باشقا يەرنى بىلمەيمەن، ئەمما ئۆزۈم قومۇلدا ياشاۋاتقان ئاددى بىر پۇقرا بولغاچ، قومۇلدىكى ھۆكۈمەت سەل قاراۋاتقان تارىخىي ھەقلىرىمىزدىن بىلگەنلىرىمنى ساناپ باقتىم. «سۆزلىگۈچىدە ئەيىب يوق» دەيدىغان ماۋزېدۇڭ لۇشيەنى بويىچە مەنزۇر تۇتارسىزلەر، ناۋادا خاتا كەتسە. قومۇلدىكى 300 يىللىق خانلىق چېلىشىش مەيدانىمىز، قومۇللۇقلارنىڭ كۆڭۈل ئېچىش ئورنى قومۇل ئاممىۋىي قاتناش شىركىتى تەرىپىدىن قانۇنسىز ئىگىلىۋېلىندى. بۇ ئشىقا شەھەرلىك ھۆكۈمەت ئىپادە بىلدۈرمەي، قۇلىقىنى يوپۇرۇۋالدى. بۇ ئالدىنقى ئەسىرنىڭ 90-يىللىرىغا قەدەر ئاجايىپ قىزىيدىغان، قاينام-تاشقىنلىق خەلق چېلىشىش مەيدانى، كۆڭۈل ئېچىش سورۇنىمىز ئىدى....

ئاپتورى: توخوتۇر | سەھىپە: ئىقتىساد، ئىجتىمائىيەت & تارىخ-مەدەنىيەت | ۋاقتى: 25-04-2013 | باھا: 0 پارچە | زىيارەت: 208 قېتىم

ئۇيغۇرلاردا ئىستاتا ئېلىش ھۆكۈمەتنىڭ پاتېنتى بولۇشتىن تېخى قالغىنى يوق. ئەمەلىيەتتە شەخسىي ئىستاتا ئورۇنلىرى بارلىققا كېلىشى جەمئىيەت تەكشۈرۈشنىڭ ئەڭ ياخشى، ناھايىتى نورمال ئۇسۇللىرىدىن بىرسى ئىدى. ھۆكۈمەتمۇ قىزىقكەن. توختىماي «ھۆكۈمەتنى نازارەت قىلىشىڭىزلارنى قارشى ئالىمىز» دەيدۇ. نازارەت قىلىش ئۈچۈن پاكىت بولۇشى كېرەكتە. سىز شەخسىي ئىستاتا ئورۇنلىرىنى قۇرۇشقا يول قويمىسىڭىز، بىز پاكىتنى، ئەلرايىنى نەدىن تاپىمىز دەيمەن. شۇنداق، تاغدىن-باغدىن سۆزلەپ يۈرۈپ، تۆت كوچىدىكى كونا ئالا-بالداقنىڭ ئىزىدا بىردەم پاراڭ سوقۇپ تۇرۇپ قالدۇق. تەبىئىيلا «قانچىلىك ئۇيغۇر تورغا چىقىدۇ» دېگەن گەپ چىقى...

ئاپتورى: توخوتۇر | سەھىپە: ئىقتىساد، ئىجتىمائىيەت | ۋاقتى: 23-04-2013 | باھا: 6 پارچە | زىيارەت: 289 قېتىم

بۈگۈن بىر دوستۇم بىلەن پاراڭلىشىپ ئۇنىڭ سۆزىگە ھەيران قالدىم. ئۇ قومۇل شەھرىدە غەيرى رەسمىي ھالدا باققاللارنىڭ ۋە كۆكتات ساتقۇچىلارنىڭ، گازىر ساتقۇچىلارنىڭ تارازىسىنى تەكشۈرگەن. ئۇ ئۆزىنىڭ يانفونىنىڭ ئېغىرلىقىنى ئۆلچەم قىلىپ، ھەر قېتىم ئىستېمالچى سۈپىتىدە بىر نەرسە سېتىۋېلىپ، ئاندىن ئاشۇ تارازىدا ئۆزىنىڭ يانفونىنى ئۆلچىگەن. ئەسلى ئېغىرلىقى 140 گرام كېلىدىغان يانفون ئۇ خەقنىڭ تارازىسىدا 165 گرام چىققان. يەنى ئەسلى ئېغىرلىقىدىن 25 گرام ئارتۇق چىققان. بۇنى نىسبەتلەشتۈرسەك %15 تىن كۆپرەك بولىدىكەن. دېمەك، بۇلارنىڭ تارازىسى ھەر بىر كىلوگرامدا 150 گرامنى كەم بېرىدىكەن. دوستۇمنىڭ چۈشەندۈرۈ...

ئاپتورى: توخوتۇر | سەھىپە: ماقالە-يازمىلار | ۋاقتى: 21-04-2013 | باھا: 2 پارچە | زىيارەت: 162 قېتىم

ئەلھەمدۇلىللاھ، مەسئۇلىيەتنى ئۇستىگە ئالغان دۇنيادا ياشاۋاتىمىز. ئىشەنمىسەڭلار پادىچى دېگەن ھەدىسنى ئەسلەڭلار. يەنە «قىسسەسۇل ئەنبىيا»دىكى داۋۇت ئەلەيھىسسالام ئۈستىدىن قىلىنىغان تۇل خوتۇننىڭ شىكايىتىنى ئاڭلاڭلار. ئۇ تۇل خوتۇن شۇنداق دېگەنىكەن: «پادىشاھىمىز ئادىل كىشى، ئەمما كىشىنىڭ ھەققىنى يەيدۇ». داۋۇت ئەلەيھىسسالام شۇنىڭدىن باشلاپ كۈندۈزى پادىشاھلىق قىلسا، ئاخشىمى تۆمۈرچىلىك قىلىپ جېنىنى قامدىغان، ئاتالمىش كىشىنىڭ ھەققىنى يېمەيدىغان بولغان ئىكەن. ئەمدى تىللاشقا كەلسەك، «زۇلۇمغا ئۇچرىغۇچىنىڭ شىكايەت قىلىشقا ھەققى بار» دېگەن ھەدىس بويىچە، بىز تىللاشنى ھەممىلا سورۇندا خاتا دەۋەرمەي...

ئاپتورى: توخوتۇر | سەھىپە: ئىقتىساد، ئىجتىمائىيەت | ۋاقتى: 19-04-2013 | باھا: 0 پارچە | زىيارەت: 192 قېتىم

گۈلەن ئەپەندىمنىڭ ماقالىسىنى ئوقۇغاندىن كېيىن، كاللامغا كەلگەن ئىنكاس مۇشۇ بولدى: مەشھۇرلاردىن مەيۈسلىنەمدۇق ياكى مەسئۇللاردىنمۇ؟ مەشھۇرلادىن مەيۈسلىنىش ئارقىلىق ئاغرىنىش ئارقىلىق ئىشلىرىمىز يۈرۈشىدىغان بولسا، چەكتىن ئاشمىغان ھالەتتە ئۇلاردىن ئاغرىنساق، ئەيىپلىسەك بولاتتى. ئەپسۇس، ئىش ئۇنداق ئەمەس. بىزنىڭ كۈنىمىز ئاغرىنىش، مەيۈسلىنىش بىلەنلا ئۆتۈپ كېتىۋەرمىسۇن. نەدىكى بىكارچىلىق ئۇ، «مەسئۇل» دەپ بىر نېمە بار، ناۋادا سىزنىڭ مەنپەئەتىڭىزنى سېتىۋەتسە، تىللىغىلى، ئاغرىنغىلى، ھەتتا ياقىسىدىن تۇتۇپ سوت مەيدانىغا سۆرىسىڭىزمۇ بولىدىغىنى دەل بىز ياشاۋاتقان زېمىندىكى ئاشۇ مەسئۇللار. بۇ گەپ ھازىرچ...

ئاپتورى: توخوتۇر | سەھىپە: ئىقتىساد، ئىجتىمائىيەت | ۋاقتى: 18-04-2013 | باھا: 0 پارچە | زىيارەت: 140 قېتىم

قومۇل دېموكراتىك شەھەر. ئەمما، مال باھاسى پۈتۈن شىنجاڭ بويىچە ئەڭ قىممەت. قومۇل دېموكراتىك شەھەر. ئەمما، مائاش پۈتۈن شىنجاڭ بويىچە ئەڭ تۆۋەن. قومۇل دېموكراتىك شەھەر. ئەمما، ئۇيغۇر تىلى ئاممىۋىي ئابتوبۇس بېكەت تاختىسىدىن، دۆلەت كارخانىلىرىنىڭ ئېلېكتىرونلۇق تاختىلىرىدىن ئورۇن ئالالمىغان. قومۇل دېموكراتىك شەھەر. ئەمما، كوچىلاردا سەرگەردان ئىت-مۈشۈكلەر لاغايلاپ يۈرۈپ، قومۇللۇقلارنىڭ ئىنسانچىلىقىنى سىنىماقتا. قومۇل دېموكراتىك شەھەر. ئەمما، سۇ قىس. ئادەملەر بىلەن ئۆسۈملۈكلەر بەزىدە سۇ تالىشىپمۇ قالىدۇ. ھۆكۈمەتتىكىلەر دېھقاننى «چىلان تىكىپ، سۇنى تېجە دەيدۇ»، ئەمما ئۆزى شەھەر ئى...

ئاپتورى: توخوتۇر | سەھىپە: ئىقتىساد، ئىجتىمائىيەت | ۋاقتى: 13-04-2013 | باھا: 2 پارچە | زىيارەت: 290 قېتىم

ئەلرايى دېگەن سۆز رادىيو-تېلېۋىزورلاردا دائىم دىققىتىمدە بولۇۋاتقان سۆز ئىكەن. مۇشۇ كۈنلەردە شۇنداق ئويلاپ قالدىم: ئەل دېگەن نېمە؟ ئەل دېگەن شۇ يۇرتنىڭ ئوتىدا كۆيۈپ، سۇيىدە ئېقىپ تۈگمەنلىرىدە تارتىلىپ ياشاۋاتقان سىز، مەن ئۇنىڭغا ئوخشاش ئاددىي پۇقرارلار ئىكەن. ئەلنىڭ رايى سىزگە، ماڭا، ئۇنىڭغا خوپ كەلگەن، ئارزۇلىغان، ئارمانلىغان ئىشلار ئىكەن.كەمىنە قومۇلنىڭ توپىسىدەك بىئېتىبار توخوتۇر گەرچە ئۆزۈم قومۇل ئېلىنىڭ ئەڭ ئەدناسى ئەرزىمەس ئادەم بولساممۇ، مەندىمۇ ئەل-ۋەتەن بىلەن تۇتاشقان كىچىككىنە بىر يۈرەك ئىنشائاللاھ بار بولغاچ، ئاشۇ يۈرەكتە يېنىۋاتقان ئارزۇ-ئارمان، رايلارمۇ يوق ئەمەس. ئاللاھنى...

ئاپتورى: توخوتۇر | سەھىپە: ئىقتىساد، ئىجتىمائىيەت | ۋاقتى: 12-04-2013 | باھا: 0 پارچە | زىيارەت: 112 قېتىم

1-ئېتىراز: قومۇل ئاممىۋىي قاتناش شىركىتى قومۇلدىكى كوچا ئاپتوبۇس بېكەت تاختىلىرىدا بېكەت ناملىرىنى ئۇيغۇرچە يازماي، قومۇلدىكى كەڭ ئۇيغۇر ئاممىسىغا ئېغىر قولايسىزلىق ئېلىپ كەلدى. گەرچە 7-يول لىنىيەسى بولغان راھەتباغ يول بۆلىكىدىكى غەيرىي رەسمىي بېكەت تاختىلىرىدا ئۇيغۇرچە بولسىمۇ، ناھايىتى ئەخمەقلەرچە بىر تەرەپكە ئۇيغۇرچە، بىر تەرەپكە خەنچە يېزىپ قويۇپتۇ. بۇنداق ئەخمقانىلىققا قاتتىق ئېتىراز بىلدۈرىمىز. بېكەت تاختىسىنىڭ قايسى يۈزىگە بولمىسۇن، چوقۇم ئۇيغۇرچە، خەنچە قوش تىللىق قىلىپ يېزىلىشى كېرەك. 2-ئېتىراز: مەن 7-يولىنى ئىزچىل كۆزىتىۋاتىمەن: كوچا ئاپتوبۇسلىرىدا قايسى بېكەتكە كەلگەنلى...

ئاپتورى: توخوتۇر | سەھىپە: ئىقتىساد، ئىجتىمائىيەت | ۋاقتى: 07-04-2013 | باھا: 0 پارچە | زىيارەت: 185 قېتىم

ئۇيغۇرنى قېتىققا ئوخشاش ئۇيۇشقاق، يېپىشقاق دېگەندە، ئۇ ھالدا جەمەت بولسا ئاشۇ قېتىقنىڭ كۆنەلگۈسى بولۇپ قېلىشى مۇمكىن. ئەمدى گەپنى جەمەتنىڭ نەق ئۆزىگە قاراتساق، قومۇل ئۇيغۇرلىرىدىكى پىنسىيونىرلاردا ئۆز جەمەت، نەسەب تارىخلىرىنى رەتلەش، قېزىش، كىتاب ياكى سىنتەخسە ھالەتكە كەلتۈرۈش بىر قەدەر قىزىق نۇقتىلاردىن بىرى. ھەقىقەتەن نەسەپنامە يازغان ياكى يېزىشنىڭ كويىدا بولۇۋاتقان ياشانغانلارنى جىق ئۇچراتتىم. بەلكىم ئۇلار ئابا-ئەجداتلىرىدىن قېنىغا سىڭگەن، گېنىغا ئۆزگەرگەن ئۇيۇمچانلىقنىڭ ئۆز كۆز ئالدىدا تېرىقتەك چېچىلىپ كېتىشىنى خالىمىغاندۇ. گېپىمىزگە كەلسەك، دۆلەت پىلانلىق تۇغۇت سىياسىتىنى...

ئاپتورى: توخوتۇر | سەھىپە: ماقالە-يازمىلار | ۋاقتى: 01-04-2013 | باھا: 2 پارچە | زىيارەت: 211 قېتىم