لوپنۇررايونىدىكى شامانىزم ئىزنالىرىدىن «كۆنچى» ئاتالغۇسىنىڭ ئېتمولوگىيىسىگە ئىزاھات ئەخمەتجان ھېزىم ( لوپچىن)   ھازىرقى بايىنغۇلىن مۇڭغۇل ئاپتونوم ئوبلاستى تەۋەسىدە باغراش كۆلىدىن باشلىنىپ باشئەگىم ۋە كورلا تۈزلەڭلىكىدىن ئېقىپ ئۆتۈپ لوپنۇر كۆلىگە قۇيۇلىدىغان ئىچكى قۇرۇقلۇق دەرياسى بار. بۇ ھازىرغا قەدەر «كۆنچى دەرياسى» دېگەن ئومۇمىي نام بىلەن ئاتىلىپ كەلمەكتە. ئەمما بۇ دەريانىڭ نامى ئۈستىدە، جۈملىدىن «كۆنچى» ئاتالغۇس ھەققىدە ئوخشاش بولمىغان كۆز قاراشلار ساقلىنىپ كەلدى. بەزىلەر: «ئەينى ...

شۇنداق ئۆتتۈق بەختنى قوغلاپ   تۇغۇلساقمۇ دۇنياغا يىغلاپ، گاھ كۈلەرمىز خۇشال ۋىلىقلاپ، گاھ يۈرسەكمۇ دۇنيادىن قاقشاپ، شۇنداق ئۆتتۇق بەختنى قوغلاپ.   سورالغاندا ”بەخت نېمە؟“ دەپ، يورغىلىتىپ ھەركىم ھەرخىل گەپ، تاپالماستىن ئېنىق بىر سەۋەپ، شۇنداق ئۆتتۇق بەختنى قوغلاپ.   ئۇيقۇمىزدىن ئويغانماي تۇرۇپ، كۆڭلىمىزدە پىلانلار قۇرۇپ، نەپسىمىزگە سالالماي قۇلۇپ، شۇنداق ئۆتتۇق بەخنى قوغلاپ.   يىقىلغاندا قۇلۇم-قوشنىمىز، ھەتتا يېقىن ئۆتكەن دوستىمىز، كۆرسەكمۇ كور بولدى كۆزىمىز، شۇنداق ئۆتتۇق ب...

  3.كەڭچىلىك قىلىش ۋە ئىشىنىش تەلىم-تەربىيىنىڭ ئاچقۇچى        ئۇزۇن يىللىق سىنىپ مۇدىرلىق خىزمىتىمىزدە،  دائىم مىجەز-خۇلقى ئالاھىدە بالىلارنى ئۇچىرىتىپ تۇرىمىز.   ئۇلارنىڭ ئورتاق ئالاھىدىلىكى شۇكى،  مۇستەقىللىق ئىدىيىسى كۈچلۈك ، باشقىلارنىڭ پىكىر-تەكلىپىنى ئاسان قوبۇل قىلمايدۇ.  ئىشلارنى پەقەت ئۆزىنىڭ نۇقتىسىدا تۇرۇپلا تەپەككۈر قىلىدۇ.   باشقىلار تەرەپتە تۇرۇپ تەپەككۈر قىلمايدۇ.  بۇ خىل ئوقۇغۇچىلار ئوقۇتقۇچىنىڭ باشقۇرىشىغا قارىتا ئاسانلا ئاچچىقلىنىپ، دائىم يۈزمۇ -يۈز تاكاللىشىدۇ.  بۇند...

  ھەيۋەتلىك ۋە يىگانە تارىم سۋېن ھېدىن   تەرجىماندىن: __سۋېن ھېدىن(1865_1952) شىۋېتسىيىلىك ئېكىسپىدىتسىيىچى ،تەتقىقاتچى ۋە يازغۇچى.ئۇ ھاياتىدا قىرىق يىلغا يېقىن ۋاقىت سەرپ قىلىپ ئوتتۇرا ئاسىياغا ئۈچ قېتىم سەپەر قىلغان بولۇپ بۇ جەرياندا ناھايىتى سېستىمىلىق تەكشۈرۈش ئېلىپ بارغان ۋە قىممەتلىك بايقاشلارنى قولغا كەلتۈرۈپ بىزگە تارىخىي ئەھمىيەتكە ئىگە ماتىرىياللارنى قالدۇرۇپ كەتكەن. ئۇنىڭ تۆگە قەدىمىدىن پايدىلىنىپ ئۆلچىگەن ئۆلچەملىرىمۇ ھازىرقى زامانىۋىي تېخنىكا ئەسۋاپلىرى بىلەن ئۆلچىگەن نەت...

  <<كىروران گۈزىلى>>نىڭ ئىرقى زادى نىمە ؟   غالىپ بارات ئەرك   <<كىروران گۈزىلى>>قەدىمىيلىكى ۋە بىجىرىم ساقلانغانلىقى،شۇنداقلا قەدىمكى بىر مەدەنىيەت ياراتقۇچىلىرىدىن بولىشى سەۋەپلىك تولىمۇ مەشھۇر بولۇپ،ئىلىمىز ئارخىلوگلىرى بۇ قەدىمىي جەسەتنى 1978-يىلى كۆنچى دەرياسىنىڭ ئاياغ ئېقىنىدىكى قەدىمىي قەبرىستانلىقىدىن قىزىپ چىقارغان. بۇ قەبرىستانلىق شەرقىي مىرىدىئان88گىرادۇس55مىنۇت ،21سىكۇنىت. شىمالىي كەڭلىك 40 گىرادۇس،40 مىنۇت،35سكۇنىتقا جايلاشقان بولۇپ،لوپ كۆلى بىلەن...

    س.ي.مالوف:ئۇيغۇرلار ۋە ئۇلارنىڭ تىلى پروفېسور س.ي.مالوف   ھازىرقى ۋاقىتتا ئۇيغۇرلار ئوتتۇرا ئازىيە بىلەن مەركىيزى ئازىيەنىڭ كۆپ قىسىم جايلىرىدا ياشايدۇ.ئۇيغۇرلار قىيديمى زاماندىن تارتىپ شانلىق ۋە ئۇزۇن تارىخقا ئىگە بولغان تۈرك خەلقىدۇر.شۇ قيدىمقى زامان ئۇيغۇرلىرىنىڭ قالديقليرى ھازىرقى ۋاقىتدا مەركيزى جۇڭگونىڭ گانسۇ ۋىلاييتيتيدە سۇجۇئۇ ۋە گانجۇئۇ شەھەرلىرىنىڭ ئەترافلىرىندا ياشايدۇ.بۇ ئۇيغۇرلار ئۆزلىرىنى«سيرق ئۇيغۇرلار»دەپ ئاتايدۇ ۋە ئۆزلىرىنىڭ قيديمقى زامان دينى بولغان بۇددا مەزھىپى...

2 .بىر قەدەم «چىكىنىش يولى»مۇ چىگىش مەسىلىلەرنى يىشەلەيدۇ.      ئوقۇغۇچى بىلەن دەرس ئوقۇتقۇچىسى ئارىسىدا ئۇقۇشماسلىقلار دائىم يۈز بېرىپ تۇرىدۇ،  ئەمما بۇ ھەرگىزمۇ كىچىك ئىش ئەمەس، سىنىپ مۇدىرى بۇ ئەھۋاللارغا سەل قارىماسلىقى كېرەك. ئەكىسچە  ئاكتىپلىق بىلەن ئوقۇتقۇچى- ئوقۇغۇچىلارنىڭ مۇناسىۋىتىنى ياخشىلىشى كېرەك.  بۇ خىل خىزمەتنى ياخشى ئىشلەشتە،  مۇنداق نۇقتىنى چىڭ تۇتۇش كېرەك.      زىددىيەتلىشىپ قالغان ئىككى تەرەپ بىر-بىرىگە  ئېغىر- بېسىقلىق،  سەمىمىيلىك بىلەن ئەستايىدىل مۇئامىلە قىلسىل...

    ھاياتىمغا تەسىر كۆرسەتكەن سىنىپ مەسئۇللىرى   سەمىي ئەسكەرتىش ۋە چاقىرىق: ئوقۇتقۇچىلار بايرىمى مۇناسىۋىتى بىلەن،ئۇستازلارنىڭ بايرىمىنى قۇتلۇقلاش مەقسىتىدە ئۆزۈمچە توردىكى كەڭ دوستلارنى ”ھاياتىمغا تەسىر كۆرسەتكەن سىنىپ مەسئۇللىرى“ دېگەن تېمىدىكى مۇنازىرە پائالىيىتىگە تەكلىپ قىلماقچى. مېنىڭچە، بۇتېمىغا تورداشلارنىڭ ئاكتىپ ئاۋاز قوشىدىغانلىقىغا ئىشەنچىم كامىل. بۇيەردە سەمىمىي ئەسكەرتىدىغىنىم، تېمىغا ئىشتىراك قىلماقچى بولغان ھەر بىر تورداش،بۇنىڭغا چوقۇم ئەستايدىل مۇئامىلە ق...

    سىرلىق تەكلىماكان بۇغدا ئابدۇللا   دوكلات ئەدەبىياتى   لوپنور   تەكلىماكان ۋە لوپنور تېمىسىغا قىزىقمايدىغان ئادەم بولمىسا كېرەك . يىللارنىڭ ئۆتۈشى بىلەن بۇ ھەقتە ھېكايە قىلىپ بېرىدىغان قېرى – سال ئادەملەر بارغانسېرى ئازىيىپ كېتىۋاتىدۇ . تارىختا نۇرغۇن ئېكىسپېدىتسىيە ئەترەتلىرى ۋە شەخىسلەر بۇ زىمىنغا كېلىپ ئىلىم – پەن دۇنياسىغا مەلۇم بولمىغان ، يەر ئاستىدا كۆمۈلۈپ ياتقان تىلىسماتلىق مۆجىزىلەرنى بايقىدى ، تالاي – تالاي كىتابلارنى يېزىپ قالدۇردى . بىراق تەكلىماكان قا...

ھەقىقىي سىنىپ مەسئۇلىنىڭ ھەقىقىي ھېكايىلىرى(1) (تېما مەن تەرپىدىن قۇيۇلدى) ئىلاۋە:ھەممە ئادەم ئۆزىنىڭ تەربىيىلىنىش مۇساپىسى جەريانىدا ھەر قايسى تەربىيىلىنىش باسقۇچلىرىدا ئۆزىگە ھەمراھ بولغان سىنىپ مەسئۇللىرىنى بىر ئۆمۈر ئېسىدىن چىقىرىپ قويمايدۇ. بەزىلەر ئۇلارنى سېغىنىش ئىچىدە ئەسلەشسە،بەزىلەر ئۆز سىنىپ مەسئۇللىرىنى نارازىلىق ئىچىدە ئېسىگە ئالىدۇ،ھەتتا بەزىلىرى نەپرەت بىلەن ئۇلارغا تىل-ھاقارەت ياغدۇرىدۇ.بۇنىڭدىكى ئاساسلىق سەۋەب نېمە؟ مېنىڭچە،ئومۇمىي جەھەتتىن ئالغاندا،سىنىپ مەسئۇلىنىڭ ئ...