ئىنگلىزلار ..نېمىسلار .. ئۇلار بىزگە ئۆزلىرىنىڭ 100يىللىق ۋەدە بىرەلەيدىغانلىقىنى ،شۇنداقلا ۋەدسىدە تۇرالايغانلىقىنى يۇقىرىقى مىساللاردا ئىسپاتلاپ تۇرۇپتۇ .بۈگۈنكى كۈندە ئەنە شۇ ئېنگىلىز ۋە نېمىسلارنى ئۆزئىچىگە ئالغان ياۋروپالىقلار ،جاھان ئەھلى ئىچىدە ئىش -ئوقىتى ئىلگىرى باسقان قەۋىم بولۇپ قالدى .
ئۇلارنىڭ بۈگۈنكىدەك يۈكسىلىشىدە ،پەن -تېخنىكىغا ئەھمىيەت بىرىشىدىنمۇ مۇھىم ئامىل ئۇلارنىڭ ئۆزۋە ئۆزگىگە تۇتقان مۇئامىلسىدىكى ھەقىقى مەسئۇلىيەتچانلىق ئىستىلى مۇھىم رول ئوينىغانلىقى گۇمانلىق ئەمەس .

مەن توردىن ماتېرىيال ئىزدەش ئارقىلىق دۇنيادىكى ئەڭ داڭلىق 10 ئالى ئوقۇل ( ئۇنىۋېرسىتېت)ھەققىدە قىسقىچە بىر يازما تەييارلاپ چىقتىم ،ۋاقىتنىڭ قىسلىقى تۈپەيلىدىن بۇ ماتېريال بەكلا چولتا تەييارلىنىپ قالدى ، ئەمما دوستلارئۈچۈن كىچىككىنە بولسىمۇ پايدىلىنىش قېممىتى بولۇپ قالار دېگەن ئىزگۈ تىلەكدىمەن .
بۇ يازمىدا تىلغا ئېلىنغان ئالى ئوقۇللار دۇنيادىكى ئەڭ ئالدىنقى قاتارىدا تۇرىدۇ ، بولسا بىزدىنمۇ كۆپلىگەن ياشلارنىڭ ئەشۇ بىلىم يۇرتلىرىدا ئىلىم تەھسىل قىلىشىغا تىلەكداشمەن.

يېقىندا بىر تورداش ،سوخو تورىنىڭ مائارىپ مۇنازىرىسى قانىلىدا تېما ئېلان قىلىپ جۇڭگونىڭ ئائىلە تەربىيىسى ۋە مائارىپ تەلىم -تەربىيىسىدىكى يىتەرسىزلىكلەرنى يىغىنچىقلاپ چىققاندا تۆۋەندىكى 10 نۇقتىغا مەركەزلىشىدىغانلىقىنى ئوتتۇرىغا قويغان .قىنى بىرلىكتە بۇ ھەقتە پىكىربايان قىلىپ باقايلى …

مەن رەسسام ئەمەس ياكى بۇ ساھەدە تەتقىقات بىلەن شۇغۇللانمايمەن شۇڭا سەنئەتلىك تەرىپىدىن بۇ رەسىمگە باھا بىرەلمەيمەن ، ئەمما بۇ رەسىم مېنىڭچە دادىللىق بىلەن يېڭىلىق يارىتىشڭ مەھسۇلى .بۇنىڭغا كىرگۈزۈلگەن مەشھۇر كىشلەرگە كەلسەك بۇ رەسساملارنىڭ ئۆزىنىڭ خاھىشى خالاس .
بۇ رەسىمنى كۆرگەندىن كېيىن مۇنداق بىر خىيال تۇغۇلدى ،مەيلى تەقلىد قىلغانلىق بولۇپ قالسۇن ، ئارىمىزدىن بىرەر رەسسامىمىز چىقىپ «ئۇيغۇر تارىخىدىكى 100مەشھۇر شەخىس» دېگەندەك تېمىدا مۇشۇنىڭغا ئوخشاش بىرەر پارچە رەسىم سىزىپ چىققان بولسا ئەجەب بىر ئەھمىيەتلىك ئىش بولارئىكەن ؟!

راست گەپنى قىلغاندا مائارىپنى بوغۇش كۆپ ، مائارىپنىڭ قوشۇمچە ۋەزىپىسى كۆپ . مائارىپ ساھەسىنىڭ ئىچىدە مائارىپنى كۆپتۈرۈپ كۆرسەتكۈچىلەر كۆپ ، مائارىپنىڭ سىرتىدا مائارىپقا قىزىققانلىق بىلەن مۇئامىلە قىلىدىغانلار كۆپ .
مائارىپ شۇناس جۇ يوڭشىن ئەپەندى ئوقۇتقۇچىلىق ھەققىدە مۇنداق دېگەن : « ئوقۇتقۇچىلىق -تەۋەككۇلچىلىكتۇر ، ھەتتا بۇ خىيىم -خەتەرگە تولغان بىر كەسىپ . ئۇلۇغ ئادەملەر بىلەن ئىنسانىيەت دۈشمەنلىرى ئوخشاشلا ئوقۇتقۇچىنىڭ مەھسۇلىدۇر ».

بىركىشى ھاياتىدا توپتوغرا 1009قېتىم مەغلۇبىيەتكە ئۇچرىغان . بىراق ئۇ «پەقەت بىرقېتىم ئۇتۇق قازانسىڭىزمۇ كۇپايە»دەيدۇ . بەش ياش چېغىدا ،ئۇنىڭ دادىسى كېسەل تۈپەيلىدىن ئالەمدىن ئۆتىدۇ ،بىردىن -بىر يۆلەنچۈكىدىن ئايرىلغان غۇربەت ئائىلىدە ،ئانا سىرتتا ئىش ئىزدەپ چېپىپ يۈرۈشكە ،بۇ بەش ياشلىق بالا بولسا ئۆيدە ئىنى-سىڭىللىرىنىڭ ھالىدىن خەۋەر ئېلىشقا مەجبۇر بولىدۇ ،ئۇ شۇ يېشىدا ئۆزى تاماق تەييارلاشنى ئۆگىنىۋالىدۇ . ئون ئىككى ياش چېغىدا ،ئۇنىڭ ئانىسى قايتا نىكاھلىنىدۇ ……..

كومپيۇتېرئالدىدا كۆپ مەشغۇلات قىلىدىغانلارنىڭ بولۇپمۇ خەت ئۇرۇش ۋە تۈرلۈك جەدۋەل تۈزۈش قاتارلىق مەشغۇلاتلىرى ئاساسى سالماقنى ئىگىلەيدىغانلار ئۈچۈن ئېيتقاندا كۆزىنى ئاسراشقا ئەھمىيەت بېرىش بەك مۇھىم .
تۆۋەندىكى ئۇسۇل بويىچە كومپيۇتېرىڭىزدا ئاددىي تەڭشەش ئېلىپ بېرىش ئارقىلىق كۆ‍زئاسراش رەڭ مۇھىتى ھاسىل قىلىۋالسىڭىز سىزگە ئاز-تولا نەپ بېرىشى مۇمكىن .قىنى ئەمىسە داۋامىغا نەزەر سىلىڭ!

دەرس دوكلاتى دېگەن ئۇقۇم ئەڭ ئاۋۋال 1987-يىلى خېنەن ئۆلكىسى شىن شىياڭ شەھىرى قىزىل بايراق رايونلۇق ئوقۇتۇش تەتقىقات ئىشخانىسى تەرىپىدىن ئوتتۇرىغا قويۇلغان ،بولۇپ ئوقۇتۇش پائالىيىتى ۋە ئوقۇتۇش تەتقىقاتىنى ئىلگىرى سۈرىدىغان بىرتۈرلۈك ئىزدىنىش ئۇسۇلى ھېسابلىنىدۇ .
كۆپ يىللىق سىناق ۋە نەتىجىلەر شۇنى يەكۈنلىدىكى دەرس دوكلاتى يېزىش يېڭىچە دەرس ئىسلاھاتىدا تەكتلىنىۋاتقان تەتقىقاتچى تىپىدىكى ئوقۇتقۇچى بولۇش تەلىپىگە ئۇيغۇنلىششنىڭ ياخشى يولى بولۇپ ،ئوقۇتقۇچىلارنىڭ ئوقۇتۇش پائالىيىتىنىڭ ساپاسىنى يۇقىرى كۆتۈرۈشتە مۇھىم رول ئويناپ كەلمەكتە .

ئېنگىلىزتىلىدىكى 26 ھەرىپنىڭ ھەربىرىنىڭ ئۆزىگە خاس بىلدۈرىدىغان مەنالىرى بار .تۆۋەندىكى يازمىنى كۆرسىڭىز بۇ 26 ھەرپچاقلارنىڭ ۋەكىللىك قىلىدىغان مەنالىرىنى بېلىۋىلىش بىلەن بىرگە ،بىرمۇنچە ئەقىلىيە ۋە ھىكمەتلەرگە ئىرىشەلەيسىز .
ھە،راست ! سىزنىڭ مۇبارەك ئىسىمىڭىزنى قايسى مەنىدىكى ھەرىپلەر تەشكىل قىلغان ئىكىن ،قاراپ باقامسىز ،گەرچە بۇنىڭ بىر ئاساسى بولمىسىمۇ …