بىرىنچى: ئوتتۇرا، باشلانغۇچ مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىغا نىسبەتەن دەرس بېسىمىنىڭ زىيادە ئېغىر بولۇپ كېتىشىمۇ ئۇلارنىڭ ئۇيقۇسىز بولۇپ قېلىشىنىڭ مۇھىم ئامىلى ئىكەن.

      ئىككىنچى: ئۇزاق مۇددەت تېلېۋىزور كۆرۈش، كومپىيۇتېردا مەشغۇلات قىلىشمۇ ياش – ئۆسمۈرلەرنىڭ ئۇيقۇ سۈپىتىگە تەسىر كۆرسىتىدىكەن. بۇنىڭغا ئاتا – ئانىلارنىڭ باشقۇرۇشىنىڭ چىڭ بولماسلىقى سەۋەب بولىدۇ، بۇنداق بولغاندا بالىلارنىڭ ئۇخلاش ۋاقتىغا تېخىمۇ بەك كاپالەتلىك قىلغىلى بولمايدۇ.

      ياخشى، يېتەرلىك ئۇخلىيالمىغان بالىلارنىڭ ئۆسۈپ يېتىلىشى كېچىكىدىكەن. زېھنىنى يىغىش ئىقتىدارى، ئەستە ساقلاش ئىقتىدارى، يېڭىلىق يارىتىش ئىقتىدارى تەسىرگە ئۇچرايدىكەن ھەم بىر قاتار ھېسسىيات مەسلىلىرى كېلىپ چىقىشى مۇمكىنكەن. ئۇنىڭدىن سىرت، يەنە بىر تەتقىقات نەتىجىسىدە كۆرسىتىلىشىچە، بالىلارنىڭ ئالتە ياش مەزگىلىدە ئۇيقۇسى يېتەرلىك بولمىسا، ياشلىق مەزگىلىدە سەمىرىپ كېتىدىغان ۋە بەدەن ئېغىرلىقى ئېشىپ كېتىش ئالامەتلىرى كۆرۈلىدىكەن.

      13ياشتىن 18ياشقىچە بولغان ياش – ئۆسمۈرلەر ئەڭ ياخشىسى چۈشلۈك تاماقتىن كېيىن 30 مىنۇتتىن 45مىنۇتقىچە ئۇخلىۋېلىشى كېرەك، بۇنىڭ زېھنىي كۈچىنى ئەسلىگە كەلتۈرۈشكە پايدىسى بار.