14 يىلنىڭ ئالدىدا، ئالما شىركىتى تېخى ۋەيران بولۇش گىرداۋىغا بېرىپ قالغان مەزگىللەردە ئىدى، ئالازەل بۈگۈنكى كۈندە، ئۇ پۈتۈن دۇنيادىكى ئەڭ داڭلىق بىر شىركەتكە ئايلاندى. ئالما شىركىتىنى ئۆلۈم گىرداۋىدىن قۇتۇلدۇرۇپ كېلىش ۋە يەنە ئۇچقاندەك تەرەققىياتقا ئىگە قىلىشتا، جوبز كەم بولسا بولمايدىغان بىر ئالاھىدە رولنى ئوينىدى دېيىشكە بولىدۇ. ھالبۇكى كىشىلەرنىڭ كۆڭۈل بۆلىدىغىنى، جوبز قانداق قىلىپ مۇشۇنداق قىلالىدى؟ تۆۋەندە بىر قىسىم نۇقتىلار ئارقىلىق بىرلىكتە كۆرۈپ باقايلى.

1. رىقابەتچىلىرى بىلەن ھەمكارلىشىش

پېپسى كولا بىلەن كوكا كولانىڭ ھەمكارلاشقانلىقىنى كۆز ئالدىڭىزغا كەلتۈرەلەمسىز؟ ئەلۋەتتە كەلتۈرەلمەيسىز. ھالبۇكى، Apple ۋە Microsoft تىن ئىبارەت بۇ كونا رەقىبلەر 1997-يىلى ھەمكارلىق مۇناسىۋىتى ئورناتقان، بۇ ئىش ھەقىقەتەن كىشىنى تەئەججۈپلەندۈرىدۇ.

ئالما شىركىتى 12 يىللىق تىجارەت زىيىنىنى باشتىن كەچۈرگەندىن كېيىن، جوبز ناھايىتى تېزلا ئالما شىركىتىگە يېڭىدىن مەبلەغ توپلاشقا مۇھتاج بولغان. شۇ سەۋەپتىن، ئۇ بىلگەيتىسنى ئىزدەپ ھەمكارلىق ئورنىتىشنى ئىستىگەن، گەيتىس ئاخىرىدا ئالمىغا بىر مىليارد 500 مىليون ئامېرىكا دوللىرى مەبلەغ سېلىشقا قوشۇلغان.

2. ئەڭ چىرايلىق مەھسۇلاتلارنى ئىشلەپچىقىرىش

بىر ئۇلۇغ مال ساتقۇچى بولۇش سۈپىتى بىلەن، جوبز مەھسۇلاتنىڭ تاشقى لايىھەسىنىڭ گۈزەل بولۇشىنىڭ قانچىلىك مۇھىملىقىنى بىلىدۇ، ئۇ شۇ چاغلاردا ئالمىنىڭ مەھسۇلاتلىرىنىڭ قارىماققا ئاللىقاچان ۋاقتى ئۆتكەنلىكىنى ھېس قىلغان. 1998-يىلى ئالمىنىڭ بىر قېتىملىق يىغىنىدا ئۇ مۇنداق دېگەن: «سىلەر ئالمىنىڭ مەھسۇلاتلىرىدا ئىزچىل ساقلىنىۋاتقان مەسىلىنىڭ نېمە ئىكەنلىگىنى بىلەمسىلەر؟ شىركەتنىڭ مەھسۇلاتلىرىنىڭ سىرتقى كۆرۈنۈشى ئىنتايىن كۆرۈمسىز، ھېچقانداق بىر سەنئەت ئامىلىنى تاپقىلى بولمايدۇ.» بۈگۈنكى كۈندە، ئالمىنىڭ مەھسۇلاتلىرىنىڭ سەنئەتنىڭ پۇرىقى گۈپۈلدەك كېلىپ تۇرىدۇ.

3. ئەسلىدىكى سودا پلانىنى ئۆزگەرتىپ، يېڭىچە تەرەققىيات ئەندىزىسىنى تۈزۈپ چىقىش

ئالما ئەڭ دەسلىۋىدە بىر دانە كومپيۇتېر ئىشلەپچىقىرىدىغان شىركەت ئىدى، جوبز ناۋادا شىركەت ھەقىقىي مۇۋاپىقىيەتنى قولغا كەلتۈرىمەن دەيدىكەن، چوقۇم بىر قىسىم ئىسلاھاتلارنى ئېلىپ بېرىشى كېرەك دەپ قارىغان. كېيىن، ئالما شىركىتى iPad ،iPhone ،MP3 قاتارلىق مەھسۇلاتلىرىنى ئارقا-ئارقىدىن بارلىققا كەلتۈرگەن ۋە غايەت زور دەرىجىدە مۇۋاپىقىيەت قازانغان. جوبزمۇ 2007-يىلى شىركەتنىڭ ئىسمىنى Apple Computer Inc دىن Apple Inc غا ئۆزگەرتكەن، بۇمۇ شىركەتنىڭ كېيىنكى تەرەققىيات كېڭەيتمە لايىھەسىگە سموۋول قىلىنغان.

4. يېڭىلىق يارىتىش ئەندىزىسى ئارقىلىق قارىماققا مۇمكىن بولمايدىغان مەسىلىلەرنى ھەل قىلىش

ئىلگىرىكى خېلى ئۇزاق بىر مەزگىلدە، نۇرغۇن سودا كارخانىلىرى ئالمىنىڭ مەھسۇلاتلىرىغا تازا دىققەت-ئېتىبارىنى بەرمىگەن. جوبز بۇ مەسىلىنى قانداق ھەل قىلغاندۇ؟ ئۇ ئالمىنىڭ مەخسۇس سېتىش دۇكىنىنى قۇرۇپ چىققان. ھازىر ئالمىنىڭ مەخسۇس سېتىش دۇكانلىرى پۈتكۈل يەرشارىنى قاپلاپ، بۇ ساھەدىكى مەشھۇرلارنىڭ بىرىگە ئايلاندى.

5. ئاكتىپ ھالدا ئىستېمالچىلارغا ئۆزىنىڭ نېمىگە ئېھتىياجلىق ئىكەنلىكىنى ئېيتىپ بېرىش

جوبزنىڭ ئىزچىل قوللىنىۋاتقان ئۇسۇلى، ئىستېمالچىلار ئۆزىنىڭ نېمىگە ئېھتىياجلىق ئىكەنلىگىنى بىلىشتىن بۇرۇن ئۇلارغا بىلدۈرۈپ قويۇش. ئالمىنىڭ ئىستېمالچىلارغا ئۇلار ئىلگىرى ھاجەتسىز دەپ قارىغان نەرسىلەرنى ساتالايدىغان قۇدرىتى بار. iPad بۇنىڭ تىپىك مىسالى.

6. مەھسۇلاتلارنى بىر-بىرىگە يۈكسەك دەرىجىدە باغلىۋېتىش

ئالما ئىشلەپچىقارغان مەھسۇلاتلار يېڭىلىققا باي بولۇپلا قالماستىن، يەنە ئوخشىمىغان مەھسۇلاتلار بىلەن يۈكسەك دەرىجىدە باغلىنىش بار. iPod بىلەن iTunes مۇكەممەل ھالدا بىرىككەن، iPad بىلەن iPhone ئوتتۇرىسىدىكى ئەپلەر دۇكىنىمۇ ئۆز-ئارا ماسلاشقان. جوبز ئىلگىرى مۇنداق دېگەن: «يېڭىلىق يارىتىش دېگەنلىك، ئوخشىمىغان نەرسىلەرنى بىرىكتۈرۈپ بىر پۈتۈن گەۋدە قىلىپ چىقىش.»

7. خىزمەتچى تەكلىپ قىلىش ئۆلچىمى ھەرگىز ھەممە ئادەمگە ئوخشاش بولۇپ قالماسلىقى كېرەك

پەقەت ھاياتى كۈچى ئۇرغۇپ تۇرىدىغان ئوقۇش پۈتتۈرگەن ستۇدېنتلارلا شىركەت ماڭدۇرالىشى ناتايىن. جوبز ئىلگىرى شۇنداق ئېيتقان: «ئالما ئىلگىرى ئىشلەپچىقارغان Macintosh كومپيۇتېرىنىڭ مۇۋاپىقىيەت قازىنىشىدىكى سەۋەپ، بۇ كومپيۇتېرنى لايىھەلەشكە قاتناشقانلار كۆپ قاتلاملىق ئىختىساس ئىگىلىرىدىن تەركىب تاپقان، مۇزىكانت، شائىر، تارىخشۇناس ھەممىسى بار، ئۇلار ھەممىسى ئەڭ ئاخىرىدا دۇنيادىكى ئەڭ داڭلىق كومپيۇتېر لايىھەلىگۈچىلىرىگە ئايلاندى.»

8. باشقىلارنىڭ ئوخشىمىغان ئۇسۇلدا تەپەككۇر قىلىشقا ئىلھاملاندۇرۇش

ئالما 20-ئەسىرنىڭ 90-يىللىرى مەزگىلىدە "Think Different" تېمىسىدىكى بىر ئېلان لايىھەلەش مۇسابىقىسى ئۆتكۈزگەن ھەمدە غايەت زور دەرىجىدە مۇۋاپىقىيەت قازانغان، بۇ مۇسابىقە كىشىلەرنىڭ يېڭىلىق يارىتىش ئېڭىنى قوزغاتقان، ھەمدە بۈگۈنكى ئالمىنىڭ بارلىققا كېلىشىدە تۈرتكىلىك رول ئوينىغان.

9. مەھسۇلاتنى ئاددىيلاشتۇرۇش

ئاددىي بولغان ئىشلەتكۈچى تەسىراتىلا ھەقىقى كوزۇردۇر. ئالمىنىڭ لايىھەلىگۈچىسى Jonathan Ives ئىلگىرى شۇنداق ئېيتقان: «مەيلى بىز قانداقلا مەھسۇلات لايىھەلەيلى، بىز مەھسۇلاتلارنى ئىشلىتىش ئۇسۇلىنى ئەڭ زور دەرىجىدە ئاددىيلاشتۇرۇشقا تىرىشىمىز، چۈنكى كىشىلەر ئەزەلدىن ئاددىي نەرسىلەرنى ئىشلىتىشكە ئادەتلىنىپ كەلگەن.»

10. سېتىش غايىسى پەقەت مەھسۇلات بىلەنلا چەكلەنگەن ئەمەس

جوبز ھەمىشە كىشىلەرگە مۇنداق بىر خىل تۇيغۇ بېرىدۇ، ئىستېمالچىنىڭ سېتىۋالغىنى ئالمىنىڭ مەھسۇلاتىنىڭ ئۆزى ئەمەس، بەلكى مەھسۇلاتنىڭ سموۋللىق مەنىسى. ئېسىڭىزدە تۇتۇڭ، كىشىلەرنىڭ ئەڭ كۆڭۈل بۆلىدىغىنى يەنىلا ئۆزى، شۇڭا مەھسۇلات بىلەن ئىستېمالچىنى باغلاپ تۇرۇش كېرەك، بۇنداق مەھسۇلاتنىڭ كىشىگە بەرگەن ئەھمىيىتىمۇ ئوخشىمايدۇ.