جاھان ئاگېنتلىقى 21-مارت خەۋىرى؛ لەگلەك تورى تەرجىمىسى: قىرىم يېرىم ئارىلىنىڭ روسىيەگە قۇشۇلىشىنى كاپالەتكەندۈرگەن كېلىشىم ئىمزالىنىپ تولۇق بىر يىل ئۆتتى. يېقىنقى بىر يىل ئىچىدە قىرىم يېرىم ئارىلىنىڭ سىياسىي، ئىجتىمائى ۋە ئىقتىسادى ساھەسىدە زور ئۆزگىرىشلەر بولدى. قىرىم رايۇنى ھەربي بازىغا ئايلاندى. بۇ ئۆزگىرىشلەرنىڭ تەسىرىگە ھەممىدىن بەك قىرىم تۈركلىرى ئۇچرىدى.
ئۆتكەن يىلى فېۋرال ئېيىدا قۇراللىق روسىيە تەرەپدارى گۇرۇپپىلار، كىيىۋدا يۈز بەرگەن ئىشلارنى سەۋەب قىلىپ قىرىم ئاپتۇنۇم جۇمھۇرىيتى پارلامېنتىغا ھۇجۇم قىلدى ۋە روسىيە تەرەپدارى خەلق ۋەكىللىرىنىڭ ئاۋاز بېرىشىنى كاپالەتكە ئېرىشتۈردى.
شۇنىڭ بىلەن 2014-يىلى 16-مارتتا ئوتتۇرغا قۇيۇلغان خەلق ئاۋاز بېرىشى ۋە 18 مارتتا كېرمىل سارىيىدىكى يىغىندىن كېيىن ، روسىيە پرېزىدېنتى ۋىلادىمىر پۇتىن كېلشىمنى 21-مارتتا ئىمزالىشى بىلەن قىرىم يېرىم ئارىلىنىڭ روسىيەگە قۇشۇلۇش مۇساپىسى تاماملاندى.
روسىيە قىرىمنى ئۆزىگە قۇشۇۋالغاندىن كېيىن تۇنجى قىلىپ ئۇكرائىنىيە تېلىۋىزىيسىنىڭ قىرىمدا تارقىتىلىشىنى چەكلىدى. پارلامېنت بىناسىدىكى روسچە، ئۇكرائ‍نىيەچە ۋە تاتارچە يېزىلغان «قىرىم ئاپتۇنۇم جۇمھۇرىيتى» دىگەن خەت ئۆزگەرتىلدى. ئۇنىڭ ئورنىغا پەقەت روسچە «قىرىم جۇمھۇرىيتى دۆلەت قۇرۇلتىيى» دەپ يېزىلدى.
قىرىمدا سائەت ۋاقتى بىر سائەت ئالدىغا سۈرۈلۈپ موسكىۋا بىلەن ئوخشاش ۋاقىت ئىشلىتىلدى. قىرىمنىڭ يېڭى ھۆكۈمىتى روسىيە پۇقراسى بولۇش مەجبۇرىيتىنى پەيدا قىلدى.
2014-يىلى 1-ئىيۇندىن كېيىن سودا-ئالاقىدە پەقەت روسىيە روبىلىسىنىڭ ئىشلىتىلىشىگە رۇخسەت قىلىندى. روسىيەلىك ئىشلەمچىلەر رايۇنغا ئېقىپ كىرىشكە باشلىدى. روسىيەلىك بايلار قىرىم تۇپراقلىرىنى سېتىۋېلىشقا باشلىدى.
شىمالى ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتىنىڭ روسىيە زېمىنلىرىغا يېقىنلىشىشىنى خالىمىغان موسكىۋا ھۆكۈمىتى، قىرىمدىكى ئەڭ چوڭ ئۆزگىرىشنى ھەربىي ساھەدە باشلىدى. رۇسىيە دۆلەتلىك ئاخباراتلىرىدا بېرىلگەن ئۇچۇرلارغا قارىغاندا، قىرىمدا شۇئاندا 25 مىڭدىن كۆپ روسىيە ئەسكىرى بار بولۇپ، بۇلارنىڭ سانى 40 مىڭ ئەتراپىدا كۆپەيتىلىشى پىلانلانماقتا.
روسىيە قىرىمدىكى قىسىملىرىنى يېڭى تانكلار، پاراخۇتلار، ۋە ئايرۇپىلارنلار بىلەن قۇراللاندۇردى. سىۋاستپول رايۇنىنىڭ ئەتراپىدىكى ئىستىراتىگيەلىك بالبېك ھاۋا بازىسىغا يېڭى سىستىمىلار قۇشۇلدى. بۇ يەردىكى ھاۋا مۇداپىئە قىسمى S-300 PMU ۋە Pantsin-S1 سېستىمىسى بىلەن تېخىمۇ كۈچەيتىلدى
سىۋاستوپول پورتىنى بازا قىلىپ ئىشلىتىۋاتقان روسىيە دېڭىز ئارمىيىسىدە يېڭى ئۆزگەرتىشلەر بولدى. ئۇرۇش پاراخۇتلىرى بىلەن تېخىمۇ كۈچەيتىلدى. دېڭىز فىلوتىنىڭ قۇراللىق مۇداپىئە قىسىملىرى BAL-E ۋە Bastion تىپلىق يېڭى راكىتا ئوق بېشى مۇداپىئە سېستىمىسى بىلەن كۈچەيتىلدى.