ئېكىسپىدىتسىيىچىلەر بېسىپ ئۆتكەن جايلار
1.پرژىۋالىسكىي(روسىيە)
1)گوبى،چىڭخەي كۆلى،سايدام
2)تارىم ئويمانلىقى،لوپنۇر،كۆلى،كوئىنلۇن تېغى
3)خۇاڭخې دەرياسىنىڭ مەنبەسى،چىڭخەي كۆلى،جۇڭغار،شىزاڭ
4)مۇڭغۇلىيە،چىڭخەي كۆلى،لوپنۇر كۆلى،خوتەن،تەڭرىتېغى
2.سىۋىن ھىدىن(شىۋىتسىيە)
1)پامىر،قەشقەر،خوتەن،لوپنۇر كۆلى،چىڭخەي كۆلى بېيجىڭ
2)قەشقەر،تارىم دەرياسى،لوپنۇر كۆلى،شىزاڭ،ھىندىستان
3)گوبى،تۇرپان،ئۈرۈمچى،لوپنۇر كۆلى
3.سېر ئاۋرىل سىتەيىن(ئەنگىلىيە)
1)خوتەن،فەرغانە
2)خوتەن،لوپنۇر كۆلى،دۈنخۇاڭ،تۇرپان
3)قەشق...
قەدىمقى كرورەن دولىتىدىكى ئادەملەرنىڭ سىرى
لوپنۇر كۇلى شىنجاڭنىڭ مەركىزىگە جايلاشقان بۇلۇپ ، ئىلگىرى مەملىكىتىمىزدىكى ئىككىنچى چوڭ تۇزلۇق كول ئىدى 20 -ئەسىرنىڭ 20 -30 -يىللىرى جۇڭگو شىۋىتسىيە بىرلەشمە قېدىرىپ تەكشۇرۇش ئەترىتى بۇيەرگە كىلىپ بىپايان كوز يەتكۇسىز كەڭلىكتىكى سۇپ سۇزۇك كول سۇيىنى كۇرۇپ ، قېيىق بىلەن كولنىڭ ئوتتۇرسىغا بېرىپ چوڭ -چوڭ بېلىقلار تۇتۇشقان ئىدى 50 – يىللارغا كەلگەندىمۇ كولنىڭ ھەجمى يەنىلا 2000 كىۋادىرات كىلومىتىردىن ئارتۇق ئىدى .. ئەمما بۇگۇنكى كۇنگە كەل...
سالامەت بول جېنىم ئاتا
سېنى“ئېتىزدا ئايلىنىپ كېتىپتۇ“دېگەن دېگەن خەۋەر يۈرۈكۈمگە غايىپتىن بىر ئوق تەككەندەك،مېنى نەچچە قەدەم ئارقىمغا ئۇچۇرۋەتتى.شۇ ۋاقىتنىڭ ئۆزىدە نېمە قىلىشىمنى،كىمنى ئىزدشىمىنى بىلمەي ۋىچىرلاپ تۇرغان بالىلارنىڭ ئارىسىدا كىملەرنىدۇ ئىزدەپ پۇتى كۆيگەن توخودەك ئۇياق-بۇياققا چېپىپ يۈرۈپتىمەن.“بۇ يەردە ئادەم كۆپ،ئۇنىڭ ئۈستىگە ئوقۇغۇچىلىرىم بار“دەپ كۆز چاناقلىرىمغا كەلگەن ياش قىيانلىرىنى زورىغا بېسىپ،مەكتەپ مۇدىرىنىڭ يېنىغا رۇخسەت سوراش ئۈچۈن ...
”ئۇيغۇر چىڭگىزخان“نىڭ قىسقىچە تەرجىمھالى
ماقالىنىڭ ئەسلى تېمىسى:ئابلىز ھوشۇر-“چىڭگىزخاننىڭ تەرجىمھالى
ئابلىمىت مەخسۇم
ئىنىم ئابلىز(ئابدۇل ئېزىز)1912-يىلى1-ئايدا بۈگۈر ناھىيە يېڭىسار يېزا موللا ھوشۇر داموللا ھاجى دېگەن دىنىي زات ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن.1952 -يىلى 40يېشىدا ئۈرۈمچىدە ئۈلۈم جازاسى بېرىلگەن.ئۇيغۇرچە،خەنزۇچە،ئەرەپچە،ئىنگىلىزچە،پارىسچە،تۈرۈك تىلى قاتارلىق 7 تىلنى بىلەتتى ھەم تەرجىماللىق قىلاتتى.
ئۇ تۇغۇلۇپ 16ياشقىچە(1928-يىلغىچە)ئائىلە تەربىيىسى...
مەن ئۆزگىرىشىم كېرەك!
مانا ھازىرغا كەلگۈچە ساق 30نەچچە يىللىق ھايات مۇساپەمنى تاماملىغان،30نەچچە يىللىق ھاياتىمدا 20يىلغا يېقىن ۋاقىتىمنى مەكتەپ ئەتىراپىدا ئۆتكۈزگەن،ئۆزۈم ئاساسلىقى ئەدەبىيات ۋە تىل خىزمىتى بىلەن شۇغۇللىنىپ كېلىۋاتقان،بۇ جەرياندا خېلى كۆپ كىتاپلارنى كۆرۈپ مەنىۋى ئۇزۇق ئالغان بولساممۇ، ھازىرغا كەلگۈچە باشقا مىللەت يازغۇچىلىرى يازغان رومان ياكى پوۋىستنى ئوقۇپ باقماپتىمەن.بۇنىڭ سەۋەبى ھەرگىزمۇ مەندە خەنزۇچە ياكى ئىنگىلىزچە رومان ياكى پوۋىستلارنى ئوقۇغۇدەك تىل سەۋىيەم...
راستىنلا كىتاپنى ئاز ئوقۇيدىغان ئوخشايمىز
بۇ يازمىنىڭ ئاساسىي ،مەزمۇنىغا ئۆتۈشتىن بۇرۇن سىلەرگە ”مەشھۇر شەخسلەر ۋە كۈتۈپخانا“ دېگەن قىسقا ماقالىنى ئوقۇپ چىقىشنى تەۋسىيە قىلىمەن.
قەدىمدىن ھازىرغىچە بولغان نۇرغۇن مۇۋاپىقىيەت قازانغۇچىلارنىڭ ھەممىسى كۇتۇپخانا بىلەن ئۈزۈلمەس رىشتە باغلىغان.
سىماچىيەن ئۆلمەس ئەسىرى ”تارىخى خاتىرىلەر“نى يېزىش ئۈچۈن جۇڭگۇنىڭ يېرىمىدىن كۆپرەك رايونىدا تەكشۈرۈش ئېلىپ بېرىشتىن سىرت، سالنامىچى بولۇپ كىتاپ باشقۇرغاندا، ئەينى دەۋردە ھۆ...
ئۆمۈرلۈك ھەمراھنى قانداق تاللاۋاتىسىز؟
ئادەم تۇغۇلۇپ مەلۇم بىر دەۋىرگە كەلگەندىن كىيىن تۇرمۇشلۇق بولۇش يولىغا قەدەم قويىدۇ.بۇ ئىسانىيەتتىكى بارلىق مىللەت ۋە ئېرىقتىكى كىشىلەرنىڭ ھەممىسىگە ئورتاق ئىجتىمائى ھادىسە.تۇرمۇشلۇق بولۇشتا بىر-بىرىگە ماس كېلىدىغان،بىر-بىرىنى چۈشىنىدىغان،بىر-بىرىنى چىن دىلىدىن ياخشى كۆرىدىغان ھەمراھ تاللاش ئىنتايىن موھىم.تارىخنىڭ چاقى چۆگىلەپ ھازىرقى دەۋىرگە كەلگەندە كىشىلەر بۇ جەھەتتە بىلىشمەي تۇرۇپ ھەمرالىق يولىغا قەدەم قويۇش،مەجىۇرلاش ئارقىلىق ھەمرالىق ...
”ئىگىسى تونۇمىغان گۆھەر-كىروران“
تۇرسۇن ھامۇت ئۈمۈدى
پايانسىز قۇملۇقنى ئەگىپ ئاقىدىغان تارىم دەرياسى بويىدىكى بوستانلىقلار ئارىسىدا ياشىغۇچى خەلىقلەر ئارىسىدا قۇمغا كۆمۈلۈپ كەتكەن قەدىمقى زاماندىكى نۇرغۇن شەھەر-خارابىلىكلەر ، غەلىتە سۆز-چۆچەكلەر ئىزچىل تارقىلىپ كىلىۋاتىدۇ تارىم دەرياسىنىڭ ئاخىرقى قۇيۇلۇش نۇقتىسى بولغان لوپنۇر كۆلى بويلىرىغا ماكانلاشقان لوپنۇرلۇقلار ئىزچىل ئۆزلىرىنىڭ ناھايىتى سىرلىق ھالدا يوقىلىپ كەتكەن شەھەر دۆلىتى كىرورانلىقلارنىڭ ئەۋلادلىرى ئىكەنلىك...
داڭلىقلىرىمىزنىڭ مەدەنىيەت ئىنقىلابى مەزگىلدىكى شېئىرلىرىدىن تاللانما
مەدەنىيەت ئىنقىلابى 1976-يىلىدىن كىيىن تۇغۇلغان دوستلىرىمىزغا نىسبەتەن پۈتۈنلەي ناتونۇش.بۇ مەزگىلدە جۇڭگۇدا بولۇپ ئۆتكەن ۋەقەلەرنى بۇ يەردە دەپ بولۇش پو ئاتقانلىق.1966-يىلىدىن1976-يىلغىچە بولغان دەۋىر ئۆز قوينىغا نۇرغۇن دەرت-ھەسىرەتلەرنى،قايغۇ-ئەلەملەرنى،ئاھ ئۇرۇش ۋە ئەپسۇسلىنىشلارنى قالدۇرۇپ كەتكەن.بۇ ۋاقىت جۇڭگۇدا ھەر قايسى تەرەپلەردىن ئارقىغا چېكىنىش،قۇرۇق شۇئارغا باغلىنىپ،ئەمەلىي ئۈنۈمگە سەل قاراش،ئۇچىغا چىقق...
ئىنگىلىز تىلىدا پېئىل دەرىجىلىرى بۇ تىلنى دەسلەپكى ئۆگەنگۈچىلەرگە نىسبەتەن ئوڭاي چۈشىنەلمەيدىغان ۋە قايمۇقىدىغان گىرامماتىكىلىق بىلىم. ئىككىنچى قىسمىدا پېئىل دەرىجىلىرىنىڭ بىر قانچە خىل زاماندا تۈرلىنىشىنى ئەمەلىي مىساللار بىلەن كۆرۈپ ئۆتكەيسىلەر.
Change of voice پېئىل دەرىجىلىرىنىڭ ئۆزگىرىشى
Perfect indefinite tense ئېنىقسىز ئاددىي ھازىرقى زامان
Active voice
ئەسلى دەرىجە
I plant a tree.
مەن دەرەخ تىكىمەن.
We plant a tree.
بىز دەرەخ تىكىمىز.
You...