ئىلى دىيارى بلوگى

مىللى ئارمىيەنىڭ قۇرۇلۇش تارىخى ۋە تەشكىللىنىش ئەھۋالى

مىللىتىمىزنىڭ يېقىنقى زامان تارىخىنى ئەسلىگىنىمىزدە، ئۈچ ۋىلايەت مىللى ئىنقىلابىنى تىلغا ئالماي تۇرالمايمىز ،مىللى ئارمىيەنى تېخىمۇ تىلغا ئالماي تۇرالمايمىز .ھازىرقى شىنجاڭدا بار بولغان مىللى قىسىملار دەل ئۈچ ۋىلايەت مىللى ئارمىيسىىدىىن قىلىپقالغان قىسىملاردۇر.ئەينى ۋاقىتتىكى مىللى ئارمىيەنىڭ كىلىش مەنبەسى كۆپ،تەركبى قىسمى مۇرەككەپ ، شۇڭا مەن تۆۋەندە بۇنىڭ ئىچىدىكى مۇھىمراقلىرىنى ۋە مىللى ئارمىيە توغرىسىدىكى بىر قىسىم سان سىپىرلارنى ھەمدە ئارمىينىڭ تەرەققىيات ئەھۋالىنى،ئۆتمىشى ۋە يېقىنىقى ئەھۋالىنى بايان قىلىپ ئۆتمەكچىمەن

ئىلى ئۇيغۇرلىرىنىڭ 18- ئەسىرنىڭ ئاخىرى 19- ئەسىرنىڭ باشلىرىدىكى بوز يەر ئۆزلەشتۈرۈش پائالىيىتىگە نەزەر

ئاپتور: نۇرۇللا مۇئمىن يۇلغۇن

  1757-1759-  يىللىرى چىڭ سۇلالىسى ھۆكۈمىتى ئىلگىرى- ئاخىر بولۇپ ، ئامۇرسانا ۋە چوڭ-كىچىك خوجىلار توپىلىڭىنى تىنجىتىپ شىنجاڭدا ئۆز ھۆكۈمرانلىقىنى تۇراقلاشتۇرۇش ھەم شىنجاڭدا تۇرۇشلۇق قوشۇنلىرىنىڭ ئاشلىق مەسىلىسىنى ھەل قىلىش ئۈچۈن، جۇڭغار خانلىقىنىڭ كونا ئەن-ئەنىسى بويىچە جەنۇبىي ۋە شىمالىي شىنجاڭ رايونىدا كەڭ كۆلەملىك بوز يەر ئۆزلەشتۈرۈش پائالىيىتىنى قانات يايدۇردى. بۇلارنىڭ ئىچىدە ئىلى ئۇيغۇرلىرىنىڭ بوز يەر ئۆزلەشتۈرۈش پائالىيىتى مۇھىم ئورۇندا تۇرىدۇ.

ئۈنسىزيىغا

ئۈنسىزيىغلار بىر جانان پىنھانلىقدا،

شۇنچىلىكمۇ كۆپمىدۇ ئەجەپ دەردى ؟

ئايرىلىشقا چىدالماي مىسكىن قەلبى،

ئېتىلاتتى نالىسىدىن نىدا ئوقى!

يۈرۈگۈم يىغلايدۇ

يۈرۈگۈم يىغلايدۇ ھەسرەتتىن، دەرتتىن،

قاراڭغۇكېچىدە قالغاندا تەنھا.

قەلبىم ئۆرتۈنەر پىغاندىن،ئوتتىن،

جۇدالىق دەردىنى تارتامدىم مەنلا.