ﻗﯘﺗﻠﯘﻕﮬﺎﺟﻰ شەۋقىنى تونۇمسىز؟!

    ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﮬﺎﺟﻰ ﺷﻪﯞﻗﻰ ﺋۆﺯﯨﻨﯩﯔ ﺷﯧﺌﯩﺮﻯ ﺋﯩﺠﺎﺩﯨﻴﯩﺘﻰ ﯞﻩﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻧﻪﺷﯩﺮﻳﺎﺗﭽﯩﻠﯩﻘﻰ ﺳﺎﮬﻪﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﯘﮬﭙﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺧﻪﻟﻘﯩﻤﯩﺰ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﺧﯧﻠﻰ ﺯﻭﺭ ﺗﻪﺳﯩﺮﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﺟﻪﯕﭽﯩﺴﻰ .

ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﮬﺎﺟﻰ ﺷﻪﯞﻗﻰ . 1876-ﻳﯩﻠﻰ ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﺷﻪﮬﯩﺮﯨﻨﯩﯔ قازانچى ياربېشى ﻣﻪﮬﻪﻟﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﻳﻪﺭﻟﯩﻚ ﺋﻪﻣﻪﻟﺪﺍﺭ ﺋﺎﺋﯩﻠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ. ﺋﯘﻗﻪﺷﻘﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ﻣﻪﺩﺭﯨﺴﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﯧﺮﯨﺪﻩ ﺋﯘﻗﯘﭖ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﺗﻪﮬﺴﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﭗ، ﺋﻪﺭﻩﭖ، ﭘﺎﺭﯨﺲ ﺗﯩﻠﻠﯩﺮﻧﻰﭘﯘﺧﺘﺎ ﺋﯩﮕﻪﻟﻠﯩﺪﻯ،1908 -ﻳﯩﻠﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﻗﺎﮬﯩﺮﻩﺩﯨﻜﻰ ﺋﻪﺯﮬﻪﺭ ئونۋېرىستېتىدا ، ﺋﯩﺴﺘﺎﻧﺒﯘﻟﺪﯨﻜﻰ ﺋﺎﻟﻰ ﺑﯩﻠﯩﻢ ﻳﯘﺭﺗﯩﺪﺍ ﯞﻩ ﺑﯘﺧﺎﺭﺍ ﻣﻪﺩﺭﯨﺴﻠﯩﺮﯨﺪﻩ ﺋﯘﻗﯘﭖ ﺋﯘﺯﺍﻕ ﻣﯘﺩﺩﻩﺕﺑﯩﻠﯩﻢ ﺗﻪﮬﺴﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯘﺯ ﺩﻩﯞﺭﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎﻟﺪﯨﻨﻘﻰ ﻗﺎﺗﺎﺭﯨﺪﯨﻜﻰ ﻣﯘﺗﯩﯟﻩﺭ ﺋﺎﻟﯩﻤﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦﺑﯘﻟﯘﭖ ﻳﯧﺘﯩﺸﯩﭗ ﭼﯩﻘﻘﺎﻧﺪﻯ .

ﭼﻪﺕ ﺋﻪﻟﻠﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ﺳﻪﭘﯩﺮﯨﺪﻩ ﻛۆﺭﮔﻪﻥ - ﺋﺎﯕﻠﯩﻐﺎﻥ ﮬﻪﺭ ﺧﯩﻞﺋﻪﮬﯟﺍﻟﻼﺭ، ﺋوﻗﯘﺵ ﮬﺎﻳﺎﺗﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﻪﺳﯩﺮﺍﺗﻼﺭ ﻳﺎﺵ ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﮬﺎﺟﯩﻨﯩﯔ ﺋﯩﺪﯨﻴﯩﺴﯩﺪﻩﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﭙﻪﺭﯞﻩﺭﻟﯩﻚ ﺭﻭﮬﯩﻨﻰ ﺷﻪﻛﯩﻠﻠﻪﻧﺪﯗﺭﯨﺪﯗ ، ﺋﻪﻝ ﻳﯘﺭﺗﻨﯩﯔ جىنى ﯞﻩ ۋەﻳﺮﺍﻧﭽﯩﻠﯩﻘﻰ، ﻧﺎﺩﺍﻧﻠﯩﻖﯞﻩ ﺧﯘﺭﺍﭘﺎﺗﻠﯩﻖ ﻛﯩﺸﻪﻧﻠﯩﺮﯨﮕﻪ ﭼﯩﺮﻣﺎﻟﻐﺎﻥ ﺧﻪﻟﯩﻘﻨﯩﯔ ﺋﺎﺯﺍﺏ ﺋﯘﻗﯘﺑﯩﺘﻰ ﺋﯘﻧﯩﯖﺪﺍ ﻏﻪﭘﻠﻪﺕﺋﺎﺳﺘﯩﺪﺍ ﻳﺎﺗﻘﺎﻥ ﺧﻪﻟﻘﯩﻨﻰ ﺋﻮﻳﻐﯩﺘﯩﺶ ﯞﻩ ﺋﺎﻗﺎﺭﺗﯩﺶ ﺋﺎﺭﺯﯗﺳﯩﻨﻰ ﻛﯘﭼﻪﻳﺘﯩﭗ ، ﺷﻪﯞﻗﻰ، ﺗﻪﺧﻪﻟﻠﯘﺳﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯧﺌﯩﺮ ﻳﯧﺰﯨﺸﻘﺎ ﺑﺎﺷﻼﻳﺪﯗ .
ﺧﻪﻟﻖ ﺋﺎﻣﻤﯩﺴﯩﻨﻰ ﺋﻮﻳﻐﯘﺗﯘﺷﺘﯩﻜﻰ ﺋﻪﯓ ﻳﺎﺧﺸﻰ، ﺋﻪﯓ ﺟﻪﯕﮕﯩﯟﺍﺭ ﻗﯘﺭﺍﻝ ﻗﻪﻟﻪﻡ ﺑﯘﻟﺴﯩﻤﯘ ، ﺋﻪﻣﻤﺎﺋﯘﻧﯩﯔﺧﯩﺘﺎﺑﯩﻨﻰ ﺋﻪﯓ ﻳﯩﺮﺍﻕ ﺟﺎﻳﻼﺭﻏﺎ ﻳﻪﺗﻜﯘﺯﯗﭖ ، ﮬﻪﻣﻤﯩﻨﻰ ﺧﻪﯞﻩﺭﺩﺍﺭ ﻗﯩﻠﺪﯨﻐﺎﻥ ، ﺗﯧﺨﯩﻤﯘﻣﯘﮬﯩﻢ ﻗﻮﺭﺍﻝ ﻣﻪﺗﺒﻪﺋﻪ ﯞﻩ ﻧﻪﺷﯩﺮﯨﻴﺎﺗﭽﯩﻠﯩﻖ ﺋﯩﺪﻯ، ﺷﯘﯕﺎ ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﮬﺎﺟﻰ ﺷﻪﯞﻗﻰ . 1918-ﻳﯩﻠﻰ .ﺋﺎﯓ ﮔﯧﺰﯨﺘﻰ ، ﻧﻰ ﻧﻪﺷﯩﺮ ﻗﯩﻠﺪﻯ ، ﺑﯩﺮﺍﻕ ﺑﯘ ﮔﯧﺰﯨﺖ ﻣﯘﺗﻪﺋﻪﺳﺴﯩﭙﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﻗﺎﺭﺷﯩﻠﯩﻘﻰ ، ﯞﻩﺋﯩﻘﺘﯩﺴﺎﺩﻯ ﻗﻴﯩﻨﭽﯩﻠﯩﻖ ﺗﯘﭘﻪﻳﻠﯩﺪﯨﻦ ﺋﯘﺯﯗﻥ ﺩﺍﯞﺍﻣﻼﺷﻤﺎﻱ ﻧﻪﺷﯩﺮﺩﯨﻦ ﺗوﺧﺘﯩﺪﻯ ، ﺋﯘ ﻳﻪﻧﻪ . 1933-ﻳﯩﻠﻰ ﺋﯩﻴﯘﻟﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ، ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﮬﺎﻳﺎﺕ ﮔﯧﺰﯨﺘﻰ ﻧﻰ ، ﺋﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﻦ 1934-ﻳﯩﻞ 23 . ﺋﺎﯞﻏﯘﺳﺘﺘﯩﻦ ﺑﺎﺷﻼﭖ ﻳﯧﯖﻰ ﮬﺎﻳﺎﺕ ﮔﯧﺰﯨﺘﻰ،ﻧﻰ ﻧﻪﺷﯩﺮ ﻗﯩﻠﯩﭗ ، ﺑﺎﺵ ﻣﯘﮬﻪﺭﺭﯨﺮﻟﯩﻜﻨﻰ ﺋﯘﺯﻯﺋﯘﺳﺘﯩﮕﻪ ﺋﺎﻟﺪﻯ.

 ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﮬﺎﺟﻰﺷﻪﯞﻗﻰ ﻳﻪﻧﻪ ﺋﺎﺗﺎﻗﻠﯩﻖ تارىخشۇناس ﺋﺎﻟﯩﻢ ﺑﯘﻟﯘﭖ . ﺋﯘ ﻳﺎﺯﻏﺎﻥ تارىخي ﺋﻪﺳﻪﺭ «ﯞﺍﻗﻪﺋﻰﻛﺎﺷﻐﻪﺭ»(ﻗﻪﺷﻘﻪﺭﺩﻩ ﻳﯘﺯ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﯞﻩﻗﻪﻟﻪﺭ) ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻛﯩﺘﺎﭖ ﻣﯘﮬﯩﻢ تارىخىي ﮬۆﺟﺠﻪﺕ ﺳﯘﭘﯩﺘﯩﺪﻩ مۇزىيدا ﺳﺎﻗﻼﻧﻤﺎﻗﺘﺎ. ﺋﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﺗﺎﺷﻘﯩﺮﻯ ، ﺋﯘ ﺋﻪﺭﻩﭖ ، ﭘﺎﺭﯨﺲ ﺗﯩﻠﺪﯨﻜﻰ ﻧﯘﺭﻏﯘﻥﻟوﻏﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ئۇيغۇرچىگە تەرجىمە قىلىپ ﺋﯩﺸﻠﯩﮕﻪﻥ .

ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﮬﺎﺟﻰ ﺷﻪﯞﻗﻰ ﺗﻪﺷﯟﯨﻖ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﺋﻪﺭﻛﯩﻦ ﭘﯩﻜﯩﺮﻟﻪﺭﺩﯦﻤﯘﻛﯩﺮﺍﺗﯩﻴﻪ ﯞﻩ ﺋﻪﺭﻛﯩﻨﻠﯩﻚ ﺳﺎﺩﺍﻟﯩﺮﻯ ﺋﻪﻛﺴﯩﻴﻪﺗﭽﯩﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﻳﯧﻐﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯧﭽﯩﭗ ، ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔﺋﻮﻏﯩﺴﯩﻨﻰ ﻗﺎﻳﻨﺎﺗﺘﻰ، ﺷﯘﯕﺎ ﺋﻪﻛﺴﯩﻴﻪﺗﭽﻰ ﮬۆﻛﯘﻣﻪﺕ ﺋﯘﻧﻰ ﻛۆﺯﺩﯨﻦ ﻳﯘﻗﯘﺗﯘﺷﻨﯩﯔ ﻛوﻳﯩﻐﺎ ﭼﯘﺷﯘﭖﺗﻪﻗﯩﭗ ﻗﯩﻠﺪﻯ. 1937-ﻳﯩﻠﻰ ﺟﺎﻟﻼﺕ شېڭ شىسەينىڭ ﺗﯘﺭﻣﯩﺴﯩﮕﻪ ﺗﺎﺷﻠﯩﻨﯩﭗ ﺋۆﻛﺘﻪﺑﯩﺮﺩﻩ 61 ﻳﯩﺸﯩﺪﺍﭘﺎﺟﯩﺌﻪﻟﯩﻚ ﮬﺎﻟﺪﺍ ﺋۆﻟﺘﯘﺭﯗﻟﺪﻯ.

ﯞﻩﺗﻪﻧﭙﻪﺭﯞﻩﺭ ﺷﺎﺋﯩﺮ ﺩﯦﻤﯘﻛﯩﺮﺍﺕ ﺋﻪﺭﺑﺎﺏ ، ﺋﯩﻘﺘﯩﺪﺍﺭﻟﯩﻖﻧﻪﺷﺮﯨﻴﺎﺗﭽﻰ ﻗﯘﺗﻠﯘﻕ ﮬﺎﺟﻰ ﺷﻪﯞﻗﻰ ﺑﯩﺰﮔﻪ، ﻗﻪﺷﻘﻪﺭ ﺋﻮﻳﻐﺎﻧﺪﻯ . ﭘﺎﺭﭼﻪ ، ﺋﺎﻧﺎ ﺗﯩﻞ ، ﻣﻪﺭﮬﯘﻡﺋﺎﺑﺪﯗﻗﺎﺩﯨﺮ ﺩﺍﻣﻮﻟﻼﻣﻨﯩﯔ ﯞﺍﭘﺎﺗﯩﻐﺎ ﻣﻪﺭﺳﯩﻴﻪ ، ﯞﻩ ﻏﻪﺯﻩﻝ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﻪﺩﻩﺑﻰ ﻣﯩﺮﺍﺳﻼﺭﻧﻰﻗﺎﻟﺪﯗﺭﯗﭖ ﻛﻪﺗﺘﻰ،

ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺷﯧﺌﯩﺮﻟﯩﺮﯨﺪﯨﻦ :

ﺋﺎﻧﺎ ﺗﯩﻠﯩﻢ
ﺋﺎﻧﺎ ﺗﯩﻞ ﺑﯩﻠﮕﻪﻥ ﻛﯩﺸﯩﻨﯩﯔ ﺋﯩﺰﺯﯨﺘﯩﻨﻰ ﻗﯩﻠﻐﯘﻡ ﻛﯧﻠﯘﺭ.
ﺋﺎﻧﺎ ﺗﯩﻠﻨﻰ ﺋﺎﻏﺰﯨﺪﯨﻦ ﺋﺎﻟﺘﯘﻥ ﺑﯧﺮﯨﭗ ﺋﺎﻟﻐﯘﻡ ﻛﯧﻠﯘﺭ.

ﺑﯘ ﺋﺎﻧﺎ ﺗﯩﻞﺑوﻟﺴﺎ ﮔﻪﺭ ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﺎﻳﯘ، ﺋﺎﻓﺮﯨﻘﯩﺪﺍ،
ﺳﻪﺭﭖ ﺋﯧﺘﯩﭗ ﻣﯩﯖﻼﺭﭼﻪ ﺗﯩﻠﻼﺭ ، ﺋﺎﻧﺪﺍ ﻣﻪﻥ ﺑﺎﺭﻏﯘﻡ ﻛﯧﻠﯘﺭ .

ﺋﻪﻱ ﺋﺎﻧﺎ ﺗﯩﻞ ، ﺑﯩﺰﮔﻪ ﺳﻪﻥ ﺋۆﺗﻜﻪﻥ ﺋﯘﻟﯘﻏﻼﺭﺩﯨﻦ ﻧﯩﺸﺎﻥ.
ﺳﻪﻥ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﻭﮬﻰ ﺯﯦﻤﯩﻨﺪﺍ ﺋﯩﭙﺘﯩﺨﺎﺭﻻﻧﻐﯘﻡ ﻛﯧﻠﯘﺭ

قوي مۇ سەن قوزىمۇ سەن ياكى ھەسەل بىلەن قېمىز ،
بۇ مەسەللىك نەرسىنىڭ بىرسىگە ئوخشاتقۇم كىلۇر ،

ئۆز ئاتاسى ئۆز ئاناسى ئۆز يۇرتىدىن تانغانلارنى ،
راسا قاتتىق چەملىك كەشىم بىلەن ئۇرغۇم كىلۇر ،

بىر قىلىچ بەرسە
بىر قىلىچ بەرسە خۇدا، «كەس!» دەپ ئۇنىڭغا بۇيرۇسام،
ئۈزسە خەلىقنىڭ بوينىدىن خارلىق كىشەن-زەنجىرىنى.

گەر خارابكەن ئەل-ۋەتەن،كاللامنى ئۈزسۇن ئۇ قىلىچ،
كۆرمىسۇن شەۋقى كۆزى قۇللۇقتا ئەل تەقدىرىنى.