يېقىندا، فرانسىيەدىكى ئاساسلىق تاراتقۇلار زۇڭتۇڭ ھوللاندىنىڭ موسكىۋادا توختاپ، رۇسىيە زۇڭتۇڭى پۇتتىن بىلەن كۆرۈشكەنلىكىنى خەۋەر قىلدى. تاراتقۇلارنىڭ بۇ ئىش توغرىسىدىكى ئىنكاسى نۆۋەتتىكى خەلقئارا مۇناسىۋەتنى، بولۇپمۇ فرانسىيە رۇسىيە مۇناسىۋىتىنىڭ ئاجىزلىقى ۋە ئېنىقسىزلىقىنى تولۇق چۈشەندۈرىدۇ. كۆرۈشۈشتە، ھوللاندى ئۇكىرائىنانىڭ كىرىزىسىنىڭ پەسىيىپ، ۋەزىيەتنىڭ ياخشلىنىشىنى ئۈمىد قىلىدىغانلىقىنى بىلدۈردى.

ئۇكىرائىنا كىرىزىسىدىن كېيىن، رۇسىيە بىلەن غەرب ئەللىرىنىڭ ئۇچرىشىشى ئازايدى. تېخىمۇ چاتاق بولغىنى رۇسىيە سەككىز دۆلەت گۇرۇھىدىن چىقىرىۋېتىلدى، ئەسلى پىلاندىكى رۇسىيەنىڭ سوچىدا ئۆتكۈزىلىدىغان سەككىز دۆلەت گۇرۇھىغا ئەزا دۆلەتلەر باشلىقلار يىغىنى بېلگىيەنىڭ بريۇسسېلغا ئۆزگەرتىلدى، ھەمدە رۇسىيە يىغىنغا قاتناشمىدى. كېيىن برىسباندا ئۆتكۈزۈلگەن يىگىرمە دۆلەت گۇرۇھىغا ئەزا دۆلەتلەر باشلىقلىرىنىڭ يىغىنى مەزگىلىدە، پۇتتىن غەرپ ئەللىرى تەرىپىدىن ئېغىر دەرىجىدە يېتىم قالدۇرۇلدى ھەتتا قارشىلىققا ئۇچرىدى. فرانسىيە كەينىدىنلا نۆۋەتتە رۇسىيەگە رۇسىيە زاكاز قىلغان ۋە بىر قىسىم ھەققىنى تۆلەپ بولغان «غەربىي شىمال شامىلى» ناملىق قوش ئىقتىدارلىق ھۇجۇمچى پاراخوتنى تاپشۇرۇپ بەرمەيدىغانلىقىنى جاكارلىدى ھەمدە ياۋروپا ئەللىرى ئىتتىپاقىنىڭ رۇسىيەگە جازا يۈرگۈزۈشىگە قوشۇلدى.

غەرپ ئەللىرىگە نىسبەتەن، قىرىمنىڭ رۇسىيەگە قوشۇۋېتىلىشىنى قۇبۇل قىلغىلى بولمايدۇ. بۇ كىرىزىس ئېلىپ كەلگەن ئاغرىنىش ئىنتايىن زور بولدى ھەر قايسى تەرەپلەرنى ئۆزىنى كونترول قىلالمايدىغان زىددىيەت ئىچىگە ئىتتىرىپ قويدى. بۇ خىل زىددىيەنىڭ بىۋاستە مەنبىيى بىزنىڭ تارىخىي ۋە خەلقئارا مۇناسىۋەت پەلسەپىمىز يەنى خەلقنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى بەلگىلەش ھوقۇقى بىلەن دۆلەت چېگرىسىغا دەخلى تەرۈز قىلغىلى بولمايدىغان پىرىنسىپ ئوتتۇرىسىدا جازالاشنى قانداق يۈرگۈزۈش دېگەندىن كەلگەن. بۈگۈنكى كۈندە موسكىۋانى ئەيىبلىگىنىمىزدە كوسوۋو ۋەقەسىنى ئەسلىمەي تۇرالمايمىز. ئەينى چاغدا شىمالىي ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى كوسوۋو خەلقىنىڭ ئۆز تەقدىرىنى ئۆزى قارار قىلىش ھوقۇقىغا ئاساسەن، كوسوۋونىڭ مۇستەقىل بولۇشىنى قوللىغان ئىدى، دۆلەت چېگرىسىغا دەخلى تەرۈش قىلىشقا بولمايدۇ دې‍گەن پىرىنسىپنى ئاڭلىماسلىققا سالغان ئىدى.

كىرىزىسنى بىر تەرەپ قىلىش يەنە بىر قېتىم غەرپ ئەللىرىنى ئوڭايسىز ھالەتكە چۈشۈرۈپ قويدى. ئىقتىساد يەر شارىلاشقان ئارقا كۆرىنىشتە ھەر قانداق ئىقتىسادىي جازادا جازالىغۇچى تەرەپ بىلەن جازالانغۇچى تەرەپكە ئېلىپ كېلىدىغان زىياندىن ساقلانغىلى بولمايدۇ. ئالدى بىلەن فرانسىيە دېھقانلىرى جازالاشقا نارازى بولدى، كەينىدىن بەزى فرانسىيە سانائەت تارماقلىرى نارازىلىقىنى بىلدۈردى. رۇسىيەدىن كېلىدىغان غايەت زور سوممىلىق زاكازدىن ئايرىلىپ قالغاندىن كېيىن، بەزى كارخانىلار خادىملىرىنى قىسقارتىشقا باشلىدى. غەربى شىمال شامىلى ناملىق قوش ئىقتىدارلىق ھۇجۇمچى پاراخوتنى تاپشۇرۇپ بېرىشنى كېچىكتۈرۈشنىڭ بەدىلى ناھايىتى چوڭ، ئۇنىڭ ئۈستىگە خېرىدارلارنىڭ فرانسىيەگە ئىشەنمەسلىكىنى كەلتۈرۈپ چىقىرىشى مۈمكىن.

ياۋروپادىكى باشقا دۆلەتلەرمۇ بۇ قېيىنچىلىقلارمق چوڭقۇر ھىس قىلدى.

بەلكىم زور كۆپ قىسىم غەرپ ئەللىرىنىڭ رەھبەرلىرى كىرىزىسنى ھەل قىلىشنىڭ چارىسى ئۈستىدە ئىزدىنىشنى خالىشى مۈمكىن. سوغۇق مۇناسىۋەت ئۇرۇشى بىلەن يۈز تۇرانە توقۇنۇش دەۋرى كەلمەسكە كەتتى، ھەر قايسى ئىقتىسادىي گەۋدىلەر ئوتتۇرىسىدىكى ئۆز ئارا تايىنىپ ياشاش مۇناسىۋىتى توقۇنۇشقا خاتىمە بېرىشنى تەلەپ قىلىدۇ.

ئىقتىساد سودا ساھەسىلا ئەمەس، سىياسىي ساھەمۇ شۇنداق. ياۋروپا ئەللىرىدىكى ھىچبىر دۆلەت دىپلوماتىيە جەھەتتە رۇسىيەنى يېتىم قالدۇرۇش ئارقىلىق پايدىغا ئېرىشىپ باققان ئەمەس. رۇسىيەنى سەككىز دۆلەت گۇرۇھىدىن چىقىرىۋېتىش ئۇزۇنغا بارمايدۇ، بولمىسا ھەر خىل شەكىلدىكى خەلقئارالىق ھەمكارلىق بۇزۇلىدۇ. ھوللاندىنىڭ ئاتالمىش كىرىزىسىنى پەسەيتىش رەسمىيەتلىرىنىڭ باشلىنىشى ئىھتىياتچانلىق بىلەن يارىشىشنىڭ باشلىنىشى بولۇشىنى ئۈمىد قىلىمىز.