ئوسكارنىڭ بىلگۈسى كېلىدۇ

مېيىك كۇئىن (ئامېرىكا)

 ئابلىمىت ئىبراھىم تەرجىمىسى

    فانكارس فىنكباتون ئەپەندى ئۆزى ياخشى كۆرىدىغان دىۋاندا راھەتلىنىپ ئولتۇرۇپ، كۆزەينىكىنى تاقىدى ـ دە، شۇ كۈنلۈك كەچلىك گېزىتىنى ئوقۇشقا باشلىدى.
    ـ دادا، ـ دېدى ئوسكار ئۇنىڭغا، ـ پۇرسەت دېگەن نېمىدېگەن گەپ؟
   ـ ماڭ، بېرىپ ماشىناڭنى ئوينىغىنا، ماڭا كاشىلا قىلماي، ـ دېدى فانكارس.
   ـ بالىنىڭ سورىغىنغا جاۋاب بەرمەمسىز، ـ دېدى فىنكباتون خېنىم. ـ ئۇ سىزنىڭ ئوغلىڭىز ھەم ۋارسىڭىز، ئۇنىڭغا مۇنداق گەپ قىلسىڭىز بولمايدۇ.
    ـ ئۇنى نېمىشقا بۇنداق كىيىندۈرۈپ قويدۇڭ؟ ـ دېدى فانكارس ئەپەندى، ـ ئۇنىڭغا قارىساملا ئىچىم پۇشۇدۇ.
    ئوسكار ئۇچىسىغا فورلېرلوگېرتسوگچە پاسوندا تىكىلگەن بىر قۇر كىيىم كىيىۋالغان، ئالغاي كۆزلىرىگە يوغان بىر كۆزەينەك تاقىۋالغانىدى.
    ـ ئۇنداق دېگىنىڭىز بىلەن، ئۇ مۇشۇ كىيىمىنى كىيسە، خەقنىڭ بالىلىرىدىن پەرقلىنىپ تۇرىدۇ، ـ دېدى فىنكباتون خېنىم، ـ سىز ئۇنىڭ بىلەن پەخىرلەنسىڭىز بولىدۇ.
   ـ دادا، ـ دېدى يەنە ئوسكار، ـ پۇرسەت دېگەن نېمە؟
   ـ پۇرسەت دېگەن پۇل تاپىدىغان ئامەت! بولدى. ماڭ، ئويۇنىڭنى ئوينا، ـ دېدى فانكارس ئەپەندى ئوغلىغا.
    ـ دادا، سەن پۇلنى قانداق تاپىسەن؟ ـ دەپ يەنە سورىدى ئوسكار.
    ـ سۇئالىغا جاۋاب بېرىڭا، ـ دېدى فىنكباتون خېنىم، ـ بالىنىڭ بىلگۈسى كېلىدۇ ئەمەسمۇ.
    ـ مەن سودىگەرچىلىك قىلىپ پۇل تاپىمەن، ـ فانكارس ئەپەندى گېزىتتىن بېشىنى كۆتۈرمەيلا جاۋاب بەردى.
   ـ دادا، كىملا بولسا سودىگەرچىلىك قىلسا بولامدۇ؟
   ـ ئەلۋەتتە بولىدۇ.
   ـ ئادەملەرنىڭ ھەممىسى سودىگەرچىلىك قىلسا، ھەممىسى خوجايىن بولامدۇ؟
   ـ ھەئە، ئوغلۇم، ئەگەر ھەممىسى سودىگەرچىلىك قىلسا، ھەممىسى خوجايىن بولىدۇ.
   ـ ئۇنداق بولسا، ئىشنى كىم قىلىدۇ، دادا؟
   ـ خۇدا ھەققى، ئامېلىيە، بالىنى ئەچىقىپ ئۇنىڭغا ئويۇنچۇق پىلنى ئويناتقىنا. مەن دېۋېنىڭ نۇتىقىنى كۆرۈپ باقاي دېگەنىدىم.
    ـ سوئالىغا جاۋاب بېرىڭ، ئۇنىڭ، ـ دېدى فىنكباتون خېنىم، ـ ئۇنىڭ بىلگۈسى كېلىدۇ ـ دە،
    ـ ئونداق بولسا، ئىشنى كىم قىلىدۇ، دادا؟ ـ دەپ يەنە سورىدى ئوسكار.
    ـ ھەممە ئادەمنىڭ سودىگەرچىلىك قىلىشى مۈمكىن ئەمەس، ـ دېدى فانكارس، ـ ئۇنداق قىلىش مۈمكىن ئەمەس.
   ـ ئۆزەڭ بولىدۇ دېگەنىدىڭىغۇ، ـ دېدى ئوسكار.
    ـ مەن ئۇنداق دېمىدىم.
    ـ دېدىڭىزغۇ، ـ دېدى فىنكباتون خېنىم، ـ بالىنىڭ گېپىگە جاۋاب بەرمەمسىز.
   ـ ئۇنداق بولۇشى مۈمكىن ئەمەس.
    ـ نېمىشقا بولمايدۇ، دادا؟
   ـ نېمىشقا دېسەڭ، ئۇلارنىڭ ھەممىسىنىڭ پۇلى بولسا، ھەممىسى سودىگەرچىلىك قىلسا، ئۇلارنىڭ ھەممىسى خوجايىن بولالامدۇ؟
    ـ ئەلىۋەتتە قىلالايدۇ.
   ـ ئۇنداق بولسا، ئۇلارنىڭ ھەممسىنىڭ پۇلى بولسا، ھەممىسى خوجايىن بولالامدۇ؟
   ـ ھەئە، ھەممىسى خوجايىن بولالايدۇ. ـ ئامېلىيە، ئەمدى بالىنى ئەچىقىپ ۋېلىسىپىت ئويناتقىن، ماڭ، بولمىسا ئۇنى بوغۇپ قويىمەن.
   ـ بالىنىڭ گېپىگە جاۋاب بېرىڭ، فانكارس، ئۇ بىلىمگە تەشنا.
   ـ ئىشنى كىم قىلىدۇ، دادا؟ ـ دەپ سورىدى ئوسكار يەنە.
    ـ ئۇلارنىڭ ھەممىسىنىڭ خوجايىن بولۇشى مۈمكىن ئەمەس، ـ دېدى فانكارس ئاچچىقلىنىپ.
   ـ پۇلى بولسىلا بولمايدۇ، ـ دېدى فانكارس، ـ ئىش قىلىدىغانمۇ ئادەم بولۇشى كېرەك. ئۇنىڭ ئۈستىگە قىلىدىغان سودىگەرچىلىك ئىشلىرىمۇ چەكلىك.
   ـ قانچە ئادەم خوجايىن بولالايدۇ. دادا؟
   ـ ھىم، مىڭ ئادەم ياكى بەش يۈز ئادەم ئىچىدىن بىر ـ ئىككىسى بولۇشى مۈمكىن، شۇنى بىلىشىڭ كېرەككى، بالام، ئەگەر ئىشچىلىرىڭ بولمىسا خوجايىن بولالمايسەن. شۇڭا ھەر بىر خوجايىننىڭ ئوندىن ـ يۈزگىچە ياكى مىڭغىچە ئىشچىسى بولۇشى كېرەك،
   ـ سېنىڭ قانچە ئىشچىڭ بار، دادا؟
    ـ ھىم، بىزنىڭكى چوڭ بىر شىركەت. ئوسكار، بىزدە ئون مىڭ ئىشچى بار.
    ـ ئۇنداق بولسا، جىق ئادەملەرگە پۇرسەت يوق ئىكەن دە، شۇنداقمۇ، دادا؟
    ـ نېمىلەرنى دەۋاتىسەن! ئامېرىكىدا ھەممە ئادەم ئۈچۈن ئوخشاش پۇرسەت بار.
    ـ لېكىن، دادا، ئازغىنا ئادەملەر خوجايىن بولالىسا. قالغان ئادەملەر قانداق قىلىدۇ؟
   ـ ئەگەر ئۇلارنىڭ ئىگىلىك يارىتىش قابىلىيىتى بولسا، ئۇلارمۇ خوجايىن بولالايدۇ.
    ـ ئۆزەڭ ئازغىنا ئادەملەر خوجايىن بولالايدۇ، جىقى ئىشچى بولىدۇ، دېدىڭغۇ، دادا.
    ـ بولدى، بولدى، بېرىپ قىزىق كىتابلىرىڭنى كۆرە.
    ـ ئەمىسە، جىق ئادەملەر ئىشچىلا بولۇپ، خوجايىن بولغۇسى كەلسىمۇ بولالمايدىكەن ـ دە، شۇنداقمۇ دادا؟
   ـ بولالايدۇ... ياق ، مېنىڭچە بولمايدۇ. كاللاڭغا بۇ ئوي نەدىن كەپقالدى. بالام؟
   ـ ئۇنداق بولسا، جىق ئادەملەر ئىشچى بولۇپ يۈرىۋەرسە ھېچقانداق پۇل تاپالمايدىكەن ـ دە، شۇنداقمۇ؟
   ـ ھەئە، ئەگەر ئۇلار ئىشلەپ يېتەرلىك پۇل تاپسا... ئەگەر... ئامېلىيە، بالىنىڭ ئۇخلايدىغان ۋاقتى بولدىغۇ دەيمەن؟
    ـ ئەگەر جىق ئادەملەر ئىشچى بولسا، ئۇلار پەقەت ئىش ھەققى ئېلىش يولى بىلەنلا پۇل تاپالايدىكەن ـ دە، توغرىمۇ دادا؟ ـ دەپ سورىدى ئوسكار.
    ـ ئامېلىيە، ـ دەپ توۋلىدى فانكارس، ـ بۇنى كىچىك بالا دېسە ئىشەنمەيمەن. بۇ بالا ئەمەس بالا ئىكەنغۇ، ئەگەر بۇ مېنىڭ بالام بولمىغان بولسا...
   ـ ئۇنىڭ سوئالىغا جاۋاب بەرسىڭىزچۇ، ـ دېدى فىنكباتون خېنىم، ـ بالىنىڭ بىلگۈسى كېلىدۇ، ئۇ بىلىمگە ئىنتىلىدۇ ـ دە.

 («مىكرو ھېكايىلەر»دىن)