ياش-ئۆسمۈرلەرنىڭ قىمارغا ئۆگىنىپ قېلىشىنىڭ ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ؟
ئابلەت مۇھەممەت ، ھۈسىيىن مەمتىمىن
نۆۋەتتە، دۆلىتىمىزنىڭ قانۇن–تۈزۈم قۇرۇلۇشىنىڭ تېخىمۇ مۇكەممەللىشىشى ۋە دۆلەتنى قانۇن ۋە ئەخلاق ئارقىلىق باشقۇرۇش سالمىقىنىڭ ئېشىپ بېرىشى ، كەڭ خەلق ئاممىسىنىڭ قانۇن–تۈزۈم ئېڭىنىڭ يۇقىرى كۆتۈرۈلۈشىگە ئەگىشىپ جەمئىيەتىكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلار كۈندىن–كۈنگە تۈگىتىلىۋاتقان بولسىمۇ ، يەنە بىر قىسىم ياشلار-ئۆسمۈرلەردە نوقۇل ھالدا قىمارغا كۆنۈپ قېلىش قىلمىشلىرى ئەۋج ئېلىپ ، جەمئىيەتنىڭ ئىجتىمائىي مۇقىملىقىغا پاسسىپ تەسىر كۆرسىتىپ كەلمەكتە .
ياشلار-ئۆسمۈرلەرنىڭ قىمارغا كۆنۈپ قېلىشىنىڭ نۇرغۇنلىغان ئىجتىمائىي سەۋەبلىرى بولسىمۇ ، لېكىن ئۇنىڭ ئاساسلىق سەۋەبىنى يەنىلا ئائىلە تەربىيەسىنىڭ ئەتراپلىق بولماسلىقى ۋە جەمئىيەت تەربىيەسىنىڭ سەلىبىي تەسىرى ، شۇنداقلا مەكتەپ تەلىم–تەربىيەسىنىڭ ئومۇملۇق تۈسىنى ئالماسلىقىدىن كېلىپ چىققان ، دېيىشكە بولىدۇ . ھازىرچە جەمئىيەتتە قىمار شەكلىدىكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارنىڭ ئوبيېكىتلىرى ئاساسلىقى بىر قىسىم تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ ۋە تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپلەرنى پۈتكۈزگەن ، شۇنداقلا ئوقۇشنى بىر يولدىلا توختىتىپ قويغان ياشلار-ئۆسمۈرلەر ئارىسىدا گەۋدىلىك بولماقتا . ئۇلار ھە دېسىلا توغرا كەسىپ بىلەن شۇغۇللىنىشنىڭ ئورنىغا ، جەمئىيەتتىكى بىر قىسىم قانۇن–تۈزۈم ئېڭى تۆۋەن بولغان ، ئىزچىل قىمار شەكلىدىكى قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلار بىلەن شۇغۇللىنىدىغان كىشىلەرنىڭ دامىغا چۈشۈپ قېلىپ ، ئۆزىنىڭ ھالال ياشاش ئىقىتىدارىنى يوققا چىقىرىپ ، ئاتا-ئانىسىنى قاقشىتىپ ۋە قاقتى–سوقتى قىلىش بەدىلىگە ئۆزىنىڭ ئەرزىمەس ياشاش يولىنى تاللىماقتا ھەمدە ئوغۇرلۇق ، بۇلاڭچىلىق قىلىش ئارقىلىق قىماردىن ئىبارەت بۇ ‹‹دوزاق›› يولىغا قەدەم باسماقتا.
ئۇنداقتا قانداق قىلغاندا ياشلار–ئۆسمۈرلەرنىڭ قىمارغا كۆنۈپ قېلىشىنىڭ ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ؟
بىرىنچى ، ئائىلە تەربىيەسىنىڭ ئەتراپلىق ئېلىپ بېرىلىشىغا كاپالەتلىك قىلىش لازىم
1) ئاتا-ئانىلار ئالدى بىلەن دۆلەتنىڭ تۈرلۈك قانۇن–تۈزۈم ، نىزاملىرىنى ئەتراپلىق ئىگىلەشكە ئەھمىيەت بېرىپ ، ئائىلە ئەزالىرىنىڭ قانۇن–تۈزۈم ئېڭىنى ئۆستۈرۈش لازىم .
2) ئاتا–ئانىلار پەرزەنتلىرىنىڭ ئالاھىدىلىكىنى ئەتراپلىق ئىگىلەپ ، ئۇلارغا كىچىكىدىن باشلاپ ، ھالال ياشاش ۋە ئائىلە ئەخلاقىنىڭ تۈرلۈك ئۆلچەملىرىگە ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىش توغرىسىدىكى تەلەپلىرىنى كۈچەيتىش لازىم .
3) ئاتا-ئانىلار پەرزەنتلىرىنىڭ جەمئىيەت ۋە مەكتەپتىكى ئەھۋالىنى ئومۇميۈزلۈك ئىگىلەپ تۇرۇش ئارقىلىق، ئۇلارغا بولغان تەربىيەنىڭ قاراتمىلىقىنى كۈچەيتىش لازىم.
4) ھەربىر ئائىلە ئائىلە ئەزالىرىنىڭ ئەقەللىي رېئايە قىلىشىغا تېگىشلىك بولغان ‹‹ئائىلە باشقۇرۇش قائىدىسى››نى تۈزۈپ چىقىپ ، ئائىلە ئەزالىرىنىڭ ، بولۇپمۇ ھەر دەرىجىلىك مەكتەپلەرنى پۈتكۈزۈپ ئائىلىسىگە قايتقان پەرزەنتلىرىنى باشقۇرۇشقا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىش لازىم .
5) تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ ، تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپنى پۈتكۈزگەن ياشلارنى ئۆز ۋاقتىدا كەسىپىي تېخنىكا بىلىملىرىنى ئىگىلەشكە يېتەكلەپ ، ئۇلارنىڭ جەمئىيەتتىكى بىر قىسىم قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارنىڭ تەسىرىگە ئۇچراپ قىمارغا كۆنۈپ قېلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىش لازىم .
6) ئاتا–ئانىلار پەرزەنتلىرىنى ئادىل ، ئىلمىي بولغان پەرزەنت تەربىيەلەش ئۇسۇلى ئارقىلىق تەربىيەلەشكە ئەھمىيەت بېرىپ، ياشلار–ئۆسمۈرلەرنىڭ ‹‹ئائىلە بىزارلىقى ›› نىڭ ئالدىنى ئېلىشقا ئەھمىيەت بېرىش لازىم .
ئىككىنچىدىن ، جەمئىيەت تەربىيەسىنىڭ مۇقىم ۋە ئەتراپلىق بولۇشىغا ئەھمىيەت بېرىش لازىم
جەمئىيەتتىكى ھەر دەرىجىلىك يۈرۈشلەشگەن تەشكىلاتلار ، جۈملىدىن ياشلار ئىتتىپاقى ، ئاياللار تەشكىلاتى ، سىياسىي-قانۇن ئورگانلىرى ، مەدەنىيەت ، رادىيو–تېلېۋىزىيە ، تەنتەربىيە، تەشۋىقات–تەربىيە تەشكىلاتلىرى مەۋقەنى تەشۋىقات ۋە چەكلەش سالمىقىنى زور دەرىجىدە كۈچەيتىپ ، ياشلار-ئۆسمۈرلەرنىڭ قانۇنغا خىلاپ ھالدا قىمارغا كۆنۈپ قېلىشىنىڭ ، بۇ ئارقىلىق ئەگەشمە جىنايەت سادىر قىلىشنىڭ ئالدىنى ئېلىشقا ئالاھىدە ئەھمىيەت بېرىش لازىم.
ئۈچىنچىدىن ، مەكتەپ تەلىم–تەربىيەسىنىڭ ئۈنۈمىگە ئالاھىدە كاپالەتلىك قىلىش لازىم
1) ھەر دەرىجىلىك مەكتەپلەر ئوقۇتۇش تەلىم–تەربىيە خىزمىتى جەريانىدا ئەخلاق-تەربىيە خىزمىتىنى مۇھىم ئورۇنغا قويۇپ، ئوقۇغۇچىلارنىڭ ھەر بىر ھەرىكىتىنى قېلىپلاشتۇرۇشقا ئەھمىيەت بېرىش لازىم .
2) باشلانغۇچ مەكتەپنىڭ يۇقىرى يىللىقلىرىدىكى ئوقۇغۇچىلارغا ، جۈملىدىن تولۇق ئوتتۇرا مەكتەپ ۋە تولۇقسىز ئوتتۇرا مەكتەپ ئوقۇغۇچىلىرىغا قارىتا ھەرقايسى پەنلەرنىڭ مەزمۇنىغا قانۇن–تۈزۈم تەربىيەسى ، ئۆرپ–ئادەت تەربىيەسىنى ماس ھالدا سىڭدۈرۈش ئارقىلىق ئۇلارنىڭ قانۇن–تۈزۈم ئېڭىنى ئۆستۈرۈش لازىم .
3) مەكتەپلەر ئوقۇغۇچىلارنىڭ ئائىلە ، جەمئىيەت ۋە مەكتەپتىكى ھەر بىر ھەركىتىگە بولغان نازارەتچىلىك ۋە يىتەكچىلىك قىلىشنى كۈچەيتىپ ، ئۇلارنىڭ قانۇننى ھىمايە قىلىپ ، قانۇنغا رېئايە قىلىش سالمىقىنى ئاشۇرۇشقا ئەھمىيەت بېرىش لازىم .
4) مەكتەپلەر ۋە ئوقۇتقۇچىلار ھەربىر ئوقۇغۇچىنىڭ خاس ئالاھىدىلىكىنى پۇختا ئىگىلەپ ‹‹كېسەلگە قاراپ دورا بېرىش›› ئۇسۇلى ئارقىلىق ئوقۇغۇچىلاردىكى ئەخلاقسىزلىقنىڭ ، شۇنداقلا قانۇنغا خىلاپ قىلمىشلارنىڭ بىخ ھالىتىدە تۈزىتىلىشىنى كاپالەتكە ئىگە قىلىش لازىم .
ئاپتورلار: يېڭىسار ناھىيەلىك مائارىپ ئىدارىسىدا
(تەھرىر : ئىزدەن)
«ياش-ئۆسمۈرلەرنىڭ قىمارغا ئۆگىنىپ قېلىشىنىڭ ئۈنۈملۈك ئالدىنى ئالغىلى بولىدۇ؟»گە دائىر تېخىمۇ كۆپ ئۇچۇر |
||||||||
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
كېيىنكىسى: بالىلارنىڭ كەلگۈسگە كۆڭۈل بۆلەيلى
- ئاتا تەربىيەسى-ھايات ئوزۇقلۇقى.
- ئويلىغانلىرىمىزنى بالىلىرىمىزغا زورلا
- ئاتا مىراس نەسىھەتلەر
- بالىلار بىلەن ئوچۇق يورۇق مۇناسىۋەتتە ب
- ئىللىق ئائىلە شارائىتى ھازىرىلاش
- ئاتا ئانىلار تەربىيە پوزىتىسىيىسى ۋە ئۇ
- قانداق قىلغاندا ياخشى دادا بولغىلى بولى
- دادا سەن يوق
- جۇڭگولۇق ئانىلار بىلەن غەرپ دۆلەتلىرىد
- ئانا مىھرى(چوقۇم كۆرۈڭ)
- ئاتا –ئانا بىر تۈپ سۆيگۈ دەرىخى
- ئائىلە-بۈيۈك قۇرۇلۇش
- ئانا، بالىلارنى بۈركۈتتەك تەربىيەلەڭ
- بالىسى بار ئەرلەر بالىسى يوق ئەرلەرگە ق
- بالىلاردا مۇستەقىل ياشاش ئىقتىدارىنى ي
- ئاتا-ئانىلار بالىلارغا كەسىپ ئېڭىنى سىڭ
- ئاتا تەربىيەسى-ھايات ئوزۇقلۇقى.
- ئويلىغانلىرىمىزنى بالىلىرىمىزغا زورلاپ تاڭم
- ئاتا مىراس نەسىھەتلەر
- بالىلار بىلەن ئوچۇق يورۇق مۇناسىۋەتتە بولۇڭ
- ئىللىق ئائىلە شارائىتى ھازىرىلاش
- ئاتا ئانىلار تەربىيە پوزىتىسىيىسى ۋە ئۇسۇلىن
- قانداق قىلغاندا ياخشى دادا بولغىلى بولىدۇ؟
- دادا سەن يوق
- جۇڭگولۇق ئانىلار بىلەن غەرپ دۆلەتلىرىدىكى ئا
- ئانا مىھرى(چوقۇم كۆرۈڭ)
- ئويلىغانلىرىمىزنى بالىلىرىمىزغا زورلاپ تاڭم
- قانداق قىلغاندا ياخشى دادا بولغىلى بولىدۇ؟
- ئائىلە-بۈيۈك قۇرۇلۇش
- بالىلارنىڭ كەلگۈسگە كۆڭۈل بۆلەيلى
- ياش-ئۆسمۈرلەرنىڭ قىمارغا ئۆگىنىپ قېلىشىنىڭ ئ
- ئاتىلىق مېھرى بالىغا ئوزۇق
- ئاتا-ئانىلارنىڭ كۆڭلى نېمىدىن خۇش بولىدۇ
- بالىلارنىڭ تاللىشىغىمۇ ھۆرمەت قىلىڭ
- پەرزەنتلەر ئالدىدا گەپ-سۆزگە دىققەت قىلايلى
- خەلقىمىزدە ئائىلە مەدەنىيىتى
- بالىغا ئالتە ئادەتنى ئۈگىتىڭ
- پەرزەنت تەربىيىسىدىكى 10 خىل سەۋەن
- ئائىلە-بۈيۈك قۇرۇلۇش
- قانداق قىلغاندا ياخشى دادا بولغىلى بولىدۇ؟
- ئالاقە ۋاسىتىلىرىنىڭ ياش – ئۆسمۈرلەرنىڭ ئۆس
- بالا تەربىيەسىدىكى يەنە بىر مۇھىم تەكلىپ
- بېسىمى ئېغىر ئاياللارنىڭ قىز تۇغۇش ئېھتىمالل
- بالىلار يەتتە ئادەت، ئاتا-ئانىلار تۆت ئىللەت
- بالىلار قانداق ئائىلىنى ياخشى كۆر
- ياخشى ئانىنىڭ ئۆلچىمى