-
فىزىكا ئالىمى ماكسىۋېل (James Clerk Maxwell)شوتلاندىيەنىڭ ئېدىنبورگ شەھرىدە 1831-يىلى تۇغۇلغان، ئەقىل پاراسەتتە بالدۇر يېتىلىپ، 15 يېشىدىلا شوتلاندىيە خان جەمەتى ئىلمى جەمىيىتىگە ئىلمى ماقالىسىنى تاپشۇرغان. كېيىن ئېدىنبورگ ۋە كامبىرىج ئۇنۋېرىستىدا ئۇقۇپ پرافېسسور بولغان.
ماكسېۋىلنىڭ «دۇنياغا تەسىر كۆرسەتكەن يۈز مەشھۇر شەخس» ئىچىدە 24-ئورۇنغا تىزىلىشىدىكى ئاساسى سەۋەپ ماگنىت مەيدانى بىلەن ئېلىكتىرنىڭ مۇناسىۋىتى ھەققىدىكى بىر قانچە تىئورما سېستىمىسى ۋە گاز مالىكولىلىرىنىڭ ھەركىتى ھەققىدىكى«ماكسىۋىل تېزلىك تەقسىماتى(گاز مالىكولىلىرىنىڭ تېزلىك بويىچە تەقسىملىنىش تىئورمىسى دەپمۇ ئاتىلىدۇ» ، ئوپتىكا ئىلمىنىڭ ئاساسى بولغان «نۇر ئېلىكترو ماگنىت دولقۇنىدىن شەكىللەنگەن» تەلىماتى قاتارلىق تەلىماتلارنى ئوتتۇرىغا قويۇپ، رادىئو-تېلېۋىزور، X نۇرى، گامما نۇرى، ئىنفىرا قىزىل نۇر قاتارلىقلارنىڭ بايقىلىشىغا نەزىرىيىۋى جەھەتتىن ئاساس يارىتىپ نىيۇتۇن ۋە ئېينىشتېين ئارىلىقىدىكى ئەڭ ئۇلۇغ نەزەرىيىۋى فىزىكا ئالىمى بولۇپ قالغانلىقىدا.
ماكسىۋېل زىيادە خىزمەت تۈپەيلى 1879-يىلى راك كسىلى بىلەن 48 يېشىدىلا ئالەمدىن ئۆتكەن.
ئەسكەرتىش:
ئوكيان تورىدىكى بارلىق ئەسەرلەرنىڭ نەشىر ھوقۇقى ئوكيان تورىغا مەنسۈپ. قالايمىقان كۆچۈرۈپ ئىشلىتىشكە، قانۇنسىز نەشىر قىلىشقا، ھەرقانداق مېدىيا ۋاستىلىرىدا ئېلان قىلىشقا بولمايدۇ. خىلاپلىق قىلغانلارنىڭ قانۇنى جاۋابكارلىقى سۈرۈشتە قىلىنىدۇ. قالايمىقان كۆچۈرۈپ تارقاتقان تور بىكەتلەر ئاشكارە ئېلان قىلىنىدۇ.
ئوكيان تورىدىكى بارلىق ئەسەرلەرنىڭ نەشىر ھوقۇقى ئوكيان تورىغا مەنسۈپ. قالايمىقان كۆچۈرۈپ ئىشلىتىشكە، قانۇنسىز نەشىر قىلىشقا، ھەرقانداق مېدىيا ۋاستىلىرىدا ئېلان قىلىشقا بولمايدۇ. خىلاپلىق قىلغانلارنىڭ قانۇنى جاۋابكارلىقى سۈرۈشتە قىلىنىدۇ. قالايمىقان كۆچۈرۈپ تارقاتقان تور بىكەتلەر ئاشكارە ئېلان قىلىنىدۇ.
مۇناسىۋەتلىك ئەسەرلەر
ئىستانبۇلدا «قۇرئان ۋە ئىلىمنىڭ ھەقىقەتلىرى» مۇھاكىمە يىغىنى ئۆتكۈزۈلدى
2011-05-16