باھار

(مەمتىمىن ھوشۇر)

بۇ يېزىنىڭ يېنىدىكى تۆپىلىكتە يوغان ئىككى تۈپ تېرەك بار ئىدى . كىشىلەر : «ئاشۇ تۆپىلىككە باھارنىڭ قەدىمى چاپسان يېتىدۇ » دىيىشەتتى . تەبىئەت ئىللىشى بىلەنلا تۆپىلىكتىن قار ئەڭ بۇرۇن كېتەتتى ، دۆڭنىڭ  تۆۋىنىدىكى ئېرىق بويلىرىدا يېشىل مايسىلار باش كۆتۈرۈپ ، سېرىقچېىچەكلەر بەس-بەستە ئېچىلىشاتتى .

قايسى زامانلاردا ، كىمنىڭ ياساپ قويغانلىقى نامەلۇم ، ھېلىقى قوشماق تېرەكنىڭ ئوتتۇرسىدا تېرەكنىڭ يېنىنى يوناپلا ئورنۇتۇپ قويغان بىر ياغاچ ئورۇندۇق بار ئىدى. يىللارنىڭ ئۆتىشى بىلەن بۇ ئورۇندۇق تېرەكلەرگە قوشۇلۇپ ، مۇستەھكەم بىر گەۋدە بولۇپ كەتكەنىدى .

ئاشۇ ئورۇندۇقتا ئولتۇرۇپ ، باھار مەنزىرىسىدىن پەيزى ئالماق بولۇپ تۆپىلىككە چىقتىم . لىكىن ، ئۇرۇندۇق بوش ئەمەس ئىدى . ئۇ يەردە بىر بوۋاي ئولتۇراتتى . ئۇ قولىدىكى ھاسىسىنىڭ تۇتقۇچىغا مەيدىسىنى تىرەپ ، كۆزلىرىنى قىسىپ ، يىراقلارغا تىكىلگىنىچە خىياللارغا كەتكەن ئىدى . يىللارنىڭ مۇشەققىتىدىن قامىتى پۈكۈلگەن ، پېشانىسىگە چوڭقۇر قورۇقلار چۈشكەن ، ساقاللىرى قاردەك ئاقارغان بۇ بوۋاينىڭ يېشى سەكسەندىمۇ ، توقساندىمۇ ياكى ئۇ تولۇق بىر ئەسىرنى بېشىدىن ئۆتكۈزۈپ بولدىمۇ  ؟  بۇنى پەرەز قىلماق تەس ئىدى.

بوۋاينىڭ دېققىتىنى بۇراش ئۈچۈن «ئۆھۈ» دەپ يۆتەلدىم –دە ، سالام بەردىم .

-بىرىنى كۈتۈۋاتامدىلا ، دېدىڭما ؟ - دېدى بوۋاي بۇرۇلۇپ قاراپ ، ئۇنىڭ قۇلىقى ئېغىرمىكىن ، جاۋابىمنى كۈتمەيلا سۆزلەپ كەتتى ،- قايغۇرۇپ ، خۇشال بولۇپ مۇشۇ ياشقا كەپتىمەن . ئەمدى نىمىنى كۈتىدۇ ، دەيسەن ؟ ئەجەلنى كۈتۈۋاتىمەن ، ئەجەلنى ! ئۇنىڭ قارارى يوق . يازدىمۇ ، قىشتىمۇ ، ئەتىگەندىمۇ ، كەچتىمۇ ئىشقىلىپ بىر ۋاقىتتا كېلىدۇ . ھەر يىلى باھاردا شۇ ئەتراپتىكى ئاغىنىلەر بۇ يەرگە كېلىپ ئەھۋاللىشاتتۇق ، يىلدىن –يىلغا تەڭتۇشلارمۇ ئازلاپ كەتتى .

قارا ،بۇ باھاردا بۇ يەردە ئۆزەم يالغۇز ئولتۇرۇپتىمەن ... نىمىشقا ئۆرە تۇرۇسەن ؟ كەل ، ئولتۇر . تىمەن، تولىمۇ ئوبدان بىر مومىيىم بار ئىدى . ئىككىمىز بەزىدە مۇشۇ ئورۇندۇقتا ئولتۇرۇپ ياش ۋاقىتلىرىمىزنى ئەسلىشىپ كېتەتتۇق . مەن ئۇنىڭ ئورما ۋاقتىدا ماڭا تۇنجى قېتىم قاپاقتا چاي ئەكىلىپ بەرگەنلىكىنى ھېكايە قىلاتتىم ، ئۇ مىنىڭ مۇشۇ تۆپىلىكتىن سېغىز كولاپ بەرگەنلىكىمنى ئۇنۇتمايىتتى ...  مۇھەببەت دەمسەن ؟ مۇھەببەت دېگىنى شۇمۇ  ؟ بىلمەيمەن ، بىز ياش ۋاقىتلار ئەجەپ قىززىق يىللار ئىدى . قىز-يىگىتلەرنى بىر-بىرىگە كۆرسەتمەي چېتىپ قويۇشۇۋېرەتتى ، يەنىلا قەدىناسلاردەك ئۆي تۇتۇشۇپ كېتەتتى ... توي كېچىسى ئېسىمدىن چىقمايدۇ ، ھوجىرىغا كىرسەم ئۇزۇن چوچىلىق توي ياغلىقىنى بېشىغا پۈركەپ ، يوغانلا بىر قىز ئولتۇرىدۇ ، قورقۇپ كەتتىم . سەپسالسام ، شۇ ، ئىككى يىلنىڭ ئالدىدا ئۆزۈم دۆڭدە سېغىز كولاپ بەرگەن قىز ئىكەن . قىز بالا دېگەن ۋاقتى كەلگەندە شۇنداق «لەڭڭىدە»ئۆسۈپ كېتىدىغان گەپكەن ...تېخى كۈزدىلا ئۇنى ئاۋۇ ئالدىمىزدىكى قەبرىستانلىققا كۆمۈپ قويدۇق . ئەمدى بۇ ئورۇندۇقتا ئۆزۇم يالغۇز ئولتۇرۇپتىمەن . باھارغۇ كەپتۇ ، باھار كەلمىدى...مومىيىمدىن ئايرىلىپلا كۆزۈممۇ ئاجىزلىشىپ كەتتى . ئوغلۇم ، مۇشۇ ئەتىراپتىن ئېچىلغان بىرەر تال گۈل تاپقىلى بولماسمۇ  ؟  ھەببەللى ، ياخشى بولدى . چېكەمگە قىسىپ قوياي دەمسەن ؟  بولدى ، قولۇمغىلا بەرگىن . كېلەر باھارغىچە مەن بارمۇ ، يوق ؟ قارا ، كۆڭلۈم بۇزۇلىۋاتىدۇ  ، يەنە بىر كەلگىنىڭدە مەن بولمىسام ، مۇشۇ ئورۇندۇققا  بىر جۈپ گۈل تاشلاپ قويارسەن ...نەگە ماڭدىڭ  ؟ «باھارغۇ كەپتۇ  ، باھار كەلمەپتۇ » دېسەم  ، ئالجىپ قالغان قېرى ئوخشايدۇ ، بۇ ، دەۋاتامسەن ؟ مېنىڭ ھېلىقى مومىيىمنىڭ ئىسمى «باھارگۈل» ئىدى ، مەھەللىدىكىلەر ئۇنى «باھارخان » دېيىشەتتى ، مەن ئۇنى «باھار» دەپلا چاقىراتتىم . رەھمەت ، ئوغلۇم ، بۈگۈن سەن بەرگەن بۇ باھار گۈلى بىلەن يەنە يوقاتقان نەرسەمنى تاپقاندەك بولدۇم ....

بوۋاي كۈلۈمسىرگەندەك قىلدى . لىكىن ، ئۇنىڭ كۆز چاناقلىرىدا بولسا شەبنەمدەك سۈزۈك ياش تامچىلىرى يالتىراپ تۇراتتى . نېمىشقىدۇر مېنىمۇ يىغا تۇتتى .  بوۋاينىڭ يېنىدىن ئۇزاپ  ، يەنىمۇ يوقىرلاپ ماڭدىم . يىراقتىن قارىغىنىمدا ، تېرەكلەر ئارىسىدا ئولتۇرۇپ قالغان بوۋاي كۆزۈمگە ئەتراپتىكى باھار مەنزىرىسى بىلەن قوشۇلۇپ كەتكەندەك كۆرۈندى ...

1987-يىلى 3-ئاي ،غۇلجا