بەدەن خاراكتىرلىق (体位性) تۆۋەن قان بېسىم كېسىلى ياشانغانلاردا كۆپ كۆرۈلىدىغان كېسەللىك، يەنى ياشانغانلار ئېغىر كۈتۈلمىگەن ئەھۋاللارغا يولۇقۇشىنىڭ مۇھىم سەۋەبى. سىتاتىستىكىلاشقا ئاساسلانغاندا، 65 ياشتىن يۇقىرى بولغان ياشانغانلاردا بەدەن خاراكتىرلىق تۆۋەن قان بېسىم كېسىلىگە گىرىپتار بولغۇچىلار %15 نى ئىگىلەيدىغان بولۇپ، بۇنىڭ ئىچىدە 75 ياشتىن يۇقىرىلار %30~%50 كە يېتىدىكەن.
ياشانغانلارنىڭ يۈرەك قان تومۇر سىستېمىسى قېتىپ قېلىش (硬化) سەۋەبىدىن، قان تومۇرىنىڭ تەڭشەش ئىقتىدارى ئاجىزلاپ كېتىدۇ. بۇ ۋاقىتتا ئولتۇرۇش ھالىتى، يېتىش ھالىتى تۇيۇقسىز تىك ھالەتكە ئۆزگەرگەندە، ياكى ئۇزۇن مۇددەت ئۆرە تۇرغاندا، ئاسانلا قان تەمىنلەش يېتەرلىك بولماسلىق كېلىپ چىقىپ، قان بېسىمى تۆۋەنلەپ كېتىدۇ. تاماق يەپ بولۇپ تۇيۇقسىز ئۆرە تۇرۇش بىر خىل خەتەرلىك ئەھۋالدۇر. تاماق يەپ ئولتۇرغاندا قان ئىچكى ئەزالارغا مەركەزلەشكەن بولغاچقا، قان ئايلىنىش مىقدارى تۆۋەنلەيدۇ. ئەگەر تۇيۇقسىز ئۆرە بولغاندا، مېڭىگە قان يەتكۈزۈپ بېرىش يېتەرلىك بولمايدۇ. يىنىك بولغاندا باش قېيىش، كۆز تورلىشىش، كۆز ئالدى قاراڭغۇلىشىش ئەھۋالى كېلىپ چىقىدۇ. ئېغىر بولغاندا، تۇيۇقسىز ئايلىنىپ كېتىش ياكى قان كەملىك مېڭە ئاپوپلېكسىيە (脑中风)، يۈرەك سانجىقى (心绞痛)، يۈرەك مۇسكۇلى تىقىلمىسى سەۋەبىدىن ئۆلۈپ كېتىش (心肌梗死)، يېقىلىپ چۈشۈپ سۆڭەك سۇنۇش، ھەتتا پالەچ بولۇپ قېلىش ئەھۋاللىرى كېلىپ چىقىدۇ. شۇڭا، يۈرەك مېڭە قان تومۇر كېسەللىكى بار ياشانغانلار تاماقتىن كېيىن تۇيۇقسىز ئورنىدىن قوپماي، ئەڭ ياخشىسى تاماق ئۈستىلىدە 10 مىنۇت ئەتراپىدا ئولتۇرۇپ ئاندىن ئاستا-ئاستا ئورنىدىن تۇرۇشىنى تەۋسىيە قىلىمىز.

ئۇنىڭدىن باشقا، ئۇخلاپ ئويغىنىپ مۇنچىغا چۈشكەندىمۇ بىر ئاز ئولتۇرۇۋېلىشى، يىنىك قول-پۇت ھەرىكىتى ئىشلىگەندە، ۋىنا قېنى (静脉血) نىڭ يۈرەككە ئېقىپ بېرىشىنى ئىلگىرى سۈرگىلى بولۇپ، قان بېسىمىنىڭ تۇيۇقسىز تۆۋەنلىشىدىن ساقلىنىپ، مېڭىگە قان يېتىشمەسلىك سەۋەبىدىن ئايلىنىپ چۈشۈشنىڭ ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ.
ئەگەر بەدەن خاراكتىرلىق تۆۋەن قان بېسىم كېسىلى كېلىپ چىقسا، دەرھال بىمارنى ھاۋا ئۆتۈشۈشچانلىقى ياخشى جايغا ياتقۇزۇش ياكى بېشىنى تۆۋەن قىلىپ، كىيىملىرىنىڭ ياقىسىنى بوشىتىۋېتىپ، تېمپىراتۇرىسىنى مۇۋاپىق ساقلىغاندا، بىمار تىزلا ئەسلىگە كېلىدۇ.
 

(«ھاياتلىق گېزىتى» 2011-يىلى 17-ئىيۇل 12-سان)