مۇنبەر دېسە،نۆۋەتتە تورغا چىقىپ يۈرگەن بارلىق قېرىنداشلىرىمىز ئىچىدە بىلمەيدىغىنى يوق بولسا كېرەك.مۇنبەر-شۇ تاپتا نۇرغۇن ئوخشاش ئوي-پىكىردىكى تورداشلارنى بىر يەرگە جەم قىلىدىغان،ئۆز-ئارا ئۇچۇر ۋە بىلىم بىرىدىغان تور ۋاستىسى.نۆۋەتتە،ئۇيغۇرچە مۇنبەرلەر phpwind،Discuz قاتارلىق دۆلىتىمىزدىكى بىرقەدەر داڭلىق مۇنبەر سېستىمىلىرىنى ئىشلىتىۋاتىدۇ.بۈگۈن تۇرايىمىزدا تونۇشتۇرماقچى بولغىنىمىزمۇ نۆۋەتتە دۆلەت سىرتىدىكى بىرقەدەر داڭلىق بولغان 7 ئۇچۇد كودلۇك مۇنبەر سېستىمىلىرىدۇر.

ھەممىمىزگە مەلۇم بولغىنىدەك،Wordpressنىڭ ۋىجېت(widget)رايونى گەرچە HTML قوللىسىمۇ،ئەمما PHP قوللىمايدىغان بولۇپ،يان بۆلەككە مەلۇم ئۈنۈم ھاسىل قىلىشقا كەتكەن PHP كودىنى ئامال يوق،يان بۆلەك ھۆججىتى بولمىش sidebar.php ئارقىلىق تەھرىرلەشكە توغرا كېلىدۇ.بۈگۈن تونۇشتۇرماقچى بولغان قىستۇرما دەلWordpressنىڭ ۋىجېت(widget)رايونىنى PHP تونۇتۇشقا ئىشلىتىلىدۇ.

يېڭى يىل كەلدى،يېڭى ئوقۇش مەۋسۇمى باشلاندى،مۇئاش تارقاتتى،تەتىلدە ئىشلەپ پۇل تاپتى،ئەمدە يېڭى كومپىيۇتېر ئالىدىغانغا باھانە تېپىلدى.كومپىيۇتېرنىغۇ ئالدۇق،ئەمما ياخشىراق بولغان ۋىروسخور تاپمىساق بولمايدۇ-دە،يېڭى ئالغان نەرسىنى قوغداپ تۇرىدىغان.ئاۋۇ پۇللۇق ۋىروسخورلارنى ئالاي دىسەك يانچۇق قۇرۇق تۇرغان،قانداق قىلىمىز؟ مەندىن سورايسىزغۇ،ماۋۇ يازمىنى بىكارغا يازمىدىن مەن،كىرىپ ئوقۇمامسىز ؟

توربەت ياساش بىلەن شۇغۇللىنىدىغان،شۇنداقلا مۇستەقىل بلوگ ئىشلىتىپ يۈرگەن تورداشلار ئۈچۈن،بوشلۇققا دائىم ھۆججەت يوللاش ياكى بوشلۇقدىن زاپاسلاپ ئېلىپ بېرىش كۈندىلىك نورمال ئىشلارنىڭ بىرى.بوشلۇققا ھۆججەت يوللاش ئۈچۈن،ئەلۋەتتە،ياخشى بولغان FTP قورالىنى تاللاش ناھايىتى زۆرۈر بىر ئىش.بۈگۈن تونۇشتۇرۇپ ئۆتىدىغان FTP قورالى-FlashFXP نۆۋەتتە كۆپ تورداشلارنىڭ ياقتۇرۇپ ئىشلىتىشىگە سازاۋەر بولغان مۇنەۋۋەر بىر تور قورالى.

ئالدىنقى قېتىم،تۇرايىمىزدا «PHPSay مىكروبلوگ سېستىمىسى بىلەن ئېتىشىپ كۆرگۈلۇق!…»ناملىق يازما ئېلان قىلىنغاندىن كېيىن،نۇرغۇن تورداشلار بۇ سېستىمىغا بولغان قىزىقىشىنى ئىپادىلەپ ئۆتۈپ،بولسا ئۇيغۇرچىلاشتۇرۇپ تارقىتىش تەكلىبىنى ئوتتۇرىغا قويغان ئىدى.ئۇنىڭ ئۈستىگە،يېقىندىن بىرى WordPressدە بلوگ ئېچىۋاتقان بلوگگېر دوستلار مەزكۇر سېستىمىغا يانداشتۇرۇپ،بىر مىكروبلوگ ئېچىش ئويىنىڭ بارلىقىنى قەيت قىلىشقانىدى.ئاخىرى نۇرقۇت تورىدىكى نۇرقۇت ئەپەندىم بىلەن بۇ سېستىمىنى دەسلەپكى قەدەمدە ئۇيغۇرچىلاشتۇرۇپ تەييار قىلدۇق.ئەمىسە،دىققىتىڭىز مەزكۇر يازمىدا بولسۇن.

كومپيۇتېر بىلەن ئەمدى ئۇچراشقان ۋاقىتلىرىم،مېنىڭ باشلانغۇچنىڭ ئۈچىنچى يىللىقى ۋاقىتلىرى بولسا كېرەك.ئۇ چاغدا كىچىككىنە ناھىيىمىزدە 20 دانە كومپيۇتېر بىلەن ئاچقان بىر تورخانا بولىدىغان،ۋاقىتنى قەغەزگە يېزىپ قويۇپ،سائەتلىكىنى 3 كويدىن ئوينايتتۇق.دەسلەپتە،باشقا ساۋاقداشلار بىلەن بىرگە شۇ چاغدا يامان قىزىۋاتقان CS ئويۇنى بىلەن قىزىل تېرېۋوگا(红色警戒2)ئويۇنىغا دۈم چۈشتۈم،كېيىن،بارا-بارا ئۇيغۇرچە توربېكەتلەر بىلەن ئۇچرىشىشقا باشلىدىم.ئەلۋەتتە،ئۇچراتقان توربېكەتلىرىم ناھايىتى كۆپ بولۇپ،ھەممىسى دېگۈدەك بۇ چاغدا «ئالەمدىن ئۆتكەن»ىدى.ماڭا شۇ چاغدا ئاجايىب تەسىر قىلغان بىر قىسىم بېكەتلەرنى تۇيۇقسىز ئەسلەپ ئۆتۈشنى ئويلاپ بۇ يازمامنى يېزىپ ئولتۇرۇپتىمەن…

ئادەتتە،توردىن ھەرخىل ھۆججەتلەرنى سىناش مەقسىتىدە چۈشۈرۈپ باقىدىغان تورداشلارنىڭ ئېسىدە بولسا كېرەك،بىز ھەرقايسى ئىزدەش ماتورلىرىدىن ئىزدەپ يۈرۈپ مەلۇم بىر يۇمتالنى ياكى ھۆججەتنى ئىزدەپ تاپتۇق،ئەمما،ئەمدى قاچىلىشىمىزغىلا كومپىيۇتېرىمىزدىكى ۋىروسخورلار چىقىراپ تاشلىدى ياكى ئۆزىمىزمۇ بىلمەي قېلىپ بەزى ۋىروسلارنى يۇقتۇرۇۋالدۇق،لۈكچەك يۇمتاللارنى قاچىلاپ قالدۇق…ناۋادا،ھۆججەتلەر ئىجرا بولۇشدىن ئاۋۋال،ھەتتا،چۈشۈرۈشدىن ئاۋۋال ئاشۇ نەرسىلەرنىڭ لۈكچەك يۇمتال،ۋىروس ئىكەنلىكىنى بىلگىلى بولسا ھە؟!…

ئىمتىھان ھەلەكچىلىگىدە يۈرۈپ،ئازراق چارچاپ قالغانلىقىمنى ھىس قىلىپ،ئەزەلدىن كىرىپ باقمىغان بىرقانچە ناخشا-مۇزىكا بېكىتىگە كېرىپ،بىرنەچچە ناخشىنىڭ ئىسمىنى كىرگۈزدۈم.بەزىلىرىنى تاپتىم،بەزىلىرىنى بولسا يوق.شۇنداق قىلىپ،تاپقان ناخشىلىرىمنى چۈشۈرەي دەپ،بېكەت باشلىقى دېگەن <<بۇيەرنى بېسىڭ>>،<<ئېلاننى چەكسىڭىز چۈشىدۇ>>لەرنى چىكىپ سىناپ باققاندىن كېيىن،ئۆزۈمنىڭ ئالدانغانلىقىمنى ھىس قىلىپ،ئاستا خۇرسىنىپ قويدۇم.

تۇرايىمىزدا ئىشلىتىپ يۈرگەن كارامەتلىك قىستۇرمىلاردىن يەنە بىرى بار،بۇ قىستۇرمىنىڭ ئالاھىدىلىكى شۇكى،مەلۇم بىر يازمىدا ياكى ۋېجىتتا،نۆۋەتتە ئوقۇلۇۋاتقان يازمىغا مۇناسىۋەتلىك يازمىلار(يەنى،ئوخشاش خەتكۈچلۈك،ئوخشاش سەھىپىلىك)نى چىقىرىپ بىرىدىغان بولۇپ،بۇ قىستۇرمىنىڭ نامى WordPress Related Posts!بۈگۈنكى يازمىمىز دەل مۇشۇ قىستۇرمىغا بېغىشلانغان.

بەلكىم،Wordpress بىلەن ھەپىلىشىپ يۈرگەن تورداشلىرىمىز بايقىغان بۇلىشى مۇمكىن،بەزى ئۇسلۇبلاردا يازمىنىڭ ئوقۇلۇش سانىنى كۆرسۈتۈدىغان ئىقتىدار يوق.بۇنداق ئىقتىدارنى قۇشىمىز دەيدىكەنمىز،بەزىبىر قىستۇرمىلارنى قوزغىتىپ شۇ ئارقىلىق ھەل قىلىشىمىز زۆرۈر.جۈملىدىن،ئۇيغۇربەگ تور تۇرايىدىكى يازما زىيارەت قېتىم سانى ئەمەلىيەتتە دەل مۇشۇنداق بىرخىل قىستۇرمىلاردىن پايدىلىنىپ ھاسىل قىلىنغان.رىۋايەتلەردىكى بۇ قىستۇرمىنىڭ نامى دەل WP-PostViews دۇر.

WordPress ئۇيغۇرچە نەشىرى ئېلان قىلىنغاندىن بۇيان، ئىزچىل ھەرقايسى بلوگگېرلارنىڭ ياقتۇرۇپ ئىشلىتىپ كېلىشىگە سازاۋەر بولىۋاتىدۇ. نۆۋەتتە سىلەر كۆرۈۋاتقان تەدبىركار ۋە تورخۇمار بلوگلىرىمۇ PHP+MySQL دە تۈزۈلگەن WordPress سېستىمىسى ئۈستىگە قۇرۇلغان. تەدبىركار WordPress نىڭ يازما يېزىش رايونىدىكى كۆرۈنۈشلۈك تەھرىرلىگۈچنى ئىزچىل ياقتۇرۇپ كېلىۋاتقان بولسىمۇ، بىراق بۇ تەھرىرلىگۈچكە تېخى نۆۋەتتە ئۇيغۇرچە كىرگۈزۈش ئەمەلگە ئاشۇرۇلمىغان بولغاچ، بىر قىسىم قولايسىزلىقلار يەنىلا مەۋجۇد ئىدى. بۈگۈن ئازراق ۋاقىت چىقىرىپ بۇ مەسىلىنى ھەل قىلىپ قويدۇم. لازىملىق تورداشلار يازما ئاستى قىسمىدىن چۈشىرىۋالساڭلار بولىدۇ.