تىل ــــــ بىر مىللەتنىڭ جېنى بولۇپلا قالماي ھەم شۇ مىللەتنىڭ مەۋجۇتلۇقى ئاساسىدا ئار نومۇسنى ئاقلايدۇ.
بىر مىللەتنىڭ مائارىپ ۋە مەدەنىيىتىنى كۆڭۈلدىكىدەك تەرەققىي قىلدۇرۇش، زامانىۋىيلاشتۇرۇش ۋە دۇنياغا يۈزلەندۇرۇشتە ئانا تىل بىباھا گۆھەردۇر.
بىر مىللەتنىڭ تىلىنى كۆڭۈلدىكىدەك يوقۇتىشنىڭ ئاساسىمۇ، ئالدى بىلەن شۇ مىللەتنىڭ مەنىۋىيىتى بولغان يېزىقىنى يوقۇتۇشتا.

مۇشۇ يېقىندىن بېرى، يېزىقىمىز توغرىسىدا غەيرى ئەھۋاللار يۈز بىرىۋاتىدۇ. مەن بۇنى بىر بوۋاينىڭ كۆز يېشى ۋە ئەمەلىي پاكىتلار ئارقىلىق بايان قىلماقچىمەن:

بوۋاينىڭ كۆز يېشى
ــــ بالام!  ماۋۇ كوچىباشقارما تەۋەسىدىكى ساقچىخانىنىڭ ئورنىنى مۇشۇ تەرەپكە يۆتكەپتۇ دەپ ئاڭلىۋىدىم، ھېچ تاپالمىدىميا!
ــــ تاغا! مانا ئالدىلىرىدا تۇرمامدۇ ساقچىخانا.
ــــ ۋاي!!! بالام ئەيىپكە بۇيرىمىسىلا، خەت تونۇغاندىكىن ساقچىخانىنى دەرۋازا بېشىغا ئېسىپ قويغان تاختىيىغا قاراپ تاپالايمەن دەپ ھېچكىمدىنمۇ سورىمىغانتىم، مانا ئەمدى ساقچىخانىنىڭ ئالدىغا كېلىپ ساقچىخانىنى سوراپ سېلىنى ئاۋارە قىپتىمەن، خاپا بولمىسىلا جۇما بالام! بوۋاي ساقچىخانىنىڭ ۋىۋىسكىسىغا سىنجىلاپ قاراپ قويۇپ، خۇرسۇنغان ھالدا ئۇلۇغ كىچىك تىنىپ، بىر خىل خىجىلچىلىق ئىچىدە مەندىن ئەپۇ سوراپ كەتتى.

سەبۇرى ئىزدەش تورى ئىشقا كىرىشكەنلىكىنىڭ بىر يىللىق خاتىرىسى مۇناسىۋىتى بىلەن.

 

ھەش- پەش دىگۈچە بىر يىل ۋاقىت ئۆتۈپ كەتتى، « ئۇنىۋېرسال ئۇچۇر ئامبىرى تۈزۈش، كۆپ ئىقتىدارلىق ئۇيغۇرچە تور بېكەت مۇھىتى يارىتىش» نىشانى بىلەن ئەسلىدىكى سەبورى ئېلېكتىرون كۇلۇبى (ئېلېكتىرون ھەۋەسكارلىرى مۇنازىرە مۇنبىرى) نى سەبۇرى ئىزدەش تورى قىلىپ ئۆزگەرتىپ ئېلان قىلغانغا دەل بىر يىل بولدى. بۇ بىر يىلدا بىز نېمە ئىش قىلدۇق، يەنە نېمە ئىشلارنى قىلىشىمىز كېرەك؟ كەمىنە مەردان ئەخمەت، سەبۇرى تور بېكىتىنىڭ قۇرغۇچىسى بولۇش سۈپىتىم بىلەن سەبۇرى تور بېكىتىنىڭ ئىستىقبالىغا كۆڭۈل بۆلۈۋاتقان بارلىق ئاكتىپ قوللىغۇچىلار، سادىق تور بېكەت زىيارەتچى ئەزالىرىغا ئاز-تولا ئويلىغانلىرىمنى ئورتاقلىشىپ كۆرۈشنى لايىق تاپتىم.

تېخىمۇ كۆپ تور بېكەت ھەۋەسكارلىرىغا ھەقسىز، قولايلىق بولغان ئەمەلىي ئۆگېنىش مۇھىتى يارىتىپ بېرىش يۈزىسىدىن. سەبۇرى ھەقسىز تور بوشلۇق مۇلازىمىتى يولغا قويۇلدى. ئادرىسى:

http://www.seburi.com/my

 نۆۋەتتە توربېكەت قۇرۇش ئويىدا بولغان كونا- يېڭى ھەۋەسكارلار 10 MB لىق ھەقسىز بوشلۇقنى ئىلتىماس قىلىپ ئىشلىتەلەيدۇ. بۇ ھەقسىز تور بوشلۇقىنىڭ ئۇزاق مەزگىللىك مۇقىملىقى ۋە بىخەتەرلىكىنى چىقىش قىلىپ نۆۋەتتە asp ۋە php قاتارلىق يۇقىرى دەرىجىلىك توربېكەت سېستىمىسى ھۆججەتلىرىنى يوللاش ئىقتىدارى چەكلەندى. باشقا ئالاھىيدە ئېھتىياجى بار تورداشلار باشقۇرغۇچى بىلەن بىۋاستە ئالاقىلىشىپ، تېخىمۇ كۆپ ئىشلىتىش ھوقۇقىغا ئىلتىمسا قىلىپ ئېرىشسە بولىدۇ.

سەبۇرى ئىزدەش ماتورى قۇرۇلغان قىسقىغىنە يېرىم يىل ئىچىدە كەڭ تورداشلارنىڭ قىزغىن قوللىشىغا ئېرىشىپ ئاز بولمىغان تەرەققىياتلارغا ئېرىشىپ كەلمەكتە.
نۆۋەتتە ھەر قايسى تور بېكەت ۋە مۇنبەرلەردە ئىزدەش ماتورى ھەققىدە سۆز بولسا سەبۇرىنى تىلغا ئالىدىغان ئەھۋالنىڭ كۆپىيىشى كىشىنى ھەقىقەتەنمۇ خۇشال قىلىدۇ. چۈنكى تېخىمۇ كىشىلەر سەبۇرى ئىزدەش ماتورىنىڭ ئىستىقبالىغا كۆڭۈل بۆلىۋاتىدۇ.
كۆپلىگەن مۇنازىرە مەزمۇنىدا يەنە سەبۇرىدا ئىزدەلگەن نەتىجىنىڭ ئازلىقى، ئىزدەش نەتىجىسىنىڭ دېگەندەك توغرا ئەمەسلىكىدەك مەسىللەر ئوتتۇرىغا قويۇلىۋاتىدۇ. ئۇنداقتا سەبۇرى ئىزدەش ماتورى دىگەندەك ياخشى ئەمەسمۇ؟ ئۇنىڭ ياخشىلىنىشى ئۈچۈن قانچىلىك ۋاقىت كېتىدۇ؟ مۇشۇ سوئالغا بىر قەدەر تەپسىلىي جاۋاب بېرىش يۈزىسىدىن بۇ تېما يوللاندى.

ئۇيغۇرچە مۇستەقىل ئىزدەش ماتورى ياساشنى سەبۇرى تور بېكىتى تۇنجى ئويلاپ تاپقانمۇ ئەمەس، ھەم شۇنداقلا نۆۋەتتە مۇستەقىل ئىزدەش سېستىمىسى ئارقىلىق مەۋجۇت بولۇپ تۇرىۋاتقان ئۇيغۇرچە ئىزدەش ماتورى يالغۇز سەبۇرىلا ئەمەس. مۇستەقىل ئىزدەش ماتورلىرىدىن يەنە تورتاپ، شەيدايى، تولۇنئاي قاتارلىقلارمۇ بار. ئومۇمەن، بارلىق ئۇيغۇرچە ئىزدەش ماتورىنىڭ تەرەققىي قىلىشىدا تۆۋەندىكىدەك ئۈچ ئاساسىي مەسىلە بار:

سەبۇرى تور بېكىتى بەيدۇ ئېلان ھەمكارلىقىنىڭ تەستىقىدىن ئۆتۈپ ئاز بولسىمۇ ئىقتىسادىي مەنپەئەتكە ئېرىشىۋاتقىنىغا 2 ئايچە ۋاقىت بولۇپ قالدى. بەيدۇ ئېلان تورىدىن ئاز-تولا نەپكە ئېرىشكەندىن كېيىن باشقا ئۇيغۇر تورداشلارغا ياردىمى بولسىكەن دىگەن ئۈمىدتە بۇ ھەقتە تېمىلارنى ئېلان قىلىپمۇ باقتۇق.بۇ ئىككى ئاي جەريانىدا ئاز بولمىغان بېكەت باشلىقلىرى ئۆزىنىڭ بەيدۇ ئېلان ھەمكارلىقىغا كىرىشنى خالايدىغانلىقىنى بىراق بىر قانچە قېتىم ئىلتىماس سۇنۇپمۇ تەستىقلىتالمىغانلىقىنى ئېيتتى. مۇشۇ مۇناسىۋەت بىلەن بۇ تېمىنى يېزىش ئېھتىياجى تۇغۇلۇپ قالدى.

بۇ يەردە بىز ئېلان ھەمكارلىقى ۋە ئېلان ھەمكارلىق قائىدىسىنىڭ گېپىنى قويۇپ ئەمەلىي يۈز بەرگەن ئىشتىن سۆز ئېچىپ باقايلى:
سەبۇرى تور بېكىتى www.seburi.com تور نامىنى ئىشلىتىپ قۇرۇلغىنىغا 4 ئاي بولغاندا(شىنجاڭ تورى ئېچىلمىغان شارائىت ئاستىدا)، كۈنلۈك ئوتتۇرىچە زىيارەت ئادەم 200، زىيارەت قېتىم سانى 1000 ئەتراپىدا، دۇنيا دەرىجىسى ئالدىنقى 8 مىليوننىڭ ئىچىدە بولغان سەۋىيە بىلەن بەيدۇنىڭ ئېلان ھەمكارلىق تەستىقىدىن ئۆتتى. ئىشىنىمەنكى، كۆپلىگەن ئۇيغۇرچە تور بېكەتلەر مەيلى زىيارەت سانى ياكى دۇنيا دەرىجىسىدە بولسۇن يۇقىرىقىلاردىن خېلى ئۈستۈن تۇرىدۇ. ئۇنداقتا نېمىشقا ئېلان ھەمكارلىقىغا ئىلتىماس قىلسا تەستىقلانمايدۇ؟

يېقىنقى مەزگىل ئىچىدە كەڭ تورداشلىرىمىزنىڭ ئىزدەش تور بېكىتىنىڭ ئاددى، قولايلىق بولمىغانلىقىغا قارىتا بەرگەن ئىنكاسىنى ئويلىشىپ، ھەرقايسى سەھىپىلەرگە قارىتا ئاددىيلاشتۇرۇش ئېلىپ باردۇق. بولۇپمۇ باش بەتتىكى تەۋسىيە سەھىپە، تەۋسىيە ھالىقلىق سۆز، شۇنداقلا...

كەڭ ئۇيغۇر پۇتبول ھەۋەسكارلىرى قېرىنداشلىرىمىزغا تور بېكەت سۇپىسى ئارقىلىق ئازغىنا بىر ئىش قىلىپ بېرىش مەقسىتىدە 2010.يىللىق جەنۇبىي ئافرىقا پۇتبول لوڭقىسى مۇسابىقىسىگە مۇناسىۋەتلىك مەخسۇس سەھىپە بېتىنى ئېلان قىلدۇق.
http://www.seburi.com/2010...

ئىزدەش ماتورى ھەقىقەتەن كىشىنى ئۆزىگە جەلىپ قىلىدۇ. ئاۋۋال تۆۋەندىكى مەزمۇنلارغا نەزىرىمىزنى ئاغدۇرۇپ كۆرەيلى:
 1995.يىلى ئىككى ياش ئوقۇغۇچى Larry Page ۋە Sergey Brin ئورتاق پىكىرگە كېلىپ كۆپ مىقداردىكى ئۇچۇرلار ئارىسدىكى لازىملىق ئۇچۇرنى توغرا تېپىپ چىقىشنى ئەڭ چوڭ رىقابەت دەپ قارىغان. 1996.يىلى بۇ ئىككىيلەن Larry نىڭ ئالىي مەكتەپتىكى ياتىقىدا Google شېركىتىنىڭ بىرىنجى سانلىق ئۇچۇر مەركىزىنى قۇرىدۇ. 2000.يىلى Google دۇنيادىكى ئەڭ چوڭ ئىزدەش ماتورى بولۇپ قالىدۇ، شۇنداقلا بۇ ھالەتنى ھازىرغا قەدەر ساقلاپ كەلمەكتە. 2005.يىلى Google نىڭ پايچېك باھاسى 100 مىليارد ئامېرىكا دوللىرىغا چىققان. شېركەت بازارغا سېلىنىشى بىلەنلا ، «دۇنيانى تېخىمۇ گۈزەللەشتۈرۈش!» ئۇلارنىڭ نىشانى بولۇپ كەلمەكتە.

(يۇقىرىقى مەزمۇنلار سەبورى تورى ئىشخانىسى ئىزدەش ماتورى سەھىپىسىدىن ئېلىندى:
http://sebori.cn/home/html/search/12.Html)

سەبورى ئېلېكتىرونى تورى 2009.يىلى 4.ئايدا قۇرۇلغاندىن باشلاپ كىچىكلىكتىن زورىيىپ، ئاددىيلىقتىن مۇكەممەلللىشىپ بۈگۈنكى ھالەتكە يەتتى. مۇشۇ مۇناسىۋەت بىلەن بارلىق ھەمكارلاشقۇچىلار ۋە قوللىغۇچىلارغا سەمىمىي رەھمىتىمنى بىلدۈرىمەن.

يېقىنقى 1 ئاي جەريانىدا سەبورى تورىدا ئۇسلۇب ۋە ئىقتىدار جەھەتتىن ئۆزگىچە تولۇقلاش ئېلىپ بېرىلغان بولۇپ، تۆۋەندىكىدەك قىسقىچە خۇلاسە ئېلىپ بېرىلدى:

1.باش بەت ئۇسلۇبى ئاددىيلاشتۇرۇلۇپ، سەھىپىلەرگە مەخسۇس رەسىم نۇسخىسى لاھىيەلەندى، نورمال زىيارەت قىلغىلى بولىدىغان تور بېكەتلەر ئۇلىنىشىنى باش بەتتە قولايلىق كۆرگىلى بولىدىغان قىلىپ ئورۇنلاشتۇرۇلدى. زىيارەت ئادرىسى:
http://seburi.com/
ھەر قايسى سەھىپىلەر مۇكەممەل ئىقتىدارلىق سەھىپە بولۇش بىلەن بىرگە ئۇسلۇب جەھەتتىن سۇس كۆك رەڭنى ئاساس قىلىپ بىر خىللاشتۇرۇلدى.

2. فىلىم مەركىزى يېڭىلاندى.
توپلانغان ئۇيغۇرچە نادىر فىلىم 166 كە يېتىش بىلەن بىرگە ھەربىر تۈردىكى ئەڭ يېڭى 6 فىلىمنى كۆرسىتىش ئىقتىدارى ۋە فىلىم كۆرۈش بېتىدىكى ئەڭ يېڭى يوللانغان فىلىملەرنى كۆرسىتىش ئىقتىدارى قوشۇلدى. بۇنىڭغا يەنە فىلىم ئاستىغا تىزىملاتماي تۇرۇپ ئىنكاس يېزىش ئىقتىدارىنى قوشۇش پىلانلىنىۋاتىدۇ. زىيارەت ئادرىسى:
http://seburi.com/filim/

3. سەبورى خەنزۇچە- ئۇيغۇرچە تور لۇغىتى
بۇ ئالاھىيدە تىلغا ئېلىشقا ئەرزىيدىغان سەھىپە بولۇپ، ئەسلىدىكى ئاددى بولغان كەسپىي ئاتالغۇ لۇغىتى رەسمىي ھالدا ئۇنىۋىرسال تور لۇغىتى قىلىپ تۈزۈپ چىقىش يۆنىلىشىگە قاراپ ماڭدى. خالىغان خەنزۇچە خەتنىڭ پىنيىننى كۆرسىتىش ئىقتىدارى قوشۇلدى. نۆۋەتتە لۇغەتنىڭ سۆزلۈك ئامبىرى ئۈزلۈكسىز تولۇقلىنىۋاتىدۇ. زىيارەت ئادرىسى:
http://seburi.com/dict/

4. مۇنبەر سەھپىلىرى كۆپەيتىلدى.

بلوگباستا باش بەتتە كۆرۈنىدىغان تېما سانىنى ئارقا سۇپىدىكى بلوگ لاھىيەلەشنىڭ ئادەت ھالىتىنى لاھىيەلەشتىن ئۆزگەرتىكىلى بولىدۇ. تۆۋەندىكى رەسىمدە كۆرسىتىلگەندەك:

(رەسىمنى چەكسىڭىز ئايرىم بەتتە چوڭ كۆرۈنىدۇ)

 

 1. ئۇيغۇر تىلى قايسى تىل تۈركۈمى ۋە قايسى تىل تارمىقىغا كىرىدۇ ؟
    جاۋاب : ئۇيغۇرتىلى ئالتاي تىللىرى سىستىمىسىنىڭ تۈركىي تىللار تۈركۈمى ، شەرقىي تۈرۈك تىلى تارمىقىغا كىرىدىغان ئۇزۇن تارىخقا ئىگە قەدىمكى تىللارنىڭ بىرى ھىسابلىنىدۇ . ئۇيغۇرلار ئۇزۇن مۇددەتلىك تارىخىي تەرەققىيات جەريانىدا ئەزەلدىن ئۇيغۇرتىلىنى ئۆزىنىڭ ئالاقە قورالى قىلىپ كەلدى ، ئۇيغۇرتىلى بۇ ئۇزاق تارىخى دەۋىرلەردىن بۇيان فۇنېتىكا ، لېكسىكا ، گىرامماتىكا جەھەتلەردىن ئۆزىنىڭ ئىچىكى قانۇنىيىتى بويىچە تەرەققىي قىلىپ ، ھەر جەھەتتىن بېيىپ ، تاكامۇللىشىپ ، ئىلمىيلىشىپ بۈگۈنكى دەۋرىمىزگە يېتىپ كەلدى .