بىلىملەر - ماتېماتىكا بلوگى

ئىسىملارنىڭ سانلار بىلەن بولغان مۇناسىۋىتى - [ماتېماتىكا رېستۇرانى]

2010-10-23

ئەڭ قەدىمقى دەۋىرلەردىن بېرى ،سانلار پەقەت ھىساپلاش ئېيتىياجى ئۈچۈنلا قوللىنىلمىغان،بەلكى ئىسىملارنى ئىپادە قىلىش رولىنىمۇ ئوينىغان.يۇنانلىق پەيلاسوپ ۋە ماتىماتىك پىفاگور ھەرقانداق نەرسىنى سانلارنىڭ ئاھاڭى بىلەن ئېنىقلايتتى .قەدىمقى جۇڭگولۇقلار سانلارغا مەنىلەرنى بەرگەنىدى.بىرەر ئىشقا دۇچ كەلسە ،ئۇنى سانلارنىڭ مەنىسىنى ئېنىقلاش ئارقىلىق تەتقىق قىلىشقا ئۇرۇناتتى.سانلارنىڭ مەنبەسى ساناقسىزدۇر،ئۇنىڭ مەنىسى ۋە تەبىرىمۇ شۇنداق.مۇنداقچە ئېيتقاندا ئىسىملارنىڭ بىر ئۇچى باتىل ئېتىقاد،ئىشەنچىلەرگە،يەنە بىر ئۇچى ھەرقايسى خەلقلەرنىڭ تەبىئەتنى چۈشۇنۇش ۋە ئۇنى بىلىش دەرىجىسىگە تايىنىدۇ.قەدىمقى مىسىردا ،بابىلوندا ،قەدىمقى يۇناندا ،ئىسلامدىن ئىلگىركى تۈرۈكلەردە ،ئەرەپلەردە سانلارنىڭ نۇرغۇن مەنىلەرگە ئىگە بولغانلىقى تەتقىقاتلار ئارقىلىق بىزگە ئايان بولماقتا.قەدىمقى مەدەنىيەتلىك خەلقلەرنىڭ پازىللىرى ۋە پەيلاسوپلىرى سانلارنىڭ خەلق ئارىسىدىكى مەنىسىەە يېڭى-يېڭى مەنىلەرنى قوشقان.

خەتكۈچ:تەرمە ماتېماتىكا بىلىملەر

ماتېماتىكا| ۋاقتى21:59:00 | 阅读全文 | ئىنكاس0 | تەھرىرلەش | 分享 0
ئۇيغۇرلاردا خاسىيەتلىك سانلار - [ماتېماتىكا رېستۇرانى]

2010-10-23

مەڭگۈ تاش پۈتۈكلىرىدىكى سان مۇقەددەسلىكى توغرىسىدا
مەڭگۈ تاش پۈتۈكلىرى كۆك تۈرك خانلىقى ۋە قەدىمقى ئۇيغۇر خانلىقى دەۋرىدىكى خاقانلارنىڭ نەسەبنامىسى سۈپىتىدە ئۇ بىزنى قوشنا دۆلەتلەر بىلەن بولغان سىياسىي ۋە ئىقتىسادىي مۇناسىۋەتلەر ، قەبىلىلەر ئارا ئېلىپ بېرىلغان ئۇرۇشلار ، ئۇيغۇر ۋە باشقا تۈركىي خەلقلەرنىڭ دىنىي ئېتىقادلىرى ، ئۆرپ - ئادەتلىرى ، قەبىلىلەرنىڭ ناملىرى ، ياشىغان ئورۇنلىرى ۋە ئىقتىسادىي ئەھۋاللىرى ھەققىدە مۇھىم مەلۇماتلار بىلەن تەمىنلەپلا قالماستىن ، بەلكى ئەينى دەۋردىكى ئەجدادلىرىمىز ئېڭىدىكى سان مۇقەددەسلىكى ھەققىدىمۇ قىممەتلىك ئۇچۇرغا ئىگە قىلىدۇ .
ئەجدادلىرىمىزنىڭ قەدىمقى تارىخىدىن خەۋەر بېرىدىغان بىر قىسىم ماتېرىياللاردىن مەلۇم بولىشىچە : " ئەجدادلىرىمىزدا 5 - ئەسىرلەردىن بۇرۇنلا مۇرەككەپ سان ئۇقۇمى شەكىللىنىپ تەرەققى قىلغان ، خاسىيەتلىك سان ئۇقۇمى ئومۇملاشقان . تەقۋىم قوللىنىش ئادىتى شەكىللەنگەن . ئەجدادلىرىمىزدىكى خاسىيەتلىك سان ئۇقۇمىنىڭ كېلىش مەنبەسىگە ئاساسلانغاندا ، ئۇلاردىكى ئىپتىداىي تۈپ سان ئۇقۇمى ئۇلارنىڭ ئاڭ ئېتىقادى بىەن مۇناسىۋەتلىك " ( ئابدۇرەھىم ھەبىبۇللانىڭ ' ئۇيغۇر ئېتنوگرافىيىسى ' ناملىق كىتابىنىڭ 566 - بېتىگە قاراڭ ) دېيىشكە بولىدۇ . مەڭگۈ تاش پۈتۈكلىرىدە قەدىمكى دەۋرلەردىكى سان مۇقەددەسلىكى ئىزنالىرى ساقلىنىپ قالغان بولۇپ ، " توققۇز" . " يەتتە " ، " ئۈچ " تىن ئىبارەت خاسىيەتلىك سانلار ھەققىدە خېلى كۆپ مەنبەلەر خاتىرلەنگەن .

خەتكۈچ:تەرمە ماتېماتىكا ئۇيغۇرلار بىلىملەر

ماتېماتىكا| ۋاقتى21:18:00 | 阅读全文 | ئىنكاس0 | تەھرىرلەش | 分享 0
پۈتۈن سانلار ۋە پۈتۈن بۆلۈنۈشكە دائىر بىلىملەر - [قىزىقارلىق ماتېماتىكا]

2010-10-23

1.پۈتۈن سانلار توپلىمىنىڭ يېپىق بولۇش ۋە يېپىق بولماسلىق خۇسۇسىيتى
ھەممىمىزگە مەلۇم ، پۈتۈن سانلار توپلىمىدىكى ھەرقانداق ئىككى ياكى ئىككىدىن كۆپ بولغان پۈتۈن سانلارنىڭ يىغندىسى ، كۆپەيتمىسى ، ئايرىمىسى يەنىلا پۈتۈن سان بولىدۇ . پۈتۈن سانلارنىڭ بۇ خىل خۇسۇسىيتى پۈتۈن سانلار توپلىمىنىڭ قوشۇش ، ئېلىش ، كۆپەيتىش ئەمىلىگە نىسبەتەن يېپىق بولۇش خۇسۇسىيتى دەپ ئاتىلىدۇ .
ئەمما ، پۈتۈن سانلار توپلىمىدىكى ھەرقانداق ئىككى ياكى ئۇنىڭدىن كۆپ بولغان پۈتۈن سانلارنىڭ بۆلۈنمىسىنىڭ پۈتۈن سان بولۇشى ناتايىن . پۈتۈن سانلارنىڭ بۇ خىل خۇسۇسىيتى پۈتۈن سانلار توپلىمنىڭ بۆلۈش ئەمىلىگە نىسبەتەن يېپىق بولماسلىق خۇسىيتى دەپ ئاتىلىدۇ .
بۇ ئىككى خۇسۇسىيەت بەك مۇھىم خۇسۇسىيەت ھېسابلىنىدۇ .
1-مىسال : تەڭلىك دا x دىن باشقا ئەزالارنىڭ ھەممىسى پۈتۈن سان بولسا ، ئۇھالدا x نىڭمۇ چوقۇم پۈتۈن سان بولۇشى كېرەكلىكىنى ئىسپاتلاڭ .

خەتكۈچ:تەرمە ماتېماتىكا بىلىملەر

ماتېماتىكا| ۋاقتى21:10:00 | 阅读全文 | ئىنكاس0 | تەھرىرلەش | 分享 0
كىشىلىك ھاياتتىكى ئۈچ گۆھەر - [ماتېماتىكا رېستۇرانى]

2010-09-16

سۆزلىشىشتىكى ئۈچ گۆھەر — ئاۋارە قىلدىم، رەھمەت، كەچۈرۈڭ.

جاھاندارچىلىقتىكى ئۈچ گۆھەر — كەمتەرلىك، ئەدەپ، ياخشى تەرىپ.

تەربىيە كۆرگەنلەردىكى ئۈچ گۆھەر — تىنچ بولۇش، مېھرىبان بولۇش، سالماق بولۇش.

ئۆي تۇتۇشتىكى ئۈچ گۆھەر — ئېجىل – ئىناقلىق، خۇشال – خۇراملىق، تىنچلىق.

غىزالىنىشتىكى ئۈچ گۆھەر — تەڭپۇڭلۇق، چەك قويۇش، شۈكۈر قىلىش.

ساغلاملىقتىكى ئۈچ گۆھەر — پىيادە مېڭىش، نەپسىنى يىغىش، كەيپىياتىنى تەڭشەش.

ئاتا – ئانىلاردىكى ئۈچ گۆھەر — تەربىيەلەش، مەسۇلىيەت، شەرەپلەندۈرۈش.

روزغار باشقۇرۇشتىكى ئۈچ گۆھەر — كىرىم – چىقىمدا پىلان بولۇش، كىرىمگە قاراپ چىقىم قىلىش، ئىقتىسادچىل بولۇش.

خەتكۈچ:تەرمە بىلىملەر

ماتېماتىكا| ۋاقتى16:45:34 | 阅读全文 | ئىنكاس0 | تەھرىرلەش | 分享 0

سىرلىق سان - [قىزىقارلىق ماتېماتىكا]

2010-08-26

ئېينىشتېين1879 - يىل3 - ئاينىڭ14 - كۈنى تۇغۇلغان. بۇ سانلارنى ئارقىمۇئارقا تىزغاندا1879314 ھاسىل بولىدۇ. بۇ سانلارنى قايتىدىن تىزىپ، ئوخشاش بولمىغان ھەرقانداق بىر سان (مەسىلەن3714819) نى ھاسىل قىلغىلى بولىدۇ، بۇ ئىككى ساننىڭ چوڭىدىن كىچىكىنى ئېلىۋەتسەك (بۇ مىسالدا1835505 =1879314-3714819) بىر ئايرىما كېلىپ چىقىدۇ. ئايرىمىنىڭ ھەرقايسى رەقەملىرىنى قوشقاندا، ئەگەر ئىككى خانىلىق سان كېلىپ چىقسا، ئۇنىڭدىكى ئىككى رەقەمنى ئۆزئارا قوشساق ئاخىرقى نەتىجە9 بولىدۇ، يەنى 9=2+7,27=1+8+3+5+5+0+5 كوپېرنىكنىڭ تۇغۇلغان ۋاقتى1473 - يىل2 - ئاينىڭ19 - كۈنى، نيوتۇننىڭ تۇغۇلغان ۋاقتى1642 - يىل12 - ئاينىڭ25 - كۈنى، گائۇسنىڭ تۇغۇلغان ۋاقتى1777 - يىل4 - ئاينىڭ30 - كۈنى، كيۇرى خانىمنىڭ تۇغۇلغان ۋاقتى1867 - يىل11 - ئاينىڭ7 - كۈنى بولۇپ، ئۇلارنى يۇقىرىقى ئۇسۇل بويىچە ھېسابلىساقمۇ، ئاخىرىدا9 كېلىپ چىقىدۇ. ئەمەلىيەتتە، ھەرقانداق ئادەمنىڭ تۇغۇلغان كۈنىنى ئوخشاش ئۇسۇل بويىچە ھېسابلىساق، ئاخىرىدا9 چىقىدۇ. بىرەر چوڭ ساننىڭ خانىلىرىدىكى رەقەملىرىنى ئۆزئارا قوشقاندا بىر يىغىندى كېلىپ چىقىدۇ؛ ئاندىن بۇ يىغىندىنىڭ خانىلىرىدىكى رەقەملەرنى ئۆزئارا قوشقاندا يەنە بىر يىغىندى كېلىپ چىقىدۇ؛ مۇشۇنداق قىلىشنى ئەڭ ئاخىرقى رەقەملەرنىڭ يىغىندىسى بىر خانىلىق سان بولغانغا قەدەر داۋاملاشتۇرساق، ئاخىرقى بۇ سان ئەڭ دەسلەپكى ئاشۇ ساننىڭ »رەقەملىك يىلتىزى« دەپ ئاتىلىدۇ. بۇ رەقەملىك يىلتىز ئەسلىدىكى ساننى9 غا بۆلگەندىكى قالدۇققا تەڭ بولىدۇ. بۇ ھېسابلاش جەريانى ئادەتتە «توققۇزنى چىقىرىۋېتىش ئۇسۇلى» دېيىلىدۇ. بىرەر ساننىڭ رەقەملىك يىلتىزىنى تېپىشنىڭ ئەڭ تېز ئۇسۇلى ئەسلىدىكى ساننىڭ رەقەملىرىنى قوشقاندا9 نى چىقىرىۋېتىشتىن ئىبارەت. مەسىلەن،385916 نىڭ رەقەملىك يىلتىزىنى تېپىشتا، بۇنىڭ ئىچىدە9 بار، ئۇنىڭ ئۈستىگە6 +3،1 +8 لەرنىڭ يىغىندىسى9 بولىدۇ، بۇلارنى چىقىرىۋەتسەك، ئاخىرىدا5 ئېشىپ قالىدۇ، بۇ ئەسلىدىكى ساننىڭ رەقەملىك يىلتىزىدۇر.

خەتكۈچ:تەرمە ماتېماتىكا بىلىملەر

سانلارنىڭ مەنىسى ، سىمۋولى، - [ماتېماتىكا رېستۇرانى]

2010-08-25

نۆل مەنىسى: نۆل سانى ئىچكى قۇۋۋەتلەر ۋە بۇ قۇۋۋەتلەرنىڭ ھاياتلىقتىكى ئەكىس ئېتىشىدۇر. بۇسان ئېغىر- بېسىقلىق بىلەن ئىدراك ۋە ئۆتكۇرلۇك

قابىليەتنى بىلدۈرىدىغان ئەمەلىيەتتۇر

بىر مەنىسى : ھەرنەرسىنىڭ باشلىنىشىنى ۋە سەپەرگە چىقىشنى بىلدۈرىدىغان ساندۇر. يارالمىشلىق ۋە يۆلىنىش بىلەن

مۇناسىۋەتلىكتۇر. ھەرىكەتچانلىق ۋە ساغلام ، قۇۋۋەت چۈشەنچىسىنىمۇ بىلدۈرىدۇ. سىمۋۇلى : يالغۇزلۇقنى، مۇتلەقلىقنى، قۇسۇرسىزلىقنى سىمۋۇل قىلىدۇ. ئىسلام دىنىدا مەڭگۈ ياشايدىغان، ھۆكىمى مۇتلەق، ھەمراھى بولمىغان ھەم يول كۆرسەتكۈچىسىمۇ بولمىغان ھىچقانداق شېرىكى يوق زات_ ئاللاھتۇر. ئاللاھ (اللە) دېگەن سۆزنىڭ تۇنجى ھەرپى بولغان ئەلىف (ا) بىر شەكلىدىدۇر ۋە بۇ سۆزنىڭ ئەبجەد ھېسابىدىكى ئاخىرىمۇ بىردۇر. بىرنىڭ يەنە بىر ئالاھىدىلىكى شۇكى، بۇ ساندىن ئىلگىرى ھىچقانداق بىر سان كەلمەيدۇ، بۇنىڭغا ئاساسەن بىر ئۆزىدىن ئىلگىرى كىلىدىغان سىفىر يوقلىققىمۇ سىمۋۇل قىلىنىدۇ. بىر بولسا يوقلۇقنى تەقىب قىلىدۇ ۋە باشقا سانلار ئۇنىڭدىن تۈرلىنىدۇ. ئاتىلىق ئۇرۇقداشلىق خەلقلىرىدە ياراتقۇچى سىمۋۇلى بولغان فاللۇسمۇ بىر شەكلىدە سىمۋۇل قىلىنىدۇ. بىر ئۈچۈن باشقا سىمۋۇل ۋە ئېنىقلىمىلارمۇ ئاز ئەمەس. كۈنمۇ بىر دانىدۇر ۋە مۇشۇ سەۋەبتىن مۇتلەق بىرنىڭ سىمۋۇلى سۈپىتىدە كۈنمۇ قوللىنىلىدۇ. ئىككى مەنىسى: ئىچكى دۇنيانى ۋە بىلىش چوڭقۇرلىقىنى بىلدۈرىدىغان ساندۇر. تىل بىلەن ئىپادىلەپ بېرەلمىگەن ۋە

خەتكۈچ:تەرمە بىلىملەر

ماتېماتىكا| ۋاقتى17:31:18 | 阅读全文 | ئىنكاس0 | تەھرىرلەش | 分享 0
ئاددىي كەسىردىن ئەپچىل پايدىلىنىش - [قىزىقارلىق ماتېماتىكا]

2010-08-25

بىر ئەرەب بوۋاي11 ئات بېقىپتۇ، ئۇ ۋاپات بولۇش ئالدىدا چوڭ ئوغلۇم، ئوتتۇرانچى ئوغلۇم ۋە كەنجى ئوغلۇم ئايرىم - ئايرىم ھالدا قالدۇرغان مىراسىمنىڭ ½، ¼ ۋە 1/6ىنى ئالسۇن، دەپ ۋەسىيەت قالدۇرۇپتۇ. بالىلار ھەرقانچە قىلىپمۇ دادىسىدىن مىراس قالغان ئاتلارنى بۆلۈشەلمەپتۇ. چۈنكى، ئۇلارغا تېگىدىغىنى پۈتۈن سان ئەمەس، يەنى ئايرىم - ئايرىم 11/2، 11/4 ۋە 11/6ئىكەن بىر ئاتنى بەرىبىر بىرنەچچە پارچىغا بۆلگىلى بولمايدۇ - دە! ئۇلارنىڭ ئەقىللىق قوشنىسى ئۆزىنىڭ بىر ئېتىنى يېتىلەپ كېلىپ، ئۇلارغا: «قاراڭلار، ئەمدى ئاتلار12 بولدى، چوڭ ئوغۇل12 ئاتنىڭ ½ ىنى ئالدى دېگەنلىك6 ئات ئالدى دېگەن سۆز، ئوتتۇرانچى ئوغۇل ¼ ىنى ئالدى دېگەنلىك3 ئات ئالدى دېگەن سۆز، كەنجى ئوغۇل 1/6 ىنى ئالدى دېگەنلىك2 ئات ئالدى دېگەن سۆز، ئېشىپ قالغان بىر ئاتنى مەن ئۆيۈمگە ئېلىپ كېتەي» دەپتۇ. شۇنداق قىلىپ بۇ قىيىن مەسىلە ھەل بوپتۇ. ئاددىي كەسىر «تەقسىم قىلىش» تىن كېلىپ چىققان. ئىپتىدائىي جەمئىيەتتە كىشىلەر كوللېكتىپ ئەمگەك قىلىپ، ئېرىشكەن مېۋە ۋە ئولجىلارنى تەڭ تەقسىم قىلىدىغان بولغاچقا، ئۇلاردا تەدرىجىي ھالدا ئاددىي كەسىر ئۇقۇمى پەيدا بولغان. كېيىن، ئۇلار يەرلەرنى ھېسابلاش، توپا - تاش قۇرۇلۇشى، سۇ قۇرۇلۇشى قاتارلىقلاردا ئۆلچەش ئېلىپ بارغاندا، ئىشلەتكەن ئۇزۇنلۇق بىرلىكى ئارقىلىق ئۆلچىمەكچى بولغان كېسىكنى تولۇق ئۆلچىيەلمەي قالغان، بۇنىڭ بىلەن ئاددىي كەسىر پەيدا بولغان. ئىنسانلارنىڭ ئاددىي كەسىرنى تونۇشتىن ئاددىي كەسىرنى تەتقىق قىلىشقا ئۆتۈشى كەسىر بىرلىكىدىن باشلانغان. كەسىر بىرلىكى (n بولسا1 گە تەڭ بولمىغان مۇسبەت پۈتۈن سان) كۆرۈنۈشتىكى ئاددىي كەسىردۇر.3700 نەچچە يىل ئىلگىرى مىسىرنىڭ

خەتكۈچ:ماتېماتىكا تەرمە بىلىملەر

ماتېماتىكا| ۋاقتى17:14:24 | 阅读全文 | ئىنكاس0 | تەھرىرلەش | 分享 0
يەتتە كۆۋرۈك مەسىلىسى ۋە ئورۇن گېئومېتىرىيىسى - [ماتېماتىكا تارىخى]

2010-07-17

18 - ئەسىردە شەرقىي پروسسىيىدە (ھازىر ئاۋسترىيىگە قارايدۇ) كيونىگسبېرگ دەپ ئاتىلىدىغان بىر شەھەردە يەتتە كۆۋرۈك بولغانىكەن. كۈنلەر ئۆتۈپ، ئايلار ئۆتۈپ، بۇ كۆۋرۈكلەردىن سانسىز كىشىلەر ئۆتۈپتۇ. قايسى چاغلاركىن، يەتتە كۆۋرۈك كىشىلەرنىڭ ئىلھامىنى قوزغاپ قاپتۇ. كىشىلەر: بىر سەيلىچى قانداق ماڭسا، بۇ يەتتە كۆۋرۈكنىڭ ھەربىرىدىن بىرلا قېتىم ئۆتۈپ، چىققان جايىغا قايتىپ كېلەلەيدۇ دېگەن قىزىقارلىق بىر مەسىلىنى غۇلغۇلا قىلىشىپتۇ.

بۇ مەسىلە تەس ئەمەستەك كۆرۈنىدۇ، ھەركىمنىڭ سىناپ باققۇسى كېلىدۇ. ئەمما، شەھەر بويىچە ھېچكىم بۇنىڭ جاۋابىنى تاپالماپتۇ. كېيىن، بىر كىم مەشھۇر ماتېماتىك ئەيلېرگە خەت يېزىپتۇ. ئون مىڭلاپ ئادەمنىڭ جاۋاب تاپالمىغىنىغا قاراپ، ئەيلېر بۇ ئېھتىمال مۇمكىن ئەمەس ئىشتۇ دەپ ئويلاپتۇ.

ماتېماتىك ئەيلېر

خەتكۈچ:ماتېماتىكا بىلىملەر

ماتېماتىكا| ۋاقتى16:20:51 | 阅读全文 | ئىنكاس0 | تەھرىرلەش | 分享 0
ماتېماتىكىدىكى تەڭ (=)، كىچىك (<)، چوڭ (>) بەلگىلىرى - [ماتېماتىكا تارىخى]

2010-07-17

ماتېماتىكىدا سانلارنىڭ چوڭ - كىچىكلىكىمۇ سېلىشتۇرۇلىدۇ. «=» (تەڭ)، «<» (كىچىك)، «>» (چوڭ) لار ماتېماتىكىدا چوڭ - كىچىكلىكنى سېلىشتۇرۇشتا پايدىلىنىدىغان بەلگىلەردۇر. تەڭلىك بەلگىسى «=»نى ئەنگلىيىلىك رېك ئۆز ئەسىرى «ئەقىلنى روھلاندۇرۇش» تا قوللانغان. بۇ كىتابتا تەڭلىك بەلگىسى «=» بىلەن ئىپادىلەنگەچكە، كىشىلەر ئۇنىڭغا قىزىققان. ماتېماتىكىدا تەڭلىك بەلگىسى «=» ھەم ئىككى ساننىڭ بىر - بىرىگە تەڭ ئىكەنلىكىنى، ھەم ئىككى ئىپادىنىڭ بىر - بىرىگە تەڭ ئىكەنلىكىنى ئىپادىلەيدۇ. مەيلى قانداقلا تەڭلىكنى سېلىشتۇرۇش بولسۇن، ئۇلار تۆۋەندىكى قائىدىگە بويسۇنىدۇ: (1) ئەگەر a=b بولسا، ئۇ ھالدا ھەرقانداق سان c غا نىسبەتەن a±c=b±c (2) ئەگەر a=b بولسا، ئۇ ھالدا a=b بولىدۇ؛ (3) ئەگەر a=b، b=c بولسا، ئۇ ھالدا a=c بولىدۇ؛ (4) ئەگەر a=b بولسا، ئۇ ھالدا ھەرقانداق سان c غا نىسبەتەن ac=bc بولىدۇ. ئۇلارنى ئەنگلىيە ماتېماتىكى ئاۋتلېر «ماتېماتىكىغا كىرىش» دېگەن كىتابىدا ئىشلەتكەن، كېيىن يەنە بىر ئەنگلىيە ماتېماتىكى خاررىئوت ئۇنى «＞» ۋە «＜» شەكلىگە ئۆزگەرتكەن. ماتېماتىكىدا تەڭ بولۇش مۇناسىۋىتىلا ئەمەس، نۇرغۇن تەڭ بولماسلىق مۇناسىۋەتلىرىمۇ مەۋجۇت بولغانلىقتىن، تەڭسىزلىك بەلگىسىمۇ ناھايىتى كەڭ قوللىنىلىدۇ، تەڭ بولماسلىق مۇناسىۋەتلىرىدىن پايدىلانغاندا، تۆۋەندىكى قائىدىلەرگە بويسۇنۇش كېرەك (a، b لار ھەقىقىي سان): (1) ئەگەر a＞b بولسا، ئۇ ھالدا b＜a بولىدۇ؛ (2) ئەگەر a＞b بولسا، ئۇ ھالدا ھەرقانداق ھەقىقىي سان c غا نىسبەتەن، a±c＞b±c بولىدۇ؛ (3) ئەگەر c,a＞b نۆلدىن چوڭ ھەقىقىي سان بولسا، ئۇ ھالدا ac＞bc بولىدۇ؛ (4) ئەگەر c,a＞b نۆلدىن كىچىك ھەقىقىي سان بولسا، ئۇ ھالدا ac＜bc بولىدۇ؛ (5) ئەگەر b＞c، a＞b بولسا، ئۇ ھالدا a＞c بولىدۇ. كومپيۇتېر تىلىدىمۇ «=» بەلگىسى ئىشلىتىلىدۇ، لېكىن كومپيۇتېردىكى «=» باشقا بىر مەنىنى ئىپادىلەيدۇ. مەسىلەن، a=b دېگەن ئىپادە a مىقدار b مىقدار ۋەكىللىك قىلغان قىممەتنى ئالىدىغانلىقىنى بىلدۈرىدۇ.

خەتكۈچ:تەرمە بىلىملەر

ماتېماتىكا| ۋاقتى15:59:09 | 阅读全文 | ئىنكاس0 | تەھرىرلەش | 分享 0
چەمبەر تۇراقلىقى ( π ) ھەققىدە ئاممىباپ چۇشەنچە - [قىزىقارلىق ماتېماتىكا]

2010-07-16

چەمبەر تۇراقلىقى π نىڭ قىممىتى- چەمبەر ئايلانما ئۇزۇنلىقىنىڭ ( پىرېمىتېرى) دېئامىتىرغا نىسبىتىنى بىلدۇرىدۇ . يەنى، دېئامىتېرى 1 بولغان چەمبەرنىڭ ئايلانما ئۇزۇنلىقى π غا تەڭ بولىدۇ. بۇنى ئېنتىگرال قائىدىسى بىلەن ئىپادىلىسەك:

تارىختىن بېرى تۇرلۇك ئۇسۇللار π نىڭ قىممىتىنى ھېسابلاشقا تەدبىقلانغان، ئەگەر A_n，B_n لەر ئارقىلىق بىرلىك چەمبەرگە ئىچىدىن ۋە .
سىرتىدىن تىگىشكەن مۇنتىزىم n ياقلىقنىڭ مەيدانىنى ئىپادىلىسەك، بولغانلىقى ئۈچۈن :

π نىڭ ئونلۇق كىسىر چىكىتىدىن كىيىنكى 200 خانىسى تۆۋەندىكىدەك :

خەتكۈچ:بىلىملەر تەرجىمە

ماتېماتىكا| ۋاقتى22:02:23 | 阅读全文 | ئىنكاس0 | تەھرىرلەش | 分享 0
1=2 نىڭ ماتېماتىكىلىق ئىسپاتى - [قىزىقارلىق ماتېماتىكا]

2010-06-27

تۆۋەندە كومپىلىكىس ساندىن پايدىلىنىپ 1=2 نى ئىسپاتلاش جەريانى بىرىلگەن، ئىسپات قەدەملىرىنىڭ قايسىسىدا خاتالىق بارلىقىنى تاپالامسىز؟

-1/1 = 1/-1

i/1 = 1/i.

i / 2 = 1 / (2i),

i/2 + 3/(2i) = 1/(2i) + 3/(2i),

i (i/2 + 3/(2i) ) = i ( 1/(2i) + 3/(2i) ),

(-1)/2 + 3/2 = 1/2 + 3/2,

1=2.

خەتكۈچ:تەرمە بىلىملەر

ماتېماتىكا| ۋاقتى19:27:31 | 阅读全文 | ئىنكاس0 | تەھرىرلەش | 分享 0