ياشنىڭ چوڭىيىشىغا ئەگىشىپ قىزلار ئەينەككە كۆپ قارايدىغان،باشقىلارنىڭ ئۆزىگە بەرگەن باھاسىغا ئالاھىدە دىققەت قىلىدىغان بولۇپ قالىدۇ،بۇ ياشلىق مەزگىلىگە قەدەم قويۇشقا باشلىغان قىزلاردىكى ئورتاق ئالاھىدىلىك،بىراق كىشى ئۆزىنىڭ چىرايىنى تاللىۋالالمايدۇ،چىراي شەكلى ئادەتتىكىچە ياكى كۆرۈمسىزراق كەلگەن بەزى قىزلار ياشنىڭ چوڭىيىشىغا ئەگىشىپ بارا-بارا ئۆزىنىڭ قانچە چىرايلىق ئەمەسلىكىنى ھېس قىلىپ ناھايىتى مەيۈسلىنىدۇ،ھەتتا ئاتا-ئانىسىنىڭ ئۆزىنى نېمە ئۈچۈن تېرىسى قارا،بۇنىڭ پاناق،كۆزىنى قىسىق،بويىنى پاكار ئاپىرىدە قىلىغانلىقىدىن زارلىنىدۇ،شۇنىڭ بىلەن بىرگە،ئەگەردە ئۆگىنىش تەتىجىسى باشقىلارنىڭىكىگە يەتمىسە ئۆزىنى(تۇغۇلىشىدىنلا كالامپاي).(باشقىلاردىن تۆۋەن)ھېس قىلىپ،ھەتتا ئۆزىنىڭ ئەقلىي قابىلىيىتىگىمۇ ئىشەنمەي ئۆزىنى-ئۆزى (دۆت)(كالۋا)سۈپتىدە كۆرۈندۇ.چىراي تۇرقى كۆرۈمسىز ياكى ئادەتتىكىچە بولغان قىزلاردا، يۇقىرىقىدەك ئۆزىنى كەمسىتىش،ئۆزىدىن بىزار بولۇش پىخسىكىسى پەيدا بولغاندىن كىيىن،ئۆزىنى كەمىسىتىش،ئۆزىدىن بىزار بولۇش پىسخىكىسى پەيدا بولغاندىن كىيىن،ئۆزىنى ھەم دائىم باشقىلارنىڭ ئالقىشىغا،ياقتۇرۇشىغا ئېرىشەلمەيدىغان(كۆرۈمسىز،سەت ئۆردەك چۈجىسى)دەك ئىنتايىن سەت دەپ تونۇيدىغان بولىدۇ،ئاقىۋەت بۇنداق روھىي ھالەت ۋە پىخسىكىنىڭ زىيىنى تۈپەيلى نورمال ئۆگىنىش،تۇرمۇش،خىزمەت ۋە كىشىلىك ئالاقە جەھەتتىمۇ توسالغۇ ۋە مەغلۇبىيەتكە ئۇچرايدۇ،خۇددى تۆۋەندىكى كۈندىلىك خاتىدىردە بىر قىز ئوقۇغۇچىنىڭ ئەلۋالىدەك.
ئىز تورىدا ئىزلىرىمىز قالسۇن!
چىرايىم سەل قارامتۇلراق،ئادەتتىكىچە بىر قىزمەن،باشلانغۇچ مەكتەپتە ئوقۇۋاتقان چاغلىرىمدا،ئۆز چىرايىمنى باشقا قىز ساۋاقداشلىرىمىنىڭىكىگە ئانچە سېلىشتۇرۇپ كەتمەيتتىم،تولۇقسىز مەكتەپكە چىققاندىن كىيىن ئەتراپىمىدىكى قىزلارنىڭ بىر-بىرىدىن زىبا،چىرايلىقىقى،تېرىسىنىڭ سۈتتەك سۈپسۈزۈك ئاقلىقىغا قاراپ،ئۆزۈمنىڭ ناھايىتى كۆرۈمسىز،سەت يۈزۈمنىڭ قارىلىقىنى ھېس قىلىپ،قاتتىق ئازابلاندىم،سىنىپىتىكى بەزى كەپسىز ئوغۇللار تېخى چاقچاق قىلىپ مېنى (سەت قارىۋاي)دەپ چاقىرىشىپ قوياتتى.بۇنى ئاڭلاپمۇ كۆڭلۈم بۇزۇلۇپ يوشۇرۇن ياش تۆكەتتىم.شۇنىڭدىن تارتىپ ئۆزۈمنى(كۆرۈمسىز، سەت ئۆردەك چۈجىسى)دەك ،پەقەتلا قىممىتى يوق، ئارتۇقچە تۆرىلىپ قالغان ئادەمدەك ھېس قىلىدىم،مۇشۇ خىل كەيپىياتىنىڭ چىرمىشى بىلەن ئۆگىنىش نەتىجەم بارا-بارا چۈشۈپ كەتتى. ئاخىرى ئۆزۈمنى پۈتۈنلەي تۈگەشتىم.ئىستىقبالىمىدىن سۆز ئاچقىلى بولمايدۇ دېگەن خۇلاسىغا كېلىپ ئۆزۈمنى ئۆلتۈرۈۋالماقچى بولدۇم-(ئوتتۇرا مەكتەپنىڭ مەلۇم بىر قىز ئوقۇغۇچىسىنىڭ كۈندىلىك خاتىرىدە ئوتتۇرىغا قويۇلغان مەسلە دەل چىرايى ئادەتتىكىچە ياكى كۆرۈمسىزراق بولغان قىز-ئوغۇللار دۇچ كېلىۋاتقان پىسخىكىلىق مەسلىسىدۇر.بولۇپمۇ چىراي شەكلى كۆرۈمسىزراق بولغان قىزلاردا ئومۇمىيۈزلۈك كۆرۈلىدىغان مەسلىدۇر.ئەگەر بۇ خىل ناچار روھىي ھالەت ۋە پىسىخىكا دەل ۋاقتىدا توغرا يېتەكچىلىك ۋە ياخشىلىنشقا ئېرىشەلمىسە بۇنىڭىدىن كېلىپ چىقىدىغان روھىي ھالەتنىڭ ئىسكەنجىسىدىن قوتۇلۇپ ئازادىلىككە ئېرىشەلەيدۇ.ئومۇمەن بۇنىڭىدا(كۆرۈمسىز ئۆردەك چۈجىسى)پىسخىكىسىغا ئىگە قىزلار ئۆز كېسلىگە قارىتا تۆۋەندىكى (رورىلار)نى يەپ سىناپ باققاندا دەرھال ئۈنۈمنى كۆرەلەيدۇ. بۇ مەزمۇن ئىز تورىدىن كۆچۈرۈلگەن
ئابلىز ئىبراھىم دولان
