ماتېماتىكا بلوگى

بۇ جاۋابلارغا قاراپ كۇلمەي قالمايسىز ....................

3x12=36
2x12=24
1x12=12
0x12=18

ئەگەر سىز بۇ ئۇسۇل ئويناۋاتقان قىزنىڭ سائەت ئىستېرىلكىسى يۆنىلىشىدە ئايلىنىۋاتقانلىقىنى كۆرسىڭىز ئوڭ مېڭىڭىزنىڭ تەپەككۇر ھالىتىدە تۇرىۋاتقانلىقىنى ، سائەت ئىستېرىلكىسغا قارشى يۆنىلىشتە ئايلىنىۋاتقانلىقىنى ھېس قىلسىڭىز سول مېڭىڭىزنىڭ تەپەككۇر ھالىتىدە تۇرىۋاتقانلىقىنى بىلدۇرىدۇ، ئەگەر ھەر ئىككى يۆنىلىنىشنى ھېس قىلالىسىڭىز ئوڭ-سول ئىككىلا مېڭىڭىزنىڭ تەپەككۇر ھالىتىدە تۇرىۋاتقانلىقىنى بىلدۇرىدۇ ( 14% ئامىركىلىقلاردا مۇشۇ خىل تەپەككۇر ھالىتى مەۋجۇتكەن) . قېنى سىزمۇ سىناپ بىقىڭ !

تور ئارىلاۋىتىپ بىر ماتېماتىكىلىق سائەتنى كۆرۇپ قالدىم. بۇ ئادەتتىكى ۋاقىت كۆرسۇتۇش سائىتى بولۇپلا قالماي ، بۇ سائەتنىڭ كارامىتى شۇڭى : ئۇنىڭ ھەر بىر ۋاقىت بىرلىكىدىكى 1 دىن  12  گىچە بولغان سانلار پەقەت  9 رەقىمى ئارقىلىقلا ئىپادىلەنگەن، يەنە كىلىپ ئۇچ دانە  9 رەقىمىدىن تۈزۇلگەن ئەمەللەر بىلەن ئىپادىلەنگەن... قالتىس ، قالتىس !

يىراق مۇساپىلىق ئوقۇتۇشنىڭ ساپا مائارىپىدىكى رولى ناھايتى چوڭ بولۇپ، ئوقۇتۇش ئۈنىمىنى يۇقىرى كۆتىرىشتە بەلگىلىك رولى بار. مەن ئۇنىڭ بىر قانچە جەھەتتىكى ئارتۇقچىلىقلىرى ئۈستىدە كەڭ ئوقۇرمەنلەر بىلەن ئورتاقلاشماقچىكەن.
1. يىراق مۇساپىلىق ئوقۇتۇش ماتېماتىكا دەرسىنىڭ ئۈنىمىنى يۇقىرى كۆتەردى

2.يىراق مۇساپىلىق ئوقۇتۇشتىكى مول ئۇچۇر مەنبەسى ماتىماتىكا ئوقۇتقۇچىلىرىنىڭ ئوقۇتۇش سەۋىيىسىنى ئۆستۈرۈشكە يېشىل چىراق ياقتى.
3.يىراق مۇساپىلىق ئوقۇتۇش ماتېماتىكا دەرسخانا ئوقۇتۇش پائالىيەتلىرىنى مول مەزمۇن بىلەن تەمىن ئەتتى.
4.يىراق مۇساپىلىق ئوقۇتۇش ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئۆگىنىش ئۇسۇلىنى ئۆزگەرتتى.

بۇ چىرايلىق فورمىلا ئۇشبۇ ئىراتسىئونال ساننىڭ تەخمىنى قىممىتىنى كۆرسۇتۇش ھالىتى بولۇپ، ئادەمنى جەلىپ قىلىدىغان قىززىقارلىق يىرى شۇكى ، ئوڭ تەرەپتىكى قىممەتلەر تەبى سان 1 دىن 9 غىچە بولغان سانلاردىن تۇزۇلگەن ئىپادىدۇر.ئۇنىڭ تىخىمۇ قالتىس يىرى شۇكى، بۇ بىر تەخمىنى قىممەت بولغىنى بىلەن ئونلۇق كەسىر چىكىتىدىن كىيىنكى ئىناۋەتلىك   خانىلەر سانى:  457, 734, 525, 360, 901, 453, 873, 570  !                                                       

سىز ھازىر كۆرۇپ تۇرغىنىڭىز بىر ماتېماتىكىلىق شاكىلاتتۇر ! شاكىلاتقا ئىنتېگرال ۋە تېرگونومىتېرىك فورمىلالار يىزىلغان. كارامەت... قالتىس!  مىنىڭمۇ شۇنداق يىگۇم كىلىپ كەتتى، يىسىڭىز مۇشۇنداق شاكىلاتنى تېپىپ يەك.

 سۆزى ئىنگلىزچە، خەنزۇچە خەتلىك ، بىراق بەك ياخشى.... !

بارس ، يولۋاس . تۈرك خەلقلىرىدىكى ئون ئىككى مۆچەلدىن بىرىنىڭ نامى . تۈركلەر ئون ئىككى خىل ھايۋاننىڭ ئىسمىنى ئېىلپ ، ئون ئىككى يىلغا ئات قوغان . ئۇلار باللىرىنىڭ ياشلىرىنى ، جەڭ تارخلىرىنى ۋە شۇنىڭغا ئوخشاشلارنى مۇشۇ يىللارنىڭ ئايلىنىشى (دەۋرى قىلىشى) بىلەن ھېسابلىنىدۇ .
تۈرك خاقانلىرىدىن بىرى ئۆزىدىن بىرنەچچە يىل ئىلگىرى بولۇپ ئۆتكەن بىر ئۇرۇشنى ئۆگنمەكچى بولغان ، بۇنىڭغا ئۇ شۇ ئۇرۇش بولۇپ ئۆتكەن ئېنىقلاشتا خاتالاشقان ، شۇ مۇناسىۋەت بىلەن بۇ خاقان ئۆز خەلقى بىلەن كېڭەش ئۆتكۈزۈپ قۇرۇلتايدا مۇنداق دېگەن : «بىز بۇ تارخنى ئېنىقلاشتا قانداق خاتالاشقان بولساق ، بىزنىڭ كېلىچەك ئەۋلادلىرىمىزمۇ شۇنداق خاتالىشىدۇ . شۇڭا ، بىز ئون ئىككى ئاي ۋە ئاسماننىڭ ئون ئىككى بۇرجىغا ئاساسلىنىپ ، ھەر بىر يىلغا بىر ئات قويايلى ، بىزدىن كېيىن يىل ھېسابى شۇ يىللارنىڭ ئايلىنىشى بىلەن ھېسابلانسۇن ، بۇ ئارىمىزدا مەڭگۈ بىر يادىكارلىق بولۇپ قالسۇن» . خەلق خاقاننىڭ بۇ پىكرىنى «شۇنداق بولسۇن» دەپ ماقۇللىغان . شۇ مۇناسىۋەت بىلەن خاقان ئوۋغا چىققان ۋە ھەممە ياۋا ھايۋانلارنى ئىلى دەرياسىغا قاراپ قوغلاشنى بۇيرىغان . بۇ ناھايىتى چوڭ بىر دەريا ، خەلق بۇ ھايۋانلارنى ئوۋلاپ يۈرۈپ ، ئىلى دەرياسىغا قاراپ ھەيدىگەن . بىرمۇنچە ھايۋانلار ئۆزلىرىنى سۇغا ئاتقان . ئۇلاردىن ئون ئىككى خىل ھايۋان سۇدىن ئۈزۈپ ئۆتكەن . ئەنە شۇ ئون ئىككى ھايۋاننىڭ ئىسمى ئون ئىككى يىلغا ئات قىلىپ قويۇلغان . سۇدىن ئەڭ ئاۋۋال چاشقان ئۆتكەن. شۇڭا، يىل بېشى شۇنىڭ نامى بىلەن ئاتىلىپ چاشقان يىلى دېيىلگەن

  بارلىق رەقىمى 6 دىن تۈزۈلگەن كۆپ خانىلىق سانلار
كۇۋادىراتلىرىنىڭ قانۇنىيىت

    بارلىق رەقىمى 6 دىن تۈزۈلگەن كۆپ خانىلىق سانلار كۇۋادىراتلىرىنىڭ ئۆزگىچە قانۇنىيىتى بار بولۇپ ،ئۇنى بىلىۋالساق بەزى ھېسابلاشلارنى ھەم تېز ، ھەم توغرا بىجىرەلەيمىز.  بۇ قانۇنىيەتنى چۇشەندۇرۇشتىن ئاۋۋال بىر ئەمەلىي مىسال كۆرۇپ ئۆتەيلى :

4356=66²
443556=666²
44435556=6666²
4444355556=66666²
..........................
56...4355 .....44=6² .....66