كەتمەن ساداسى

دۇنيا نوپۇسىنىڭ يېڭى دەۋرنى كۈتۈۋېلىشى خۇشاللىقمۇ ياكى ئەندىشىمۇ؟

تارىخنى يېزىق بىلەن ئىپادىلەش، ئەگەر ئۆز تارىخچىسى، ئۆز سالنامىچىسى چىنلىق بىلەن يازغان بولماستىن، باشقا خەلقلەر ۋە ئوردا تارىخچىلىرى يازغان تارىخ مەنبەلىرى بولىدىكەن، كۆپ ھاللاردا كەمسىتىش، ئاڭلىغانلىرى بويىچە يېزىش، قىسمەنلىكنى ئۇمۇمىيلىق ئورنىغا دەسسىتىشتەك بىر تەرەپلىمىلىك ۋە ئابىستىراكىت ئىللەتلەردىن خالىي بولالمايدۇ. ئۇ پەقەت تەنقىدىي پايدىلىنىش ئوبىكتى بولالايدۇ، خالاس.

نەتىجىدە رۇسلار ئوتتۇرا ئاسىيا تۈركلىرى ئاجىزلاشقان چاغدا ھۇجۇمغا ئۆتتى، كۈچەيگەن چاغدا بولسا دەرھال تىنچلىق ئەلچىسىنىڭ تونىغا ئورىنىۋالدى.

بۈيۈك جەدىدچى مۇسا جارۇللاھ
(1875-1939)

بەزىلەر جۇڭگولۇقلاردىكى 10 چوڭ «چىگىش» روھىي ھالەتنى يەكۈنلەپ چىققان.

تۇنىس ئىنقىلابىنىڭ يالقۇنى مىسىرغا تۇتاشتى

(1) مۇقەددىمە: بىباھا خەزىنە ۋە ھىكمەتلىك تېپىشماق
(2) ئۈچ چوڭ ئىقتىدار ۋە ئۈچ ئۇلۇغ قىممەت
(3) يىپەك يولىدا قايتا ئويلىنىشنىڭ زۆرۈرلۈكى

ئامېرىكا «دىپلوماتىيە ژۇرنىلى» تورى يېقىندا دۇنيانىڭ ھازىرقى ۋەزىيىتىنى ئانالىز قىلىپ، كېلەر يىلى ئۇرۇش پارتلاش ياكى ھەربىي توقۇنۇش بولۇش مۇمكىنچىلىكى بار دۆلەتلەرنى ئېلان قىلغان.

1934-يىلى قەشقەر خەلقى ئۈچۈن ياراشمىغان بىر يىل بولدى. چۈنكى بۇ يىل كىرگەندىن تارتىپ چىقىپ كەتكىچە قەشقەر خەلقىگە ياخشىلىق بولمىدى. بىز بۇ ئىشلارنى 50 نەچچە يىلدىن كېيىنكى بۈگۈنكى كۈندە ئەسلەۋاتىمىز. بۇ ئەسلىمە مىللىتىمىزنىڭ بېشىدىن ئۆتكەن پاجىئەلىك ھادىسىلەرنى بىلمەيدىغان كىشىلەر، بولۇپمۇ ياش- ئۆسمۈرلەرنىڭ تارىخنى بىلىشىدە ئىبرەتلىك رول ئوينىسا ئەجەپ ئەمەس.

نىشان-جۇڭگۇمۇ؟

گىتلىر چىمبىرلىننىڭ: «ئىسا يەھۇدىي ئەمەس، يەھۇدىيلار ئىساغا ساتقىنلىق قىلغان يەھۇدىينىڭ پۇشتى، شۇڭلاشقا يەھۇدىيلار گۇناھكار مىللەت» دېگەن سەپسەتىگە ئىشىنەتتى.

ئىنسان ئىختىيارسىز ھالدا، «ئىسرائىلىيەنىڭ كۈچى ھېچكىم قول تەككۈزەلمەيدىغان قانداق كۇچتۇر؟!» دەپ سوراپ قېلىشى مۇمكىن.

چاناق قەلئە ئۇرۇشى-ئۇلۇغ رەھبەر مۇستافا كامال ئاتاتۇركنىڭ «مەن سىلەرنى ئۇرۇشۇشقا ئەمەس، ئۆلۇشكە ئەمىر قىلىۋاتىمەن» دىگەن سۆزلىرى بىلەن پۇتۇنلەشكەن تۇرك ئەسكەرلىرىنىڭ ئەسىرىدۇر.

مەيلى زوراۋانلىق ۋە تېرورلۇق بولسۇن، ياكى سىرتقى كۈچلەرگە(بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى، ئەرەب ئىتتىپاقى، سوۋېت ئىتتىپاقى، ئامېرىكا ھەم ياۋروپا ئىتتىپاقىغا) تايىنىشنىڭ ھەممىسى ئاخىرىدا ئەرەبلەرنىڭ دۆلەت قۇرۇشىغا ياردەم بېرەلمىدى، چۈنكى، كىشىلەر ئۆزىنىڭ ۋەكىللىك ئورگىنىنى سايلاپ چىققاندىلا ئاندىن دۆلەت قۇرغىلى بولىدۇ.