”قازاننىڭ قۇلىقى ھەممە يەردە تۆرت“ مۇ؟ -“ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“ نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئۇيغۇرچىدا ”قازاننىڭ قۇلىقى ھەممە يەردە تۆرت“ دېگەن تەمسىل بار. بۇ تەمسىلگە ئۇلىنىپ كېلىدىغىنى ”دۇنيانىڭ نەرىگە بارساڭ ئوخشاش، ئۆز يۇرتقا يېتىدىغان ھىچ يەر يوق“ دېگەن خۇلاسە بولىدۇ. باشلانغۇچتا ئوقۇۋاتقان چېغىمدا بى......

مەن نېمىشقا بۇ تېمىغا شۇنچە كىرىشىپ قالىمەن؟ 1. تۈركىيەنىڭ تەرەققىياتى مىللىي زىددىيەتلەرنىڭ قۇربانىغا ئايلانغىلى تۇرغىلى ئۇزاق بولدى. تۈركىيەدە مېنىڭ بىلىشىمچە 12 مىليوندىن ئارتۇق كۈرت مىللىتى ياشايدۇ. بۇندىن باشقا لازلار، رومالار ئەرمەنلەرمۇ خىېلى بار. تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلغان يىللاردىن باشلاپ كامالىزىمنى ئاساس قىلغان. كامالىزىمنىڭ ئاساسى مىللەتچىلىك. بۇ تۈركلەرنىڭ ......

ۋاشىڭتوندىكى ئۇيغۇر ئۇسسۇلچىسى ”ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“ نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئۇسسۇلىغا ئۆچ ئۇيغۇر قىزى ئامېرىكىدىكى ھاياتىمنىڭ ئىككىنجى يىلىدا ھۆررىيەت خانىم بىلەن facebook (دوستلىشىش ۋە ئالاقە تورى، جۇڭگۇدا ئېچىلمايدۇ) تا تونۇشۇپ قالدىم. تورلاردا ئېلان قىلىنىۋاتقان ئامېرىكا ھەققىدىكى يازمىلىرىم ھەققىدە پاراڭلاشتۇق. كىتاپقا ۋە مۇزىكىغا بولغان شەي......

ئۇيغۇر كىمگە سېلىشتۇرۇلدى؟ ئابدۇۋەلى ئايۇپ ”ئۇيغۇر كىمگە ئوخشىدى، كىمگە ئوخشايدۇ“ مازۇلۇق خاتىرىمىزدە ئۇيغۇرنىڭ باشقىلارنىڭ نەزىرىدە كىمگە ئوخشىغانلىقى، ئۇيغۇر زىيالىلىرىنىڭ قەلىمىدە كىمگە ئوخشۇتۇلغانلىقى ۋە ئەمەلىيەتتە كىمگە ئوخشايدىغانلىقى… ھەققىدە ئويلىنىشلاردا بولغانىدۇق. بىز مىللىتىمىزنى كىمنىڭ قانداق ئوخشىتىشىنى چەكلەش ھوقۇقىمىز يوق، ئەمما خەقنىڭ ن......

ئامېرىكىدىكى ئۇيغۇرلۇقنىڭ ھالاۋىتى -“ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئىچكىرىدە ئىشلەيدىغان چاغلىرىمدا ئۇيغۇرچىنى راۋان بىلىدىغان گې ڧەمىلىلىك بىر خىزمەتدېشىمىز بولىدىغان. ئۇ ئۆزىنى ماڭا خەنسۇ دەپ تونۇشتۇرغاچقا شۇنداق بىلەتتىم. بىر قېتىم ئۇنۋېرىستىتىمىزدە خەن بولمىغان مىللەتلەردىن ئەمەلدارلارنى رىقابەتلەشتۈرۈپ تاللاش يولغا قويۇلدى. كۈتۈ......

”ئىللەتلىك ئۇيغۇر“ ئەپسانىسى ئامېرىكىدا -“ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ 1. ئامېرىكىدا كىم ”ئىللەت“ لىرىنى بوينىغا ئالىدۇ؟ ئۇيغۇردىكى ”ئىللەتلەر“ نى ئوپراتسىيە قىلىش ئەۋج ئالغان چاغلاردا ”تەڭرىتاغ“ دا ئېلان قىلىنغان ياپۇنىيە توغرىسىدىكى بىر ساياھەتنامىدىن ”ياپۇنلار تولىمۇ كەمتەرك......

ئامېرىكىدا دىيانەت -“ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“ نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئامېرىكىنىڭ پۇلىدا ”خۇداغا ئىشىنىمىز“ دېگەن خەت بولغاندىن باشقا ئامېرىكا دۆلەت مەجلىسىنىڭ يىغىن زالىغىمۇ يۇقارقى خەت ئويۇلغان. ئامېرىكا پرېزىدېنتلىرى ھەر قېتىم ۋەزىپىگە ئولتۇرۇشتىن بۇرۇن ئىنجىلغا قولىنى قويۇپ قەسەم قىلىدۇ. سوتلاردا گۇۋاھچىلارمۇ ئىنجىلغا قولىنى قويۇپ شاھى......

ئامېرىكىلىق بولماق ئاسانمۇ؟ -“ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“ نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ 1. ئامېرىكىچە يېڭى ھايات ۋە ئۇيغۇرچە كونا خۇي ۋەتەندە بىر ئائىلە كىشىلىرى بىلەن بىرلىكتە تېلۋىزور كۆرۈشنىڭ تەسلىكى ئۇيغۇرلارغا سىر ئەمەس. بۇ ھەقتە سەھنىگە چىققان ئابدۇكىرىم ئابلىزنىڭ ”بۇزۇق تېلۋىزور“ دېگەن ئىتوتى مەسىلىنىڭ قانچىلىك ئېغىرلىقىنى ۋە بۇ ھەقتىكى بىر ......

ئامېرىكىدا ئاياللار ۋە ئەرلەر -“ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ 1. ئايالىمنىڭ نەزىرىدىكى ئامېرىكا ئاياللىرى ۋە ئەرلىرى ئايالىم ئامېرىكىغا كەلگەندىن كېيىن ئامېرىكىلىق قىز-ئاياللارنىڭ ياسىنىپ تارىنىشلىرىغا باھا بېرىشكە باشلىدى. ئۇنىڭ ئېيتىشىچە بۇ يەردە قىز چوكانلار ئۇيغۇر قىزلىرىنىڭ ئەكسىچە يۈزىگە ئانچە قېنىق گىرىم قىلمايدىكەن. ئايالىم ......

ئامېرىكىدىكى ئۇيغۇرلۇق ”ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“ نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ 1. ئۇيغۇرلار ئامېرىكىلىقلاردىن نېمىلەرنى ئۆگەندى؟ ئۇيغۇردا «ئەلگە كىرسەڭ ئېلىڭچە، سۇغا كىرسەڭ بېلىڭچە»، «يەكچەشمىنىڭ شەھىرىگە بارساڭ بىر كۆزۈڭنى قىسىۋال» دېگەندەك ماقالىلار بار. بۇلاردا ئىنساننىڭ مۇھىتقا ماسلىشىپ ياشىشى تەكىتلەنگەن. مەن ئامېرىكىغا كەلگەندىن كېيىن ئۇيغۇرلارنىڭ ئام......

4. قەشقەردىكى تىل خوراپاتلىقى ۋە سۆز بوھرانى ئىسلام دۇنياسىدا ئىككىنچى بۇخارا دەپ ئاتىلىدىغان قەشقەر تولىمۇ سىپايە بىر شەھەر. قەشقەر ئۇيغۇرلىرى ئۆزىنىڭ سۆزمەنلىكى بىلەن پۈتكۈل ئۇيغۇر دۇنياسىغا مەشھۇر. بىر كۈنى دوستلارنىڭ چېيىدا ئولتۇرۇپ بىرەيلەننىڭ “ ئەجەپ بۇنداق گاچا بولۇپ قالدۇق“ دېگەن گېپىنى ئاڭلاپ تاڭ قالدىم. سەۋەبىنى سورۇسام خەنسۇچە بىلمىگەنلىكى سەۋە......

3. سىدام قەشقەر ۋە زامانىۋىيلىق سىيىت نوچى تۇغۇلغان كوزىچى يار بېشى مەھەللىسى قەشقەردە ساياھەتچىلەر ئۈچۈن ساقلىنىپ قالغان قەدىمىي مەھەللىلەرنىڭ بىرى. بۇ مەھەللىدە تۆۋەن تۇرمۇش كاپالەت پۇلى، يەنى قەشقەر ئۇيغۇرلىرىنىڭ تەلەپپۇزىدىكى دىبو ئېلىش ئاجايىپ خېرىدارلىق. بىر ئوقۇغۇچۇم ساياھەتچىلەرنى بۇ يەرلەرگە باشلاپ بېرىپ تۇرىدىكەن. بىر قارامايلىق ئۇيغۇر ساياھەتچىنىڭ ”قەشقەر......

1. خىياللاردىكى قەشقەر ۋە قەشقەردىكى خىياللار ۋەتەنگە قايتىپ كەلدىم. قادىر ئاللاھ ئۇيغۇرنىڭ سېغىنىشلىق كۆزلىرىنى قايتا كۆرۈشكە، ئۇيغۇر تۇپراقلىرىنى يەنە ھىدلاشقا، ئۇيغۇرنىڭ دولقۇنسىز سۆزلىرىنى يېڭىدىن ئاڭلاشقا نىسىپ قىلدى. ”ئەي ۋەتىنىم، يىگانەم، باغرىڭغا يىقىلغىلى كەلدىم، مېنى سېغىندىڭمۇ؟ بىلىمەن، گۈل تۇتۇپ ئالدىمغا چىقالمايسەن. مېنى قۇچاقلىرىڭنى كەڭ ئېچىپ با......

گۈلەننىڭ قويۇلىشى ۋە مەنىسى ۋەتەنگە قايتقاندىن كېيىن بۇرۇن غايىبانە سىرداشقان باغىرلار بىلەن يۈز كۆرۈشۈش پۇرسىتى بولدى. سورالغان سۇئاللاردىن ”گۈلەن دېگەن سۆزنىڭ مەنىسى نېمە؟“، ”سىز نېمىشقا خەنسۇچە گۇلېن دەپ تەخەللۇس قويۇۋالدىڭىز؟“، ”گۇلەن دېگەن قىزبالىنىڭ ئىسمىغۇ؟“ دېگەندەك سۇئاللاغا دۇچ كەلدىم. بۈگۈن ھېيت ھارپىسىدا ئارام پۇرسىتى بولغان......

  ”ئۇيغۇر كىمگە ئوخشىدى، كىمگە ئوخشايدۇ“ مازۇلۇق خاتىرىمىزدە ئۇيغۇرنىڭ باشقىلارنىڭ نەزىرىدە كىمگە ئوخشىغانلىقى، ئۇيغۇر زىيالىلىرىنىڭ قەلىمىدە كىمگە ئوخشۇتۇلغانلىقى ۋە ئەمەلىيەتتە كىمگە ئوخشايدىغانلىقى… ھەققىدە ئويلىنىشلاردا بولدۇق. بىز مىللىتىمىزنى كىمنىڭ قانداق ئوخشىتىشىنى چەكلەش ھوقۇقىمىز يوق، ئەمما خەقنىڭ نەزىرىدىكى ئۇيغۇرلۇق بىلەن ئاتا-بوۋىمىزدى......