ئەقىل-پاراسەت ئىنتايىن قىممەتلىكتۇر، ئۆزىمىزنىڭ ئەقىل-پاراسىتى بولسۇن ياكى باشقىلار ئىپادىلىگەن ئەقىل-پاراسەت ئىدىيىلىرى بولسۇن، ھەممىسى شۇنداق. سىز ئۆز نىشانىڭىزنى ئىشقا ئاشۇرۇشتا بۇ پاراسەتلىك ئىدىيىلەرنىڭ سىزگە بېرىدىغان ياردىمى ھەرقانداق نەرسىدىن ئېشىپ كېتىدۇ.
بىز يېڭى بىر خىل ئىدىيىلەرنى ئاڭلىغىنىمىز ھەمدە ئۇنى توغرا تاپقىنىمىزدا، خۇددى تۇغۇلۇپلا ئۇنى بىلىدىغاندەك تۇيۇلىدۇ. سىزنىڭ روھىي چوڭقۇرلۇقىڭىزدا بۈيۈك ھەقىقەتلەر ساقلىنىپ ياتقان بولىدۇ.
دۇنيادا مۇنداق ئىككى خىل ئادەملەر بار: بىر خىلى، ئاۋۋال ئويلىنىپ ئاندىن سۆز-ھەرىكەت قىلىدۇ؛ يەنە بىر خىلى، ئاۋۋال سۆز-ھەرىكەت قىلىپ بولۇپ ئاندىن ئويلىنىدۇ.
خرىستوس بىزگە يول كۆرسىتىدۇ، ئۆز ئالدىغا ئىبادەت قىلىش تولىمۇ پايدىلىقتۇر. بىراق، بىز باشقىلار بىلەن بىرلىكتە ئىبادەت قىلساقمۇ بولىۋېرىدۇ. ئەل-جامائەت بىلەن ئوپچە ئىبادەت قىلىشمۇ ئوخشاشلا مۇھىم. باشقىلار بىلەن بىللە ئىبادەت قىلغاندا، باشقىلارنىڭمۇ ئۆز كۆڭلىدە ئوخشاش ھېسسىياتتا بولىدىغىنىنى ئويلايلى.
بىزنىڭ تۇرمۇشىمىزدىكى ئۆزگىرىشلەر، بىزنىڭ ئىدىيىمىزدىكى ئۆزگىرىشلەردىن باشلىنىدۇ. بىزنىڭ ئۆز ئىدىيىمىزنى ئۆزگەرتىشىمىز، بىزنىڭ تۇرمۇشىمىزنى ئۆزگەرتىش ئۈچۈن كۆرسەتكەن تىرىشچانلىقىمىزدىنمۇ مۇھىمدۇر.

دۇنيادىكى ئەڭ ياخشى نەرسە، كىشىلەر ئارا سۆيگۈدۇر. سىزنىڭ گەپ-سۆزىڭىز سەۋەبلىك بۇ سۆيگۈ بۇزۇلمىسۇن.
دەتالاشلار شىددەتلىك كەلكۈن قاش-قىرلارنى بۇزۇۋەتمەكچى بولغاندەك باشلىنىدۇ. قاش-قىرلار بىرلا ئۆرۈلسە، كەلكۈننى توسۇپ بولالماي قالىسىز. دەتالاشلار گەپ-سۆزلەردىن خالىي بولالمايدۇ.
−«يەھۇدىيلار قانۇنى»دىن
مۇنازىرىلەر ھەرقانداق كىشىنى قايىل قىلالمايدۇ، ئەكسىچە غەيرى مەقسەت-نىيەتكە كەلتۈرۈپ قويىدۇ، ئىچىدە غەزىپىنى قوزغايدۇ.
بىزنىڭ ئۆزىمىزدىمۇ باشقىلارنى ئەيىبلەيدىغان مانا شۇنداق يېتەرسىزلىكلەر مەۋجۇتلۇقىنى بايقىۋېلىشىمىز تەس ئەمەس.
ئۆز ئارا قېيىشىپ قالغان ئىككى ئادەمنىڭ ھەر ئىككىلىسى خاتا قىلغان بولىدۇ. ئۇلاردىن بىرەرسى دۈشمەنلىشىشتىن ۋاز كەچسىلا، ئۆز ئارا ئۆچمەنلىكلەر يوقىلىدۇ.

ئەگەر، ئات دەل ۋاقتىدا قەدىمىنى توختاتمىسا، ياخشى ئات باقارمۇ تىزگىننى قويىۋەتمەيدۇ، بەلكى ئات توختىغانغا قەدەر تىزگىننى كۈچەپ تارتىدۇ. خۇددى شۇنىڭغا ئوخشاش، سىزمۇ ئۆزىڭىزنىڭ ئەسكى ئادەت ۋە ناچار ئارزۇ-ھەۋەسلىرىڭىز بىلەن توختاۋسىز كۈرەش قىلىشىڭىز كېرەك، شۇندىلا سىز ئۇلارنى مەغلۇب قىلالايسىز، بەلكى ئۇلار سىزدىن غالىب كېلەلمەيدۇ.
سىز ئۆزىڭىز تىزگىنلىيەلمەيدىغان نەرسىگە ئېرىشىشنى زىيادە ئارزۇلاپ كەتمەڭ. ھەر قانداق ئادەمدە ھەرقانداق يامان ئادەتنى بىت-چىت قىلالايدىغان قۇدرەت بار.
ھەر بىر ئادەم ماڭا چانا سۆرەپ كېتىۋاتقان ئاتنى ئەسلىتىدۇ. مەيلى سىز خالاڭ ياكى خالىماڭ، بۇ ئۆمرىڭىزدە ئىشلىمىسىڭىز بولمايدۇ. بىراق بەزىلەر پۈتۈن كۈچى بىلەن ماددىي ئىشلارنى قىلىشىدۇ، بەزىلەر بولسا پۈتۈن بارلىقى بىلەن مەنىۋى ياشايدۇ.
بەزىلەر تەن جىنايىتى ئۆتكۈزىدۇ، ئالايلۇق، ئاچكۆزلۈك، شارابخورلۇق، شەھۋانىيەتلەر ئارىلىشىپ قالغان غەزەپ، ئۇلار ئۆزلىرى خالىسىلا بۇنداق گۇناھلىق ئىشلارنى تونۇپ يېتەلەيدۇ ھەم ئۇنى يوقىتالايدۇ. بەزىلەر، ئەخلاق جىنايىتى ئۆتكۈزىدۇ، ئالايلۇق، مەغرۇرلۇق قىلىدۇ ھەم ھەددىدىن ئارتۇق مال-دۇنيا يىغىۋالىدۇ، ھامان ئۆز كۆزى بىلەن كۆرۈپ تۇرغان بۇ گۇناھلار ۋە ئېزىقىشلارنى پەرق ئېتەلمەيدۇ.

سىزنىڭ پۈتكۈل ھاياتىڭىزدا ئادا قىلىشقا تېگىشلىك ئەڭ مۇھىم ۋەزىپىلەرنىڭ بىرى، خۇدا سىزگە ئاتا قىلغان مەنىۋى يوشۇرۇن ئىقتىدارىڭىزنى تولۇق جارى قىلدۇرۇشتۇر.
بىزنىڭ كاللىمىز بىلەن يۈرىكىمىز ئوخشاشمايدۇ. بىز كاللىمىز ئارقىلىق كۈندىلىك تۇرمۇشنى چۈشىنىمىز. مەنىۋىيىتىمىزنى ئىشقا سېلىپ، ئۆز روھىمىز ۋە خۇدانى تۇيۇمىز.
ھەقىقەت ھاياتىمىزنىڭ ئىپتىداسى ۋە ئىنتىھاسى. ھەقىقەت يەككە ھالدا مەۋجۇت بولۇپ تۇرالمايدۇ، بەلكى ئۇنى سۆيگۈ يارىتىدۇ.
باشقىلارنىڭ يالغانچىلىقىنى ئاشكارىلاش ئەلۋەتتە تولىمۇ ياخشى ئىش، ئەمما، ئۆزىڭىزنىڭ يالغانچىلىقىنى ئۆزىڭىز ئاشكارىلاش، تېخىمۇ ياخشىدۇر. سىز بۇنداق شادلىقتىن تەبىئىي ھالدا ھۇزۇرلىنىشىڭىز كېرەك.
ۋىجدانلىق، سەمىمىي ئادەملەر ئارىسىدىمۇ دەرۋەقە بەزى ئوقۇشماسلىقلار سادىر بولۇپ قالىدۇ. چۈنكى، بۇ كۆپىنچە ھاللاردا ئۆزىمىزنىڭ مەنىۋىيىتىنى تۆۋەن چاغلىغانلىقتىن بولىدۇ.

تىل-ھاقارەتكە قالغىنىڭىزدا، خۇش بۇلۇڭ. ماختاپ ئۇچۇرۇشلارنى ئاڭلىغىنىڭىزدا، تەشۋىشلىنىڭ.
كىچىك پېئىللىق بولمىسا، ھەر قانداق پەزىلەت−ئالايلۇق، گۈزەللىك، نوپۇز، بايلىق، تەربىيەت، ھەتتا مېھرىبانلىق−ھەممىسى يوقىلىدۇ ياكى ئەكسىگە ماڭىدۇ.
شۇنىسى ئېسىڭىزدە بولسۇنكى، خەيرلىك ئىش خۇدانىڭ ھەرىكىتىدۇر، ئۇ سىزسىز ئەمەلگە ئاشمايدۇ ۋە تاماملانمايدۇ. سىز ئەقەللىي خەيرلىك ئىشلارغا قول تىققان تەقدىردە، ئۇمۇ ئالاھىدە ئىنئام بولۇپ، ئۇ سىزنىڭ ھەرقانداق ئالاھىدىلىكىڭىز ئۈچۈن بېرىلگەن ھەدىيە ئەمەس.
ھەممىگە ئايانكى، كىچىك پېئىللىق بىلەن قول قوشتۇرۇپ تۇرغۇچىغا نىسبەتەن ئېيتقاندا، ھەممە ئىش يەڭگىل، كۆڭۈللۈك ۋە ياخشىدۇر. بىراق، بىز كۈنلەرنىڭ بىرىدە بۇ ئالدىنقى شەرت بويىچە ياشايدىغان بولساق، ھارۋا تىزگىنى ئۇنچىۋالا يەڭگىل ئەمەسلىكىنى، بىزنىڭ يۈكىمىز كۆڭۈللۈك ئەمەسلىكىنى كۆرۈپ يېتىمىز. بۇ نېمىنى چۈشەندۈرۈپ بېرىدۇ؟ بۇ، بىر بولسا يا ئۇ ئالدىنقى شەرتنىڭ خاتالىقىنى، يا بىر بولسا بىزنىڭ كىچىك پېئىللىقىمىز تېخى يېتەرلىك ئەمەسلىكىنى چۈشەندۈرۈپ بېرىدۇ.

ئۆزىدىن ۋاز كېچىش ھەرگىزمۇ ھاياتتىن ۋاز كېچىشتىن دېرەك بەرمەيدۇ، ئەكسىچە، سىز جىسمانىي ھاياتىڭىزدىن ۋاز كەچسىڭىز، ھەقىقىي روھىي ھاياتىڭىز ئاشىدۇ.
مۇقەددەس روھىڭىز ئۈچۈنلا ھايۋانىي ھاياتىڭىزدىن ۋاز كەچسىڭىز، ئاندىن بۇ ھەقىقىي ئۆز-ئۆزىنى قۇربان بېرىش بولىدۇ. مۇبادا، سىز خۇدا بىلەن ياشىسىڭىز، بۇ پانىي دۇنيانىڭ سىزگە قىلچە كېرىكى قالمايدۇ.
قۇياش نۇرى بولمىسا، ئۆسۈملۈكلەر ھايات تۇرالمايدۇ؛ سۆيگۈ-مۇھەببەت بولمىسا، ئادەممۇ ھايات ياشىيالمايدۇ.
ئەڭ بۈيۈك سۆيگۈ، ئۆز دوستىڭىزغا سۆيگۈ بېرىش ئۈچۈن ھەر قاچان تەخ تۇرۇش. ھەقىقىي ھايات بىر خىل قۇربان بېرىشتۇر.
ئۆزىڭىزنى ئۇنتۇپ كەتسىڭىز، بارچە ياخشى-خەيرلىك ئىش-ئەمەللەرنى قىلالايسىز. كىشىلەر شۇنداق بولغاندىلا، ئاندىن بۇ دۇنيا مەۋجۇت بولۇپ تۇرالايدۇ.

يەر شارىدا تىنچلىق مەۋجۇت ئەمەس، ھەم تىنچلىق بولماسلىقى كېرەك. ھايات، ئەمەلگە ئاشمايدىغان نىشان ئۈچۈن جېنىنىڭ بارىچە كۆرۈشىش دېمەكتۇر. شۇنىڭ ئۈچۈن ھايات تىنچ ئۆتمەيدۇ، تىنچ ئۆتۈشىمۇ مۇمكىن ئەمەس. مەن بەلكىم بىزنىڭ كىشىلىك تۇرمۇشىمىزنىڭ نىشانى زادى نېمە ئىكەنلىكىنى بەلمەيدىغاندىمەن، بىراق، ئۇنى ئەمەلگە ئاشۇرۇش ئۈچۈن ئۇنىڭغا قاراپ باتۇرلارچە ئالغا ئىلگىرىلەشتە پەقەت تىرىشچانلىققىلا تايىنىشىمىز كېرەك.
ئىنسانىيەتنىڭ پۈتكۈل تارىخى مۇنازىرىسىز بىر ھەقىقەتنى ئىسپاتلايدۇ: خۇدانى سېزىپ يېتىش ئۈچۈن لوگىكىلىق ئەقلىي يەكۈنگە ئەمەس، خۇداغا ئىتائەت قىلىشقىلا تايىنىش كېرەك. ئالدى بىلەن بىز ئۆز قەلبىمىزدە ئۆزىمىزنىڭ كىم ئىكەنلىكى ھەمدە كىم بولۇشىمىزغا تېگىشلىك ئىكەنلىكىنى تۇيۇشىمىز كېرەك. ئاندىن، بىز يەتمەك بولغان نىشانىمىز تامان ئىلگىرىلەشكە تىرىشىشىمىز كېرەك. بىز گۇناھ ئىچىدە داۋاملىق ياشامدۇق، ياكى گۇناھلىق تۇرمۇشىمىزنى ئاخىرلاشتۇرامدۇق، تاللاش ئەركىنلىكىمىز بار.
بۈيۈك نەتىجىلىرىمىزنىڭ ھەممىسى روھىمىز بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولغان، نەتىجىلەر تىنچ-خاتىرجەم قەلب خىزمىتىدىن كېلىدۇ، ئۇ ھەرگىز دەھشەت ئالدىراشقا تېرىشىشنىڭ مېۋىسى ئەمەس. خۇددى شۇنىڭدەك، پەقەت كۈچلۈك ئۇرۇش ئەمەس، سەل-پەللا نوقۇپ قويسا، ئاندىن قەسىر ئىشىكى ئاستا-ئاستا ئېچىلىدۇ.

ھەر بىر ئادەمنىڭ ئەڭ مۇھىم ۋەزىپىسى، ئۆزىنىڭ مەنىۋى سۈپىتىنى ئۆزگەرتكەنچە ياخشىلاپ بېرىش. بىزنىڭ بۇ نىشانغا يېتىشىمىزگە ياردىمى تېگىدىغان ئىلىملا، ھەقىقىي ئىلىمدۇر.
بىلىم چەكسىزدۇر. شۇڭا، بىز بىلىمى مول كىشى بىلىمى ئاز كىشىدىن كۆپ نەرسىنى بىلىدۇ، دېيەلمەيمىز.
بىزنىڭ ياش بىر ئەۋلادلىرىمىز زور مىقداردا مۇرەككەپ ئىلىملەرنى تەھسىل قىلىشماقتا، ئالايلۇق، ئاسمان جىسىملىرى مېخانىكىسى، ئاسترونومىيە، يەر شارىنىڭ نەچچە ئەسىرلىك تەرەققىيات تارىخى، ھەمدە تۈرلەرنىڭ تەدرىجىي تەرەققىيات تارىخى دېگەندەك. بىراق، بىز جاۋاب بېرىش ئەڭ زۆرۈر بولغان بىر سوئال−بىزنىڭ ياشاشتىكى مەقسىتىمىز نېمە؟ دېگەنگە جاۋاب بېرىشنى ئۆگەنگىنىمىز يوق.
ھەقىقىي بىلىمگە ئەستە قالدۇرۇش بىلەن ئەمەس، بەلكى ئەقىل-ئىدراكقا تايىنىپ ئېرىشكىلى بولىدۇ.
ئۇنتۇش بىزگە ئۆگەتكەن نەرسىلەر بىلەنلا بىز دۇنيانى چۈشىنىشكە باشلايمىز.

كۈنلەرنىڭ بىرىدە، خرىستىئان تەلىملىرىنى ھەقىقىي چۈشىنىپ يەتسىڭىز، مائارىپىمىزدىكى يالغان-ياۋىداق سۆزلەرنى تونۇپ يېتەلەيسىز.
باشقىلارغا يالغان سۆزلەش، رەزىل قىلمىش، بىراق، ئۇنىڭدىنمۇ رەزىل بولغىنى ئۆزىڭىزگە يالغان سۆزلەشتۇر، جۈملىدىن، ئېتىقاد جەھەتتە.
مەلۇم بىر ئاخىرقى، ھەقىقىي ئېتىقاد دەپ قارالغان ئەقىدىلەر سىزنىڭ ئەقىل-ئىدرىكىڭىز ئارقىلىق توغرىلىقى ئىسپاتلىنىشقا تېگىشلىك.
ھەر بىر يالغان-ياۋىداق سۆزلەرنىڭ ھەممىسىدە زەھەر بار؛ دۇنيادا زىيان-زەخمەتسىز يالغانچىلىق يوق. پەقەت ھەقىقەتلا بىخەتەر، ئىشەنچلىكتۇر؛ ھەقىقەتلا بىزنىڭ پۇختا تايانچىمىزدۇر؛ ھەقىقەتلا بىزنىڭ قەلبىمىزگە تەسكىن بېرەلەيدۇ−ھەقىقەت يىمىرىلمەس مۇستەھكەم ئالماس.
ھەقىقىي ئېتىقاد شۇنداقكى، سىز تاشقى كۆرۈنۈشتىكى مۇراسىم ۋە ھۆرمەتلەر−بېشىدا كۆتۈرۈشلەردىن ئۇنى تاپالايسىز، باشقىلار بىلەن بولغان ئىناقلىقتىن ئۇنى تاپالايسىز.

خۇداغا ئىبادەت قىلىش دېگەن نېمە؟ سىزنىڭ روھىڭىزغا مۇراجەت قىلىنغان ئەڭ يۇقىرى ھالەتتۇر، ئۇ سىزنىڭ بىر خىل روھىي مەۋجۇدىيەت ئىكەنلىكىڭىزنى ئويلاپ يېتىشكە بېرىلگەن ئىجازەت. ئۆزگىلەرگە سۆزلەشنىڭ مەخپىيىتى، خۇداغا سۆزلەۋاتقاندەك سۆزلەشتۇر. مەن باشقىلارغا سۆزلەۋاتقاندا، ھەر بىرى مېنى ئەنە شۇنداق ئاگاھلاندۇرۇشىدۇ.
پانىي دۇنيانىڭ رەسىم-يوسۇنلىرىنى ئېتىبارغا ئېلىپ كەتمەستىن، دىلىڭىزدىكى ئىلاھىيلىق بىلەن بىر جان-بىر تەنگە ئايلىنالىسىڭىز، خۇدا بىلەن سۆزلىشەلىسىڭىز، ئاندىن بۇ ھەقىقىي تائەت-ئىبادەت قىلغانلىق بولىدۇ. بىز ئۆزىمىزنى خۇدانىڭ سادىق قۇلى دەپ بىلسەك، ئۆزىمىزنىڭ ھەممە نەرسىسى−روھى، ئىش-ھەرىكىتى ۋە ھۆكۈملىرى−ھەممە-ھەممىسىنى خۇداغا بېغىشلىساق، ئاندىن خۇداغا ھەقىقىي ئىبادەت قىلغان بولىمىز.
دىندا، مەسىھنىڭ تەلىملىرى بىلەن مەسىھنىڭ ئۆزىنى پەرقلەندۈرۈش كېرەك. شۇندىلا، سۆيگۈدىن كەلگەن خۇش خەۋەرنى ھېس قىلغىلى بولىدۇ.
سۆيگۈ-مۇھەببەت خۇسۇسىدىكى دىنىي ئەقىدىلەر سۆيگۈگە زىت نەرسىلەرنى ھىمايە قىلمايدۇ. سۆيگۈ-مۇھەببەت ئەقىدىسى ئۇرۇش ياكى ئۆلۈم جازاسى ئارقىلىق ھەققانىيەتنى ئىسپاتلاپ بېرەلمەيدۇ.