ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ ﺑﯩﻠﻪﻥ مېيك ئاﺭﺗﯘﺭﻧﯩﯔ سۆﻫﺒﯩﺘﻰ‎ ‎

ﻳﯜﺳﯜﭘﺠﺎﻥ ﻳﺎﺳﯩﻦ‎ ‎ ‎    ‎ ‎  

 ‎ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ(1881 -- 1938) ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ ﺟﯘﻣﻬﯘﺭﯨﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻗﯘﺭﻏﯘﭼﯩﺴﻰ.  ﻓﻪﺗﺨﻰ ‏ﺑﻮﻻﻳﯩﺮﻧﯩﯔ سۆﺯﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯧﻴﺘﻘﺎﻧﺪﺍ ، ﺗﯜﺭﻙ ﻣﯘﺳﺘﻪﻗﯩﻠﻠﯩﻖ ﯞﻩ ﻫۆﺭﻟﯜﻙ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﯩﻨﯩﯔ ﺑﺎﺵ ‏ﻗﻪﻫﺮﯨﻤﺎﻧﻰ ﯞﻩ ﺋﺎﺳﺎﺳﻠﯩﻖ ﺋﺎﭘﺘﻮﺭﻯ‎ ‎‏.‏ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ  ﮔﯘﻣﺮﺍﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﺩۆﻟﻪﺗﺘﻪ ﺯﻩﺭﺑﻪ ﻳﯩﮕﻪﻥ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﻣﯩﻴﻪ ﯞﻩ ﻫﺎﻟﯩﺪﯨﻦ ‏ﻛﻪﺗﻜﻪﻥ ﺋﯜﻣﯜﺗﺴﯩﺰ ﺑﯩﺮ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﺘﯩﻦ ﻳﯧﯖﻰ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﻨﻰ ﻳﺎﺭﺍﺗﻘﺎﻥ، ﺭﻭﻫ ﻗﯘﺩﺭﯨﺘﯩﻨﯩﯔ ﻫﻪﺭ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ‏قوﺭﺍﻟﺪﯨﻦ ﻛﯜﭼﻠﯜﻙ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﺋﯩﺴﭙﺎﺗﻠﯩﻐﺎﻥ ﺗﻪﯕﺪﺍﺷﺴﯩﺰ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻴﻮﻥ ﯞﻩ ﺑﯜﻳﯜﻙ قوﻣﺎﻧﺪﺍﻥ. ‏ﺋﯘ  ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﺪﯨﻜﻰ ﻳﯧﯖﯩﻠﯩﻨﯩﺸﻨﻰ ﻫﻪﺭﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺩۆﻟﻪﺗﺘﯩﻦ تېز ﯞﻩ ﺷﯘ ﻗﻪﺩﻩﺭ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭ ﻫﺎﻟﺪﺍ  ‏ﺋﯘﺗﯘﻗﻠﯘﻕ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﯧﺮﯨﭗ ،  ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻜﻪ  ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﻛﯧﻠﯩﭽﻪﻛﻨﯩﯔ ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﻨﻰ ﺗﯩﻜﻠﯩﮕﻪﻥ  ‏ﺟﺎﺳﺎﺭﻩﺗﻠﯩﻚ ﺋﯩﺴﻼﻫﺎﺗﭽﻰ. ﺗﯜﺭﻙ ﻣﯩﻠﻠﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﯩﭽﯩﺴﻰ ﯞﻩ  ﻳﯩﺘﯩﺸﺘﯜﺭﮔﯜﭼﯩﺴﻰ‎.  ‎ ‎  ﺋﻪﻧﮕﻠﯩﻴﯩﻠﯩﻚ ﻣﯘﺗﻪﭘﻪﻛﻜﯘﺭ  ﺋﺎﺭﻧﻮﻟﺪ ﺗﻮﻳﻨﺒﯧﻨﯩﯔ سۆﺯﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯧﻴﯩﺘﻘﺎﻧﺪﺍ ، ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ‏ﻛﺎﻣﺎﻝ ﻏﻪﺭﭖ ﺩﯗﻧﻴﺎﺳﯩﺪﯨﻜﻰ ﺭۆﻧﯧﺴﺎﻧﺲ( ﺋﻪﺩﻩﺑﯩﻴﺎﺕ – ﺳﻪﻧﺌﻪﺗﻨﯩﯔ قايتا ﮔﯜﻟﻠﯩﻨﯩﺸﻰ )، ‏ﺭﯦﻔﻮﺭﻣﺎﺳﻴﯘﻥ(ﺩﯨﻨﯩﻲ ﺋﯩﺴﻼﻫﺎﺕ)، ﺑﯩﻠﯩﻢ ﯞﻩ ﺗﻪﭘﻪﻛﻜﯘﺭ ﺋﯩﺴﻴﺎﻧﻰ، ﻓﺮﺍﻧﺴﯩﻴﻪ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﻰ ﯞﻩ ‏ﺳﺎﻧﺎﺋﻪﺕ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻨﻰ  ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﺪﻩ ﭘﻪﻗﻪﺕ ﺑﯩﺮ ئۆﺯﯨﻼ  ﺗﺎﻣﺎﻣﻠﯩﻐﺎﻥ ﺑﯜﻳﯜﻙ ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﻗﻪﻫﺮﯨﻤﺎﻥ ‏ﺋﯩﺪﻯ.   ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ ﺑﯜﻳﯜﻙ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﻣﻪﺟﻠﯩﺴﻰ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ  تۆﻫﭙﯩﺴﯩﻨﻰ ﺧﺎتىرﯨﻠﻪﺵ ‏ﺋﯜﭼﯜﻥ،  1934- ﻳﯩﻠﻰ 6 - ﺋﺎﻳﻨﯩﯔ 21- ﻛﯜﻧﻰ ﻗﻮﺑﯘﻝ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ﻗﺎﻧﯘﻧﻨﯩﯔ  ﻗﺎﺭﺍﺭﻯ ﺑﻮﻳﯩﭽﻪ،   ‏ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ« ﺋﺎﺗﺎ ﺗﯜﺭﻙ» («ﺗﯜﺭﻙ ﻣﯩﻠﻠﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﺎﺗﯩﺴﻰ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻣﻪﻧﯩﺪﻩ) ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺋﯘﻟﯘﻍ ﻧﺎﻣﻨﻰ ‏ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ. ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﻜﻪﻥ ﺩۆﻟﻪﺗﻠﻪﺭ ﺗﻪﺷﻜﯩﻼﺗﻰ ﺋﯘﻧﻰ«ﭘﯜﺗﻜﯜﻝ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻴﻪﺕ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻏﯘﺭﯗﺭ ﯞﻩ ‏ﺷﻪﺭﻩﭘﻨﯩﯔ ﺳﯩﻤﯟﻭﻟﻰ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻧﺎﻡ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺧﺎتىرﯨﻠﯩﺪﻯ‎.‎ ‎20 ‎ـ ﺋﻪﺳﯩﺮﻧﯩﯔ ﺋﺎﻟﺪﯨﻨﻘﻰ ﻳﯧﺮﯨﻤﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﻪﯓ ﺑﯜﻳﯜﻙ  ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻴﻮﻧﻼﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ ، ‏ﻫﯧﭽﺒﯩﺮ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻜﻪ نېسىپ ﺑﻮﻟﻤﯩﻐﺎﻥ ﺟﻪﺳﯘﺭ ﯞﻩ ﺑﯜﻳﯜﻙ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﭘﭽﻰ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ -- ﺋﺎﺗﺎ ‏ﺗﯜﺭﻛﻨﯩﯔ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ، ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ   ﯞﻩ ﺩىپلوﻣﺎﺗﯩﻴﯩﺪﯨﻜﻰ  ﺋﻪﯓ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﯨﻠﯩﻜﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ ‏ﯞﻩﺯﯨﻴﻪﺗﻨﯩﯔ  ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﻰ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ كۆﺭﻩﺭﻟﯩﻜﻰ ﺋﯩﺪﻯ.  ﺋﺎﺷﯘ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﻠﻪﺭﺩﻩ ﺋﯘ ‏ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﻛﯩﺸﯩﻠﻪﺭ ﻫﯩﺲ ﻗﯩﻼﻟﻤﯩﻐﺎﻥ ﺑﻪﺯﻯ ﻫﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﺳﯧﺰﯨﭗ ، ﺷﯘ ﺑﻮﻳﯩﭽﻪ ﻧﯩﺸﺎﻥ ﯞﻩ ‏ﺗﻪﺩﺑﯩﺮﻟﻪﺭﻧﻰ ﺑﻪﻟﮕﯩﻠﯩﮕﻪﻥ. « ﻳﻮﻟﺪﺍ كېتىۋﺍﺗﻘﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﻳﻮﻟﯘﭼﯩﻨﯩﯔ ﭘﻪﻗﻪﺕ ﺋﯘﭘﯘﻗﻨﯩﻼ كۆﺭﯨﺸﻰ ‏ﻛﯘﭘﺎﻳﻪ ﻗﯩﻠﻤﺎﻳﺪﯗ. ﭼﯘﻗﯘﻡ ﺋﯘﭘﯘﻗﻨﯩﯔ ﺋﯘ ﻗﯧﺘﯩﻨﯩﻤﯘ كۆﺭۈشى ﯞﻩ ﺑﯩﻠﯩﺸﻰ ﻛﯩﺮﻩﻛﺘﯘﺭ» ﺩﯦﮕﻪﻥ سۆﺯﻯ ‏ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻳﯩﺮﺍﻗﻨﻰ كۆﺭﯨﺪﯨﻐﺎﻥ ﺩﺍھىيلىك ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﯨﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﭗ ﻫﺎﻟﺪﺍ  ‏ﺋﯩﭙﺎﺩﯨﻠﯩﮕﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﯩﯔ  ﺑﯩﺮ ﺑﻪﻟﮕﯩﺴﻰ ﻫﯧﺴﺎﭘﻠﯩﻨﯩﺪﯗ.  ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺑﯘ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﯨﻠﯩﻜﻰ ﭼﻪﺗﺌﻪﻟﻠﯩﻚ   ‏ﻧﯘﺭﻏﯘﻥ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻴﻮﻧﻼﺭ  ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﻳﯘﻗﯩﺮﻯ ﺑﺎﻫﺎﻻﻧﻐﺎﻥ  ﯞﻩ ﺗﺎﺭﯨﺨﺘﺎ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ ‏ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﺍ ﭘﻪﺧﯩﺮﻟﯩﻚ ﻫﺎﻟﺪﺍ سۆﺯ  ﺋﯧﭽﯩﺸﻨﯩﯔ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﺳﺎﺳﯩﻐﺎ ﺋﺎﻳﻼﻧﻐﺎﻥ. ﺑﯘ ﻫﻪﻗﺘﻪ ‏ﺋﻪﻧﮕﻠﯩﻴﻪ ﺋﻪﻟﭽﯩﺴﻰ ﭘﯧﺮﺳﻰ ﻟﻮﺭﯦﻦ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﻩﻳﺪﯗ:« ﻗﺎﺭﺍﺷﻠﯩﺮﻯ ﺷﯘﻗﻪﺩﻩﺭ ﻛﻪﺳﻜﯩﻦ ﯞﻩ ‏ﻧﯘﻗﺴﺎﻧﺴﯩﺰ ﺋﯩﺪﯨﻜﻰ، ﯞﻩﻗﻪﻧﯩﯔ ﻳﯜﺯﻟﯩﻨﯩﺸﻰ ، ﺧﻪﻟﻘﻨﯩﯔ ﺗﯘﻳﻐﯘﻟﯩﺮﻯ ﯞﻩ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ  ‏ﺩﺍﺋﯩﺮ  ﺳﻪﺯﮔﻪﻧﻠﯩﺮﻯ ﻫﻪﻳﺮﺍﻥ ﻗﺎﻻﺭﻟﯩﻖ  ﺩﻩﺭﯨﺠﯩﺪﻩ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﭼﯩﻘﺎﺗﺘﻰ. » ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﯩﻨﯩﯔ ﺳﺎﺑﯩﻖ ‏پرىزدېنتى ﻑ.كېنىدىمۇ: « ﺋﺎﺗﺎﺗﯜﺭﻙ ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻧﺎﻡ ﻛﯩﺸﯩﮕﻪ ﻣﯘﺷﯘ ﺋﻪﺳﯩﺮﻧﯩﯔ ﺋﯘﻟﯘﻍ ‏ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺋﯘﺗﯘﻗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ، ﺗﯜﺭﻙ ﻣﯩﻠﻠﯩﺘﯩﮕﻪ ﺋﯩﻠﻬﺎﻡ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ‏ﺭﻩﻫﺒﻪﺭﻟﯩﻜﯩﻨﻰ، ﺯﺍﻣﺎﻧﯩﯟﯨﻲ ﺩﯗﻧﻴﺎﻧﻰ ﭼﯜشىنىشتىكى ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ كۆﺭﻩﺭﻟﯩﻜﯩﻨﻰ ﯞﻩ ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ ‏ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻥ ﺳﯜﭘﯩﺘﯩﺪﯨﻜﻰ ﻗﯘﺩﺭﻩﺕ ﯞﻩ ﺟﺎﺳﺎﺭﯨﺘﯩﻨﻰ ﺋﻪﺳﻠﯩﺘﯩﭗ ﺗﯘﺭﻣﺎﻗﺘﺎ... ﺷﯜﺑﻬﯩﺴﯩﺰﻛﻰ، ‏ﺋﺎﺗﺎﺗﯜﺭﻛﻨﯩﯔ  ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﺪﻩ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﺎﺭﻏﺎﻥ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭ ﯞﻩ ﻛﻪﯓ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﻠﯩﺮﯨﺪﻩﻙ، ﺑﯩﺮ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻨﯩﯔ ‏ﺋۆﺯﯨﮕﻪ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﯩﺸﻪﻧﭽﯩﺴﯩﻨﻰ ﻳﻪﻧﯩﻤﯘ ﻏﻪﻟﯩﺒﻪ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯩﭙﺎﺩﯨﻠﯩﮕﻪﻥ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺑﯩﺮ ﺋﯜﻟﮕﯩﻨﻰ ‏كۆﺭﺳﯩﺘﯩﭗ ﺑﻪﺭﮔﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﻤﺎﻳﺪﯗ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺋﯩﺪﻯ‏‎ .  ‎ ﻫﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻪﻥ، ﺗﯜﺭﻙ ﻣﯩﻠﻠﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻫۆﺭﻟﯜﻙ – ﺋﺎﺯﺍﺗﻠﯩﻘﯩﻨﻰ،  ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ ﺟﯘﻣﻬﯘﺭﯨﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ‏ﻣﻪﻳﺪﺍﻧﻐﺎ ﻛﯧﻠﯩﺸﯩﻨﻰ ﯞﻩ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ، ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﯞﻩ ﺋﯩﻘﺘﯩﺴﺎﺩﯨﻲ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﯩﻨﻰ ‏ﻛﺎﭘﺎﻟﻪﺗﻠﻪﻧﺪﯛﺭﮔﻪﻥ ﻛﯜﭺ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ كۆﺭﻩﺭﻟﯩﻜﻰ ﺋﯩﺪﻯ. ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ  ‏ﻛﯜﺭﻩﺵ(ﻗﯘﺗﯘﻟﯘﺵ ﺋﯘﺭﯗﺷﻰ) ﺩﻩﯞﺭﯨﺪﻩ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ كۆﺭﻩﺭﻟﯩﻜﻰ ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﺴﯩﺪﻩ ‏ﻗﻮﺑﯘﻝ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ﻗﺎﺭﺍﺭﻻﺭﻧﯩﯔ ﺋﻪﻫﻤﯩﻴﯩﺘﻰ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﺯﻭﺭ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ . ﺑﯘ ﻗﺎﺭﺍﺭﻻﺭ ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﺴﯩﺪﻩ ﺗﯜﺭﻙ ‏ﻣﯩﻠﻠﯩﺘﻰ ﺑﯜﻳﯜﻙ ﻏﻪﻟﯩﺒﯩﻠﻪﺭﮔﻪ ﺋﯧﺮﯨﺸﯩﭗ ﻳﯧﯖﻰ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﻨﻰ ﻳﺎﺭﺍﺗﻘﺎﻥ. ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ ‏كۆﺭﻩﺭﻟﯩﻜﯩﻨﻰ ﻳﺎﻟﻐﯘﺯ ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﭖ ﺩﻩﯞﺭﯨﺪﯨﻜﻰ ﯞﻩﻗﻪﻟﻪﺭﺩﯨﻨﻼ ﺋﻪﻣﻪﺱ، ﺑﻪﻟﻜﻰ ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯘ ‏ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﭘﺘﯩﻦ ﺑﯘﺭﯗﻥ ﯞﻩ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﻳﯜﺯ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﯞﻩﻗﻪﻟﻪﺭﺩﯨﻨﻤﯘ  ﺋﯧﻨﯩﻖ كۆﺭﯛﯞﺍﻟﻐﯩﻨﻰ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ‏ﻛﺎﻣﺎﻝ 1 - ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺋﯘﺭﯗﺷﯩﻐﺎ ﺩﺍﺋﯩﺮ  ﭘﻪﺭﻩﺯﻟﯩﺮﯨﺪﻩ، ﺋﯘﺭﯗﺷﻨﯩﯔ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﻧﭙﻪﺗﯩﮕﻪ ‏ﭘﺎﻳﺪﯨﺴﯩﺰ ﻫﺎﻟﺪﺍ ﺋﺎﺧﯩﺮﻟﯩﺸﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ،  ﺗﯜﺭﻙ ﺗﯘﭘﺮﺍﻗﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ  ﻫۆﺭﻟﯜﻛﻰ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﭘﻪﻗﻪﺕ   ‏ﺑﯩﺮ ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﺋﺎﺭﻣﯩﻴﻪ  ﻗﯘﺭﯗﺷﻨﯩﯔ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ  ﻣﯘﻫﯩﻤﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺋﯧﻨﯩﻖ ﺗﻮﻧﯘﭖ ﻳﻪﺗﻜﻪﻥ. ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ‏ﻛﺎﻣﺎﻝ ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻧﻠﯩﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﻣﺎﻧﺎ ﺷﯘ ﻗﻪﻫﺮﯨﻤﺎﻥ ﺗﯜﺭﻙ ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﺋﺎﺭﻣﯩﻴﯩﺴﯩﺪﻩﻙ ﻣﯘﺳﺘﻪﻣﻠﯩﻜﯩﭽﻰ ‏ﻗﻮﺷﯘﻧﻐﺎ ﺋﻪﯓ ﺋﯧﻐﯩﺮ ﺯﻩﺭﺑﻪ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ ﻳﻪﻧﻪ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﺭﻣﯩﻴﻪ ﺗﺎﺭﯨﺨﺘﺎ كۆﺭﯛﻟﮕﻪﻥ ﺋﻪﻣﻪﺱ. ﺷﯘﯕﺎ، ‏ﺋﻪﻧﮕﻠﯩﻴﻪ ﭘﺎﺩﯨﺸﺎﻫﻰ ﺋﯧﺪۋارد ‏V ‎ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ ﺋﯩﻘﺘﯩﺪﺍﺭﯨﻐﺎ ﺑﺎﻫﺎ ﺑﻪﺭﮔﻪﻧﺪﻩ    ‏‏« ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﺪﻩ ﺑﯩﺮ  ﻣﯩﻠﻴﻮﻥ ﻣﯘﻧﺘﯩﺰﯨﻢ ﺋﺎﺭﻣﯩﻴﻪ ﺑﺎﺭ، ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﻰ ﻗﻮﺷﺴﺎ ﺋﯩﻜﻜﻰ ﻣﯩﻠﻴﻮﻥ ‏ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ» ﺩﯦﮕﻪﻥ‏‎. ‎ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﯩﻲ ﻣﻪﺳﯩﻠﯩﻠﻪﺭﮔﻪ   ﻳﯧﻘﯩﻨﺪﯨﻦ  ﺩﯨﻘﻘﻪﺕ ‏ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﯞﻩ ﻫﻪﺭ ﺑﯩﺮ ﺗﯧﻤﺎ ﺋﯜﺳﺘﯩﺪﻩ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﺗﻪﻫﻠﯩﻠﻠﻪﺭﻧﻰ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﯨﻐﺎ ﻗﻮﻳﻐﺎﻥ. ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ‏ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺋﺎﻟﻪﻣﺪﯨﻦ ﺋۆﺗﻜﯩﻨﯩﮕﻪ ﺋﺎﺗﻤﯩﺶ ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ ﺋﺎﺷﻘﺎﻥ ﺑﻮﻟﺴﯩﻤﯘ ، ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺋﯘﻧﯩﯔ ‏ﺩﯗﻧﻴﺎﻧﯩﯔ ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﻫﺎﻟﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ﻳﯜﺯﻟﯩﻨﯩﺸﻰ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺩﯦﮕﻪﻧﻠﯩﺮﻯ ﻣﯘﺷﯘ  ﺟﻪﺭياﻧﺪﺍ ‏ﺑﯩﺮﻣﯘ ﺑﯩﺮ ﺭﯨﺌﺎﻟﻠﯩﻘﻘﺎ ﺋﺎﻳﻠﯩﻨﯩﭗ ﺗﻮﻟﯘﻕ   ﺋﯩﺴﭙﺎﺗﻼﻧﺪﻯ. ﺑﻮﻟﯘﭘﻤﯘ  ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﻣﺎﻛﺌﺎﺭﺗﯘﺭ ‏ﺑﯩﻠﻪﻥ كۆﺭﯛﺷﻜﻪﻧﺪﻩ  ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ سۆﺯﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ  ﺑﯘ ﺟﻪﻫﻪﺗﺘﯩﻜﻰ ﺋﻪﻫﻤﯩﻴﯩﺘﻰ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﺯﻭﺭ ﺑﻮﻟﯘﭖ، ‏ﺑﯘﻧﻰ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﺟﻪﻫﻪﺗﺘﯩﻜﻰ ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ كۆﺭﯛﺵ ﺋﯩﻘﺘﯩﺪﺍﺭﯨﻨﯩﯔ ﭘﻪﯞﻗﯘﻟﺌﺎﺩﺩﻩ ‏ﺋﯜﺳﺘﯜﻧﻠﯩﻜﯩﻨﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﻛﯜﭼﻠﯜﻙ ﺩﻩﻟﯩﻠﻰ، ﺩﯦﻴﯩﺸﻜﻪ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ‎. ‎ ‏1932ـﻳﯩﻠﻰ ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﺎ ﻗﯘﺭﯗقلۇﻕ ﺋﺎﺭﻣﯩﻴﯩﺴﯩﻨﯩﯔ  ﺷﯩﺘﺎﭖ ﺑﺎﺷﻠﯩﻘﻰ، ﮔﯧﻨﯧﺮﺍﻝ ﺩﻭﮔﻼﺱ ‏مېيك ئاﺭﺗﯘﺭ ( 1880 – 1964 ) ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﻨﻰ ﺯﯨﻴﺎﺭﻩﺕ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ. ﺯﯨﻴﺎﺭﻩﺕ ﻣﻪﺯﮔﯩﻠﯩﺪﻩ ﺋﯘ ‏ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ ﺑﯩﻠﻪﻥ كۆﺭﯛﺷﯜﭖ،  ﺷﯘ ﯞﺍﻗﯩﺘﺘﯩﻜﻰ ﭼﻮﯓ ﺩۆﻟﻪﺗﻠﻪﺭﻧﯩﯔ  ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﯞﻩﺯﯨﻴﯩﺘﯩﻨﯩﯔ ‏ﻳﯜﺯﻟﯩﻨﯩﺸﻰ ﯞﻩ  ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﻰ ﺋﯜﺳﺘﯩﺪﻩ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﻗﯩﺰﻏﯩﻦ سۆﻫﺒﻪﺗﻠﻪﺷﻜﻪﻥ. ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ ‏ﻣﺎﻛﺌﺎﺭﺗﯘﺭﻧﯩﯔ ﺩﯗﻧﻴﺎﻧﯩﯔ ، ﺟﯜﻣﻠﯩﺪﯨﻦ ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﻧﯩﯔ  ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ  ﯞﻩﺯﯨﻴﯩﺘﯩﯩﻨﯩﯔ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ‏ﺑﻮﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ  ﺳﯘﺋﺎﻟﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺟﺎﯞﺍﭖ ﺑﻪﺭﮔﻪﻧﺪﻩ، ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﺎ ‏ﺑﯩﻠﻪﻥ  ﮔﯧﺮﻣﺎﻧﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺋﺎﻣﯩﻞ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﻰ ﯞﻩ ﮔﯧﺮﻣﺎﻧﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻳﯧﯖﻰ  ﺑﯩﺮ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ‏ﺋﯧﻘﯩﻤﻨﯩﯔ  ﺗﯜﺭﺗﻜﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﻧﯩﯔ ﺋﻮﻣﯘﻣﯩﻲ ﻫﺎﻟﯩﺘﯩﺪﻩ ﺟﯩﺪﺩﯨﻲ ﺋۆﺯﮔﯩﺮﯨﺶ ‏ﻳﺎﺳﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﺪﯨﻦ ﺑﯩﺸﺎﺭﻩﺕ ﺑﯩﺮﯨﭗ: « ﯞﯦﺮﺳﺎﻝ ﻛﯧﻠﯩﺸﯩﻤﻰ 1ـ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺋﯘﺭﯗﺷﯩﻨﯩﯔ ‏ﺳﻪﯞﻩﭘﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﻫﯧﭽﺒﯩﺮﯨﻨﻰ ﺑﯩﻜﺎﺭ ﻗﯩﻼﻟﻤﯩﺪﻯ. ﺋﻪﻛﺴﯩﭽﻪ ، ﺗﯜﻧﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﺋﺎﺳﺎﺳﻠﯩﻖ  ﺭﻩﻗﯩﭙﻠﻪﺭ ‏ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﻫﺎﯕﻨﻰ  ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﭼﻮﯕﻘﯘﺭﻻﺷﺘﯘﺭﯨﯟﻩﺗﺘﻰ. ﻏﺎﻟﯩﭙﻼﺭ يېڭىلگەنلەرگە ﺗﯧﻨﭽﻠﯩﻖ ‏ﺷﻪﺭﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﻣﻪﺟﺒﯘﺭﯨﻲ ﻗﻮﺑﯘﻝ ﻗﯩﻠﺪﯗﺭﻏﺎﻥ ﭼﺎﻏﺪﺍ ، ﺑﯘ ﻣﻪﻣﻠﯩﻜﻪﺗﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺋﯧﺘﻨﯩﻚ ﻫﺎﻟﯩﺘﻰ ، ‏ﺭﺍﻳﯘﻧﻼﺭ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻴﯩﺴﻰ (ﮔﯧﺌﻮﭘﻮﻟﯩﺘﯩﻜﺎ ) ﯞﻩ ﺋﯩﻘﺘﯩﺴﺎﺩﯨﻲ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﯨﻠﯩﻜﻠﯩﺮﯨﮕﻪ  ﻧﻪﺯﻩﺭ ﺳﺎﻟﻤﯩﺪﻯ، ‏ﭘﻪﻗﻪﺕ ﺩﯛﺷﻤﻪﻧﻠﯩﻚ ﺗﯜﻳﻐﯘﺳﻰ ﺑﯩﻠﻪﻧﻼ ﻫﻪﺭﯨﻜﻪﺕ ﻗﯩﻠﺪﻯ. ﺷﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ‏ﻛﯜﻧﯩﻤﯩﺰﺩﯨﻜﻰ ﺗﯧﻨﭽﻠﯩﻖ ﺩﻩﯞﺭﻯ  ﭘﻪﻗﻪﺕ < ﻗﯘﺭﺍﻝ ﺗﺎﺷﻼﺵ> ﺗﯩﻦ ﺋﯩﺒﺎﺭﻩﺕ ﺑﻮﻟﺪﻯ. ﺋﻪﮔﻪﺭ ‏ﺳﯩﯩﻠﻪﺭ ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﯩﻠﯩﻘﻼﺭ ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺋﺎﺭﯨﻠﯩﺸﯩﺸﺘﯩﻦ ﻳﯩﺮﺍﻕ ﺗﯘﺭﺳﺎﯕﻼﺭ ، ﺑﯘ < ﻗﯘﺭﺍﻝ ‏ﺗﺎﺷﻼﺵ> ﺩﻩﯞﺭﻯ  ﺋﯘﺯﯗﻥ ﺩﺍﯞﺍﻡ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ ﯞﻩ ﺋﺎﺧﯩﺮ ﺑﯩﺮ ﻛﯜﻧﻰ ﺗﯧﻨﭽﻠﯩﻖ ﻳﺎﺭﯨﺘﯩﻠﯩﺪﯗ. ﻣﯧﻨﯩﯖﭽﻪ ، ‏ﺗﯜﻧﯜﮔﯜﻧﻜﯩﮕﻪ ﺋﻮﺧﺸﺎﺵ ﺋﻪﺗﯩﻤﯘ ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﻧﯩﯔ ﻛﻪﻟﮕﯜﺳﻰ ﮔﯧﺮﻣﺎﻧﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻫﻪﺭﯨﻜﯩﺘﯩﮕﻪ ﺑﺎﻏﻠﯩﻖ ‏ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﻛﯜﭼﻠﯜﻙ ﺑﯩﺮ ﻫﻪﺭﯨﻜﻪﺗﭽﺎﻥ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﯧﺮﮔﻪ  ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ 70 ﻣﯩﻠﻴﯘﻧﻠﯘﻕ ﺗﯩﺮﯨﺸﭽﺎﻥ ﯞﻩ ‏ﺋﯩﻨﺘﯩﺰﺍﻣﭽﺎﻡ ﺑﯩﺮ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﻗﺎﻳﻨﺎﻕ ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﻫﯩﺴﻴﺎﺗﯩﻨﻰ ﻗﺎﻣﭽﯩﻼﭖ ﺑﯩﺮ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﺩﻭﻟﻘﯘﻧﻐﺎ ئۆﺯﯨﻨﻰ ‏ﺋﺎﺗﺴﺎ ، ﯞﯦﺮﺳﺎﻝ ﻛﯧﻠﯩﺸﯩﻤﯩﻨﻰ ﺑﯧﻜﺎﺭ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺗﺎﺷﻼﻳﺪﯗ» ﺩﯦﮕﻪﻥ. ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ ﻳﻪﻧﻪ ‏ﮔﯧﺮﻣﺎﻧﯩﻴﯩﯩﺪﻩ ﺑﺎﺵ كۆﺗﯜﺭﯛﺵ ﺋﯧﻬﺘﯩﻤﺎﻟﻰ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﺋﯧﻘﯩﻤﻨﯩﯔ ﻫﻮﻗﯘﻕ ﺑﯧﺸﯩﻐﺎ ﭼﯩﻘﺴﺎ، ‏ﺋۆﺯ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺗﯩﻨﻰ  ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﺭﻭﻫﻨﯩﯔ  ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ ﻗﯘﺭﯗﭖ ،   ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﻗﯩﺴﻘﺎ ﯞﺍﻗﯩﺖ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ‏ﺋﻪﻧﮕﻠﯩﻴﻪ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﯗﺳﯩﻴﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﭘﯜﺗﻜﯜﻝ ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﻧﻰ ﻫۆﻛﯜﻣﺮﺍﻧﻠﯩﻘﻰ ﺋﺎﺳﺘﯩﻐﺎ ﺋﺎﻟﻐﯘﺩﻩﻙ ‏ﺩﻩﺭﯨﺠﯩﺪﻩ ﺋﺎﺭﻣﯩﻴﻪ ﻗﯘﺭﯗﭖ ﭼﯩﻘﯩﭗ،  ﻳﯧﯖﻰ ﺩﯗﻧﻴﺎ  ﺋﯘﺭﯗﺷﯩﻨﻰ ﻗﻮﺯﻏﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ، ﺑﯘ ﺋﯘﺭﯗﺷﺘﺎ ‏ﻓﺮﺍﻧﺴﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ ﺟﻪﻫﻪﺗﺘﻪ ﻫﯧﭽﻘﺎﻧﭽﻪ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺭﻭﻝ ﺋﻮﻳﻨﯩﻴﺎﻟﻤﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ، ﺋﻪﻧﮕﻠﯩﻴﯩﻨﯩﯔ  ‏ﺋۆﺯﯨﻨﻰ ﻗﻮﻏﺪﺍﺵ  ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻓﺮﺍﻧﺴﯩﻴﯩﮕﻪ ﺋﯩﺸﻪنچ ﻗﯩﻼﻟﻤﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺗﯩﻠﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ‏ﺩﯦﮕﻪﻥ : « ﮔﯧﺮﻣﺎﻧﻼﺭ ﺋۆﺯﯨﻨﻰ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﺩﻭﻟﻘﯘﻧﻐﺎ ﺋﺎﺗﺴﺎ ، 1940 – 1945 – ﻳﯩﻠﻼﺭﺩﺍ ‏ﺋﯘﺭﯗﺵ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ. ﺑﯘ ﺋﯘﺭﯗﺵ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﻗﺎﻧﻠﯩﻖ ﺑﻮﻟﯩﺪﯗ. ﻓﺮﺍﻧﺴﯘﺯﻻﺭ ﺋﻪﻣﺪﯨﻠﯩﻜﺘﻪ ﻛﯜﭼﻠﯜﻙ ﺑﯩﺮ ‏ﺋﺎﺭﻣﯩﻴﻪ ﻗﯘﺭﯗﺵ ﺳﺎﻻﻫﯩﻴﯩﺘﯩﻨﻰ ﻳﻮﻗﺎﺗﺘﻰ. ﺷﯘ ﺳﻪﯞﻩﭘﻠﯩﻚ ﺋﯧﻨﮕﻠﯩﺰﻻﺭ ﺋۆﺯ ﺋﺎﺭﯨﻠﯩﻨﻰ ﻗﻮﻏﺪﺍﺵ ‏ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻓﺮﺍﻧﺴﯘﺯﻻﺭﻏﺎ ﺋﯩﺸﻪﻧﻤﻪﻳﺪﯗ. ﺋﯩﺘﺎﻟﯩﻴﺎﻧﻼﺭ ﺋﯘﺭﯗﺷﻨﯩﯔ ﺳﯩﺮﺗﯩﺪﺍ ﺗﯘﺭﯗﭖ ﻗﺎﻻﻟﯩﺴﺎ ، ‏ﺋﯘﺭﯗﺷﺘﯩﻦ ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﺗﯧﻨﭽﻠﯩﻘﺘﺎ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺭﻭﻝ ﺋﻮﻳﻨﯩﻴﺎﻻﻳﺪﯗ. ﺋﻪﻣﻤﺎ، ﻣﯘﺳﺴﯩﻠﯩﻨﯩﻨﯩﯔ ﻗﺎﺭﺍ ﻧﯩﻴﯩﺘﻰ ‏ﺗﯜﭘﻪﻳﻠﯩﺪﯨﻦ ﺑﯘﻧﻰ ﻗﯩﻼﻟﻤﺎﻳﺪﯗ . ﺷﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﮔﯧﺮﻣﺎﻧﻼﺭ ﺋﻪﻧﮕﻠﯩﻴﻪ  ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺭﯗﺳﯩﻴﯩﺪﯨﻦ ﺑﺎﺷﻘﺎ ‏ﭘﯜﺗﻜﯜﻝ ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﻧﻰ ﺋﯩﺸﻐﺎﻝ ﻗﯩﻠﯩﺪﯗ.»  ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ ﮔﯧﻨﯧﺮﺍﻝمېيك ئاﺭﺗﯘﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺑﯘ ‏سۆﻫﺒﯩﺘﯩﺪﻩ ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﯩﻨﯩﯔ 1-  ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺋﯘﺭﯗﺷﯩﺪﯨﻜﯩﮕﻪ ﺋﻮﺧﺸﺎﺵ ﺑﯘ ﺋﯘﺭﯗﺷﺘﯩﻤﯘ ﺑﯩﺘﻪﺭﻩﭖ ﺋﻮﺭﯗﻧﺪﺍ ‏ﺗﯘﺭﺍﻟﻤﺎﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﯞﻩ ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﯩﻨﯩﯔ ﺋﯘﺭﯗﺷﻘﺎ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﺸﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﮔﯧﺮﻣﺎﻧﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﻏﻠﯘﭖ ‏ﺑﻮﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ، ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺋﻪﯓ ﺯﻭﺭ ﻏﻪﻟﯩﺒﯩﮕﻪ  ﺳﻮﯞﯦﺖ ﺋﯩﯩﺘﯩﭙﺎﻗﯩﻨﯩﯔ  ﺋﯧﺮﯨﺸﯩﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ‏كۆﺭﺳﯩﺘﯩﭗ ﯞﻩ  ﺳﻮﯞﯦﺖ ، ﻳﺎﭘﯘﻥ ﺗﻪﻫﺪﯨﺘﻠﯩﺮﻯ ﺋﯜﺳﺘﯩﮕﻪ ﺩﯨﻘﻘﯩﺘﯩﻨﻰ ﺋﺎﻏﺪﯗﺭﯗﭖ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ‏ﺩﯦﮕﻪﻥ : « ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﺩﺍ ﻳﯜﺯ ﺑﯧﺮﯨﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﯘﺭﯗﺵ   ﭘﻪﻗﻪﺕ ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﺎ ﺋﺎﺭﯨﻼﺷﻘﺎﻧﺪﯨﻼ ‏ﺋﺎﺧﯩﺮﻟﯩﺸﯩﺪﯗ. ﺋﯘﺭﯗﺷﺘﺎ ﻏﻪﻟﯩﺒﻪ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﯩﻨﻰ ﺋﻪﻧﮕﻠﯩﻴﻪ ﻳﺎﻛﻰ ﻓﺮﺍﻧﺴﯩﻴﻪ ﯞﻩ ﻳﺎﻛﻰ ﮔﯧﺮﻣﺎﻧﯩﻴﯩﻤﯘ ‏ﺋﻪﻣﻪﺱ، ﺋﯘﺭﯗﺷﻨﯩﯔ ﻏﻪﻟﯩﺒﯩﺴﯩﮕﻪ ﭘﻪﻗﻪﺕ ﺑﻮﻟﺸﯧﯟﯨﻚ ﺭﯗﺳﯩﻴﻪ ﺋﯧﺮﯨﺸﯩﺪﯗ. ﺭﯗﺳﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻳﯧﻘﯩﻦ ‏ﻗﻮﺷﻨﯩﺴﻰ ﯞﻩ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﻪﯓ كۆﭖ ﺋﯘﺭﯗﺷﻘﺎﻥ ﺑﯩﺮ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ــ ﺑﯩﺰ ﺗﯜﺭﻛﻠﻪﺭ ﺋﯘ ﻳﻪﺭﺩﯨﻜﻰ ‏ﯞﻩﻗﻪﻟﻪﺭﮔﻪ ﻳﯧﻘﯩﻨﺪﯨﻦ ﺩﯨﻘﻘﻪﺕ ﻗﯩﻠﯩﯟﺍﺗﯩﻤﯩﺰ. ﺗﻪﻫﺪﯨﺘﻨﻰ  ﭘﯜﺗﻜﯜﻝ ﺋﯘﭼﯘﻕ ﻗﯩﻴﺎﭘﯩﺘﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ‏كۆﺭﯛﭖ ﺗﯘﺭﯨﯟﺍﺗﯩﻤﯩﺰ. ﺋﻮﻳﻐﺎﻧﻐﺎﻥ ﺷﻪﺭﻕ ﺧﻪﻟﻘﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﯘﻳﻐﯘﺳﯩﺪﯨﻦ ﻧﺎﻫﺎﻳﯩﺘﻰ ﻳﺎﺧﺸﻰ ‏ﭘﺎﻳﺪﯨﻼﻧﻐﺎﻥ، ﺋﯘﻻﺭﻧﻰ ﻣﺎﺧﺘﺎﭖ ﺋۆﭼﻤﻪﻧﻠﯩﻜﯩﻨﻰ ﻗﻮﺯﻏﺎﺷﻨﻰ ﺑﯩﻠﮕﻪﻥ ﺑﻮﻟﺸﯧﯟﯨﻜﻼﺭ ﻳﺎﻟﻐﯘﺯ ‏ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﺩﯨﻼ ﺋﻪﻣﻪﺱ، ﺑﻪﻟﻜﻰ ﻳﻪﻧﻪ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﺩﯨﻤﯘ ﻗﻮﺭﻗﯘﻧﭻ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯩﺮ  ﻛﯜﭼﻜﻪ ‏ﺋﺎﻳﻼﻧﻤﺎﻗﺘﺎ. ﻣﻪﻥ ﺷﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﺋﻪﻧﺪﯨﺸﻪ ﻗﯩﻠﯩﻤﻪﻧﻜﻰ،  ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻴﻮﻧﻠﯩﺮﻯ ﺋﺎﺳﺎﺳﻠﯩﻖ ‏ﺯﯨﺪﺩﯨﻴﻪﺕ ﺗﯧﻤﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﻫﻪﺭ ﺗﯜﺭﻟﯜﻙ ﺋﯩﮕﻮﺋﯩﺰﻡ ( ﺋۆﺯﻩﻣﭽﯩﻠﯩﻚ – ﺷﻪﺧﺴﯩﻴﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻚ) ﺩﯨﻦ  ‏ﻳﯩﺮﺍﻕ ﺗﯘﺭﯗﭖ ، ﭘﻪﻗﻪﺕ ﺋﻮﻣﯘﻣﯩﻲ ﻣﻪﻧﭙﻪﺋﻪﺕ ﻧﻮﻗﺘﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﺋﺎﻟﻤﯩﺴﺎ ، ﻫﺎﻻﻛﻪﺗﻨﯩﯔ ‏ﺋﺎﻟﺪﻯ  ﺋﯧﻠﯩﻨﻤﺎﻳﺪﯗ. ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﻧﯩﯔ ﻣﻪﺳﯩﻠﯩﺴﻰ نۆﯞﻩﺗﺘﻪ ﺋﻪﻧﮕﻠﯩﻴﻪ، ﻓﺮﺍﻧﺴﯩﻴﻪ ﯞﻩ ﮔﯧﺮﻣﺎﻧﯩﻴﻪ ‏ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺯﯨﺪﺩﯨﻴﻪﺕ ﺋﻪﻣﻪﺱ. ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﻛﯜﻧﺪﻩ ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﻧﯩﯔ ﺷﻪﺭﻗﯩﺪﻩ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ ‏ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺗﻜﻪ، ﻳﻪﻧﻪ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺋﯩﻨﺴﺎﻧﯩﻴﻪﺗﻜﻪ ﺩﻩﻫﺪﯨﺖ ﺳﯧﻠﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﻳﯧﯖﻰ ﺑﯩﺮ ﻛﯜﭺ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﯨﻐﺎ ‏ﭼﯩﻘﺘﻰ. ﭘﯜﺗﯜﻥ ﻣﺎﺩﺩﯨﻲ ﯞﻩ ﻣﻪﻧﯩﯟﯨﻲ ﺋﯩﻤﻜﺎﻧﯩﻴﻪﺗﻠﻪﺭﻧﻰ ﺗﻮﭘﻼﭖ ﺑﯩﺮ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺋﯩﻨﻘﻼﯞﻯ ﺋﯜﭼﯜﻥ ‏ﺳﻪﭘﻪﺭﯞﻩﺭ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﯘ ﻗﻮﺭﻗﯘﻧﭽﻠﯘﻕ ﻛﯜﭺ ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎ ﯞﻩ ﺋﺎﻣﯧﺮﯨﻜﯩﻠﯩﻘﻼﺭﻣﯘ ﺑﯩﻠﻤﻪﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ‏ﻳﯧﭙﻴﯧﯖﻰ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﺋﯘﺳﯘﻟﻼﺭﻧﻰ ﻳﯜﺭﮔﯜﺯﻣﻪﻛﺘﻪ ﯞﻩ ﺭﻩﻗﯩﭙﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﻛﯩﭽﯩﻚ ﺧﺎﺗﺎﻟﯩﻘﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻨﻤﯘ  ‏ﭘﺎﻳﺪﯨﻼﻧﻤﺎﻗﺘﺎ. ﻗﺎﺭﯨﺸﯩﻤﭽﻪ ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﺩﺍ ﭘﺎﺭﺗﻼﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﯘﺭﯗﺵ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﻏﺎ ﻛﯧﯖﯩﻴﯩﺪﯗ. ﻳﺎﭘﯘﻧﯩﻴﻪ ‏ﺋﺎﺳﯩﻴﺎ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺯۆﺭﯛﺭﯨﻴﻪﺗﺴﯩﺰ ﻗﻪﻫﺮﯨﻤﺎﻧﻠﯩﻘﻼﺭﻧﻰ كۆﺭﺳﯩﺘﯩﺪﯗ».‏ ﻫﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻪﻥ ، 2- ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺋﯘﺭﯗﺷﯩﻨﯩﯔ ﭘﺎﺭﺗﻠﯩﺸﻰ ، ﺋﯘﺭﯗﺷﻨﯩﯔ ﭘﯜﺗﻜﯜﻝ ﺟﻪﺭيانى، ﺋﯘﺭﯗﺷﻘﺎ ‏ﻗﺎﺗﻨﺎﺷﻘﺎﻥ ﺩۆﻟﻪﺗﻠﻪﺭﻧﯩﯔ  ﺭﻭﻟﻰ ، ﺋﻮﺭﻧﻰ ،  ﺗﻪﻗﺪﯨﺮﻯ ﯞﻩ ﺋﯘﺭﯗﺷﺘﯩﻦ ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ ﺩﯗﻧﻴﺎﻧﯩﯔ ‏ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﺧﻪﺭﯨﺘﯩﺴﻰ ﺩﻩﻝ  ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ 1932 – ﻳﯩﻠﻰ مېيك ئاﺭﺗﯘﺭﻏﺎ ﺩﯦﮕﯩﻨﯩﺪﻩﻙ ‏ﺑﻮﻟﺪﻯ. 2 - ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺋﯘﺭﯗﺷﯩﻐﺎ ﻗﺎﺗﻨﯩﺸﯩﭗ «ﺋﯘﺭﯗﺵ ﺋﯩﻼﻫﻰ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ﻧﺎﻣﻐﺎ ﺋﯩﺮﯨﺸﻜﻪﻥ مېيك ‏ئارتۇرمۇ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺋﺎﺷﯘ ﻗﯧﺘﯩﻤﻘﻰ سۆﻫﺒﻪﺗﺘﻪ ﺩﯦﮕﻪﻥ سۆﺯﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻛﻪﻳﻨﻰ- ﻛﻪﻳﻨﯩﺪﯨﻦ ‏ﺋﻪﻣﻪﻟﯩﻴﻪﺗﻜﻪ ﺋﺎﻳﻼﻧﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺋۆﺯ كۆﺯﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ كۆﺭﯛﺷﻜﻪ ﻣﯘﯞەﭘﭙﻪﻕ ﺑﻮﻟﺪﻯ. ﺷﯘ ﯞﻩﺟﯩﺪىن  ‏مېيك ئارتۇرنىڭ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻐﺎ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﻗﺎﻳﯩﻠﻠﯩﻘﻰ ﯞﻩ ﻫۆﺭﻣﯩﺘﻰ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﻳﯘﻗﯩﺮﻯ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ‏ﺋﯩﺪﻯ . ﺋﯘ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻐﺎ « ﻗﻮﻣﺎﻧﺪﺍﻥ، ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻴﻮﻥ، ﺩﻩﯞﺭﯨﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﺑﯜﻳﯜﻙ ‏ﺭﻩﻫﺒﻪﺭﻟﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ ﺋﯩﺪﻯ. ﺋﯘ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﺩﯗﻧﻴﺎﺩﯨﻜﻰ ﺋﻪﯓ ﺋﯩﻠﻐﺎﺭ ﺩۆﻟﻪﺗﻠﻪﺭ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ‏ﻫﻪﻗﻠﯩﻖ ﺋﻮﺭﻧﯩﻨﻰ  ﻗﻮﻟﻐﺎ ﻛﻪﻟﺘﯜﺭﺩﻯ. ﻳﻪﻧﻪ ﻛﯧﻠﯩﭗ ﺋﯘ ﺗﯜﺭﻛﻠﻪﺭﮔﻪ ﺑﯩﺮ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻨﯩﯔ ﺋﯘﻟﯘﻏﻠﯩﻘﯩﻨﯩﯔ ‏ﺋﯘﻝ ﺗﯧﺸﯩﻨﻰ ﺗﻪﺷﻜﯩﻞ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋۆﺯﯨﮕﻪ ﺋﯩﺸﯩﻨﯩﺶ ﯞﻩ ﺗﺎﻳﯩﻨﯩﺶ ﺗﯘﻳﻐﯘﺳﯩﻨﻰ ﺋﺎﺗﺎ ﻗﯩﻠﺪﻯ.ﻣﻪﻥ ‏ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ ﺗﺎﻻﻧﺖ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯩﺪﯨﺌﺎﻟﻨﻰ ﺋﺎﺗﺎﺗﯜﺭﻛﺘﻪﻙ ﺋۆﺯﯨﺪﻩ ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﺘﯜﺭﮔﻪﻥ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﺩﻩﻣﻨﯩﯔ ‏ﺑﺎﺭﻟﯩﻘﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﻤﻪﻳﻤﻪﻥ. ﻣﻪﻥ ﺋﺎﺗﺎ ﺗﯜﺭﻛﻨﯩﯔ ﺳﺎﺩﯨﻖ ﺩﻭﺳﺘﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ ﺑﻮﻟﯘﺵ ﺳﯜﭘﯩﺘﯩﻢ ﺑﯩﻠﻪﻥ ‏ﺑﯘﻳﯘﻙ ﺋﯩﭙﺘﯩﺨﺎﺭ ﻫﯧﺲ ﻗﯩﻠﯩﻤﻪﻥ » ﺩﻩﭖ ﺑﺎﻫﺎ ﺑﻪﺭﮔﻪﻥ‏‎. ‎ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ ﺑﯩﻠﻪﻥمېيك ئارتۇرنىڭ ﺋﺎﺷﯘ  ﻗﯧﺘﯩﻤﻘﻰ سۆﻫﺒﯩﺘﯩﺪﻩ   ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ﻫﻪﻣﻤﯩﺪﯨﻦ ‏ﺑﻪﻛﺮﻩﻙ ﺩﯨﻘﻘﯩﺘﯩﻤﯩﺰﻧﻰ ﺗﺎﺭﺗﻘﯩﻨﻰ  ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺳﻮﯞﯦﺖ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﺗﻪﻫﻠﯩﻠﻰ ﻫﯩﺴﺎﭘﻠﯩﻨﯩﺪﯗ. ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ‏ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺩﯦﮕﯩﻨﺪﻩﻙ، ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﺩﯨﻜﻰ ﺋﯘﺭﯗﺷﻨﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﭼﻮﯓ ﻏﺎﻟﯩﭗ ﻛﻪﻟﮕﯜﭼﯩﺴﻰ ، ‏ﮔﯧﺮﻣﺎﻧﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﻏﻠﯘﺑﯩﻴﯩﺘﯩﺪﯨﻦ ﺋﻪﯓ ﭼﻮﯓ نېسىۋىگە ئېرىشكىنى  ﺳﻮﯞﯦﺖ ﺭۇﺳﯩﻴﯩﺴﻰ ‏‏( ﺳﻮﯞﯦﺖ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﻰ ) ﺑﻮﻟﺪﻯ. ﺳﻮﯞﯦﺖ ﺭﯗﺳﯩﻴﯩﺴﻰ ﺋﯘﺭﯗﺷﻨﯩﯔ ﺋﺎﺭﻗﯩﺪﯨﻨﻼ ﭘﯜﺗﻜﯜﻝ ﺷﻪﺭﻗﯩﻲ ‏ﻳﺎﯞﺭﯗﭘﺎ ﯞﻩ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎﺩﺍ ئۆز ﻫۆﻛﯜﻣﺮﺍﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺗﯩﻜﻠﯩﺪﻯ. ﺑﯘﻳﻪﺭﺩﻩ  ﺷﯘﻧﯩﻤﯘ ﻗﯩﺴﺘﯘﺭﯗﭖ ‏ﺋۆﺗﯜﺵ ﺯۆﺭﯛﺭﻛﻰ، ﺳﻮﯞﯦﺖ ﺗﻪﻫﺪﯨﺘﻰ ﯞﻩ ﻛﯧﯖﻪﻳﻤﯩﭽﯩﻠﯩﻜﻰ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺋﺎﻟﺪﯨﻨﺌﺎﻟﻼ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﺗﻮﻏﺮﺍ ‏ﺗﻪﻫﻠﯩﻞ ﻳﯜﺭﮔﯜﺯﮔﻪﻥ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ ﻳﻪﻧﻪ ﺳﻮﯞﯦﺖ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﯩﻨﯩﯔ  ﻫﺎﻻﻛﯩﺘﻰ ﻳﺎﻛﻰ ‏ﭘﺎﺭﭼﯩﻠﯩﻨﯩﺸﻰ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻤﯘ ئۆﺯﯨﻨﯩﯔ ﻗﺎﺭﯨﺸﯩﻨﻰ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﯨﻐﺎ ﻗﻮﻳﻐﺎﻥ. ﺑﯘ 1936 -   ﻳﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ ، ‏ﺋﯘ ﭼﺎﻏﺪﺍ ﺗﯧﺨﻰ 2 -  ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺋﯘﺭﯗﺷﻰ ﭘﺎﺭﺗﻠﯩﻤﯩﻐﺎﻥ ﯞﻩ ﺳﻮﯞﯦﺖ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﯩﻤﯘ ﺯﻭﺭ ﺑﯩﺮ ﻛﯜﭼﻜﻪ ‏ﺋﺎﻳﻼﻧﻤﯩﻐﺎﻥ ﺋﯩﺪﻯ‎. ‎ ﻣﻪﻟﯘﻣﻜﻰ،1985 - ﻳﯩﻠﻰ ﺳﻮﯞﯦﺘﻠﻪﺭ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﯩﺪﺍ ﻫﻮﻗﯘﻕ ﺑﯧﺸﯩﻐﺎ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ ﮔﻮﺭﺑﺎﭼﯧﻔﻨﯩﯔ  ‏ﮔﻼﺳﻨﻮﺳﺖ ( ﺋﯧﭽﯩﯟﯨﺘﯩﺶ ) ﯞﻩ ﭘﯧﺮﯦﺴﯩﺘﺮﻭﻳﻜﺎ ( ﺗﯜﺯﯛﻡ ﺋۆﺯﮔﻪﺭﺗﯩﺶ ) ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﺘﯩﻨﻰ ﻳﯜﺭﮔﯜﺯﯨﺸﻰ  ‏ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﺴﯩﺪﻩ ﻳﻪﺗﻤﯩﺶ ﻳﯩﻞ  ﺩﺍﯞﺍﻣﻼﺷﻘﺎﻥ ﻛﻮﻣﻤﯘﻧﯩﺴﺘﯩﻚ ﺳﯩﺴﺘﯧﻤﺎ ﻫﺎﻻﻙ ﺑﻮﻟﺪﻯ، ﺳﻮﯞﯦﺘﻠﻪﺭ ‏ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﻰ ﺗﺎﺭﻗﯩﻠﯩﭗ ﻛﻪﺗﺘﻰ. 1991- ﻳﯩﻠﻰ 12- ﺋﺎﻳﺪﺍ ﺭﯗﺳﯩﻴﻪ، ﺋﯘﻛﺮﺍﺋﯩﻨﺎ ﯞﻩ ﺑﯧﻠﯩﺮﯗﺳﯩﻴﯩﻨﯩﯔ   ‏‏«  ﻣﯘﺳﺘﻪﻗﯩﻞ ﺩۆﻟﻪﺗﻠﻪﺭ ﺑﯩﺮﻟﻪﺷﻤﯩﺴﻰ » ﻧﻰ ﻗﯘﺭﻏﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ  ئېلان ﻗﯩﻠﯩﺸﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺳﻮﯞﯦﺘﻠﻪﺭ ‏ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﻰ ﺗﺎﺭﯨﺨﻘﺎ   ﺋﺎﻳﻼﻧﺪﻯ‎.‎ شۈﺑﻬﯩﺴﯩﺰﻛﻰ ، ﺳﻮﯞﯦﺘﻠﻪﺭ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﯩﻨﯩﯔ ﺗﺎﺭﻗﯩﻠﯩﭗ ﻛﯧﺘﯩﺸﻰ 20- ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﯨﻜﻰ ﺋﻪﯓ ﻣﯘﻫﯩﻢ ‏ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﻫﺎﺩﯨﺴﯩﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﻯ ﻫﯧﺴﺎﭘﻠﯩﻨﯩﺪﯗ. ﭼﯜﻧﻜﻰ، ﺭﯗﺳﯩﻴﻪ ﻓﯩﺪﯨﺮﺍﺗﺴﯩﻴﯩﺴﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ‏ﺑﯩﺮﻟﯩﻜﺘﻪ ﺳﻮﯞﯦﺘﻠﻪﺭ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﯩﻨﻰ ﺗﻪﺷﻜﯩﻞ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ 14 ﺟﯘﻣﻬﯘﺭﯨﻴﻪﺗﻨﯩﯔ ﻣﯘﺳﺘﻪﻗﯩﻠﻠﯩﻖ ئېلان ‏ﻗﯩﻠﯩﺸﻰ  ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎ، ﻛﺎﯞﻛﺎﺯ ﯞﻩ ﺷﻪﺭﻗﯩﻲ ﻳﺎﯞﺭۇﭘﺎﺩﯨﻜﻰ ﺭﺍﻳﻮﻥ ﺗﻪﯕﭙﯘﯕﻠﯩﻘﯩﺪﺍ ﭘﻪﺭﻗﻠﯩﻖ ‏كۆﻟﻪﻡ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﻗﯩﻠﺪﻯ. ﺑﯘ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﻛﯜﭼﻠﯜﻙ  ﺩﯨﻘﻘﯩﺘﯩﻤﯩﺰﻧﻰ ﺗﺎﺭﺗﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﻧﻮﻗﺘﺎ  ‏ﻣﯘﺳﺘﻪﻗﯩﻠﻠﯩﻘﻘﻪ ئېرﯨﺸﻜﻪﻥ ﺟﯘﻣﻬﯘﺭىيەﺗﻠﻪﺭﺩﯨﻦ ﺑﻪﺷﯩﻨﯩﯔ ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻠﻪﺭﺩﯨﻦ ﺑﻮﻟﯩﺸﻰ ‏ﺋﯩﺪﻯ. ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﺋﺎﺳﯩﻴﺎ ﺧﻪﺭﯨﺘﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﺋﻮﺭﯗﻥ ﺋﺎﻟﻐﺎﻥ ﺑﯘ ﺗﯜﺭﻛﯩﻲ ﺩۆﻟﻪﺗﻠﻪﺭﻧﯩﯔ  ﻧﯧﻔﯩﺖ ﯞﻩ ‏ﺗﻪﺑﯩﺌﯩﻲ ﮔﺎﺯ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﻣﻮﻝ ﻳﻪﺭ ﺋﺎﺳﺘﻰ ﺑﺎﻳﻠﯩﻘﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﯩﺸﻰ  «ﻳﺎﯞﺭﻭﺋﺎﺳﯩﻴﺎ» ﺩﻩﭖ ‏ﺋﺎﺗﺎﻟﻐﺎﻥ ﯞﻩ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﻨﯩﻤﯘ ﺋۆﺯ ﺋﯩﭽﯩﮕﻪ ﺋﺎﻟﻐﺎﻥ ﺭﺍﻳﻮﻧﻨﻰ ﺩﯗﻧﻴﺎﻧﯩﯔ ﻣﯘﻫﯩﻢ تېمىسىغا ‏ﺋﺎﻳﻼﻧﺪﯗﺭﺩﻯ‎. ‎ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﺑﺎﻟﻘﺎﻥ، ﻛﺎﯞﻛﺎﺯ ﯞﻩ  ﺷﻪﺭﻗﯩﻲ ﺋﺎﻗﺪﯦﯖﯩﺰ ﺭﺍﻳﻮﻧﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ كېسىشكەن ‏ﺳﯩﺰﯨﻘﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ  ﺩﻩﻝ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﺍ ﻧﻮﻗﺘﯩﺴﯩﺪﺍ ﺑﻮﻟﯩﺸﻰ ﻫﺎﺯﯨﺮ ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎ ﺩۆﻟﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﯞﻩ ﭘﯜﺗﻜﯜﻝ ‏ﺩﯗﻧﻴﺎﻧﯩﯔ ﺩﯨﻘﻘﯩﺘﯩﻨﻰ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﮕﻪ ﻣﻪﺭﻛﻪﺯﻟﻪﺷﺘﯜﺭﯛﺷﻜﻪ ﻳﯜﺯﻟﻪﻧﺪﯛﺭﻣﻪﻛﺘﻪ. ﺑﯘﻧﺪﺍﻕ ﺋﻪﻫﯟﺍﻟﺪﺍ ‏ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﻪﯓ ﺯۆﺭﯛﺭ ﺋﯩﺸﻰ ﺩﯗﻧﻴﺎﺩﯨﻜﻰ ﭘﯜﺗﯜﻥ ﺩۆﻟﻪﺗﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺩﻭﺳﺘﺎﻧﻪ ﺋﺎﻻﻗﻪ ‏ﺋﻮﺭﻧﯩﺘﯩﺶ ﯞﻩ ﮔﯧﺌﻮﭘﻮﻟﯩﺘﯩﻚ (ﺭﺍﻳﻮﻥ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻴﯩﺴﻰ) ﺗﯧﻤﯩﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﻧﻪﺗﯩﺠﯩﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋۆﺯ ﭘﺎﻳﺪﯨﺴﻰ ‏ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻗﻮﻟﻠﯩﻨﯩﺸﺘﯘﺭ. ﺑﯘ ﻳﻪﺭﺩﻩ ﺗﯩﻠﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺋۆﺗﯜﺵ ﺯۆﺭﯛﺭ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﻩﺗﻠﯩﻚ ﻧﻮﻗﺘﯩﻤﯘ ‏ﺩﻩﻝ 1936- ﻳﯩﻠﻰ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﭼﺎﻧﻘﺎﻳﺎﺩﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﻗﯧﺘﯩﻤﻠﯩﻖ ﻛﻪﭼﻠﯩﻚ ﺗﺎﻣﺎﻗﺘﺎ ‏ﺋﻪﺗﺮﺍﭘﯩﺪﯨﻜﯩﻠﻪﺭﮔﻪ ﺭﯗﺳﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﮔﻪﻟﮕﯜﺳﻰ ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﻩ سۆﺯﻟﯩﮕﻪﻥ ﺗﯜﯞﻩﻧﺪﯨﻜﻰ سۆﺯﻯ ﺋﯩﺪﻯ :    ‏‏« ﺑﯩﺮﺍﺯ ﺗﻪﺧﺮ ﻗﯩﻠﯩﯖﻼﺭ...  ﯞﻩﺗﻪﻥ ﺗﯧﻨﭽﻠﯩﻘﻘﺎ،  ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺗﯧﻨﭽﻠﯩﻘﻘﺎ ﺗﻮﻟﯩﺪﯗ، ﭼﯜﻧﻜﻰ  ﺋﺎﺗﻤﯩﺶ  ‏ﻳﯩﻠﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻦ ﺭﯗﺳﯩﻴﻪ  ﺋﺎﺗﻤﯩﺶ ﭘﺎﺭﭼﯩﻐﺎ بۆﻟﯜﻧﯩﺪﯗ.  ﺑﯘ ﺋﻪﯞﻻﺩ  ﺑﻮﻟﺸﯧﯟﯨﻚ ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﺑﯩﻨﻰ ﺋﯧﻠﯩﭗ ‏ﺑﺎﺭﺩﻯ. ﺋﯘﻻﺭ ﻗﺎﻥ ﻗﯘﺳﺴﺎ  ﻗﯩﺰﯨﻠﭽﺎ   ﻳﯩﮕﻪﻧﺘﯩﻢ  ﺩﻩﻳﺪﯗ.  ﺋﻮﻏﯘﻟﻠﯩﺮﯨﻤﯘ ﺩﺍﺩﯨﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﮕﻪ ‏ﻣﺎﯕﯩﺪﯗ. ﺋﻪﻣﻤﺎ، ﺋﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ ﻛﯧﻴﯩﻨﻜﻰ  ﺋﻪﯞﻻﺩ ﺭﯗﺳﯩﻴﯩﻨﻰ ﺋﺎﺗﻤﯩﺶ ﭘﺎﺭﭼﯩﻐﺎ بۆﻟﯩﯟېتىدۇ. ﺑﯜﮔﯜﻥ ‏ﺳﻮﯞﯦﺘﻠﻪﺭ ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﻰ ﺩﻭﺳﺘﯩﻤﯩﺰ، ﻗﻮﺷﻨﯩﻤﯩﺰ ، ﺋﯩﺘﺘﯩﭙﺎﻗﺪﯨﺸﯩﻤﯩﺰ. ﺑﯘ ﺩﻭﺳﺘﻠﯘﻗﻘﺎ ﺋﯧﻬﺘﯩﻴﺎﺟﯩﻤﯩﺰ ﺑﺎﺭ. ‏ﻟﯧﻜﯩﻦ ﺋﻪﺗﻪ نېمە ﺑﻮﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺑﯜﮔﯜﻥ ﻫﯧﭽﻜﯩﻢ كېسىپ ﺑﯩﺮ نېمە ﺩﯦﻴﻪﻟﻤﻪﻳﺪﯗ.  ﺑﯜﮔﯜﻥ ‏ﺭﯗﺳﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻗﻮﻟﯩﺪﺍ ﭼﯩﯔ ﺗﯘﺗﯘﻟﻐﺎﻥ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻠﻪﺭ  ﺋﺎﻟﻘﯩﻨﯩﺪﯨﻦ ﭼﯩﻘﯩﭗ كېتىدۇ. ﺩﯗﻧﻴﺎ ﻳﯧﯖﻰ ‏ﺗﻪﯕﭙﯘﯕﻠﯘﻗﻘﺎ ﺋﯧﺮﯨﺸﯩﺪﯗ. ﻣﺎﻧﺎ ﺷﯘ ﭼﺎﻏﺪﺍ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ نېمە ﻗﯩﻠﯩﺸﻨﻰ ﺑﯩﻠﯩﺸﻰ ﻛﯧﺮﻩﻙ. ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ﺑﯘ ‏ﺩﻭﺳﺘﯩﻤﯩﺰﻧﯩﯔ ﺋﯩﺪﺍﺭﯨﺴﻰ ﺋﺎﺳﺘﯩﺪﺍ ﺗﯩﻠﻰ ﺑﯩﺮ، ﺋﯩﺘﯩﻘﺎﺩﻯ ﺑﯩﺮ، ﺋۆﺯﻯ(ﺋﯩﺮﻗﻰ) ﺑﯩﺮ ﻗﯧﺮﯨﻨﺪﺍﺷﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰ ‏ﺑﺎﺭ. ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﺋﯩﮕﻪ ﺑﻮﻟﯘﺷﻘﺎ ﺗﻪﻳﻴﺎﺭ ﺗﯘﺭﯨﺸﯩﻤﯩﺰ ﻛﯧﺮﻩﻙ. ﺗﻪﻳﻴﺎﺭ  ﺗﯘﺭﯗﺵ  ﭘﻪﻗﻪﺕ ﺋﯘ ﻛﯜﻧﻨﻰ ‏ﺟﯩﻤﺠﯩﺖ ﺗﯘﺭﯗﭖ ﻛﯜﺗﯜﺵ ﺩﯦﮕﻪﻧﻠﯩﻚ ﺋﻪﻣﻪﺱ. ﺗﻪﻳﻴﺎﺭﻟﯩﻨﯩﺶ ﻛﯧﺮﻩﻙ. ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻠﻪﺭ ﺑﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ‏ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺗﻪﻳﻴﺎﺭﻟﯩﻨﯩﺪﯗ ؟ ﺑﯘﻧﯩﯔ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﻣﻪﻧﯩﯟﯨﻲ كۆﯞﺭﯛﻛﻨﻰ ﺳﺎﻏﻼﻡ  ﺗﯘﺗﯘﺵ ﻛﯧﺮﻩﻙ. ﺗﯩﻞ ﺑﯩﺮ ‏كۆﯞﺭﯛﻙ، ﺋﯩﺘﯩﻘﺎﺩ ﺑﯩﺮ كۆﯞﺭﯛﻙ، ﺗﺎﺭﯨﺦ ﺑﯩﺮ كۆﯞﺭﯛﻙ. ﻳﯩﻠﺘﯩﺰﯨﻤﯩﺰﻏﺎ ﻗﺎﻳﺘﯩﭗ، ﯞﻩﻗﻪﻟﻪﺭ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ‏ﺑﻮﻟﯜﻧﮕﻪﻥ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻤﯩﺰ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ ﭘﯜﺗﯜﻧﻠﯩﻨﯩﺸﯩﻤﯩﺰ ﻛﯧﺮﻩﻙ. ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺰﮔﻪ ﻳﯧﻘﯩﻨﻠﯩﺸﯩﺸﯩﻨﻰ ﻛﯜﺗﯜﭖ ‏ﺗﯘﺭﻣﺎﻱ، ﺑﯩﺰ ﺋﯘﻻﺭﻏﺎ ﻳﯧﻘﯩﻨﻠﯩﺸﯩﺸﯩﻤﯩﺰ ﻛﯧﺮﻩﻙ. ﺭﯗﺳﯩﻴﻪ ﺑﯩﺮ ﻛﯜﻧﻰ ﺗﺎﺭﻗﯩﻠﯩﭗ ﻛﯧﺘﯩﺪﯗ. ﺋﯘ ﭼﺎﻏﺪﺍ ‏ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ ﺋﯘﻻﺭ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺋۆﺭﻧﻪﻙ ﺑﯩﺮ ﺩۆﻟﻪﺗﻜﻪ ﺋﺎﻳﻠﯩﻨﯩﺪﯗ.»  ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ ﺑﯘ ﻫﻪﻗﺘﯩﻜﻰ ‏ﻗﺎﺭﺍﺷﻠﯩﺮﯨﻨﻰ 1933 - ﻳﯩﻠﯩﻤﯘ ﺑﯩﺮ ﻗﯧﺘﯩﻢ ﺗﯩﻠﻐﺎ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﺩﯦﮕﻪﻥ : « ﺷﻪﺭﻗﺘﯩﻦ ﻫﺎﺯﯨﺮ ‏كۆﺗﯜﺭﯨﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﻗﯘﻳﺎﺷﻘﺎ ﻗﺎﺭﺍﯕﻼﺭ ! ﺑﯜﮔﯜﻥ ﺗﺎﯕﻨﯩﯔ ﺳﯜﺯﯛﻟﮕﻪﻧﻠﯩﮕﯩﻨﻰ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕكۆﺭﮔﻪﻥ ‏ﺑﻮﻟﺴﺎﻡ، ﻳﯩﺮﺍﻗﺘﯩﻦ ﭘﯜﺗﯜﻥ ﺷﻪﺭﻕ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯖﻤﯘ ﺋﻮﻳﻐﯘﻧﯩﺸﯩﻨﻰ  ﺷﯘﻧﺪﺍﻕ كۆﺭﯛﭖ ‏ﺗﯘﺭﯨﯟﺍﺗﯩﻤﻪﻥ . ﻣﯘﺳﺘﻪﻗﯩﻠﻠﯩﻘﻘﻪ  ﯞﻩ ﻫۆﺭﯨﻴﻪﺗﻜﻪ ئېرﯨﺸﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ كۆﭖ ﻗﯧﺮﯨﻨﺪﺍﺵ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ  ‏ﺑﺎﺭ . ﺋﯘﻻﺭﻧﯩﯔ ﻳﯧﯖﯩﺪﯨﻦ ﺗﯘﻏﯘﻟﯩﺸﻰ شۈﺑﻬﯩﺴﯩﺰﻛﻰ، ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﯨﻠﻪﺵ ﯞﻩ ﮔﯜﻟﻠﯩﻨﯩﺸﻜﻪ ﻳﯜﺯﻟﻪﻧﮕﻪﻥ ‏ﻫﺎﻟﺪﺍ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭﯨﻐﺎ ﭼﯩﻘﯩﺪﯗ. ﺑﯘ ﻣﯩﻠﻠﻪﺗﻠﻪﺭ ﺑﺎﺭﻟﯩﻖ قىيىنچىلىق ﯞﻩ ﺗﯘﺳﺎﻟﻐﯘﻻﺭﻏﺎ ﺩﯗﭺ ﻛﻪﻟﺴﯩﻤﯘ ، ‏ﺋﯘﻻﺭﻧﻰ ﻳﯧﯖﯩﭗ ﺋۆﺗﯜﭖ ، ﺋۆﺯﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﻛﯜﺗﯜﯞﺍﺗﻘﺎﻥ ﻛﯧﻠﯩﭽﻪﻛﻜﻪ ئېرﯨﺸﯩﺪﯗ‎.‎‏»‏ ‏20ـﺋﻪﺳﯩﺮﻧﯩﯔ 90 - ﻳﯩﻠﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻜﻰ  ئۆﺯﮔﯩﺮﯨﺸﻠﻪﺭﻧﻰ ﯞﻩ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﻨﯩﯔ 21 - ﺋﻪﺳﯩﺮﺩﻩ ‏ﻳﺎﯞﺭﻭﺋﺎﺳﯩﻴﺎ ﺋﯜﭼﯜﻥ ﺑﯩﺮ ﺋﺎﭼﻘﯘﭺ ﺩۆﻟﻪﺗﻜﻪ ﺋﺎﻳﻠﯩﻨﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ  ﺑﯘﻧﯩﯖﺪﯨﻦ  ‏ﻳﻪﺗﻤﯩﺶ ﻳﯩﻞ ﺋﯩﻠﮕﯩﺮﻯ ﺗﻮﻟﯘﻕ كۆﺭﯛﭖ ﻳﻪﺗﻜﻪﻧﻠﯩﻜﻰ ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﯜﺳﺘﯜﻥ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ‏ﺳﻪﺯﮔﯜﺭﻟﯩﮕﯩﻨﯩﯔ ﺑﯩﺮ ﺩﻩﻟﯩﻠﻰ ﻫﯧﺴﺎﭘﻠﯩﻨﯩﺪﯗ‎. ‎ ﻫﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻪﻥ، ﻳﯘﻗﯩﺮﯨﺪﯨﻤﯘ كۆﺭﯛﭖ ﺋۆﺗﻜﯩﻨﯩﻤﯩﺰﺩﻩﻙ، ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ ﯞﻩ  ‏ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺋﺎﺋﯩﺖ ﻫۆﻛﯜﻣﻠﯩﺮﻯ ﭘﯜﺗﯜﻧﻠﻪﻱ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﭼﯩﻘﻘﺎﻥ. ﺗﯜﺭﻙ ﺋﺎﻟﯩﻤﻰ ﺋﻪﻣﺮﻩ ‏ﻛﻮﻧﮕﺎﺭﻧﯩﯔ« ﺋﯩﻨﻘﯩﻼﭖ ﺗﺎﺭﯨﺨﻰ ﯞﻩ ﺟﻪﻣﺌﯩﻴﻪﺗﺸﯘﻧﺎﺳﻠﯩﻖ ﻧﻮﻗﺘﯩﺴﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﺗﺎﺗﯜﺭﻙ» ﺩﯦﮕﻪﻥ ‏ﻛﯩﺘﺎﺑﯩﺪﺍ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ كۆﺭﻩﺭﻟﯩﻚ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯧﻴﺘﯩﻠﻐﺎﻥ سۆﺯﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﻮﻏﺮﯨﻠﯩﻘﻰ ‏ﻣﯘﻧﺪﺍﻕ ﻳﻪﻛﯜﻧﻠﻪﻧﮕﻪﻥ:« 1ـ ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺋﯘﺭﯗﺷﯩﺪﺍ ﻣﻪﻏﻠﯘﭖ ﺑﻮﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻤﯩﺰ، 2- ﺩﯗﻧﻴﺎ ‏ﺋﯘﺭﯗﺷﯩﻨﯩﯔ ﭘﺎﺭﺗﻼﻳﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ، ﻛﺮﺍﻝ ﺋﯧﺪﯞﺍﺭﺩﻧﯩﯔ ﻳﺎﺕ ﺩﯨﻨﺪﯨﻜﻰ ﺳﯩﻤﭙﯩﺴﻮﻥ ﺋﯜﭼﯜﻥ ‏ﺗﻪﺧﺘﺘﯩﻦ ﺋﺎﻳﺮﯨﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ، ﻣﯘﺳﺴﻮﻟﯩﻨﯩﻨﯩﯔ ﺧﻪﻟﻖ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ﺋﯘﺭﯗﭖ ﺋۆﻟﺘﯜﺭﯛﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﻰ، ‏‏2- ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺋﯘﺭﯗﺷﯩﺪﯨﻜﻰ ﺭﯗﻣﯩﻨﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﺗﻪﻗﺪﯨﺮﻯ ﯞﻩ ﺧﺎﺗﺎﻱ ﻣﻪﺳﯩﻠﯩﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﻓﺮﺍﻧﺴﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ‏ﻣﻪﻳﺪﺍﻧﻰ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭﻧﯩﯔ ﻫﻪﻣﻤﯩﺴﻰ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﺗﻪﺧﻤﯩﻦ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ ﯞﻩﻗﻪﻟﻪﺭﺩﯗﺭ....»‏ ﺑﯜﮔﯜﻧﻜﻰ ﻛﯜﻧﺪﻩ ﺋۆﺯﯨﻨﯩﯔ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ، ﺩﯨﻦ، ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﯞﻩ ﺧﻪﻟﻘﺎﺭﺍ ﻣﻪﺳﯩﻠﯩﻠﻪﺭ ‏ﻫﻪﻗﻘﯩﺪﯨﻜﻰ ﻳﯘﻗﯩﺮﻯ ﻗﯩﻤﻤﻪﺗﻜﻪ ﺋﯩﮕﻪ ﻛﺎﺗﺘﺎ ﺋﻪﺳﻪﺭﻟﯩﺮﻯ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﭘﯜﺗﻜﯜﻝ ﺩﯗﻧﻴﺎﺩﺍ ﻛﯜﭼﻠﯜﻙ ‏ﺗﻪﺳﯩﺮ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﺗﯜﺭﻙ ﺋﺎﻟﯩﻤﻰ ﻫﺎﺭﯗﻥ ﻳﺎﺧﻴﺎ ( 1956- ﺗﯘﻏﯘﻟﻐﺎﻥ ) ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ‏ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﯞﻩ ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ ﺋﯩﻘﺘﯩﺪﺍﺭﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﯨﻠﯩﻜﻠﯩﺮﻯ   ﺋﯜﺳﺘﯩﺪﻩ ﺗﻮﺧﺘﺎﻟﻐﺎﻧﺪﺍ، « ﺋﺎﺗﺎﺗﯜﺭﻙ ‏ﺗﯜﺭﻙ مىللىتى يېتىشتۈرگەن ﺋﻪﯓ ﺗﻪﯕﺪﺍﺷﺴﯩﺰ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﺗﺎﻻﻧﺖ ﺋﯩﮕﯩﺴﻰ، ﺋﻪﯓ ﻛﯜﭼﻠﯜﻙ ‏ﺩۆﻟﻪﺕ ﺧﺎﺩﯨﻤﻰ ، شۈﺑﻬﯩﺴﯩﺰﻛﻰ ﺋﻪﯓ ﺑﯜﻳﯜﻙ ﻗﯘﻣﺎﻧﺪﺍﻧﯩﺪﯗﺭ. ئۇ ﻣﻪﻳﻠﻰ ﺗﯘﻏﻤﺎ ﺋﯩﻘﺘﯩﺪﺍﺭﻯ ، ‏ﻣﻪﻳﻠﻰ ﻫﺎﻳﺎﺗﯩﺪﺍ ئېرﯨﺸﻜﻪﻥ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﯨﻠﯩﻜﻠﻪﺭ ﺟﻪﻫﻪﺗﺘﯩﻦ ﺑﻮﻟﺴﯘﻥ ، ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﺋﯜﺳﺘﯜﻥ ﯞﻩ ‏ﻣﯘﻧﻪﯞﯞﻩﺭ ﺧﺎﺭﺍﻛﺘﯧﺮﮔﻪ ﺋﯩﮕﻪ ﺋﯩﺪﻯ. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺋﯜﺳﺘﯜﻥ ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ ﺗﺎﻻﻧﺘﻰ ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ كۆﺭﻩﺭﻟﯩﻜﻰ، ‏ﺗﻮﻏﺮﺍ ﻗﺎﺭﺍﺭ ﭼﯩﻘﯩﺮﯨﺸﻰ ، ﺟﺎﺳﺎﺭﻩﺗﻠﯩﻜﻰ، ﺋﯩﺮﺍﺩﯨﺴﯩﻨﯩﯔ ﻛﯜﭼﻠﯜﻛﻠﯩﻜﻰ،   ﻗﯩﺰﻏﯩﻨﻠﯩﻘﻰ، ‏ﻗﻪﺗﺌﯩﻴﻠﯩﻜﻰ ﯞﻩ ﻛﯜﭼﻠﯜﻙ ﻣﻪﺳﺌﯘﻟﯩﻴﻪﺕ ﺗﯘﻳﻐﯘﺳﻰ ﺑﻮﻟﯘﺵ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﯨﻠﯩﻜﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ ‏ﺋﯩﭙﺎﺩﯨﻠﻪﻧﮕﻪﻥ . ﺋﯘﻧﯩﯔ ﺑﯘﺧﯩﻞ ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ  ﯞﻩ ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ ﺗﺎﻻﻧﺘﻰ ﭘﯜﺗﻜﯜﻝ  ﺩﯗﻧﻴﺎ ﺗﻪﺭﯨﭙﯩﺪﯨﻦ ‏ﻣﯘﻧﺎﺯﯨﺮﯨﺴﯩﺰ  ﻗﻮﺑﯘﻝ  ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ » ﺩﻩﻳﺪﯗ‏‎.‎ ‎ ‎ﺑﯘ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﯨﻠﯩﻜﻠﻪﺭ ﺋﯩﭽﯩﺪﻩ  ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﺍﺯ ﭼﯜﺷﻪﻧﭽﻪ ﺑﯩﺮﯨﭗ ﺋۆﺗﯩﺪﯨﻐﯩﻨﯩﻤﯩﺰ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ‏ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ كۆﺭﻩﺭﻟﯩﻜﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺗﻮﻏﺮﺍ ﻗﺎﺭﺍﺭ ﭼﯩﻘﯩﺮﯨﺶ ﺋﯩﻘﺘﯩﺪﺍﺭﯨﺪﯗﺭ. ﺑﯘ ﺧﯩﻞ ﺋﯩﻘﺘﯩﺪﺍﺭ  ‏ﻫﻪﻣﻤﯩﺪﯨﻦ ﺋﺎﯞﯞﺍﻝ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺋﻪﻗﯩﻠﭽﯩﻞ  ﯞﻩ ﻣﻪﻧﺘﯩﻘﯩﻠﯩﻖ ﺋﺎﺩﻩﻡ ﺋﯩﻜﻪﻧﻠﯩﻜﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ‏ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﻩﺗﻠﯩﻚ ﺋﯩﺪﻯ. ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻫﻪﺭ ﺑﯩﺮ ﻫﻪﺭﯨﻜﯩﺘﻰ ﺋﻪﻗﯩﻞ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻣﻪﻧﺘﯩﻘﯩﮕﻪ ﺗﺎﻳﺎﻧﻐﺎﻥ. ‏ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺋۆﺯﯨﻤﯘ « ﺑﯩﺰﻧﯩﯔ ﺋﻪﻗﯩﻞ ، ﻣﻪﻧﺘﯩﻘﻪ ﯞﻩ ﭘﺎﺭﺍﺳﻪﺕ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﻫﻪﺭﯨﻜﻪﺕ ‏ﻗﯩﻠﯩﺸﯩﻤﯩﺰ ﺋﻪﯓ ﭼﻮﯓ ﺋﺎﻻﻫﯩﺪﯨﻠﯩﮕﯩﻤﯩﺰﺩﯗﺭ. ﭘﯜﺗﯜﻥ ﻫﺎﻳﺎﺗﯩﻤﯩﺰﻧﻰ ﺗﻪﺷﻜﯩﻞ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ ﯞﻩﻗﻪﻟﻪﺭ ﺑﯘ ‏ﻫﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻨﯩﯔ ﺩﻩﻟﯩﻠﯩﺪﯗﺭ »  ﺩﯦﮕﻪﻥ ﺋﯩﺪﻯ. ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﯞﻩﻗﻪﻟﻪﺭﮔﻪ ﻳﯧﻘﯩﻨﻠﯩﺸﯩﺸﻰ ‏ﭘﯜﺗﯜﻧﻠﻪﻱ ﻣﻪﻧﺘﯩﻘﯩﻠﯩﻖ ﯞﻩ ﻫﻪﻗﯩﻘﻪﺗﭽﯩﻠﯩﻚ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ . ﺗﯜﺭﻙ ﻣﯩﻠﻠﯩﺘﯩﮕﻪ ﻫﻪﺭ ﯞﺍﻗﯩﺖ ‏ﻫﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻨﻰ سۆﺯﻟﯩﮕﻪﻥ ﯞﻩ ﺗﻪﯞﺳﯩﻴﻪ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥ. « ﺩﯗﻧﻴﺎﺩﺍ ﻫﻪﺭ ﺑﯩﺮ ﻧﻪﺭﺳﻪ ﺋﯜﭼﯜﻥ ، ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ‏ﺋﯜﭼﯜﻥ، ﻫﺎﻳﺎﺕ ﺋﯜﭼﯜﻥ، مۇۋەپپەقىيەت ﺋﯜﭼﯜﻥ، ﺋﻪﯓ ﻫﻪﻗﯩﻘﯩﻲ ﺭﻩﻫﺒﻪﺭ ﺋﯩﻠﯩﻢ – ﭘﻪﻧﺪﯗﺭ »  ‏ﺩﯦﻴﯩﺶ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻘﻤﯘ ﺋﻪﻗﯩﻞ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﻠﯩﻤﮕﻪ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ئېتىباﺭﻧﻰ ﺗﯧﺨﯩﻤﯘ ﻳﯘﻗﯩﺮﻯ كۆﺗﯜﺭﮔﻪﻥ ﯞﻩ ‏ﻫﻪﻗﯩﻘﻪﺗﻜﻪ ﭘﻪﻗﻪﺕ ﻣﯘﺷﯘ ﻳﻮﻝ ﺑﯩﻠﻪﻧﻼ ئېرﯨﺸﻜﯩﻠﻰ ﺑﻮﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻧﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ﺑﯩﻠﺪﯛﺭﮔﻪﻥ‎. ‎ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﺋﻪﻗﯩﻠﭽﯩﻠﻠﯩﻜﯩﻨﯩﯔ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺑﻪﻟﮕﯩﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﯨﻤﯘ ﺩﻩﻝ ﻫﻪﺭ ﯞﺍﻗﯩﺖ ‏ﺗﻪﭘﻪﻛﻜﯘﺭ ﻗﯩﻠﯩﭗ ، ﺑﯩﺮ ﻗﺎﻧﭽﻪ ﻗﻪﺩﻩﻡ ﻳﯩﺮﺍﻕ ﻣﯘﺳﺎﭘﯩﻨﻰ ﯞﻩ ﺗﯜﺭﻟﯜﻙ ﺋﯧﻬﺘﯩﻤﺎﻟﻠﯩﻘﻼﺭﻧﻰ ﻧﻪﺯﻩﺭﮔﻪ ‏ﺋﯧﻠﯩﭗ، ﭘﯩﻼﻧﻠﯩﻖ ﯞﻩ ﭘﺮﺍﮔﺮﺍﻣﻤﯩﻠﯩﻖ ﻫﻪﺭﯨﻜﻪﺕ ﻗﯩﻠﯩﺶ ﺋﯩﺪﻯ. ﺷﯘﯕﺎ، ﺋﯘﻧﯩﯔ ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ﻣﺎﺋﺎﺭﯨﭗ ‏ﭼﯜﺷﻪﻧﭽﯩﺴﯩﺪﯨﻤﯘ ﺗﯜﺭﻙ ﺋﻪﯞﻻﺩﻟﯩﺮﯨﻨﻰ ﯞﻩﺯﯨﻴﻪﺗﻜﻪ ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ ﻫۆﻛﯜﻡ ﻗﯩﻼﻻﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﻳﺎﻛﻰ  ‏ﻳﯩﺮﺍﻗﻨﻰ كۆﺭﯨﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﯩﻘﺘﯩﺪﺍﺭﻏﺎ ﺋﯩﮕﻪ ﻗﯩﻠﯩﭗ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﯩﻠﻪﺵ ﺗﻪﯞﺳﯩﻴﻪ ﻗﯩﻠﯩﻨﻐﺎﻥ.  ﺑﯘﻧﯩﯔ ‏ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻣﻪﯞﺟﯘﺗﻠﯩﻘﻰ ﯞﻩ ﺋﯩﺴﺘﯩﻘﺒﺎﻟﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﻣﯘﻧﺎﺳﯩﯟﯨﺘﯩﻨﯩﯔ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﻦ ﺯﯨﭽﻠﯩﻘﯩﻨﻰ ‏ﻳﺎﺧﺸﻰ ﭼﯜﺷﻪﻧﮕﻪﻥ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻝ:« ﻳﯩﺘﯜﺷﺘﯜﺭﯛﻟﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﺎﻟﯩﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰﻏﺎ ﯞﻩ ﻳﺎﺷﻠﯩﺮﯨﻤﯩﺰﻏﺎ ‏ﺋﯜﮔﯩﺘﯩﺪﯨﻐﺎﻥ  ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﭼﯧﻜﻰ ﻗﺎﻧﺪﺍﻕ ﺑﻮﻟﯩﺸﯩﺪﯨﻦ ﻗﻪﺗﺌﯩﻴﻨﻪﺯﻩﺭ ،ﺋﻪﯓ ﺋﺎﯞﯞﺍﻝ ﯞﻩ ﻫﻪﺭ ﺑﯩﺮ ‏ﻧﻪﺭﺳﯩﺪﯨﻦ ﺑﯘﺭﯗﻥ  ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﯩﻨﯩﯔ ﻛﯧﻠﯩﭽﯩﻜﯩﮕﻪ، ﺋۆﺯ ﺧﺎﺳﻠﯩﻘﯩﻐﺎ ﺩﯛﺷﻤﻪﻥ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﭘﯜﺗﻜﯜﻝ ‏ﺋﯧﻠﯧﻤﯩﻨﺘﻼﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ  ﻛﯜﺭﻩﺵ ﻗﯩﻠﯩﺸﻨﯩﯔ ﺯۆﺭﯛﺭﻟﯜﻛﯩﻨﻰ ﺋﯜﮔﯩﺘﯩﺶ ﻛﯧﺮﻩﻙ»  ﺩﯦﻴﯩﺶ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﻫﻪﺭ ‏ﺑﯩﺮ ﺗﯜﺭﻙ ﺋﻪﯞﻻﺩﯨﻐﺎ  ﺗﯜﺭﻛﯩﻴﻪ ﺩﯗﭺ ﻛﯧﻠﯩﺸﻰ ﺋﯧﻬﺘﯩﻤﺎﻝ  ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﻣﻪﺳﯩﻠﯩﻠﻪﺭﻧﻰ ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ كۆﺭﯛﺵ ‏ﯞﻩ  ﺋﯘﻧﯩﯖﻐﺎ ﺗﺎﻗﺎﺑﯩﻞ ﺗﯘﺭﯗﺵ ﺋﯩﻘﺘﯩﺪﺍﺭﯨﻨﻰ  ﻳﯩﺘﯩﻠﺪﯛﺭﯛﺷﻨﯩﯔ ﺯۆﺭﯛﺭﻟﯩﻜﯩﻨﻰ كۆﺭﺳﻪﺗﻜﻪﻥ‎.‎ ﺩﯦﻤﻪﻙ، ﺋﺎﻟﺪﯨﻦ كۆﺭﻩﺭﻟﯩﻚ ﻣﯘﺳﺘﺎﭘﺎ ﻛﺎﻣﺎﻟﻨﯩﯔ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﻗﺎﺭﯨﺸﻰ ، ﺳﯩﻴﺎﺳﯩﻲ -- ﻫﻮﻗﯘﻕ ‏ﭼﯜﺷﻪﻧﭽﯩﺴﻰ، ﺩﯦﭙﻠﻮﻣﺎﺗﯩﻚ ﺋﺎﻻﻗﯩﺴﻰ، ﻫﻪﺭﺑﯩﻲ ﺗﻪﺩﺑﯩﺮﻯ، ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻴﻪﺕ ﯞﻩ ﺗﻪﺭﻩﻗﻘﯩﻴﺎﺕ ‏ﺋﯧﯖﯩﻨﯩﯔ ﺋﻪﯓ ﻣﯘﻫﯩﻢ ﺋﺎﺳﺎﺳﻠﯩﺮﯨﺪﯨﻦ ﺑﯩﺮﻯ ﺋﯩﺪﻯ. ﺋﯘ ﻣﯘﺷﯘ ﺋﺎﺳﺎﺳﻘﺎ ﺗﺎﻳﯩﻨﯩﭗ ، ﻣﯩﻠﻠﯩﻲ ‏ﻛﯜﺭﻩﺵ – ﻗﯘﺗﯘﻟﯘﺵ ﺋﯘﺭﯗﺷﯩﻨﯩﯔ   ﻏﻪﻟﺒﯩﺴﯩﻨﻰ ﻗﻮﻟﻐﺎ ﻛﻪﻟﺘﯜﺭﯛﭖ ، ﻳﯧﯖﻰ ﺗﯜﺭﻙ ﺩۆﻟﯩﺘﯩﻨﻰ ‏ﻳﺎﺭﺍﺗﺘﻰ، ﺗﯜﺭﻙ ﻣﯩﻠﻠﯩﺘﯩﻨﻰ ﻣﻪﺩﻩﻧﯩﻲ ﻣﯩﻠﻠﻪﺕ ﺳﻪﯞﯨﻴﯩﺴﯩﮕﻪ ﻳﻪﺗﻜﯜﺯﯛﭖ، ﻳﺎﯞﺭﻭﭘﺎﻧﯩﯔ ﻗﻪﺩﯨﺮﻟﯩﻚ ‏ﺑﯩﺮ ﺋﻪﺯﺍﺳﯩﻐﺎ ﺋﺎﻳﻼﻧﺪﯗﺭﺩﻯ‎.‎