مۇكەممەل جەمئىيەت ۋە كەمتۈك ئىنسان ئابدۇۋەلى ئايۇپ ”ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“نىڭ داۋامى ئامېرىكا زادى قانداق يەر؟ مەن ئۇشبۇ ئەدەبىي خاتىرەمدە يېزىۋاتقاندەك ھەممە ئىشقا تەرتىپ ئورنۇتۇلغان، ئىنساننىڭ ھەممە خۇي پەيلى مۇئەييەن بىر ئەخلاق قېلىپىغا چۈشكەن، ئادەمنىڭ ئىتىقادى، ھۆرمىتى، ھۆرلۈكى، ھاياتى، پاراغىتى كاپالەتلەندۈرۈلگەن، قانۇننىڭ ئادالىتى خۇددى بوۋىمىز ......

ئامېرىكىچە ھايات ۋە ئۇيغۇرچە ئۆلۈم ئابدۇۋەلى ئايۇپ ”ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“ نىڭ داۋامى 2005-يىلى 24- دىكابىردا تۈركىيەگە چۈشكەن تۇنجى كۈنۈم گوللاندىيەمۇ ياكى دانىيەمۇ بىر دۆلەتتە تۇرۇۋاتقان بىر ئۇيغۇرنىڭ ئۆلۈۋالغانلىق خەۋىرىنى ئاڭلاپ يۈرۈگۈم ئېيچىشىپ كەتكەن ئېدى. شۇ بىچارە مەرھۇمنىڭ ئۆلۈم ئالدىدا ئاتا-ئانىسىغا ئانا تىلىدا قالدۇرىدىغان ۋەسىيەتلىرى بار ب......

ئۇيغۇرچە ئىسىمنىڭ ئامېرىكىدىكى كەچۈرمىشلىرى ئابدۇۋەلى ئايۇپ ”ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“ نىڭ داۋامى ئىسمىمنىڭ ئامېرىكىدىكى پىشكەللىكلىرى جوڭگۇدا تولا خاتا ياكى چالا يېزىلىپ ئاۋارە قىلغان ئىسىمىم ئامېرىكىغا كېلىپمۇ مېنى خېلى مالال قىلدى. مەكتەپكە كەلسەم ئوقۇغۇچلىق كارتامدىن ئىككىسى چىقىپ قاپتۇ. بىرسى ئاتا-ئانام قويغان ئۇيغۇرچە ئىسمىمغا يەنە بىرى پاسپورتۇمد......

ئامېرىكا قىزىم ۋە بىزنىڭ ئۇيغۇرلىقىمىز ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئامېرىكا يەسلىدىكى ئۇيغۇرچە خەت ھەممە ئىش ئالدىن پىلانلىنىدىغان ئامېرىكىغا “تۇيۇقسىز”كېلىپ قالغان قىزىمنى يەسلىگە ئورۇنلاشتۇرالماي بېشىم قاتتى. مەن ئائىلەمنىڭ كېلەلەيدىغان ياكى كېلەلمەيدىغانلىقىغا بىر نەرسە دېيەلمىگەچ قىزىمنىڭ يەسلى ئىشىنىمۇ ئويلىشالمىغان ئىدىم. توختىماي سۈرۈشتۈرۈش نەتىجىسىدە ئاخىرى يەسلى مەسىلىسىمۇ ......

قىزىمنىڭ ئۇيغۇرچە كۈنلىرى ئابدۇۋەلى ئايۇپ ”قىزىم، ئامېرىكا ۋە بىزنىڭ ئۇيغۇرلۇقىمىز“نىڭ داۋامى قىزىمنىڭ يوقاتقانلىرى قىزىم ئامېرىكىدا ”مېنى ھەممە ئادەملەر ياخشى كۆرىدۇ، ھەتتا ئىتلارمۇ مېنى ياخشى كۆرىدۇ“، ”ھەممە ئادەمگە ئىشىنىشكە بولىدۇ“، ”ھەممە ئادەم بىر بىرىگە كۈلۈمسىرەپ سالاملىشىپ ئۆتىدۇ“، ”بازاردىن ئالغان كۆكتات، مىۋ......

قارغىلىقتىكى “ ئامېرىكا“ ئابدۇۋەلى ئايۇپ ”ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“ نىڭ داۋامى يېقىندا خوتەن، گۇما ۋە قارغىلىقنى تاۋاپ قىلىپ كەلدىم. گۇمىدا بىرەيلەن قارغىلىقتىكى بىر جاينىڭ قارغىلىقتىكى ئامېرىكا دەپ ئاتىلىدىغانلىقىنى سۆزلەپ بەردى. بۇ جاي قارغىلىقتىن باشقا يەرلەرگە ۋە تېبەت (شىزاڭ) نىڭ ئالى ۋىلايىتىگە بارىدىغان قاتناش تۈگىنىگە جايلاشقان بولۇپ ب......

5. قەشقەرچە رىۋايەت ۋە ئۇيغۇرچە مەپكۇرە ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئۇيغۇر جەمئىيىتىدە كوچا پارىڭى سۈپىتىدە تارقىلىپ يۈرگەن نۇرغۇن ھىكايەتلەر، لەتىپىلەر، رىۋايەتلەر بار. بۇلار رەسمىي مەتبۇئاتلاردا نەشىر قىلىنمىغان بىلەن ئاۋامنىڭ ئاغزىدا دائىم تەكرارلىنىپ تۇرىدۇ. بۇلاردا ئۇيغۇرلارنىڭ ئۆزىگە، ئۆزگىلەرگە، موھىتقا، جەمئىيەتكە، سىياسەتكە، ھاكىمىيەتكە ۋە باشقا تۈرلۈك شەيئىلەرگە بولغان تون......

ئامېرىكىدىكى ئازەرىنىڭ زارى ئابدۇۋەلى ئايۇپ ”ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“ نىڭ داۋامى ئامېرىكىغا كېلىپ تۇنجى قېتىملىق ساياھېتىمدە بىر ئىرانلىق تۈرك (ئىرانغا مۇستەملىكە ئەزەربەيجانلىق) بىلەن پاراڭلىشىپ قالدىم. دەسلەپكى پاراڭلاردىن مېنى ئېچىندۇرغىنى، يېشى50 دىن ئاشقان بۇ كىشىنىڭ بىر ئېغىز ئىنگىلىزچە بىلمەي تۇرۇپ ۋەتىنىنى، ئائىلىسىنى تەرك ئېتىپ، يات ئەلدىن پاناھ......

تۈنۈگۈنكى ۋە بۈگۈنكى سىيىت نوچى ئابدۇۋەلى ئايۇپ سىيىت نوچى: گېلاۋخۇي تارىخىغا يېزىلمىغان گېلاۋخۇيچى ئابدۇكېرەم ئابلىز ئورۇنلىغان ”سىيىت نوچى“ داستانىدىن ئارىيەدە سىيىت نوچىنى ”شىنخەي ئىنقىلابىنىڭ ئالدى كەينىدىكى چىڭ سۇلالىسىنىڭ ئىستىبىدات ھۆكۈمىرانلىقىغا قارشى قوزغالغان گېلاۋخۇي تەشكىلاتىغا قاتناشقان“ دېيىلىدۇ. مەن بۇنى ئېنىقلاش ئۈچۈن گېلاۋخۇيغا د......

”قازاننىڭ قۇلىقى ھەممە يەردە تۆرت“ مۇ؟ -“ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“ نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئۇيغۇرچىدا ”قازاننىڭ قۇلىقى ھەممە يەردە تۆرت“ دېگەن تەمسىل بار. بۇ تەمسىلگە ئۇلىنىپ كېلىدىغىنى ”دۇنيانىڭ نەرىگە بارساڭ ئوخشاش، ئۆز يۇرتقا يېتىدىغان ھىچ يەر يوق“ دېگەن خۇلاسە بولىدۇ. باشلانغۇچتا ئوقۇۋاتقان چېغىمدا بى......

مەن نېمىشقا بۇ تېمىغا شۇنچە كىرىشىپ قالىمەن؟ 1. تۈركىيەنىڭ تەرەققىياتى مىللىي زىددىيەتلەرنىڭ قۇربانىغا ئايلانغىلى تۇرغىلى ئۇزاق بولدى. تۈركىيەدە مېنىڭ بىلىشىمچە 12 مىليوندىن ئارتۇق كۈرت مىللىتى ياشايدۇ. بۇندىن باشقا لازلار، رومالار ئەرمەنلەرمۇ خىېلى بار. تۈركىيە جۇمھۇرىيىتى قۇرۇلغان يىللاردىن باشلاپ كامالىزىمنى ئاساس قىلغان. كامالىزىمنىڭ ئاساسى مىللەتچىلىك. بۇ تۈركلەرنىڭ ......

ۋاشىڭتوندىكى ئۇيغۇر ئۇسسۇلچىسى ”ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“ نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئۇسسۇلىغا ئۆچ ئۇيغۇر قىزى ئامېرىكىدىكى ھاياتىمنىڭ ئىككىنجى يىلىدا ھۆررىيەت خانىم بىلەن facebook (دوستلىشىش ۋە ئالاقە تورى، جۇڭگۇدا ئېچىلمايدۇ) تا تونۇشۇپ قالدىم. تورلاردا ئېلان قىلىنىۋاتقان ئامېرىكا ھەققىدىكى يازمىلىرىم ھەققىدە پاراڭلاشتۇق. كىتاپقا ۋە مۇزىكىغا بولغان شەي......

ئۇيغۇر كىمگە سېلىشتۇرۇلدى؟ ئابدۇۋەلى ئايۇپ ”ئۇيغۇر كىمگە ئوخشىدى، كىمگە ئوخشايدۇ“ مازۇلۇق خاتىرىمىزدە ئۇيغۇرنىڭ باشقىلارنىڭ نەزىرىدە كىمگە ئوخشىغانلىقى، ئۇيغۇر زىيالىلىرىنىڭ قەلىمىدە كىمگە ئوخشۇتۇلغانلىقى ۋە ئەمەلىيەتتە كىمگە ئوخشايدىغانلىقى… ھەققىدە ئويلىنىشلاردا بولغانىدۇق. بىز مىللىتىمىزنى كىمنىڭ قانداق ئوخشىتىشىنى چەكلەش ھوقۇقىمىز يوق، ئەمما خەقنىڭ ن......

ئامېرىكىدىكى ئۇيغۇرلۇقنىڭ ھالاۋىتى -“ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ ئىچكىرىدە ئىشلەيدىغان چاغلىرىمدا ئۇيغۇرچىنى راۋان بىلىدىغان گې ڧەمىلىلىك بىر خىزمەتدېشىمىز بولىدىغان. ئۇ ئۆزىنى ماڭا خەنسۇ دەپ تونۇشتۇرغاچقا شۇنداق بىلەتتىم. بىر قېتىم ئۇنۋېرىستىتىمىزدە خەن بولمىغان مىللەتلەردىن ئەمەلدارلارنى رىقابەتلەشتۈرۈپ تاللاش يولغا قويۇلدى. كۈتۈ......

”ئىللەتلىك ئۇيغۇر“ ئەپسانىسى ئامېرىكىدا -“ئامېرىكىدىكى مۇساپىر تۇيغۇلار“نىڭ داۋامى ئابدۇۋەلى ئايۇپ 1. ئامېرىكىدا كىم ”ئىللەت“ لىرىنى بوينىغا ئالىدۇ؟ ئۇيغۇردىكى ”ئىللەتلەر“ نى ئوپراتسىيە قىلىش ئەۋج ئالغان چاغلاردا ”تەڭرىتاغ“ دا ئېلان قىلىنغان ياپۇنىيە توغرىسىدىكى بىر ساياھەتنامىدىن ”ياپۇنلار تولىمۇ كەمتەرك......