|
- قاچاندىن بېرى بۇنداق بولۇپ قالدىڭ؟ - قاقاسلىقتىن يېنىپ كەلگەندىن بېرى،- ئۇلىسېسمۇ گۇجرا تىلىدا جاۋاب بەردى،- ئەينەكتىن ياسالغان نەرسىلەرنى تۇتساملا مۇشۇنداق بولۇپ قالىدۇ. ئۇ گېپىنى ئىسپاتلاش ئۈچۈن ئۈستەلدىكى ئىستاكانلارنىڭ ھەممىسىنى بىر- بىرلەپ تۇتۇپ كۆردى، دېگەندەك ئىستاكانلارنىڭ رەڭگى ھەر خىل رەڭلەرگە ئۆزگىرىپ كەتتى. - كىشى مۇھەببەت تورىغا ئىلىنىپ قالغاندا ئاشۇنداق بولۇپ قالىدۇ،- سورىدى ئاپىسى ئۇلاپلا،- قايسى قىز ئۇ؟ ئۇلىسېس زۇۋان سۈرمىدى. دادىسى گۇجرا تىلىنى بىلمەيىتتى، ئاپېلىسىن كۆتۈرۈپ گۈللۈكتىن ئۆتۈپ كېتىۋاتقان دادىسى گوللاند تىلىدا ئۇلىسېستىن سورىدى: - نېمە دېيىشىۋاتىسىلەر؟ - ئادەتتىكى پاراڭ،- جاۋاب بەردى ئۇلىسېس. ئاپىسىمۇ گوللاند تىلىنى بىلمىگەچكە، ئېرى ئۆيگە كىرىپ كەتكەندىن كېيىن گۇجرا تىلىدا ئۇلىسېستىن سورىدى: - داداڭ نېمە دەيدۇ؟ - ھېچنېمە،- دېدى ئۇلىسېس. دادىسى ئۇدۇل ئىشخانىسىغا كىرىپ كەتتى. ئاپىسى ئىككىسى يالغۇز قالغاندا ئۇلىسېستىن سورىدى: - ئېيتە، ئۇ قىز كىم؟ - ھېچكىم،- دېدى ئۇلىسېس. ئۇنىڭ پۈتۈن ئەس- يادى دادىسىدا بولغاچقا، خوشياقمىغاندەكلا جاۋاب بەردى. بايا ئۇ دەرىزىدىن دادىسىنىڭ ئاپېلىسىنلارنى چامادانغا قاچىلاپ بەلگە سېلىۋاتقانلىقىنى كۆرۈپ قالغانىدى. ئۇ دادىسى بىلەن ئاپىسىنىڭمۇ ئۆزىگە كۆز- قۇلاق بولۇۋاتقانلىقىنى سېزىپ تۇراتتى. - ئۇزۇن بولدى، بولكا يېمەيدىغان بوپ قالدىڭغۇ؟- سورىدى ئاپىسى. - يېگۈم كەلمىسە. بۇ گەپتىن چىرايى ئۆزگىرىپ كەتكەن ئاپىسى زەردە بىلەن دېدى: - تولا يالغان سۆزلىمە! قىز بالىنىڭ دەردىدە شۇنداق بوپ قالدىڭ سەن. ئادەم شۇنداق ئىشقا دۇچ كەلگەندە بولكا يېمەيدىغان بوپ قالىدۇ،- ئاپىسى ئۇنىڭغا تىكىلىپ تۇرۇپ سۆزىنى داۋام قىلدى: - دېگىنە، ئۇ زادى كىم؟ بولمىسا ئەدىپىڭنى يەيسەن. دادىسى ئاپېلىسىنلارنى چامادانغا قاچىلاپ بولۇپ، ئىشخانىسىنىڭ تۆمۈر ئىشىكىنى قۇلۇپلاپ يېنىپ چىقتى. ئۇلىسېس دېرىزىنىڭ يېنىدىن يېنىپ كېلىپ، ئاپىسىغا زەردە بىلەن دېدى: - ھەممىنى دېدىمغۇ، ئەمدى ئىشەنمىسەڭ، بېرىپ دادامدىن سورا. دادىسى قولتۇقىغا تىكىشلىرى سۆكۈلۈپ كەتكەن ھېلىقى قىستۇرۇپ، دېڭىزچىلار كۆپ ئىشلىتىدىغان غاڭزىسىدىن ئىس چىقارغىنىچە ئىشخانىسىدىن چىقىپ كەلدى. - قاقاسلىقتىن ئۆتكۈچە بىرەرسى ئۇچرىغانمىدى؟ - ئۇنداق ئىش يوق،- چۈشىنىكسىزلا جاۋاب بەردى دادىسى،- دېگەنلىرىمگە ئىشەنمىسەڭ، ئۇلىسېستىن سوراپ باق. دادىسى كارىدوردا ئولتۇرۇپ تاماكىسىنى چېكىپ تۈگەتتى، ئاندىن ئىنجىلنى ئاچتى- دە، گوللاند تىلىدا ئاۋازىنى جاراڭلىق چىقىرىپ ئىككى سائەتكە يېقىن ئىنجىل ئوقۇدى. يېرىم كېچە، ئۇلىسېس ئېلوندىرانى تولا ئويلاپ خېلىغىچە كۆزىگە ئۇيقۇ بارمىدى، ئاسما كارىۋاتتا ھېلى ئۇياققا- ھېلى بۇياققا ئۆرۈلۈپ بىرەر سائەتتىن ئارتۇقراق قىينالدى. ئۇ كۆڭلىنى ئارام تاپقۇزمايۋاتقان ئاشۇ ئازابلىق ئەسلىمىلەرگە ھالاقىت بەرمەكچى بولاتتى- يۇ، بۇ ئازابلار بېرىپ- بېرىپ يەنە ئۇنى ۋەسۋەسىگە سالاتتى. ئۇ كارىۋاتتىن ئىرغىپ چۈشۈپ پادىچىلار ئىشتىنى، چاقماق كۆينىكى ۋە ئۆتۈكىنى كىيدى، ئاندىن دەرىزىدىن سەكرەپلا چۈشتى- دە، قۇش توشۇيدىغان ھېلىقى كىچىك قارا ماشىنىنى ھەيدىگەن پېتى ھويلىدىن ئۇچقاندەك چىقىپ كەتتى. ئاپېلىسىنلىقتىن ئۆتۈپ كېتىۋېتىپ، تازا مەي باغلاپ پىشقان ئاپېلىسىندىن ئۈچ تال ئۈزۈۋالدى، بۇ ئۇ چۈشتىن كېيىندىن بېرى ئوغرىلايمەن دەپ ئوغرىلىيالمىغان ئاپېلىسىن ئىدى. ئۇ كېچىچە ماشىنىسىنى ئاشۇ قاقاسلىقتا مەقسەتسىز چاپتۇرۇپ يۈردى. تاڭ يورۇغاندىن كېيىن، بازارمۇ بازار، ھويلىمۇ ھويلا ئېلوندىرانىڭ دېرىكىنى قىلدى، لېكىن ھېچكىمدىن تۈزۈك جاۋاب ئالالمىدى. ئاخىر ئۇ كىشىلەردىن ئېلوندىرانىڭ پالاتا ئەزاسى ئو . سانچىسنىڭ سايلام تەشكىلاتىغا ئەگىشىپ كېتىپ قالغانلىقىنى، بۇ چاغقا پالاتا ئەزالىرىنىڭ يېڭى كاستىيا بازىرىغا بېرىپ بولغانلىقىنى ئۇقتى. ئۇلىسېس ئۇلارنى ئۇ يەردىنمۇ تاپالمىدى، نېرىسىدىكى بازارغا كەلگەندىلا ئاندىن ئۇلارغا يېتىشىۋالدى. لېكىن، ئېلوندىرا پالاتا ئەزالىرىدىن ئايرىلىپ قالغانىدى، چۈنكى مومىسى پالاتا ئەزاسىنىڭ «بۇ، دىيانەتلىك ئايال» دېگەن مەزمۇندا ئۆز قولى بىلەن يېزىپ بەرگەن خېتىگە ئېرىشكەنىدى، مۇشۇ خەت بولسىلا ئۇ قاقاسلىقتا ئوقىتىنى ھېچقانداق دەخلىسىز، بىمالال يۈرۈشتۈرەلەيىتتى. ئۇلىسېس ئۈچىنچى كۈنى ھېلىقى پوچتالىيوننى ئۇچرىتىپ قالدى ۋە ئۇنىڭ ئاغزىدىن ئېلوندىرانىڭ دېرىكىنى بىلدى: - ئۇلار دېڭىز بويىدىكى جايلارغا بارماقچى، تېزراق ماڭساڭ يېتىشىۋالالايسەن، ئۇ دەللە خىيالىدا دېڭىزدىن ئۆتۈپ ئارۇۋا ئارىلىغا بارماقچى. ئۇلىسىېس پوچتالىيون كۆرسەتكەن يۆنىلىشنى بويلاپ ماشىنا بىلەن ساق يېرىم كۈن چاپتى، نىھايەت، كونىراپ جۇلىقى چىقىپ كەتكەن ھېلىقى يوغان چېدىر يىراقتىن ئۇنىڭ كۆزىگە چېلىقتى، بۇ چېدىرنى ئېلوندىرانىڭ مومىسى ۋەيران بولغان بىر سېرىك ئۆمىكىدىن سېتىۋالغانىدى. ھېلىقى سەييارە فوتوگرافمۇ ئۇلارنىڭ يېنىغا قايتىپ كەلگەنىدى، ئۇ دۇنيانىڭ ئۆزى ئويلىغاندەك ئۇنچىۋالا چوڭ ئەمەسلىكىگە چىنپۈتكەنىدى. ئۇ دېكوراتسىيە لاتىسىنى چېدىرنىڭ يېنىغا جايلاشتۇرغانىدى. سازەندىلەر مۇڭلۇق ۋالىس مۇزىكىسى چېلىپ، ئېلوندىرا ئۈچۈن خېرىدار چاقىرىشماقتا ئىدى. ئۇلىسېسنىڭ چېدىرغا كىرىپ تۇنجى كۆزىگە چېلىققىنى چېدىرنىڭ چىنىدەك پاكىزلىقى بولدى. موماينىڭ ھېلىقى كارىۋىتى گۇبىرناتۇر خانىمىنىڭ ھەشەمەتلىك كارىۋىتىدەك سۆلىتىنى يوقاتمىغانىدى، پەرىشتىنىڭ ھەيكىلى ئاتا- بالا ئامادىسنىڭ جەسەت كۈلى ساندۇقىنىڭ يېنىغا قويۇلغانىدى، بۇنىڭدىن باشقا، چېدىرنىڭ ئىچىدە يەنە ئاليومىندىن ياسالغان شىر پۇتلۇق يۇيۇنۇش دېسىمۇ بار ئىدى. ئېلوندىرا ئانىدىن تۇغما ھالەتتە يېڭى كارىۋىتىدا كۆزى ئوچۇق جىممىدە ئۇخلاۋاتاتتى. بىر دەستە نۇر چېدىر ئۈستىدىن ئۆي ئىچىگە چۈشۈپ تۇراتتى. ئۇلىسېس ئاپېلىسىننى چىقىرىپ كارىۋاتنىڭ يېنىغا كەلدى، ئېلوندىرانىڭ قىمىر قىلماي ياتقىنىنى كۆرۈپ، قولىنى قىزنىڭ يۈزىگە يېقىن ئەكېلىپ، ئۆزى قويۇۋالغان ئىسىم بىلەن قىزنى چاقىردى: - ئالدىنېر! - ئېلوندىرا ئىتتىك كۆزىنى ئاچتى، ئاچتى- يۇ، ئۆزىنىڭ ئۇلىسېسنىڭ كۆز ئالدىدا قىپيالىڭاچ ياتقىنىنى سېزىپ، قورققىنىدىن«ۋاي ئانامەي!» دەپ ۋارقىرىغىنىچە كارىۋات كىرلىكىنى تارتىپ ئېلىپلا بېشىغىچە پۈركۈنۈۋالدى. - ماڭا قارىماڭ، مەن بەك قورقۇنچلۇق،- دېدى قىز. - تېرىڭىزنىڭ رەڭگى ماۋۇ ئاپېلىسىننىڭ رەڭگىگە ئوخشايدىكەن،- ئۇلىسېس شۇنداق دېگەچ قولىدىكى ئاپېلىسىننى ئۇنىڭ كۆزىگە يېقىن ئەكەلدى. ئېلوندىرا كارىۋات كىرلىكىنىڭ ئارىچىدىن ئاپېلىسىننى كۆرۈپ، تېرىسىنىڭ ھەقىقەتەن ئاپېلىسىننىڭ رەڭگىدە ئىكەنلىكىنى ھېس قىلدى. |
