دۇنيادىكى ئەڭ ئالدىنقى قاتاردىكى ئالىي مەكتەپ –خارۋارددۇنيادىكى ئەڭ ئالدىنقى قاتاردىكى ئالىي مەكتەپ -خارۋارد

دۇنيادىكى ئەڭ ئالدىنقى قاتاردىكى ئالىي مەكتەپ_ خارۋارد

خارۋارد ئۇنۋېرىستىتى ئامرىكىدا ئەڭ دەسلەپ قۇرۇلغان خۇسۇسىي ئىگىلىكتىكى،ئاسپىرانىت يېتىشتۈرۈش ، ئىلىم -پەن تەتقىقاتى بىلەن شۇغۇللىنىشنى ئاساس قىلغان ئۇنىۋېرسال خاراكتېردىكى ئالىي مەكتەپ.   ئەڭ دەسلەپ خارۋارد ئىنىستىتۇتى 1636-يىلى 10-ئاينىڭ 28-كۈنى مەكتەپنىڭ قۇرۇلۇشى قارار قىلىنىپ ،1638-يىلى سىناق تەرىقىسىدە تۇنجى قارارلىق 4 نەپەر ئوقۇغۇچىنى قوبۇل قىلىپ ئۇقۇش باشلىغان.
   1638-يىلى 9-ئاينىڭ 14- كۈنى باستىر j.خارۋارد ئالەمدىن ئۆتۈش ئالدىدا بىرقىىسم قىممەتلىك بۇيۇملىرىنى ۋە   400نەچچە پارچە قىممەتلىك كىتابىنى مەكتەپكە تەقدىم قىلغان .1639-يىلى 3-ئاينىڭ 13-كۈنىدىكى بىرقېتىملىق كېڭەشتە كېڭەش ئەزالىرى مەكتەپ نامىنى خارۋارد ئىنىستىتوتى دەپ ئاتاشنى قارار قىلغان .

  مەكتەپ قۇرۇلۇپ يېرىم ئەسىرگىچە ياۋروپادىكى ئالىي مەكتەپلەرنىڭ ئوقۇتۇش ئۇسۇللىرىنى قوللانغان .1721-يىلى خىرىستىئان دىنى پروففىسسورى ئورنى تەسىس قىلىنغان ،1727-يىلى تەبىئەت ۋە ماتىماتىكا پروففىسسورى ئورنى تەسىس قىلىنغان ،1780-يىلى تىببىي پەنلەر پروففىسسورى ئورنى تەسىس قىلىنغان ، شۇ يىلى خارۋارد ئۇنۋېرىستىتى كېڭەيتىپ قۇرۇلغان .1816-يىل خرىستىئان دىنى ئىنىستىتۇتى قۇرۇلغان،1817-يىلى قانۇن ئىنىستىتۇتى قۇرۇلغان ،شۇنىڭدىن باشلاپ 19-ئەسىرلەرگىچە ھەرقايسى ئۇنىۋېرستىتلار ئارقا-ئارقىدىن قۇرۇلغان. 1936-يىلى سىياسەت ئىنىستىتۇتى قۇرۇلغان (1966-يىلى كىننىدى سىياسەت ئىنىستىتوتىغا ئۆزگەرتىلگەن)،1990-يىلى مائارىپ ئىنىستىتوتى قۇرۇلغان .
   خارۋارد ئۇنىۋېرستىتېتى ئۆزىنىڭ شەرەپلىك تارىخىدا يېتىشتۈرگەن ئۇقۇغۇچىلار ئىچىدىن ھازىرغا قەدەر :جون ئادامىسJohn Adams (ئامېرىكىنىڭ 2-نۆۋەتلىك زۇڭتۇڭى)،جون كۇنسىي ئادامىسJohn Quincy Adams،فىرانكىلىن روزۋېلىتFranklin D. Roosevelt،جون كىننىدىيJohn F. Kennedyۋە ئامېرىكىنىڭ ھازىرقى زۇڭتوڭى ئوباماBarack Obamaقاتارلىق 7نەپەر ئامېرىكازۇڭتۇڭى چىققان .

      ئالىملاردىن بۇمەكتەپنى پۈتتۈرگەن ئوقۇغۇچىلارناھايىتى كۆپ بولۇپ بۇلاردىن ھازىرغا قەدەر  34نەپەر ئوقۇغۇچى ھەرقايسى ساھەلەر بويىچە نوبېل مۇكاپاتىغا ئېرىشكەن .
   نۆۋەتتە خارۋارد ئۇنىۋېرستىتېتى تەرەققىي قىلىپ 10ئاسپىرانىت ئىنىستىتۇتى ،40تىن ئارتۇق فاكولتىتقا ئىگە ،100دىن ئارتۇق كەسىپكە ئىگە دۇنياۋى چوڭ ئۇنىۋېرستىتقا ئايلاندى.بۇ مەكتەپنىڭ 18000دىن ئارتۇق ئىشچى - خىزمەتچىسى بولۇپ ،بۇلارنىڭ ئىچىدە 2000 دىن ئارتۇق پروففىسور بار .
   خارۋارد ئۇنىۋېرستىتېىتى ئامېرىكىلىق ئوقۇغۇچىلاردىن سىرت يەنە باشقا دۆلەتتىن كەلگەن شەرتكە چۈشىدىغان ئوقۇغۇچىلارنى تەربىيىلەيدىغان بولۇپ ،بۇمەكتەپنى پۈتتۈرگەن ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئىشقا ئورۇنلىشىش نىسبىتى %100بولماقتا .
   مەكتەپ ئامېرىكىنىڭ بوستون شەھىرىگە جايلاشقان بولۇپ باغچىلاشقان ،مۇھىتى گۈزەل كىچىك شەھەرنى شەكىللەندۈرگەن .1986-يىلى خارۋارد ئۇنىۋېرستىتېتى قۇرۇلغانلىقىنىڭ 350يىللىق مۇراسىمى داغدۇغىلىق ئۆتكۈزۈلۈپ ،پۈتكۈل دۇنيا ئەھلىنىڭ قەلبىنى لەرزىگە سالدى.
   مەكتەپ تور ئادىرىسى :http://www.harvard.edu