كۆزيېشىم

كۆزۇڭ  ياش دىمە ئۇ-كۆزدىكى ئاچچىق،

كۆزۇڭ  ياش دىمە ئۇ-دىلدىكى ھەسرەت.

كۆزدىكى- تومۇردا ئۇرغىغان غەزەپ،

كۆزۇڭ  ياش دىمە ئۇ-قەلبدىكى نەپرەت.

ﺑﻪﻳﺘﯘﻟﻼﻧﯩﯔ ﺑﯩﻨﺎﻛﺎﺭﭼﯩﻠﯩﻘﻰ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ

     ﺗﻮﺧﺘﻰ ﻣﯘﺟﺎﯓ ﯞﻩ ﺑﻪﻳﺘﯘﻟﻼﻧﯩﯔ ﺑﯩﻨﺎﻛﺎﺭﭼﯩﻠﯩﻘﻰ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺑﻪﻳﺘﯘﻟﻼﻧﯩﯔ ﺑﯩﻨﺎﻛﺎﺭﭼﯩﻠﯩﻘﻰ ﮬﻪﻗﻘﯩﺪﻩ ﺑﯩﺰﺩﯨﻜﻰ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺩﯦﺮﻩﻛﻠﻪﺭﺩﻩ ﮬﺎﺯﯨﺮﻏﯩﭽﻪ ﻗﺎﻳﯩﻞ ﻗﯩﻼﺭﻟﯩﻖ ﻣﻪﻟﯘﻣﻪﺗﻼﺭ ﻳﻮﻕ ﺋﯩﺪﻯ... ﺑﯘ ﮬﻪﻗﺘﻪ ﺑﯩﺰﻧﻰ ﻗﺎﺯﺍﻗﯩﺴﺘﺎﻧﺪﺍ ﻳﺎﺷﺎﭖ ﺋﯩﺠﺎﺩﺍﺩﯨﻴﻪﺕ ﺑﯩﻠﻪﻥ ﺷﯘﻏﯘﻟﻼﻧﻐﺎﻥ ﺋﺎﺗﺎﻗﻠﯩﻖ ﺋﯘﻳﻐﯘﺭ ﻳﺎﺯﻏﯘﭼﯩﺴﻰ ﻣﻪﺭﮬﯘﻡ ﮬﯩﺰﻣﻪﺕ ﺋﺎﺑﺪﯗﻟﻠﯩﻦ ﺋﻪﭘﻪﻧﺪﯨﻢ ﺋﯚﺯﯨﻨﯩﯔ <<ﺑﯩﻨﺎﻛﺎﺭﻻﺭ ﻧﺎﻣﻠﯩﻖ ﻳﯩﺮﯨﻚ ﺗﺎﺭﯨﺨﯩﻲ ﺭﻭﻣﺎﻧﯩﺪﺍ ﺑﻪﺯﻯ ﻣﯘﮬﯩﻢ ﺗﺎﺭﯨﺨﻲ ﺩﯨﺮﻩﻛﻠﻪﺭ ﺑﯩﻠﻪﻥ

ئىلى  جياڭجۈن  مەھكىمىسى

ئىلى جياڭجۇن مەھكىمىسى 1762 يىلى قۇرۇلغان بولسىمۇ لېكىن جۇڭغارلار توپىلىڭىنىڭ 10 نەچچە يىللىق مالىمانلىقى ۋە چىڭ قوشۇنلىرىنىڭ بۇ رايۇنلاردا يۈرگۈزگەن رەھىمسىز باستۇرۇش سىياسى نەتىجىسىدە پۈتۈن شىمالىي شىنجاڭ تەۋەسى خانىۋەيرانچىلىقتا قالغانلىقى ، ئىلىدىكى ئاساسلىق يەرلىك ئاھەلە سانى ئازلاپكەتكەنلىكى ، ئۇنىڭ ئۇستىگە چەت ياقىلارغا پىتراپ كەتكەن ھەر قايسى موڭغۇل قەبىلىلىرىنىڭ قالدۇق پاراكەندىچىلىكى دائىم تۇغۇلۇپ تۇرغانلىقى ئۈچۈن چىيەنلۇڭ خاننىڭ ئاخىرقى مەزگىلگە كەلگىچە بۇ ھاكىميەت ئاساسى جەھەتتىن  ھەربىي ئىدارە قىلىش ئورگىنى  بولۇپ ئىلىغا ئەۋەتىلگەن لەشكەر باشلىقلىرى جياڭجۇن  بولۇپ ئىلىنى ھەربىي تۈسىدە ئىدارە قىلىپ كەلدى .

غېنى باتۇر

      غېنى باتۇرنىڭ دادىسى مۇھەممەت باقىر ئاكىنىڭ ئاتا-بوۋىسى ئەسلىدە خوتەن قاراقاشلىق، ئۇنىڭ ئىككىنچى بوۋىسى ئىمىننىياز مىراب چىڭ سۇلالىسى 1760- يىلىدىن 1767- يىلىغىچە جەنۇبىي شىنجاڭنىڭ ئۇچتۇرپان، خوتەن، يەركەن قاتارلىق جايلىرىدىن ئىلىغا ئۆچ ئېلىش خاراكتېرلىك ئادەم كۆچۈرگەندە كۆچۈپ كەلگەنلەردىن بولۇپ، ھازىرقى غۇلجا ناھىيە قاش يېزىسىنىڭ تۇردىيۈزى مەھەللىسىگە ئورۇنلاشتۇرۇلىدۇ.

ئەلەملىك تولغانما

(تورداش شاتئاينىڭ"ئەلەملىك سۆيگۈ"ناملىق شېئىرىغا مۇشائىرە)

ئەلەملەر قوينىدا تولغانما ئەمدى،

كۆزيېشىڭ ئېقىۋەرسە تۈگەر بىر كۈنى.

نەپرىتىڭ تېگىدە چىن سۆيگۇ بولغاچ،

قىيناركەن ھىجىران ئوتلىرى ھەر تۈنى.

ئىلى يولى ۋە زۇنۇن قادىرى

ئاپتورى : ئابدۇللائابلەت

سەنتەي،سىتەي يوللىرى،

تۈگىمەيدۇ تاشلىرى.

جىرەن ئاتنىڭ كۆزلىرى،

قۇرىمايدۇ ياشلىرى..

ئوغلۇم

بالاچۈن ئاتىغا قىلسىمۇ زۇلۈم،

مىننەتسىز،جاپاكەش،ئەجىرى بىر تۇلۇم.

ئەر يېتىپ دىسەڭمۇ تاپتىممەن يولۇم ،

سەن ئۈچۈن جان بېرەر گەركەلسە ئۆلۈم.

شۇئاتاڭ تارتقاننى تارتىپ باق ئوغلۇم!

ئۈچ ۋىلايەت  ئىنقىلابىغا  ئائىت تارىخى رەسىملەر

ئۈچ ۋىلايەت ئنقىلابى جۇڭگۇ دىمكۇرەتىك ئىنقىلابىنىڭ بىر قىسمىدۇر ، شۇڭا كۆپچىلىكنىڭ بۇ تارىخى رەسىملەرنى كۆرۈش بىلەن بىللە شۇ تارىخى دەۋىردە ئۆزنىڭ ئەركىنلىكى ۋە ئازادىلىقى ئۆچۈن قان كىچىپ جەڭ قىلغان شۇ قەھىرىمانلىرىمزىنى بىر ئەسلىۋەتسەك ،  بۇ  تارىخى رەسىملەرنىڭ بىر قىسىمىنى سىز كۆرگەن بۇلۇشىڭىز مۇمكىن بەزىلىرنى كۆرمىگەن بۇلىسىڭىز  مۇمكىن .

بەرگىن چىداشلىق

بۇ دۇنيانىڭ قىسمىتى كۆپتۈر بەرگىن چىداشلىق،

بەخىت قۇشى ھە بۈگۈن قونسا ئەتە جۇدالىق.

بىلەلمەيسەن بۈگۈنكى يايرىڭ ئەتە ئۆزگىنىڭ،

شۇنداق دۇنيا بۇسىرلىق ،تەڭسىز،ئازاپ-كۇلپەتلىك.

، بۇ يەردە ئىشلىتىش ئۇسۇلى ئاددى،بولۇپمۇ دەسلەپكى ئۈگەنگۈچىلەرگە يىتەكچى بولغان ھەركەتچان رەسىم ياساش،مۇزىكا قۇتىسى ياساش  ....ۋەباشقا لازىملىق ئۈنۈم كودلىرى يوللاندى. سىناپ كۈرۈپ بېقىڭ