بۇ ئەسلىدە مەركىزىي مىللەتلەر ئۈنۋېرسىتىنىڭ پىروفىسورى ئۇستاز مۇھەممەد رېھىم سايىتنىڭ تىل ۋە تەرجىمە ژورنىلىنىڭ 1997-يىللىق  بەشىنچى ۋە ئالتىچىسانلىرىغا بېرىلگەن ماقالىسى ئىكەندۇق.مەن ئۇنىڭ باش قىسمىدىكى بايانلىرىنى ئېلىۋېتىپ زامان قېلىپلىرىنىڭ سېلىشتۇرمىسىنىلا جەدىۋەللەشتۈرۈپ چىقتىم.ئىنگىلىز تىلى ئۆگىنىۋاتقان دوستلارنىڭ تىل ئۆگىنىشىگە ئاز-تولا ياردىمى بولسۇن دەپ بۇ يەرگە يوللىدىم.  1.Present indefinite tense ئېنىقسىز ئاددى ھازىرقى زامان   affirmative بولۇشلۇق 1rt perso...

  ئۇيغۇرچە تارىخى ناخشىلار   توپلىغۇچى:مۇھەممەدجان ئىسمايىل   ”شانلى قۇرئان“   شانلى قۇرئان،كانى ئېرپان ئوقۇ-ئاڭلا بىلىپ يۈر. غەيرەت قىل ئەي قەھرىمانلار ئوقۇش ھەقنىڭ ئەمرىدۇر.   شانلى قۇرئان،كانى ئېرپان ئىلىم-ئەمەل بىلەن يۈر. نادانلىققا يول بەرمەيلى، ئۇ خارلىققا تارتىدۇ.   قايتارما: ئىلىم ئوقۇيلى،شان ئالىلى ياشلىق ئوقۇش دەۋرىدۇر.   بىز ئوقۇچىمىز (ئوقۇغۇچىلار مارىشى) بىز ئوقۇچى بىز،پۇت قوللارىمىز، كۆز دىماغىمىز ھەر يېرىمىز ساغلام. ۋەتەن خەلقنىڭ ئەلنىڭ قولى بىز، دۈشمەنگە قەلب...

     پىسخىك قوغدىنىش(مۇداپىيە) ۋە ئۇنىڭ تۈرلىرى    ئاكتىپ كەيپىيات ئادەمنىڭ ئىنتىلىش خاراكتىرلىك ھەرىكىتىنى پەيدا قىلىدۇ.پاسسىپ كەيپىيات بولسا،ئادەمنىڭ ئۆزىنى قاچۇرۇش ياكى ھۇجۇم قىلىش خاراكتىرلىك ھەرىكىتىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىدۇ.مەسىلەن:يولۋاسنى كۆرگەندە قورقۇپ قېچىپ كېتىش؛باشقىلارنىڭ ھۇجۇمىغا ئۇچرىغاندا،غەزەپلىنىپ قايتۇرما زەربە بېرىش قاتارلىقلار. ئەمىلىي تۇرمۇش جەريانىدا ئۆگىنىۋالغان بىر قىسىم ئوڭۇشسىز موھىتقا ماسلىشى ياكى ئۇنىڭغا تاقابىل تۇرۇش ئۇسۇلىنى پىسخىكىلىق قوغدىنىش سەنئىتى دەپ ئ...

1.دۆلىتىمىز قۇرۇلغاندىن بۇيانقى دەرسلىك ئىسلاھاتى تارىخىدىن ئەسلىمە 1-قېتىملىق دەرسلىك ئىسلاھاتى  (1949~1953 ) 2-قېتىملىق دەرسلىك ئىسلاھاتى (1953~1959) 3-قېتىملىق دەرسلىك ئىسلاھاتى (1959~1963) 4-قېتىملىق دەرسلىك ئىسلاھاتى (1963~1978) 5-قېتىملىق دەرسلىك ئىسلاھاتى (1978~1981) 6-قېتىملىق دەرسلىك ئىسلاھاتى (1981~1986) 7-قېتىملىق دەرسلىك ئىسلاھاتى (1986~2001)       2.   سەككىزىنچى قېتىملىق دەرس ئىسلاھاتىنىڭ باشلىنىشى 1)تەييارلىق باسقۇچى(1996-يىلدىن2000-يىلغىچە) 1996-يىلدىن1999-يىلغىچە ئەمىل...

بالىلاردىكى خەت ئوقۇش توسالغۇسى ھەققىدەئومۇمىي بايان      مەغپرەت كەنجى، گۈلگىنە ھىيتاخۇن       خەت ئوقۇش ئىنسانلارنىڭ بىلىم ئىگىلەشتىكى ئاساسلىق ئۇسۇلى بولۇپ، شەخسنىڭ بىلىش تەرەققىياتىدا مۇھىم رول ئوينايدۇ. بولۇپمۇ بۈگۈنكى ئۇچۇر دەۋرىدە، خەت ئوقۇش چوقۇم ئىگىلىمىسە بولمايدىغان ئاساسى ماھارەتلەرنىڭ بىرى بولۇپ قالدى. ئەلۋەتتە كىشىلەرنىڭ ئوقۇش ئىقتىدارىدا پەرق مەۋجۇت بولۇپ، ئەمەلىي تۇرمۇشىمىزدا دائىم بىر قىسىم بالىلار ۋە چوڭلارنىڭ گەرچە ياخشى بولغان مائارىپ تەربىيىسىنى قوبۇل قىلغان، ئەقلى...

  ”بىكارچىلىق“تا“بىكار“خىياللار   يېقىندىن بۇيانقى خىزمەت ئالدىراشلىقى مېنى خېلى چارچىتىپ قويدى.بەزىدە ئۆزەمچە قاقشاپمۇ كەتتىم.يەنە تۇرۇپ“بىكار ئىشخانىدا ئولتۇرغاندىن ئالدىراش بولغانمۇ ياخشىكەن“دېگەن خىيالغا كېلىپ قالدىم.ئادەم قانچە بىكار بولغانسىرى مەيلى روھى،مەيلى جىسمانىي جەھەتتىن بولسۇن ئارقىغا چېكىنىپ ماڭىدىكەن. بىكارچىلىقتا سۈرگەن خىياللارمۇ قالايمىقان،تاسادىبىي قىلىپ سالغان ئىشلارمۇ ئوڭغا تارتىپ كەتمەيدىكەن. بۇ يەردە ”بىكارچىلىق“دې...

لوپ رايونىدىكى جاي ناملىرى ، جاي ناملىرىنىڭ ئالاھىدىلىكى ۋە لوپلۇقلارنىڭ جايلارغا ئات قويۇش ئادەتلىرى  ھەققىدە   غالىب بارات ئەرك   لوپ رايونى شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونىدىكى چاقىلىق ۋە لوپنۇر ناھىيىلىرىنى مەركەز قىلىپ ياشاپ كەلگەن،قەدىمىي،يەرلىك ئاھالە لوپلۇقلارنىڭ پائالىيەت رايونىنى كۆرسىتىدۇ.لوپلۇق-بۇ قەدىمىي،يەرلىك ئاھالە قەدىمدىن تارتىپ تارىم، كۆنچى،چەرچەن دەريا ۋادىلىرىدا ھايات كەچۈرۈپ كەلگەن،ئەمما ئوتتۇرا ئەسىرلەردىن باشلاپ،قۇرۇقلۇق يىپەك يولىنىڭ رولىنىڭ ئاجىزلىشىشى،لوپ رايونى...

  نورۇز_ قۇتلۇق بايرام   نورۇز-باھار بايرىمى؛ئۇزاق ئۆتمۈشتىكى ئاغۇنلىرىمىزدىن(قەدىمكى زاماندا ”ئەجداد“ ،بىلىم ئىگىسى،ئۇستاز دېگەن مەنىلەرنى بىلدۈردىغان سۆز)باشلىنىپ،بوغۇنمۇ بوغۇن داۋام قىلىپ كەلگەن ئەنئەنىۋىي بايرام.شۇڭا ئۇ يېشىللىق تەنتەنىسى ۋە ئاغۇنلار يادنامىسى.نورۇز پەيتىدە قەدىمكى ئاغۇنلىرىمىز ئۆز قوشاقلىرىدا تەسۋىرلىگەن كۆرۈكلۈك-مەنزىرە گەۋدىلىنىدۇ.بۇنىڭغا“ تۈركىي تىللار دىۋانى“غا كىرگۈزۈلگەن قەدىمكى خەلق قوشاقلىرىدىن مىسال كەلتۈرىمىز:   تۈرلۈگ چېچەك يېزىل...

  ئەسلەش خاتىرەمدىكى ئوتلۇق تىلەكلەر   بىر تىزىق مارجان بىر دەستە گۈلدەك، ئۆتكەن ئىدۇق ساۋاقداش بولۇپ. ئەمدى بىز بۈگۈن ئايرىلار بولدۇق، جۇدالىق يېشى كۆزلەرگە تولۇپ.   ھىجران ياشلىرى تۆكۈلدى بۈگۈن، ئايرىلىشقا چىدالماي ئەجەپ. ئۆكسۈپ-ئۆكۈنۈپ گاھى يىغلىشىپ، خوشلاشماقتىمىز ئاق يوللار تىلەپ.   قالدى ئەسلىمە ياتاق سىنىپتا، قالدى رىشتە باغلانغان ماكان. كەتسەكمۇ يىراق-يىراق جايلارغا، بىزلەر ساۋاەغداش،ساۋاغداش ھامان.     قەدىرلىك ساۋاغداشلىرىم،ئالىي مەكتەپنى پۈتتۈرۈش ھارپىسىدا،يۇقارقى ناخشىنى ئە...

تاڭسىڭ شىنجاڭغا قالدۇرۇپ كەتكەن بىر تېپىشماق     تاڭسىڭ(تاڭ شۈەنزاڭ)تاڭ سۇلالىسى دەۋرىدىكى مەشھۇر راھىب.ئەسلى فامىلىسى چېن،خېنەننىڭ يەنشىدىن بولۇپ،كۇڭزىچىلار تەلىماتىنى ياقلىغۇچى بىر ئسىلزادىلەر ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن.   تاڭ سېڭ جىنگۇەننىڭ1-يىلى (مىلادى627-يىلى) نەچچە مىڭ چاقىرىملىق يالغۇز سەپىرىنى باشلاپ،جىنگۇەننىڭ19-يىلى(مىلادى645-يىلى)نۇرغۇن جاپا -مۇشەقەتلەرنى باشتىن كەچۈرۈپ،چاڭئەن (ھازىرقى شىئەن) دى يولغا چىقىپ،شىنجاڭ،ئوتتۇرا ئاسىيا قاتارلىق جايلاردىن ئۆتۈپ،ھىندىستانغا بېرىپ،نۇر...