ئارگېنتىنا فىدىراتسىيەسى ئاممىۋى كىرىم ئىدارىسى تاشقى پېرېۋوتنىڭ ئېقىپ كېتىشىدىن ساقلىنىش ئۈچۈن،21-يانۋاردىن باشلاپ ئاھالىلىرىنىڭ چېگرا سىرتىدىن توردا سېتىۋېلىشىغا قاتتىق چەكلىمە قويۇش سىياسىتىنى چىقىرىپ، ئاھالىلىرىنىڭ چېگرا سىرتىدىن توردا سېتىۋالغان ھەر بىر تاۋارنى تاموژنىغا رەسمىي ئىلتىماس قىلىشىنى بەلگىلىدى؛ شەخس ھەر يىلى توردا سېتىۋالغان نورما 25 ئامېرىكا دوللىرىدىن ئېشىپ كەتسە، %50 لىك ئالاھىدە ئىمپورت بېجى تاپشۇرۇشى كېرەك. سىياسەتنىڭ تەلىۋىگە ئاساسەن، ئارگېنتىنادا توردا تاۋار سېتىۋالغۇچىلار ئالدى بىلەن باج ئىدارىسىنىڭ تور بېكىتىدە باج تاپشۇرۇش ئىلتىماسى سۇنغاندىن كېيىن ۋە باجنى تاپشۇرۇپ بولغاندىن كېيىن، ئاندىن باج تاپشۇرغان تالون ئارقىلىق تاموژنا ياكى پوچتىدىن مال ئالالايدۇ.
بۇ ئارگېنتىنا ھۆكۈمىتىنىڭ ئاھالىلەرنىڭ تاشقى پىرىۋوت ئىستېمالىغا چەكلىمە قويۇش، تاشقى پىرىۋوت زاپىسىنىڭ ئېقىپ كېتىشىدىن ساقلىنىشىدىكى بىر يېڭى سىياسىتى. يېقىنقى ئىككى يىلدىن بۇيان، ئارگېنتىنا ھۆكۈمىتى مۇتلەق كۆپ ساندىكى ئىمپورت تاۋارلىرىدىن يۇقىرى سوممىلىق تاموژنا بېجى ئالغانلىقتىن، بازاردىكى ئىمپورت ماللىرىنىڭ باھاسى ئۆرلەپ كەتتى، چەتئەلدىن بىۋاسىتە تور ئارقىلىق سېتىۋېلىش نۇرغۇن ئارگېنتىنا ئاممىسىنىڭ تاللىشى بولدى. سانلىق مەلۇماتتىن ئايان بولۇشىچە، ئۆتكەن يىلى ئارگېنتىنادا ئوتتۇرا ھېساب بىلەن ھەر كۈنى تەخمىنەن 20 مىڭ تاۋار توردا سېتىۋېلىش ئارقىلىق چېگرىغا كىرگەن. بۇ تاۋارلار ئاساسلىق كىيىم كېچەك، كىچىك ئېلېكتىرونلۇق مەھسۇلاتلار، ئويۇنچۇق قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىكەن.
«چېگرا سىرتىدا توردا سېتىۋېلىش ئىمپورت بېجى» سىياسىتى چىقىرىلغاندىن كېيىن، ئارگېنتىنا جەمئىيىتىدە كۈچلۈك ئىنكاس قوزغىدى. مۇخبىرنىڭ دوستى كرېستې: ئارگېنتىنادىكى ئەمەلىي دۇكانلار بىلەن سېلىشتۇرغاندا، چېگرا سىرتىدىكى تور دۇكانلىرىدا تاۋارنىڭ باھاسى ئەرزان، تاللاش دائىرىسىمۇ كەڭ. باجنى قوشۇپ ئېلىش سىياسىتىنىڭ بىزگە تەسىرى خېلى چوڭ، ئەمما مەن چېگرا سىرتىدىن توردا سېتىۋېلىش ئادىتىمدىن ۋاز كەچمەيمەن. بەزى تاۋارلارغا باج قوشۇلغاندىن كېيىنمۇ يەنىلا باھاسى مۇۋاپىق بولىدىكەن، دېدى.
بۇ قېتىم «چېگرا سىرتىدا توردا سېتىۋېلىش ئىمپورت بېجى»نى يولغا قويۇشتىن ئاۋۋال ، ئاھالىلەرنىڭ تاشقى پىرىۋوت ئىستىمالىنى توسۇش ئۈچۈن، ئارگېنتىنا ھۆكۈمىتى ئۆتكەن يىلى 12- ئايدا ئاھالىلىرىنىڭ چېگرا سىرتىدا ئىستىمال قىلىشىغا چەك قويۇدىغان باشقا بىر سىياسەت «ساياھەت ئالاھىدە بېجىنى» تۈزۈپ چىققان ئىدى يەنى ئارگېنتىنا تەۋەسىدە خەلقئارالىق ئايروپىلان بېلىتى سېتىۋالسا، چەتئەل مېھمانخانىلىرىنى زاكاز قىلسا ياكى ئارگېنتىنا ئىناۋەت كارتىسى بىلەن چەتئەللەردە ئىستىمال قىلسا، ھۆكۈمەت ئىستىمال ئومۇمىي سوممىسى ئاساسىدا %35 لىك ئالاھىدە باج ئالاتتى. بۇ خىل ئارگېنتىنا ئالاھىدىلىكىگە ئىگە باجلارنى چىقىرىشتىكى سەۋەب ئاھالىلەرنىڭ چېگرا سىرتىدا ئامېرىكا دوللىرى ئىستىمال قىلىشىنى چەكلەش، تاشقى پىرىۋوت زاپىسىنىڭ ئېقىپ كېتىشىنى توسۇش. بۇنىڭدىن باشقا ئارگېنتىنا ھۆكۈمىتى نۇرغۇن تاشقى پىرىۋوتنى باشقۇرۇش سىياسىتىنى تۈزۈپ چىقتى، بۇ ئاھالىلەرنىڭ ئامېرىكا دوللىرى سېتىۋېلىشىغا چەك قويۇش، چېگرا سىرتىغا پۇل ئەۋەتىشنى قاتتىق چەكلەش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
ئارگېنتىنالىق ئىقتىسادشۇناس پېرس مۇخبىرغا مۇنۇلارنى تەھلىل قىلىپ بەردى: يېقىنقى يىللاردىن بۇيان، تاشقى پىرىۋوت زاپىسىنىڭ ئېقىپ كېتىشى ئارگېنتىنا ھۆكۈمىتى ۋە مەركىزى بانكىنىڭ بېشىنى قاتۇرۇۋاتقان بىر چوڭ قېيىن مەسىلە، تاشقى ساھەنىڭ ئارگېنتىنانىڭ ئىقتىسادى خەتىرىنى باھالايدىغان بىر مۇھىم كۆرسەتكۈچكە ئايلاندى. نۆۋەتتە ئارگېنتىنانىڭ تاشقى پىرىۋوت زاپىسى 30 مىليارد ئامېرىكا دوللىرىغا چۈشۈپ قالدى. بۇ 2006-يىلىدىن بۇيانقى ئەڭ تۆۋەن سەۋىيە. ئىقتىساد ساھەسى ئومۇميۈزلۈك ھالدا تاشقى پىرىۋوت زاپىسى داۋاملىق ئېقىپ كېتىدۇ دەپ مۆلچەرلىدى.
ئارگېنتىنا تاشقى پىرىۋوت زاپىسىنىڭ تۆۋەنلىشىدىكى تۈپ سەۋەب مۇنداق: بىرىنچى، پۇل پاخاللىشىش، ئىككىنچى، تاشقى سودا ئاكتىپ بالانىسى ۋە تاشقى سېلىنمىنىڭ ئازايغانلىقى. 2007-يىلىدىن ھازىرغىچە، ئارگېنتىنادا ئوتتۇرا ھېساب بىلەن ھەر يىلى پۇل پاخالىشىش نىسبىتى %20 تىن ئاشتى. پۇل پاخاللىشىشتىن ئەندىشە قىلغانلىقتىن، نۇرغۇن كارخانا ۋە ئامما يىغىپ قويغان ئارگېنتىنا پېسوسىنى تېخىمۇ بىخەتەر بولغان ئامېرىكا دوللىرىغا ئايرىۋاشلىدى. ئۇنىڭ ئۈستىگە يېقىندىن بۇيان نېفىت تەبىئىي گاز سېلىنمىسى، ئىشلەپچىقىرىشىنىڭ يېتەرسىز بولۇشى سەۋەبىدىن ئارگېنتىنا ئىلگىرىكى نېفىت تەبىئىي گاز ئېكسپورت قىلىدىغان دۆلەتتىن ئىمپورت قىلىدىغان دۆلەتكە ئايلىنىپ قالدى. تەييار نېفىت بىلەن تەبىئىي گاز ئىمپورت چىقىمى يېقىنقى يىللاردىن بۇيان داۋاملىق زور دەرىجىدە ئۆرلىدى. ئېنېرگىيە ئىمپورت چىقىمىنىڭ ئېشىشى ئارگېنتىنانىڭ تاشقى سودا ئاكتىپ بالانىسىدا يىلسېرى ئازايدى، تاشقى پىرىۋوت زاپىسىغا بېسىم پەيدا قىلدى.
ئەمەلىي ئۈنۈمىدىن قارىغاندا، تاشقى پىرىۋوتنى ئىدارە قىلىش تاشقى پېرېۋوتنىڭ ئېقىپ كېتىش مەسىلىسىنى ھەل قىلىپلا قالماستىن،ئەكسىچە نورمال ئىقتىسادىي پائالىيەتكە تەسىر يەتكۈزدى. مەسىلەن: ئارگېنتىنا تەۋەسىدە چەتئەل مەبلىغى كارخانىلىرى قانۇنلۇق پايدىسىنى ئانا شىركىتىگە ئەۋەتىپ بېرەلمەيدۇ، بۇنىڭ بىلەن مەبلەغ سېلىش مۇددىئاسى كۆرۈنەرلىك تۆۋەنلىدى.
