ئىسلام پۇل-مۇئامىلسنىڭ ئەھۋالى ھەققىدە قىسقىچە…
ئىسلام پۇل-مۇئامىلىسى يېقىنقى 25يىلدىن بۇيان ئەگىر توقايلىق مۇساپىنى بېسىپ ئۆتكەندىن كىيىن خەلىقئارا نىڧىت باھاسىنىڭ ئۆرلىشى، ئىقتىسادىي تەرەققىياتنىڭ مۇقىم بولۇشى، 600يىلدىن بۇيان داۋاملىشىپ كەلگەن ئۆسۇمنى ئاساس قىلغان ئەخلاق پىرىنسىپىدىن چەتنىگەن پۇل مۇئامىلە سېستىمىسنىڭ زاۋاللىققا يۇزلنىشى، يۇقىردا ئەنئەنىۋى پۇل-مۇئامىلە بانكا تۇزۇمىگە بولغان ئىشەنچىسنىڭ تۆۋەنلىشى، تۆۋەندە خېرىدارلارنىڭ قەرىز ئامانەت ئىشەنچىسنىڭ تۆۋەنلىشى قاتارلىق ئامىللار تەڭلا كۆتىرىلىپ چىقىشى بىلەن بىرگە، مۇسۇلمان دۆلەتلىردىكى ئاللانىڭ دىنىغا بولغان تۇلۇق ئىشەنىچ ،ئىچ- ئىچىدىن يېنىپ تۇرغان ئىزدىنىش روھى ئارقىلىق ئۆسۇمدىن يىراق بولغان پۇل-مۇئامىلىرنى مەھسۇلاتلىرنى لاھىيلەپ بازارغا سېلىشى ئىسلام پۇل-مۇئامىلە مەھسۇلاتلىرنىڭ خەلىقئارا بازاردا ياخشى باھاغا ۋە خېرىدارلارنىڭ ئىشەنچىسگە ئېرىشگە تۇرتكە بولدى.ئىسلام پۇل-مۇئامى، ھازىر ئىسلام پۇل- مۇئامىلە ئورگانلىرى، بانكىلىرنىڭ مەبلىغى 2005يىلدىكى مەبلىغى 2.5تىرلىيون دوللارغا يەتتى، گەرچە بۇ غايەت زور پۇل-مۇئامىلە بازىرغا نىسبەتەن ئانچە چوڭ سان بولمىسمۇ لىكىن ئىشىش سۈرئىتى كىشىنى ھەيران قالدۇرىدۇ، ئىشىش سۈرئىتى 15%-دىن 20%(ﺋﻪﻧﮕﯩﻠﯩﻴﻪ ﭘﯘﻝ-ﻣﯘﺋﺎﻣﯩﻠﻪﺑﺎﺯﯨﺮﺩﯨﻜﻰ ﺑﯩﺮ ﺋﻪﻣﻪﻟﺪﺍﺭﻧﯩﯔ ﻧﻪﻗﯩﻠﭽﻪ 4ﺗﯩﺮﻟﯩﻴﻮﻧﻐﺎ ﻳﯩﺘﯩﺸﻰ ﻣﯘﻣﻜﯩﻦ ﺋﯩﻜﻪﻥ)

دۇنيا بانكىسى ئۇچۇر -مۇلازىمەت بۆلۇمىنىڭ باشقۇرغۇچى خادىمى زەمىر ئىقبالنىڭ دەلىل كەلتۇرۇشچە 45گە يېقىن دۆلەتتىكى 100دىن ئارتۇق پۇل-مۇئامىلە ئورگانلىرى ئىسلام پۇل-مۇامىلە ھالدا تىجارەت ئېلىپ بارىدىغانلىقىنى كۆرسەتكەن،ھازىرقى تەرەققىيات يۆنىلىشىدىن قارىغاندا بۇ پەقەت ئىسلام دۆلەتلىردىلا چەكلىنىپلا قااستن دۇنيا ھەرقايسى جايلىرغا قاراپ تەرەققى قىلماقتا،بۇ ساھەگە يىتەكچىلىك قىلىۋاتقان ئوتتۇر شەرىقتىكى پۇل-مۇئامىلە ئورگانلىرى بولۇپ ھازىرقى مەبلەغ سېلىش دائىرىسى ئاساسلىقى ئامىركا،ياۋروپا ئوتتۇر شەرىق رايونى،يېقىندا ئاسىيا (شەرقىي ،ئوتتۇرا)رايونىغا قاراپ يۇزلەنمەكتە.

نىڧىت باھاسى 100دوللارلىق ئۆتكەلنى بېسىپ ئۆتكەن بۇگۇنكى كۇندە ئوتتۇر شەرىقتىكى دۆلەتلەرنىڭ مالىيەسىدە كاپتالنىڭ ئوبۇرۇتى ئىنتايىن راۋان بولىدۇ،ئىشىنچا بولىدۇ، كاپىتالنىڭ ئوبۇروتىنىڭ راۋان بولۇشى خەلىق تۇرمۇشىدا ئىشىنچا بولغان،دۆلەت مالىيسىدە قىزىل رەقەم كۆرۇلمىگەن ھەتتا ئۇنىڭدىن خېلى يىراق بولغاندا ئەمەلگە ئېشىشى مۇمكىن،ئوتتۇر شەرىقتىكى دۆلەتلەر بۇ شەرتنى نىڧىت باھاسىنىڭ ئۆسۇسشى ئارقىلىق كاپىتال ئوبىروتىنىڭ(كاپىتالنىڭ ئىقىشى )مۇقملىقغا كاپالەتلىك قىلدى.
پۇل بېرىشقا تىگىشلىك يەرگە باردى،بولۇپمۇ ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلكىدىكى دۇبەي قاتارلىق رايونلار نىڧىت كىرمىنى مەخسۇس باشقۇردىغان ڧونىتلارنى تەسىس قىلدى،

بۇ نەق پۇل-پۇل ۋە ڧونت شەكىلىدىكى
ۋە باشقا شەكىلدىكى پۇل-مۇئامىلە مەھسۇلاتلىرنى جەلىپ قىلىش ئۈچۇن خەلىقئارلىق بانكىلكلار .ۋە ھەرقايسى ئاكسىيە مەركەزلىرى چۇقۇم بىر شەرىتنى ھازىرلىشى كېرەك(شۇ تۇردە)
يەنى ئىسلام دىنىنىڭ شەرئەت ئەھكاملىرغا ئەمەل قىلىشى كېرەك.ئىسلام قانۇنىدا ھەرقانداق شەكىلدىكى ئۆسۇم ھارام دەپ قارىلىدۇ.ئەنئەنىۋى بانكا تۇزۇمىدە ئۆسۇم مۇئەييەنلەشتۇرۇلگەن.يەنى ھەق دەپ قارىلىدۇ.يەنى قەرىزنىڭ خېيىم خەتىرى قەرىز ئالغۇچىنىڭ تۆلەيدىغان ئۆسۇمىدە ئىپادىلىنىدۇ،لىكىن ئىسلامدا بۇ خېيىم خەتەرنى قەرىز ئالغۇچى ۋە قەرىز بەرگۇچى ئىككى تەرەپ تەڭ ئۇستىگە ئېلىش كېرەك دەپ قارايدۇ.
مەسىلەن : بانكا ئۆي ئالغۇچىنى ئۆسۇملىك قەرىز بىلەن تەمىنلىمەيدۇ،بەلكى ئۆينى بانكا سېتىۋېلىپ ئاندىن ئۆي ئالغۇچىغا مەلۇم نىسبەتتكى يۇقىرى باھادا ساتىدۇ،بۇ پۇلنى ئۆي ئالغۇچى مۇددەتكە تۆلەپ تۆلەيدۇ،بۇنىڭ ئۆسۇم بىلەن قىلچىلىق مۇناسىۋىتى بولغان بولمايدۇ،بۇنى ھازىرقى ئىككىنچى دەرىجىلىك ئۆي مۇلۇك قەرىزى،ۋە باشقا رايونلاردىكى ئۆي-مۇلۇك ساھەسىدكى پەرىق بىلەن سېلىشتۇرۇپ تەتقىق قىلساق تېخمۇ ياخشى چۇشۇنەلەيمىز.

باشقا مەبلەغ سېلىش ساھەسىگە كەلسەك بايا دەپ ئۆتكەن پۇللار نىڭ مەبلەغ سېلىش ئوبىكتى ئىسلامدا يول قويغان دائىردە بولىدۇ.يەنى سېرق مەزمۇنلارنى تەشۋىق قىلىدىغان ،چوشقا گۆشىگە مۇناسىۋەلىك يىمەكلىك ئىشلەپچىقىرىش،ھاراق تاماكا…..قاترلىق شەرىئەتتە چەكلەنگەن ساھەلەرگە مەبلەغ سېلىشقا يول قويۇلمايدۇ.

ھازىرقى تەرقىقىيات ئەھۋالىدىن ئېلىپ ئىيتقاندا ئىسلام بانكا،پۇل-مۇئاملىسى ئوتتۇر شەرىق،مالايسىيە (بۇ دۆلەتنىڭ بانكىسنىڭ 10%مۇلىكى ئىسلام بانكا تۇرىگە تەۋە)ھىندونىزىيە ،قاتارلىق دۆلەتلەر تەرەققىياتى ئۈچۇن كۈچ سەرىپ قىلىش بىلەن بىرگە ھەرقايسى خەلىقئارالىق پۇل-مۇئاملە بانكىلىرى ۋە پايچەك مەركەزلىرنىمۇ دىققىتىنى قوزغاۋاتدۇ،مەسىلەن شاڭگاڭ نىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك مەمۇرىي ۋە مالىيە ئىشلىرغا مەسئۇل باشلىقلىرى يېقىندا ئوتتۇر شەرىق،ھىندونوزىيە،مالايسىيە قاتارلىق دۆلەتلەردە ئايرىم ئايرىم ھالدا زىياراەتتە بولدى،مەقسەت ئىسلام كاپىتالىنى جەلىپ قىلىش،مەبلەغ سالغۇچىلارغا شاڭگاڭنىڭ كۇڭلدىكىدەك بازار ئىكەنلكىنى تۇشۇنتۇرۇش ئۈچۇن قىلغان ئىدى.

ﻏﻪﺭﯨﺐ ﻣﻪﺑﻠﻪﻍ ﺳﯧﻠﯩﺶ ﺑﺎﻧﻜﯩﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺗﻪﻗﯟﺍﺩﺍﺭﻣﯘﺳﯘﻟﻤﺎﻧﻼﺭﻏﺎ ﻗﺎﺭﯨﺘﺎ ﺋﯧﻠﯩﭗ ﺑﺎﺭﻏﺎﻥ ﭘﯘﻝ-ﻣﯘﺋﺎﻣﯩﻠﻪ ﻣﯘﻻﺯﯨﻤﯩﺘﻰ، ﺳﯧﺘﯩﺶﻛﻪﺳﯩﭙﻠﯩﺮﻯ ﺋﯩﺴﻼﻡ ﭘﯘﻝ-ﻣﯘﺋﺎﻣﯩﻠﻪ ﺑﯩﻠﯩﻤﻠﯩﺮﯨﮕﻪ ﺋﯧﮕﻪ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﺋﯩﻠﯩﻢ ﺋﯧﮕﻠﯩﺮﯨﻨﻰﺗﺎﻟﯩﺸﯩﺸﺘﻪﻙ ﺑﯩﺮ ﻣﻪﻳﺪﺍﻥ ﺋﯩﺨﺘﯩﺴﺎﺳﻠﯩﻘﻼﺭ ﺟﯧﯖﯩﻨﻰ ﭘﻪﻳﺪﺍ ﻗﯩﻠﺪﻯ.
ﮬﻪﺭﻗﺎﻳﺴﻰ ﭼﻮﯓﻣﻪﺑﻠﻪﻍ ﺳﯧﻠﯩﺶ ﺑﺎﻧﻜﯩﻠﯩﺮﻯ ﻳﯧﯖﻰ ﭘﯘﻝ- ﻣﯘﺍﻣﯩﻠﻪ ﻣﻪﮬﺴﯘﻻﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺋﯩﺴﻼﻡ ﺩﯨﻨﯩﻨﯩﯔﺭﻭﮬﯩﻐﺎ ﺋﯘﻳﻐﯘﻧﻼﺷﺘﯘﺭﯗﺵ ﺋﯘﭼﯘﻥ ﺋﯩﺴﻼﻡ ﺋﯚﻟﯩﻤﺎﻟﯩﺮﻧﻰ ﺋﺎﻟﺪﯨﺮﺍﺷﻠﯩﻖ ﺑﯩﻠﻪﻥﺋﯩﺰﺩﯨﻤﻪﻛﺘﻪ.
ﻣﻪﺳﯩﻠﻪﻥ:ﺋﯩﺴﻼﻡ ﺯﺍﻳﻮﻣﻰ ،ﻓﻮﻧﯩﺪ،ﻗﻪﺭﯨﺰ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭ.

ﮬﺎﺯﯨﺮﻗﻰﺋﻪﮬﯟﺍﻟﺪﺍ ﺗﻪﻗﯟﺍﺩﺍﺭ ﻣﯘﺳﯘﻟﻤﺎﻧﻼﺭ ﭘﻪﻗﻪﺕ ﮬﻪﻣﻤﻪ ﺋﯩﺘﺮﺍﭖ ﻗﯩﻠﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺋﺴﻼﻡ ﺩﯨﻨﻰﺋﯚﻟﯩﻤﺎﻟﯩﺮﻯ ﻛﯘﭼﻠﯘﻙ ﺩﯨﻨﻲ ﺋﺎﺳﺎﺱ ﺋﺎﺭﻗﯩﻠﯩﻖ ﻣﯘﺋﻪﻳﻴﻪﻧﻠﻪﺷﺘﯘﺭﯗﻟﮕﻪﻥ ﺋﻪﮬﯟﺍﻝﺋﺎﺳﺘﯩﺪﯨﻼ ﺋﺎﺩﯨﻦ ﺑﯘ ﭘﯘﻝ-ﻣﯘﺍﻣﯩﻠﻪ ﻣﻪﮬﺴﯘﻻﺗﻠﯩﺮﯨﻨﻰ ﺳﯧﺘﯩﯟﯨﻠﯩﯟﺍﺗﯩﺪﯗ.ﭼﯘﻧﻜﻰﻧﯘﺭﻏﯘﻧﻠﯩﻐﺎﻥ ﻣﯘﺳﯘﻟﻤﺎﻧﻼﺭ ﻳﯘﻗﯩﺮﻯ ﺋﯚﺳﯘﻣﻠﯩﻚ ﻗﻪﺭﯨﺰﻧﻰ ﺑﯩﺮﺧﯩﻞ ﺟﯩﻨﺎﻳﻪﺕ ﺩﻩﭖﻗﺎﺭﺍﻳﺪﯗ ،ﮬﻪﻣﺪﻩ ﻗﯘﺭﯗﻟﻤﯩﺴﻰ ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﯩﻦ ﺋﯚﺳﯘﻣﺪﯨﻦ ﺧﺎﻟﯩﻲ ﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ﭘﯘﻝ-ﻣﯘﺋﺎﻣﯩﻠﻪﻣﻪﮬﺴﯘﻻﺗﻠﯩﺮﯨﻐﯩﻼ ﻣﻪﺑﻠﻪﻍ ﺳﺎﻟﯩﺪﯗ.

ﺷﯘﻧﯩﯔ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﯩﺮﮔﻪ ﻳﻪﺭ ﺷﺎﺭﻯﺧﺎﺭﺍﻛﺘﯩﺮﻟﯩﻖ ﭘﯘﻝ-ﻣﯘﺍﻣﯩﻠﻪ ﺑﺎﺯﯨﺮﻧﯩﯔ ﻣﯘﺭﻩﻛﻜﻪﭘﻠﯩﺸﯩﺸﻰ ﯞﻩ ﭘﯘﻝ-ﻣﯘﺍﻣﯩﻠﻪﻣﻪﮬﺴﯘﻻﺗﻠﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﮬﻪﺭﺧﯩﻠﻠﯩﺸﻰ ﯞﻩ ﺋﯩﯧﻨﮕﯩﻠﯩﺰ ﺗﯩﻠﯩﺪﯨﻜﻰ ﭘﯘﻝ- ﻣﯘﺋﺎﻣﯩﻠﻪ ،ﺑﺎﺯﺍﺭﻏﺎﺋﺎﺋﯩﺖ ﻣﺎﺗﯩﺮﻳﺎﻟﻼﺭﻧﻰ ﺋﯘﻗﯘﭖ ﭼﯘﺷﯘﻧﯩﭗ ﺷﻪﺭﯨﮭﻠﻪﻳﺪﯨﻐﺎﻥ ﻳﯘﻗﯩﺮﻯ ﺋﺎﺑﺮﻭﻳﻐﺎ ﺋﯩﮕﻪﺑﻮﻟﻐﺎﻥ ،ﺋﯩﺘﺮﺍﭖ ﻗﯩﻠﻘﯩﺸﻘﺎ ﺋﯩﯧﺮﯨﺸﻜﻪﻥ ﺋﯩﺴﻼﻡ ﺋﯩﻠﯩﻤﺪﺍﺭﻟﯩﺮﯨﻨﯩﯔ ﺋﺎﺯ ﺑﻮﻟﯩﺸﻰﻣﻪﺑﻠﻪﻍ ﺳﯧﻠﯩﺶ ﺑﺎﻧﻜﯩﻠﯩﺮﻯ ﺩﯗﭺ ﻛﯧﻠﯩﯟﺍﺗﻘﺎﻥ ﭼﻮﯓ ﻣﻪﺳﯩﻠﻠﻪﺭﻧﯩﯔ ﺑﯩﺮﺳﻰ ﺑﻮﻟﯘﭖ ﻗﺎﻟﺪﻯ.
ﻧﯩﻔﯩﺖﺑﺎﮬﺎﺳﯩﻨﯩﯔ ﺷﯩﺪﺩﻩﺕ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺋﯚﺳﯘﺷﻰ ،ﻣﻪﺑﻠﻪﻍ ﺳﯧﻠﯩﺶ ﺑﺎﻧﻜﯩﻠﯩﺮﻧﯩﯔ ﺋﻮﺗﺘﯘﺭ ﺷﻪﺭﯨﻘﻘﻪﻛﻪﺳﯩﭙﻠﯩﺮﻧﻰ ﺑﻪﺱ-ﺑﻪﺳﺘﻪ ﻛﯧﯖﻪﻳﯩﺘﺸﻰ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺑﺎﻧﻜﯩﻼﺭ ﺋﺎﺭﯨﺴﯩﺪﺍ ﺋﯩﺴﻼﻡ ﺩﯨﻨﻲﺋﯚﻟﯩﻤﺎﻟﯩﺮﻧﯩﯔ ﺗﻪﻛﻠﯩﭙﺮﮔﻪ ﺋﯩﺮﯨﺸﯩﺶ ﺋﯜﭼﯘﻥ ﺭﯨﻘﺎﺑﻪﺗﻠﯩﺸﯩﺸﻜﻪ ﺋﻪﯞﯨﺞ ﺋﺎﻟﺪﻯ.
ﺋﺴﻼﻡﺩﯨﻨﻲ ﺋﯚﻟﯩﻤﺎﻟﯩﺮﺩﯨﻦ ﭘﯩﻜﯩﺮﯸﻠﯩﺶ ﮬﻪﻗﻘﻰ ﺗﻮﻏﺮﯨﺴﯩﺪﯨﻜﻰ ﺋﻪﮬﯟﺍﻟﻼﺭﻣﯘ ﺋﯩﻨﺘﺎﻳﯩﯩﻦﻣﻪﺧﭙﯩﻲ ﺳﺎﻗﻠﯩﻨﯩﺪﯨﻐﺎﻥ ﺑﻮﻟﯘﭖ،ﺧﻪﯞﻩﺭﻟﻪﺭﮔﻪ ﺋﺎﺳﺎﺳﻼﻧﻐﺎﻧﺪﺍ ﺑﯘ ﭘﯘﻟﻨﯩﯔ ﻛﯚﭖ ﻗﯩﺴﻤﯩﻲﻣﯩﮭﯩﺮ-ﺷﻪﭘﻘﻪﺕ ﻳﻪﺗﻜﯘﺯﯗﺵ ﺋﻮﺭﯗﻧﻠﯩﺮﯨﻐﺎ ﺋﯩﺌﺎﻧﻪ ﻗﯩﻠﯩﯟﯨﺘﯩﻠﮕﻪﻥ.
ﻣﻪﻟﯘﻡ ﻣﻪﺑﻠﻪﻍﺳﯧﻠﯩﺶ ﺑﺎﻧﻜﯩﻠﯩﺴﻨﯩﯔ ﺋﺎﺷﻜﺎﺭﻟﯩﺸﭽﻪ ﻣﯘﺷﯘﻧﺪﺍﻕ ﺗﻪﻟﯩﭗ ﭘﯩﻜﯩﺮ ﺋﯧﻠﯩﺶ ﺋﯘﭼﯘﻥ ﺗﻪﺧﻤﯩﻨﻪﻥﺑﻪﺵ ﻳﯘﺯ ﻣﯩﯔ ﺋﺎﻣﯩﺮﯨﻜﺎ ﺩﻭﻟﻠﯩﺮﻯ ﺧﻪﺟﻠﯩﮕﻪﻥ،ﺑﯘ ﺋﯚﺗﻜﻪﻧﻜﻰ ﻳﯩﻠﻼﺭﻏﺎ ﻗﺎﺭﯨﻐﺎﻧﺪﺍ ﻛﻮﭖﺋﺎﺷﻘﺎﻥ.ﺧﯘﻳﻔﯧﯔ ﺑﺎﻧﻜﯩﺴﻰ ،ﺧﯘﺍﭼﻰ ﺑﺎﻧﻜﯩﺴﻰ ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻖ ﭘﯘﻝ-ﻣﯘﺍﻣﯩﻠﻪ ،ﻣﻪﺑﻠﻪﻍ ﺳﯧﻠﯩﺶﮔﻮﺭﻭﮬﻠﯩﺮﻯ ﺋﺎﻟﻠﯩﻘﺎﭼﺎﻥ ﭘﯩﺸﯩﭗ ﻳﯩﺘﯩﻠﮕﻪﻥ ،ﻣﯘﺳﺘﻪﻗﯩﻞ ﺋﯩﺴﻼﻡ ﺋﯚﻟﯩﻤﺎﻟﯩﺮﯨﺪﯨﻦﺗﻪﺷﻜﯩﻞ ﺗﺎﭘﻘﺎﻥ <<ﺩﯨﻨﯩﻲ ﻗﺎﻧﯘﻥ ﺑﻮﻳﭽﻪ ﻣﻪﺳﻠﯩﮭﻪﺕ ﺑﯩﺮﯨﺶﺋﻮﺭﻧﻰ>>ﻗﺎﺗﺎﺭﻟﯩﻘﻼﺭﺩﯨﻦ ﻣﻪﺳﻠﯩﮭﻪﺕ ﺋﺎﻟﯩﺪﯗ.ﮬﻪﻣﺪﻩ ﺑﺎﺷﻘﺎ ﺑﻪﺯﻯ ﺑﺎﻧﻜﯩﻼﺭ، ﻣﻪﺳﯩﻠﻪﻥ : ﺑﺎﻛﯧﻠﻪﻱﻛﺎﭘﯩﺘﺎﻟﻰ ﺩﯨﮕﻪﻧﺪﻩﻙ ﺑﻪﺯﻯ ﺷﯩﺮﻛﻪﺗﻠﯩﺮﻯ ﺋﺎﻻﮬﯩﺪﻩ ﺋﻪﮬﯟﺍﻝﺋﺎﺳﺘﯩﺪﺍ ﺋﯚﻟﯩﻤﺎﻻﺭﻧﻰ ﺗﻪﻛﻠﯩﭗ ﻗﯩﻠﯩﯟﺍﺗﯩﺪﯗ. ﺩﯨﻴﯩﺠﻰ ﺑﺎﻧﻜﯩﺴﺪﺍ DAR AL ISTIMAV ﺩﯨﻨﻲ ﻣﻪﺳﻠﯩﮭﻪﺕ ﺑﯩﺮﯨﺶ ﺋﻮﺭﮔﯩﻨﻰ ﺷﯘ ﺑﺎﻧﻜﯩﺪﺍ ﻛﻮﭖ ﺳﺎﻧﻠﯩﻖ ﭘﺎﻳﻨﻰ ﻛﻮﻧﺘﯩﺮﻭﻝ ﻗﯩﻠﻐﺎﻥﺑﻮﻟﯘﭖ،ﺑﯘ ﺋﻮﺭﮔﺎﻥ ﭘﯘﺗﻜﯘﻝ ﻳﻪﺭﺷﺎﺭﻯ ﻣﯩﻘﻴﺎﺳﯩﺪﺍ ﺩﻩﺳﻠﻪﭘﻜﯩﻲ ﻗﻪﺩﻩﻣﺪﻩ ﻣﻪﺧﺴﯘﺱﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻠﻪﺵ ﺋﻮﺭﻧﻰ ﺗﻪﺳﯩﺲ ﻗﯩﻠﭗ ﭘﯘﻝ-ﻣﯘﺍﻣﯩﻠﻪ ﺋﯩﺸﻠﯩﺮﻯ ﺟﻪﮬﻪﺗﺘﯩﻦ ﭘﯩﺸﻘﺎﻥ ﺋﯩﺴﻼﻡﺋﯩﻠﯩﻤﺪﺍﺭﻟﯩﺮﻧﻰ ﺗﻪﺭﺑﯩﻴﻠﯩﻤﻪﻛﺘﻪ.

ھەممىڭلارغا ئۇتۇق تىلايمەن . ئاراڭلاردىن تېزرەك كارخانىچىدىن يەنە بىرسى چىقىشىنى تىلەيمەن . خۇدايىم بىزنى كارخانىچىسى جىق مىللەتلەردىن قىلغاي . بىزمۇ ھەم شۇنىڭغا تىرىشقايمىز!

تېخمۇ كۆپ ئىقتىسادى بىلىملەر ، پۇل تېپىش تۇرلىرى ۋە يوللىرى باي دادام تور خاتىرىسىدە بار.

باي دادام تور خاتىرىسى

تور تەرمىللىرى (تور تاقىلىشتىن بۇرۇنقى)