2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
بىرىنچى دەرس   گېئومېتىرىيىلىك دوسكا بىلەن تۇنۇشۇش
ئوقۇتۇش نىشانى:
ئوقۇغۇچىلارغا گېئومېتىرىيىلىك دوسكا بىلەن تونۇشۇش ۋە ئىشلىتىلش يۇللىرىنى ئىگەللەش
مۇھىم نوقتا:
گېئومېتىرىيىلىك دوسكىنى قوزغىتىش ۋە ئۇنىڭدىن چېكىنىپ چىقشنى ئۆگىنىش.
گېئومېتىرىيىلىك دوسكا كۆزنىكى بىلەن رەسىم سىزىش تاختىسى كۆزنىكىنىڭ قۇرۇلمىسنى چۇشنىش.
گېئومېتىرىيىلىك دوسكىنىڭ ئاساسىي ئىقتىدارى ۋە ئىشلىتىش ئورنىنى چۇشنىش.
قىيىن نۇقتا:
قول سىلىپ ئىشلىتەلەيدىغان بولۇش
نىشانغا يەتكۇزۇش جەريانى:
ئوقۇتقۇچى ئۆلگە كۈرسىتىش،ئوقۇغۇچىلارنى مەشىق قىلشقا يىتەكلەش
گېئومېتىرىيىلىك دوسكا ئىشلىتىش ئۇڭاي،ئۆگىنىشكە ياردەم بېرىدىغان يۇمساق دېتال،تۆۋەندە بىر قانچە ئەمەلىي مىسال كەلتۇرۇپ، گېئومېتىرىيىلىك دوسكىنىڭ ئىقتىدارى ۋە ئىشلتىلىشىنى چۇشنىپ ئۆتىمىز.
1-گېئومېتىرىيىلىك دوسكىنى قوزغىتىش
Windows ئۈستەل        سىنبەلگىسنى ئىككى چەكسەكلا، گېئومېتىرىيلىك   دوسكا   قوزغىتىلىدۇ



2-شەكىل سىزىشقا ئىشلىتىش
گېئومېتىرىيىلىك دوسكىدىن پايدىلنىپ،ھەر خىل شەكىللەرنى سىزغىلى ۋە بۇ شەكىللەرنى ھەرىكەتلەندۇرگىلى بولىدۇ.
ئەمەلىي ۋە كۆزىتىش 
بىرىنچى باسقۇچ:«File        Open »(ھۆججەت-ئىچىش)ناملىق كۇماندىنى ئىجرا قىلىپ، Openدىئالوگ رامكىسنى ئاچىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:«示例»(ئەمەلىي مىسال)ھۆججەت قىسقۇچىنى ئېچىپ،欢迎 نى ئىككى چېكىپ،ئۇنى ئاچىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ: كۇنۇپكىسنى چەكسەك،بىر قىسىم شەكىللەر ھەرىكەتلىنىشكە باشلايدۇ.
تۆتىنچى باسقۇچ: كۇنۇپكىسنى يەنە بىر چەكسەك،ئۇلار ھەرىكەتتىن توختايدۇ.
گېئومېتىرىيىلىك دوسكىدا شەكىل سىزىش،رەسمنى كۆزىتىش ئۈچۈن ئىشلىتىىدىغان ككزنەك رايۇنى شەكىل سىزىش تاختىسى دەپ ئاتىلىدۇ.
3.گېئومېترىيىلىك قانۇنىيەتلەرنى ئۆگنىش ۋە تەتقىق قىلىشقا ئىشلىتىش 
گېئومېتىرىيلىك دوسكدىن پايدىلنىپ،گېئومېترىيلىك قانۇنىيەتلەرنى بىۋاستە ئۆگنىشكە ۋە تەتقىق قىلىغلى بۇلىدۇ.
ئەمەلىيەت ۋە كۆزىتىش

بىرىنچى باسقۇچ:«File-Open»(ھۆججەت-ئېچىش)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قلىپ،«内角和»ناملىق ھۆججەتنى ئاچىمىز.ئىككىنچى باسقۇچ:رەسىمدىكى ئۇچبۇلۇڭنىڭ خالىغان بىر چوققا نۇقىتىسنى سۆرەش ئارقلىق،ئۈچبۇلۇڭنىڭ شەكلىنى ئۆزگەرتەلەيمىز.بۇ ۋاقىتتا ئۇچ ئىچكى بۇلۇڭنىڭ ماس قىممەتلىرىمۇ ئۆزگىرىدۇ.بىراق ئىچكى بۇلۇڭلارنىڭ يىغندىسى يەنىلا %180بۇلىدۇ.
ئۈچىنچى باسقۇچ: كۇنۇپكىسىنى چەكسەك،چوققا نۇقتىلار ئاپتۇماتىك ھالدا ئورۇن ئۆزگەرتىدۇ،ئىچكى بۇلۇڭلارنىڭ يىغىندىسى يەنىلا %180بۇلىدۇ.

تۆتىنچى باسقۇچ:« File-Open»(ھۆججەت-ئېچىش)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،« 三迈系统»ناملىق ھۆججەتنى  ئاچىمىز.بەشىنچى باسقۇچ:ئۇچبۇلۇڭنىڭ چوققا نۇقتلىرىنى سۆرەپ،ئۇچبۇلۇڭنىڭ شەكلىنى ئۆزگەرتىپ،ھېسابلاش نەتىجىسنى كۆزىتىمىز.بۇ ۋاقىتتا،شەكل ئارقلىق ئۇچبۇلۇڭنىڭ خالىغان ئىككى تەرىپنىڭ يىغىندىسى ئۈچىنىچى تەرەپتىن چوڭ بولىدىغانلقىنى بىۋاستە كۆرۇۋالىغلى بۇلىدۇ.
4.شەكلىنىڭ ھەرىكەت ترايېكتورىيسىنى كۆرستىش 
گېئومېتىرىيلىك دوسكنى ئىشلتىش ئارقلىق يەنە شەكلىنىڭ ھەرىكەت ترايېكتورىيسىنى كۆرسەتكىلى بۇلىدۇ.تۆۋەندىكى ئەمەلىي مىسالنى كۆرۇپ ئۆتەيلى.
ئەمەليەت ۋە كۆزىتىش
بىرىنچى باسقۇچ:«点的轨迹»ناملىق ھۆججەتنى ئاچىمىز.

ئىككىنچى باشقۇچ: ك  كۇنۇپكىسىنى چەكسەك ،شەكىل ھەرىكەتلنىشكە باشلايدۇ.ھەمدە رەسىم سىزىش تاختىسدا A نۇقتىنىڭ ھەرىكەت ترايېكتورىيسىنى سىزىپ چىقىدۇ.ئۇچىنچى باسقۇچ:«圆的轨迹»ناملىق ھۆججەتنى ئېچىپ،              كۇنۇپكىسنى چەكسەك،رەسىم سىزىش تاختىىسىدا رەسمىدە كۆرسىتلگەندەك شەكىل كۆرۇنىدۇ.
5.باشقا پەنلەرنىڭ قانۇنىيەتلىرىنى ئۆگىنىش ۋە تەتقىق قلىشقا ئىشلىتىش
گېئومېترىيىلىك دوسكىنى گېئومېتىرىيدىن سىرىت،باشقا پەنلەرنى ئۆگىنىش ۋە تەتقىق قىلىشقا ئىشلەتكىلى بۇلىدۇ.
ئەمەلىيەت ۋە كۆزىتىش
بىرىنچى باسقۇچ:«成像原理»نامىلىق ھۆججەتنى ئاچىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:             كۇنۇپكىسىنى چەكسەك،كۇپۇنگۇ كىنزىنىڭ تەسۋىر ھاسىل قىلىش قانۇنىيتىنى كۆرىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ: 恢复原位  كۇنۇپكىسىنى چەكسەك،    سىنبەلگىسىنى باشلىنىش ئورنىغا قايتۇرغىلى بۇلىدۇ.
تۆتىنچى باسقۇچ:« 求圆面积 »نامىلىق ھۆججەتنى ئېچىپ،展开圆 بىلەن 组合圆كۇنۇپكىسنى چەكسەك،چەمبەرنىڭ مەيدانىنى ھىسابلايدىغان بىرخىل تەپەككۇر يولىنى كۆرەلەيمىز.
6.گېئومېتىرىيىلىك دوسكىدىن چېكىنىپ چىقىش
« File-Open»(ھۆججەت-چېكىنىش)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قلىساق،گېئومېترىيىلىك دوسكىدىن چېكىنىپ چىقىشقا بۇلىدۇ.شەكىل سىزىش تاختىسىدىكى كۇنۇپكىنى چەككەندىن كېيىن ياكى نۇقتا،سىزىق،چەمبەر قاتارلىق ئوبيېكتلارنى سۆرەپ،چېكىنىپ چىقماقچى بولغاندا،كۆزنەكتە تۆۋەندىكى رەسىمدە كۆرسىتلگەندەك دىئالوگ رامكىسى پەيدا بۇلىدۇ.

بۇ ۋاقىتتا دىئالوگ رامكىسىدىكى否  كۇنۇپكىسنى چەكسەك،دىئالوگ رامكىسى ئېتلىپ،گېئومېترىيىلىك دوسكىدىن چىكىنىپ چىقىمىز.
1-كۆزنەكنىڭ تۇزلۇشى     
كۆزنەكنىڭ بىرىنچى قۇرى ماۋزۇ ئىستونى،ئىككىنچى قۇرى تىزىملىك ئىستونى،كۆزنەكنىڭ ئەڭ ئاستىدىكىسى ھالەت ئستونى،تىزىملىك ئىستونى بىلەن ھالەت ئىستونى ئارسىدىكى رايون بولسا خىزمەت رايونى،يېڭدىن گېئومېتىريىلىك دوسكا كۆزنىكى ئاچقان ۋاقىتتا،خىزمەت رايۇنىدا ئاپتۇماتىك ھالدا بىر شەكىل سىزىش تاختىسى ئېچلىدۇ.






گېئومېترىيىلىك دوسكا كۆزنكىنىڭ سول تەرىپىدە بىر قۇرال ساندۇقى بار.قۇرال ساندۇقىدا ئالتە خىل قۇرالىنىڭ كۇنۇپىكىسى بار بۇلۇپ ئۇلار يۇقىرىدىن تۆۋەنگە تەرتىپ بۇيىچە تاللاش قۇرالى نۇقتا قورالى، سىركۇل قورالى،گەز قورالى، تېكىسىت قورالى، ۋە ئۆزى بەلگىلەش قۇرالى .
2-شەكىل سىزىش تاختىسى
شەكىل سىزىش تاختىسى گېئومېتىرىيلىك دوسكىدا شەكىللەرنى سىزىدىغان ۋە كۆرسىتدىغان رايون بۇلۇپ،مەسغۇلات ئۇسۇلى ئادەتتە Windowsكۆزنىكى بىلەن ئوخشاش،گېئومېتىرىيلىك دوسكىدا بىرلا ۋاقىتتا بىر قانچە شەكىل سىزىش تاختىسىنى ئاچقلى بۇلىدۇ.شەكىل سىزىش تاختىسىدىكى مەزمۇننى ساقلىۋېلىشقا بۇلىدۇ.ساقلىغاندا ھۆججەتنىڭ كېڭەيتلگەن نامى ئادەتتە«gsp»بۇلىدۇ.كۆپىنچە ۋاقىتلاردا گېئومېتىرىيلىك دوسكىنى ئىشلتىپ ياسالغان دوكۇمنتمۇ شەكىل سىزىش تاختىسى ھۆججىتى دەپ ئاتىلىدۇ.
تاپشۇرۇق:ئۆتۇلگەن دەرىس مەزمۇننى ئەمەلى بىلمىگە ئايلاندۇرۇپ ئەمەلى ئىشلىيەلەيدىغان بولۇش.
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:



گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى


2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
ئىككىنچى دەرس ئاساسلىق گېئومېتىرىيىلىك شەكىللەرنى سىزىش
ئوقۇتۇش نىشانى:
گېئۇمتىرىيلىك دوسكىدىن پايدىلنىپ ئاساسلىق شەكىللەرنى ئۆزى قول سىلىپ ئىشلىيەليدىغان ھالەتنى دەسلەپكى قەدەمدە شەكللەندۇرۇش
مۇھىم نۇقتا:                                                                          
نۇقتا،سىزىق،كېسىك،پرويېكىسيە سىزىقى ۋە چەمبەر سىزىشنى ئۆگىنىش.
شەكىل سىزىش تاختىسىدىكى شەكىلىنى يۆتكىيەلەيدىغان ۋە ئۆچۇرۋېتەلەيدىغان بۇلۇش
سىزىقىنىڭ شەكىلى ۋە رەڭگىنى بەلگىلەيدىغان ئاساسلىق ئۇسۇلىنى ئىگلەش
قېين نۇقتا: دەرىس مەزمۇندىكى نەزەرۇۋى بىلملەرنى ئەملىيە داۋامىدا ئىشلتەلەيدىغان ئەمەلى ئىقتىدارنى يىتلىدۇرۇش
دەرىس مەزمۇننى يەتكۇزۇش جەريانى:
ئالدى بىلەن تەكشلىكتىكى شەكىللەرنىڭ ئاسالىق توزۇلۇش ئالاھدىلكى چۈشەندۇرۇلىدۇ،تەبىئەت دۇنياسى ۋە ئىجتىمائىي تۇرمۇشتا خىلمۇخىل،سان-ساناقسىز شەكىللەر بار بۇلۇپ،بۇ شەكىللەر ئادەمگە گۇزەللىك تۇيغۇسى ئاتا قىلىدۇ.تۆۋەندىكى رەسىمدە كۆرسىتىلگىنى،كۇندىلىك تۇرمۇشىمىزدا كۆپ ئۇچرايدىغان تەكشىلكىتىكى گېئومېتىرىيىلىك شەكىللەردۇر.ئەمەلىيەتتە بۇ شەكىللەرنىڭ ھەممسىى نۇقتا،كېىسىك ۋە چەمبەر قاتارلىق ئاساسلىق شەكىللەردىن تەركىب تاپقانلىقنى ھېس قىلدۇرۇپ، گېئومېتىرىيلىك دوسكىدا نۇقتا،سىزىق ۋە چەمبەر سىزشتىكى ئاساسىي مەشغۇلاتلارنى ئۆلگە كۆرستىش ئاندىن ئوقۇغۇچىلارنى مەشىق قىلىشقا يېتەكلەش ۋە مەشىقلەندۇرۇش ئوسۇلىنى قوللىنىپ مەزمۇنلار قاتلانملار بۇيىچە ئوقۇغۇچىلارغا يەتكۇزىلىدۇ.
1. نۇقتا سىزىش
بىرىنچى باسقۇچ:گېئومېتىرىيلىك دوسكىنى قوزغتىمىز.
ئككىنچى باسقۇچ:قورال ساندۇقىدىكى نۇقتا قۇرالى بەلگىسىنى چېكىپ،نۇقتا قۇرلىنى تاللايمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:مائۇس ئستىرېلىكىسنى شەكىل سىزىش تاختىسىنىڭ ئۇسىتىگە تۆتكەپ چەكسەك بىر كىچىك نۇقتا سىزىلىدۇ.بۇ ئاشۇ ئۇرۇنىغا بىر نۇقتىنىڭ سىزىلغانلىقنى بىلدۇرىدۇ.
تۆتىنچى باسقۇرچ:شەكىل سىزىش تاختىسىغا يەنە بىر قانچە نۇقتا سىزىپ چىقىمىز.
2. كېسىك سىزىش
بىرىنچى باسقۇچ:قۇرال ساندۇقىدىكى گەز قۇرالى بەلگىسى نى چېكىپ گەز قۇرالىنى تاللايمىز.بۇ خىلىدىكى گەز قۇرالى كېسىك قۇرالى دەپ ئاتلىدۇ.
ئككىنچى باسقۇچ:شەكىل سىزىش تاختىسى ئۇسىتدە مائۇس ئىېسترېلكىسنى سۆرىسەك،رەسىم يۇزىدە باشلىنىش نۇقتىسدىن بىر ئۇچ،مائۇسىنىڭ تۆۋەتتىكى ئورنىنى يەنە بىر ئۇچ قىلىغان كېسىك پەيدا بۇلىدۇ.
ئۈچىنچى باسقۇچ:مائۇس ئسترېلىكىسنى مۇۋاپىق ئۇرۇنغىچە سۆرەپ ئاندىن مائۇس كۇنۇپكىسنى قۇيۇۋەتسەك،بىر كېسك سىزىلىدۇ.
تۆتىنچى باسقۇچ:ئسترېلكىنىكۇنۇپكىسغا توغرىلاپ،سول كۇنۇپكىنى بېسىپ تۇرساق،قۇراللار تىزىملكى ئېچلىدۇ.ئسترېلكىنى كۇنۇپكسىغا تۆتكەپ،سول كۇنۇپكىنى قۇيۇۋەتسەك،كۇنۇپكىسىكۇنۇپكىغا ئۆزگىرىدۇ،بۇ پرويېكىسيە سىزىقى قۇرالىنىڭ تاللانغانلقىنى بىلدۇرىدۇ.
---
بەشىنچى باسقۇچ:كېسىك سىزىش ئۇسۇلىغا تەقلىد قىلىپ،شەكىل سىزىش تاختىسىغا بىر تال پرويېكىسيە سىزىقى سىزىپ چىقىمىز.

ئالتىنچى باسقۇچ:تۆتىنچى باسقۇچقا تەقلىد قىلىپ،گەز قۇرالىدىكى تۇز سىزىق قۇرالى  نى تاللىغاندىن كېيىن شەكىل سىزىش تاختىسىغا بىر سىزىق سىزىپ چىقىمىز.3. چەمبەر سىزىش
بىرىنچى باسقۇچ:«File-new sketch»(ھۆججەت – يېڭى شەكىل سىزىش)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قىلىساق،گېئومېترىيىلىك دوسكا كۆزنىكىدە يېڭى بىر قۇرۇق شەكىل سىزىش تاختىسى پەيدا بۇلىدۇ.
ئىككىنچى باسقۇچ:قۇرال ساندۇقىدىكى سىركۇل قۇرالى بەلگىسى نى چېكىپ،سىركۇل قۇرالىنى تاللايمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:مائۇس ئسترېلكىسنى چەمبەر مەركىزى ئورنىغا يۆتكەپ ئىسترېلكىنى سۆرىسەك،شەكىل سىزىش تاخىتسىدا بىر چەمبەر پەيدا بۇلىدۇ.چەمبەرنىڭ چوڭ-كىچىكلىكى ئىستىرېلكىنىڭ چەمبەر مەركىزىدىن يىراقلىغان ئارىلىقنىڭ ئوخشىماسلىقغا
 قاراپ ئۆزگىرىدۇ.



تۆتىنچى باسقۇچ:ئسترېلكىنى مۇۋاپىق ئۇرۇنىغا سۆرىگەندىن كيىن مائۇسنىڭ سول كۇنۇپكىسنى قۇيۇۋەتسەك،شەكىل سىزىش تاختىىسغا بىر چەمبەر سىزىلىدۇ.چەمبەرنىڭ ئوتتۇرسىدىكى  كىچىك يۇمىلاق نۇقتا چەمبەر مەركىزى،چەمبەر ئۇسىتدىكى نۇقتا ئادەتتە چەمبەر ئۇستى نۇقتىسى دەپ ئاتىلىدۇ.

بەشىنچى باسقۇچ:شەكىل سىزىش تاخىتىسىغا يەنە بىر قانچە چەمبەر سىزىمىز.4.سىزىقىنىڭ شەكىلى ۋە رەڭگىنى ئۆزگەرتىش
بىرىنچى باسقۇچ: كۇنۇپكىنى چېكىپ،تاللاش قۇرالىنى تاللايمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:مائۇس ئسترېلكىسنى چەمبەر ئۇستىگە يۆتكەپ،ئىسترېلكا        شەكىلگە ئۆزگەرگەندىن كىيىن ئۇنى چەكسەك،چەمبەرنىڭ ئەتراپىدا سۇس قىزىل رەڭلىك بەلگە كۆرۇنىدۇ.بۇ چەمبەرنىڭ تاللانغانلىقىننى بىلىدۇرىدۇ.

ئۈچىنچى باسقۇچ:«Display-line width-Thick»(كۆرىتىش-سىزىق كەڭلكى-توم)ناملىق كۇماندىنى ئىجىرا قلىساق،چەمبەرنىڭ ئايلانمىسى توملىشىپ كۆرۇنىدۇ.تۆتىنچى باسقۇچ:«-dashed Display-line width»(كۆرسىتىش-سىزىق كەڭلكى-غۇۋالاشتۇرۇش)ناملىق كۇماندىنى ئىجىرا قىلساق،چەمبەرنىڭ ئايلانمى سى ئۇزۇك سىزىقىچگە ئۆزگىرىدۇ.
بەشىنچى باسقۇچ؛ Display (كۆرسىتىش)تىزىملكىدىكى color(رەڭ)تۈرىنى چېكىپ،رەڭ تىزىملكىك رامكىسنى ئاچىمىز.ئۇنڭىدكى بىر رەڭ بەلگىسىنى چەكسەك،چەمبەر ئايلانمسىنىڭ رەڭگىنى ئۆزگەرتكىلى بۇلىدۇ.
ئالىتىنچى باسقۇچ:شەكىل سىزىش تاختسىنىڭ بوش يېرىنى چېكىپ،تاللىغان چەمبەرنى ئەمەلدىن قالدۇرۇۋىتىپ،ئاندىن باشقا چەمبەرنى چېكىپ،سىزىق شەكىلى ۋە رەڭگىنى ئۆزگەرتىمىز.
يەتتىنچى باسقۇچ:windowsتىزىملكىنى ئېچىپ ئۇنڭىدىكى Untitled1(نامىسىز1)تۇرىنى تاللاپ،ئۇنى نۇۋەتتىكى شەكىل سىزىش تاختىسى قىلىپ بەلگىلۋالىمىز.ئاندىن شەكىل سىزىش تاختىسدىكى شەكلىنىڭ رەڭگى ياكى سىزىق شەكلىنى ئۆزگەرتىمىز.

سەككىزىنچى باسقۇچ:يەتتىنچى باسقۇچتا تەقلىد قىلىپ،باشقا ئوخىشىشىپ كېتدىغان Untiled2(نامىسىز2)، Untiled3 (نامسىز3)تۇرىنى چېكىپ ئاندىن باشقا شەكىل سزىش تاختىسىنى ئېچىپ،شەكىل سىزىش تاخىتسىدىكى شەكلىنىڭ رەڭگى ياكى سىزىق شەكلىنى ئۆزگەرتىمىز.5.شەكلىنى ساقلاش
بىرىنچى باسقۇچ:«File-Save»(ھۆججەت-ساقلاش)نامىلىق كۇماندىنى ئىجىرا قىلىپ،«Save As»(ساقلاش)دىئالوگ رامكىسنى ئاچىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:ھۆججەتنى ساقلىماقچى بۇلغان ھۆججەت قىسقۇچىنى ئاچىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:ھۆججەت نامى رامكىسغا ھۆججەت نامىنى كىرگۇزىمىز. مەسلەن.file1ئاندىن存 保كۇنۇپكىسنى چېكىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ:windowsتىزىملكىنى ئاچساق،ئۇنىڭداfile1تۇرىنىڭ بارلقىنى كۇرىمىز.
بەشىنچى باسقۇچ:باشقا شەكىل سىزىش تاختسىنى ئېچىپ،شەكىل سىزىش تاختىسدىكى شەكىلىنى مۇۋاپىق ھۆججەت نامىدا ساقلىۋالىمىز.
تاپشۇرۇق:
ئەمەلى مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:







گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى


2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
ئۈچىنچى دەرس نۇقتا ۋە سىزىق قۇرۇش
ئوقۇتۇش نىشانى:ئەمەليەت داۋامىدا گېئۇمىترىيىلك دوسكىدىن پايدىلنىپ نۇقتا ۋە سىزىق قۇرالايدىغان بولۇش
مۇھىم نۇقتا:                                                  
كوماندا ئارقلىق ئوتتۇرا نۇقتا،تىك سىزىق،بۇلۇڭ بىسېكتىرىساسنى سىزىشنى ئۆگنۋېلىش،بەلگە سىزىق تاختىسدىكى شەكىللەرنى سىزىشنى ئۆگىنۋېلىش،گېئومېتىرىيىلىك مۇناسۋەتنىڭ ئۆزگەرمەسلىك خۇسۇسىيتىنى چۇشىنىش.
قېيىن نۇقتا:ئەمىليەت داۋامىدا كوماندا ئارقلىق ئوتتۇرا نۇقتا،تىك سىزىق،بۇلۇڭ بىسېكتىرىساسنى سىزىشنى ،بەلگە سىزىق تاختىسدىكى شەكىللەرنى سىزىشنى،گېئومېتىرىيىلىك مۇناسۋەتنىڭ ئۆزگەرمەسلىك خۇسۇسىيتىنى بىلەيدىغان بولۇش
ئوقۇتۇش جەريانى:
پەقەت گەز(شكالىسى يوق)بىلەن سىزكۇل ئىشلىتىپ،شەكىللەرنى سىزىپ چىقىش جەريانى گېئومېتىرىيلىك شەكىل سىزىش دەپ ئاتىلدۇ.گېئومېتىرىيىلىك دوسكىدا،قۇرال ساندۇقىدىكى نۇقتا،گەز،سىزكۇل قۇراللىرىنى ئىشلىتىپ بىۋاسىتە نۇقتا،تۇز سىزىق چەمبەر سىزىپ چىقىش جەريانى گېئومېترىيىلىك شەكىل سىزىش جەرياندىن ئىبارەت.ئۇنڭىدىن باشقا گېئومېتىرىيىلىك دوسكا شەكىل سىزدىغان ئىقتدارنى يەنى كوماندا ئارقلىق شەكىل سىزدىغان ئىقتىدارنى ھازىرلىغان ئادەتتە مەلۇم بىر شەرتكە ئۇيغۇن بۇلغان شەكىلىنى سىزماقچى بۇلساق،قۇرۇلما شەكىل ئۇسۇلىنى قۇللىنىشىمىز كېرەك.بۇ دەرسىتە نۇقتا كېسىك،سىزىق ۋە پرويېكىسيە سىزىقى قاتارلقلارنى قۇرۇشتىكى ئاساسلىق ئۇسۇلىنى ئۆگىنىپ ئۆتىمىز.
1.نۇقتا قۇرۇش
رەسىم سىزىش تاختىسىدىكى كېسىك تۇز سىزىق،پرويېكىسيە سىزىقى،چەمبەر قاتارلىق ئوبيېكتلارنى تاللاپ،ئاندىن constructدىئاگرامما سىزىش تىزىملكىدىكى مۇناسۋەتلىك كۇماندىلارنى ئىجىرا قلىساق،بەلگلىك گېئومېتىرىيلىك خۇسۇسىيەتكە ئىگە بۇلغان نۇقتىنى قۇرۇپ چىقالايىمىز.
بىرىنچى باسقۇچ؛قۇرالىنى تاللاپ،رەسىم سىزىش تاختىسىغا بىر كېسىك سىزىپ چىقىمىز.بۇ ۋاقىتتا كېسك تاللانغان ھالەتتە تۇرىدۇ.
ئىككىنچى باسقۇچ؛«Construct-midpoint»(دىئاگرامما سىزىش-ئوتتۇرا نۇقتا )ناملىق كۇماندىنى ئىجىرا قىلىساق،گېئومېترىيىلىك تاختا كېسكنىڭ ئوتتۇرا نۇقتىسنى تاللاپ چىقىدۇ.قۇرۇلغان ئوتتۇرا نۇقتا تاللانغان ھالەتتە تۇرىدۇ.


ئۈچىنچى باسقۇچ؛ قۇرالىنى تاللاپ،قۇرۇق ئۇرۇىنى چىكىپ ئاندىن كېسىكىنىڭ ئۇچ نۇقتىلىرىنى سۆرەپ،كېسكىنىڭ ئورنى ۋە ئۇزۇنلۇقىنى ئۆزگەرتسەك،كېسكىنىڭ قانداق ئۆزگرىشدىن قەتئىينەزەر،قۇرغان نۇقتنىڭ ھامان ئوتتۇرا نۇقتا بولدىغانلقىنى كۆرۇۋالالايمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ؛قۇرالىنى تاللاپ،گېئومېتىرىيلىك دوسكغا بىر چەمبەر سىزىپ چىقىمىز.

بەشىنچى باسقۇچ:«Construct-PointOn Circle»(قۇرۇش –چەمبەر ئۇستىدىكى نۇقتا)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قىلىساق،چەمبەر ئۇسىتىدە تاللانغان ھالەتتىكى نۇقتا پەيدا بۇلىدۇ.ئالتىنچى باسقۇچ: قۇرالىنى تاللاپ،يېڭىدىن پەيدا بولغان بۇ نۇقتىنى يۆتكەيمىز،كۇرۇۋېلىشقا بۇلىدۇكى،بۇ نۇقتا پەقەت چەمبەر ئايلانمىسى ئۇستىدىلا يۆتكلىدۇ،بۇ ئۇنىڭ «圆上一点»(چەمبەر ئۇستىدكى نۇقتا)دىن ئىبارەت ئالاھدىلىكىنى ئەكىس ئەتتۇرۇپ بېرىدۇ.
يەتتىنىچى باسقۇچ:قۇرۇق ئۇرۇننى چېكىپ،ئاندىن چەمبەرنى سۆرەپ،كېسك بىلەن كېسشتۇرۇپ،ئاندىن كيىن كېسكىنى بىر چەكسەك،چەمبەر ۋە كېسك بىرلا ۋاقىتتا تاللىندۇ(بىرلا ۋاقىتتا كۆپ شەكلىنى تاللاش مەشغۇلاتىنى بۇ دەرسىتىكى خۇلاسە ۋە ئۆرلەشتىن كۆرۇۋېلىشقا بۇلىدۇ.)

سەككىزىنچى باسقۇچ:«Construct-Intersections»(دىئاگرامما سىزىش-كېسىشىش نۇقتىسى)ناملىق كۇماندىنى ئىجىرا قلىساق ،كېسك بىلەن چەمبەرنىڭ كېسشكەن ئورنىدا كېىسىشىش نۇقتىسى پەيدا بۇلىدۇ.2.سىزىق سىزىش
گېئومېتىرىيىلىك دوسكىنى ئىشلىتىپ،ئەسلدە بار بۇلغان ئىككى نۇقتىغا ئاساسەن كېسك،تۇز سىزىق ياكى پرويېكىسيە سىزىقى سىزغىلى ۋە گۇرىزۇنتال سىزىق،تىك سىزىق ياكى بۇلۇڭ بېسسېكتىرىساسىنمۇ سىزغىلى بۇلىدۇ.
بىرىنچى باسقۇچ:«File-New sketch»(ھۆججەت-يېڭى شەكىل سىزىش)ناملىق كۇماندىنى ئىجىرا قىلىپ،يېڭدىن  بىر رەسىم سىزىش تاختىسى قۇرىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ؛قۇرالىنى تاللاپ،ئاندىن رەسىم سىزىش تاختىسغا ئۇچ دانە نۇقتا سىزىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:قۇرالىنى تاللاپ،مائۇس ئسترېلكىسىنى سۆرەش بىلەن بىرىگە ئۇلارنى تاللايمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ؛«Construct-Segment»(دىئاگرامما سىزىش-كېسىك)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قلىساق،گېئومېترىيىلىك دوسكا ئاپتۇماتىك ھالدا ھەر ئىككى نۇقتا ئارىسىغا بىر كېىسك سىزىپ،ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئۇچ تەرىپىنى ھاسىل قلىدۇ.




كېسكنىڭ تىك تەڭ بۆلگۇچىسى بولسا كېسىكىنىڭ ئوتتۇرا نۇقتىسىدىن ئۆتكەن ۋە ئۇنڭىغا تىك بۇلغان تۇز سىزىقتىىن ئىبارەت،ئوتتۇرا نۇقتا قۇرغاندا،ئالدى بىلەن كېسكنى تاللاپ،ئاندىن شەكىل سىزىش كوماندىسىنى ئىجىرا قىلىش كېرەك،تىك سىزىق سىزماقچى بۇلغاندا،ئالدى بىلەن كېسك تۇز سىزىق ياكى پرويېكىسيە سىزىقى ۋە ياكى  تىك سىزىق ئۇستىدىن بىر نۇقتا تاللاپ،ئاندىن شەكىل سىزىش كوماندىسىنى ئىجىرا قىلىش كېرەك.
 تاپشۇرۇق:
ئەمەلى مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:


گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى
2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
تۆتىنچى دەرس :چەمبەر ۋە ياي قۇرۇش
ئوقۇتۇش نىشانى:ئوقۇغۇچىلار ئەمەلىيەت داۋامىدا چەمبەر ۋە ياي قۇرالايدىغان بولۇش
مۇھىم نوقتا: چەمبەر ۋە ياي قۇرۇشنى ئۆگنىۋىلىش،تەڭ ياقىلىق ئۈچبۇلۇڭ،تىك بۇلۇڭلۇق ئۈچبۇلۇڭ ۋە مۇنتىزىم ئۈچبۇلۇڭ قۇرۇشنى ئۆگىنىۋىلىش،بەلگە ھەرىپىنى يۆتكەش ۋە قايتا بەلگىلەشنى ئۆگىنۋىلىش.
قېيىن نۇقتا:ئەمەلىيەت داۋامىدا چەمبەر ۋە ياي قۇرالايدىغان،تەڭ ياقىلىق ئۈچبۇلۇڭ،تىك بۇلۇڭلۇق ئۈچبۇلۇڭ ۋە مۇنتىزىم ئۈچبۇلۇڭ قۇرالايدىغان،بەلگە ھەرىپىنى يۆتكەش ۋە قايتا بەلگىلەشنى بىلىدىغان بولۇش
ئوقۇتۇش جەريانى:
1.چەمبەر ۋە ياي قۇرۇش.
چەمبەر مەركىزى ۋە چەمبەر ئۈستىدىكى بىر نوقتا بېرىلسىلا قۇرغىلى بولىدۇ.
بېرىلگەن تۇز سىزىققا ئۇرۇنما بولغان بىر چەمبەر قۇرۇش
بىرىنچى باسقۇچ:گېئومېتىرىيىلىك تاختىنى قوزغىتىپ، قورالنى تاللاپ،بىر تۇز سىزىق سىزىپ چىقىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ: قورالنى تاللاپ،تۇز سىزىقنىڭ سىرتىغا بىر نوقتا سىزىپ چىقىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ؛ قورالنى تاللاپ،تۇز سىزىق بىلەن نوقتىنى بىرلا ۋاقىتتا تاللايمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ: «Construct     perpendicular Line»(شەكىل سىزىش       تىك سىزىق)ناملىق كۇماندىنى ئىجرا قىلىپ،بىر تىك سىزىق قۇرىمىز.
بەشىنچى باسقۇچ:تۇز سىزىق ۋە ئۇنىڭ تىك سىزىقىنى تاللاپ،«Construct     Intersectin»)شەكىل قۇرۇش كېسىشىش نوقتىسى)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،تىك ئاساسىنى قۇرۇپ چىقىمىز.
ئالتىنچى باسقۇچ:تەرتىپ بۇيىچە تۇز سىزىق سىرتىدىكى نوقتا ۋە تىك ئاساسىنى چېكىپ،ئاندىن
«Construct    CircIe By Center+Ponint»(شەكىل قۇرۇش        مەركىزىي نوقتا ۋە چەمبەر ئۈستىدىكى نوقتىغا ئاساسەن چەمبەر سىزىش)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،تۇز سىزىق بىلەن كېسىشىدىغان چەمبەر قۇرۇپ چىقىمىز،چەمبەر مەركىزى بولسا تۇز سىزىق سىرتىدىكى بىر نوقتىدىن ئىبارەت بولىدۇ. 
يەتتىنچى باسقۇچ؛تىك سىزىقنى تاللاپ،«Hide Perpendecular Line   DispIay »(كۆرسىتىش     تىك سىزىقنى يۇشۇرۇش)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلساق،رەسىم سىزىش تاختىسدىكى تاللىۋالغان تىك سىزىق يوقىلىدۇ.








چەمبەر ئۇستىدىكى ئىككى نوقتىنى تاللىۋالغاندىن كىيىن،چەمبەر ئۇستىدىن بىر بۆلەك ياينى كېسىۋېلىشقا بولىدۇ.[
               چەمبەر ئۈستىدىن بىر بۆلەك ياي كېسۋېلىش.
بىرىنچى باسقۇچ:رەسىم سىزىش تاختىسدىكى چەمبەرنى تاللىۋېلىپ،«Point on circle   Construct »(شەكىل سىزىش چەمبەر 
چەمبەر ئۈستىدىكى نوقتا)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلى،چەمبەر ئۈستىگە بىر نوقتا قۇرىمىز.
ئىككىنىچ باسقۇچ:ئوخشاش ئۇسۇل بۇيىچە چەمبەر ئۇستىگە يەنە بىر نوقتا قۇرىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:چەمبەر ۋە قۇرغان نوقتىنى تاللاپ. «Arc On Circie       Construct »(شەكىل سىزىش      چەمبەر ئۇستىدىكى ياي)ناملىق كۇماندىنى ئىجرا قىلساقلا.چەمبەر ئۈستىدىن بىر بۆلەك ياي كېسىپ ئېلىۋالالايمىز.
تۆتىنىچى باسقۇچ:DispIay(كۆرسىتىش)تىزىملىكىدىكىCoIor(رەڭ)قۇشۇمچە تىزىملىكنى ئېچىپ،ياينىڭ رەڭگىنى قىزىل قىلىپ بەلگىلەيمىز.
بەشىنچى باسقۇچ:چەمبەرنى تاللاپ،«Hide Circle      Construct »(دىئاگرامما سىزىش      چەمبەرنى يۇشۇرۇش)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىمىز.











2.ئالاھىدە ئۈچبۇلۇڭ قۇرۇش
تەڭ يانلىق،تىك بۇلۇڭلۇق ئۈچبۇلۇڭ،تەڭ تەرەپلىك ئۈچبۇلۇلار بولسا ئۈچ خىل كۆپ ئۇچرايدىغان ئالاھىدە ئۈچبۇلۇڭلاردىن ئىبارەت،بۇ ئۇچبۇلۇڭلارنىڭ خۇسۇسىيتىدىن پايدىلىنىپ،ئۇلارنىڭ شەكىللىرىنى سىزىپ چىققىلى بولىدۇ.
1)خالىغان تەڭ يانلىق ئۇچبۇلۇڭ قۇرۇش.
خالىغان  تەڭ يانلىق ئۈچبۇلۇڭنىڭ تەرەپ ئۇزۇنلۇقى،بۇلۇڭى،ئورنى ئۆزگىرىشچان بولسا بولىدۇ،پەقەتلا ئىككى يېنىنىڭ ئۆزئارا تەڭ بۇلۇشلا تەلەپ قىلىنىدۇ.
       چەمبەرنى ئىشلىتىپ خالىغان تەڭ يانلىق ئۈچبۇلۇڭ قۇرۇش
بىرنىچى باسقۇچ:يېڭىدىن بىر رەسىم سىزىش تاختىسى قۇرىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ: قورالنى تاللاپ،ئاساسىي تەرپى AB نى ئاندىن يان ئۇزۇنلۇقى قىلىندىغان كېسىكCD نى سىزۋالىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ: قورالىنى تاللاپ،بىرلا ۋاقىتتا A نوقتا CD كېسىكنى تاللىۋالىمىز،ئاندىن
«Circle By Center+Rabius     Construct »(شەكىل سىزىش     مەركىزىي نوقتا ۋە رادئوسىقا ئاساسەن چەمبەر سىزىش)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،چەمبەر قۇرىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ:ئۈچىنچى باسقۇچقا تەقلىد قىلىپ،Bنى مەركەز،CDنى رادىئوس قىلغان چەمبەر قۇرىمىز.
بەشىنچى باسىقۇچ:ئىككى چەمبەرنى بىرلا ۋاقىتتا تاللاپ، ئاندىن«Intersction     Construct »(شەكىل قۇرۇش      كېسىشىش نوقتىسى)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،ئىككى چەمبەرنىڭ كېسىشىش نوقتىسىEۋەFقىلىپ بەلگىلىۋالىمىز.
ئالتىنچى باسقۇچ:AEىلەن BEنى تۇتاشتۇرىمىز،ئاندىنCDكېسىكنىڭ بىر ئۇچىنى تارتىپ،شەكىلدە يۇز بەرگەن ئۆزگىرىشنى كۆزىتىمىز.
يەتتىنچى باسقۇچ:لازىمى يوق شەكىللەرنى يۇشۇرۇپ قۇيىمىز.









ئوتتۇرا تىك سىزىقتىن پايدىلىنىپ خالىغان تەڭ يانلىق ئۈچبۇلۇڭ قۇرۇش








بىرىنچى باسقۇچ:يېڭىدىن رەسىم تاخىسى قۇرۇپ،ABكېسىكنى سىزىۋالىمىز،
ئىككىنچى باسقۇچ:ABكېسىكنى تاللاپ«Midpont        Construct »(شەكىل قۇرۇش      ئوتتۇرا نوقتا)ناملىق موماندىنى ئىجرا قىلىپ،ئوتتۇرا نوقتاCنى قۇرۋالىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:ئوتتۇرا نوقتاCبىلەنABكېسىكنى تاللاپ،«perpendicular Line        Construct »(شەكىل سىزىش      تىك سىزىق)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،ئوتتۇرا سىزىقنى قۇرىۋالىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ:تىك سىزىق ئۈستىگە بىرDنوقتا قۇرىۋالىمىز،ئاندىنABبىلەنADكېسىكنى سىزىپ چىقىمىز.
بەشىنچى باسقۇچ:تىك سىزىق بىلەن ئوتتۇرا نۇقتاCنى يۇشۇرۇپ،تەڭ يانلىق△ABDغا ئىرىشىمىز.
ئالتىنچى باسقۇچ:مائوس ئىستىرىلكىسنىDھەرىپىنىڭ ئۈستىگە توغرىلاپ،ئىستىرېكا    شەكىلگە ئۆزگەرگەندە ئۇنى سۆرەپ ھەرىپنىڭ ئورنىنى تەڭشەيمىز.ھەرىپنى ئىككى چەكسەك،Propertie(ئېتىكېتىكنى قايتا بەلگىلەش)دىئالوگ رامكىسى ئېچىلدۇ.










يەتتىنچى باسقۇچ:Laber(ئېتىكېتكا)رامكىسىغا Cھەرىپىنى كىرگۇزۇپ، كۇنۇپكىسىنى چەكسەكلا،DھەرىپىC ئۆزگىرىدۇ.
3.خالىغان تىك بۇلۇڭلق ئۈچبۇلۇڭ قۇرۇش.
خالغا تىك بۇلۇڭلۇق ئۈچبۇلۇڭلۇڭ بۇلسا،تەرپ ئۇزۇنلۇقى ۋە ئۇرنىنى ئۆزگەرتكىلى بولىدىغان،پەقەت ئىككى تەرپىنىڭ ئۆزئارا تىك بۇلۇشى تەلەپ قىلىندىغان ياكى بىر ئىچكى بۇلۇڭى تىك بۇلۇڭ بۇلۇش تەلەپ قىلىنغىدىغان ئۇچبۇلۇڭنى كۆرسىتىدۇ.
            يېرىم  چەمبەردىن پايدىلىنىپ،خالىغان تىك       بۇلۇڭلۇق ئۇچبۇلۇڭ قۇرۇش.







بىرىنچى باسقۇچ:AB سىزىپ،ئۇنىڭ ئوتتۇرا نوقتىسىOنى قۇرىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:تەرتىپ بۇيىچە O،B، A ئۈچ نوقتىنى تاللاپ،«Arc On Circle       Construct »(شەكىل سىزىش       
چەمبەر ئۇستىدىكى ياي)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،يېرىم چەمبەر سىزىپ چىقىمىز،
ئۈچىنچى باسقۇچ:يېرىم چەمبەر ئۈستىدىن بىر Cنوقتىنى بەلگىلەپ،ACبىلەن BCنى تۇتاشتۇرىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ:يېرىم چەمبەر بىلەن مەركىزىنى يۇشۇرۇپ قۇيىمىز.
         تىك سىزىق ئارقىلىق خالىغان تىك بۇلۇڭلۇق ئۇچبۇلۇڭ قۇرۇش.
بەشىنچى باسقۇچ:«直角三角形 »(تىك بۇلۇڭلۇق ئۈچبۇلۇڭ)ناملىق ھۆججەت نامى بىلەن شەكىلنى ساقلىۋالىمىز.





بىرنچى باسقۇچ: قورالىنى تاللاپ،ABكېسىكنى سىزىپ چىقىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:Aنوقتا بىلەن ABكېسىكنى تاللاپ،«Perpendicular Line       Construct »(شەكىل سىزىش      تىك 
سىزىق)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،تىك سىزىق قۇرىۋالىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:تىك سىزىق ئۈستىدىن نوقا Cنى بەلگىلىۋالىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ:سىزقنى تاللاپ،«Hide perpendicular Line       Dispiay »(كۆرسىتىش      تىك سىزىق يۇشۇرۇش)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،يۇشۇرۇپ قۇرىمىز.
بەشىنچى باسقۇچ:BCبىلەنACنى تۇتاشتۇرىمىز.
ئالتىنچى باسقۇچ:△ABCنىڭ چوققا نوقتىسنى سۆرىسەك،ئۈچبۇلۇڭنىڭ شەكىلى ۋە ئۇرنىدا .ئۆزگىرىش يۇز بېرىدۇ.ئەمما∠A مەڭگۇ تىك بۇلۇڭ بولىدۇ.
4.خالىغان مۇنتىزىم ئۈچبۇلۇڭ قۇرۇش.
مۇنتىزىم ئۈچبۇلۇڭ بولسا،ئۈچبۇلۇڭنىڭ چوڭ-كىچىكلىكى ۋە ئورنىنى ئۆزگەرتكىلى بولىدىغان،ئەمما ئۋچ تەرىپى ھامان ئۆزئارا تەڭ بولىدىغان ئۋچبۇلۇڭدىن ئىبارەت. 
                    خالىغان بىر مۇنتىزىم ئۈچبۇلۇڭنى قۇرۇش. 
بىرىنچى باسقۇچ: قورالىنى ئىشلىتىپ،چەمبەر Aنى سىزىپ چىقىمىز،ھەمدەBنى چەمبەر ئۈستىدىكى بىر نوقتا قىلىپ بەلگىلەيمىز.
ئىككنىچى باسقۇچ:تەرتىپ بۇيىچە AۋەB نوقتىنى تاللىۋالىمىز،ئاندىن«Circle By Center+Point      Construct »(شەكىل سىزىش       مەركىزىي نوقتا ۋە چەمبەر ئۈستىدىكى نوقتىغا)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ، Bنىچەمبەر مەركىزى قىلغان چەمبەر سىزىپ چىقىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:بىرلا ۋاقىتتا بۇ ئىككى چەمبەرنى تاللاپ،«Intersection      Construct »(شەكىل سىزىش       كېسىشىش نوقتىسى)ناملىق موماندىنى ئىجرا قىلىپ،بۇ ئىككى چەمبەرنىڭ كېسىشىش نوقتىسىنى ئايرىم-ئايرىم ھالداCۋەDقىلىپبەلگىلەيمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ:AC،ABۋەBCنى تۇتاشتۇرۇپ،ئاندىن قالغان شەكىللەرنى يۇشۇرۇپ قۇيىمىز.



2.ھەرىپنى يۆتكەش ۋە قايتىدىن بەلگىلەش
نوقتا ۋە سىزىق ئۈستىدىكى بەلگە قىلىنغان ھەرىپ گېئومېتىرىيلىك دوسكىدا ئېتىكېتىكا دەپ ئاتىلىدۇ.ئۇلارنى       قۇرالى ئارقىلىق كۆرسىتىشىگە ۋە يۇشۇرۇشقا بۇلۇپلا قالماي،بەلكى يۆتكەشكە ۋە قايتىدىن بەلگىلەشكە بولىدۇ.
ئالدى بىلەن        قۇرال ياكى         قۇرالنى تاللاپ، مائوس ئىسترىلكىسىنى ھەرىپنىڭ ئۈستىگە يۆتكەشكە،ئىتستېرىلكا      شەكىلگە ئۆزگىرىدۇ،بۇ ۋاقىتتا مائوسنى سۆرىسەك،ھەرىپمۇ ماس ھادا شەكىلنىڭ ئەتىراپىدا يۆتكىلىدۇ،مۇۋاپىق ئۇرۇنغا كەلگەندە،مائوسنىڭ سول كۇنۇپكىسنى قۇيۋەتسەك بولىدۇ.
بەلگە قىلىنغان ھەرىپنى ئۆزگەرتىسنىڭ ئۇسۇلى تۆۋەندىكىچە:
① ئالدى بىلەن      ياكى      قۇرالىنى تاللايمىز.
②مائوسنى ھەرىپنىڭ ئۈستىگە يۆتكەپ،ئىستىرىلكا      شەكىلگە ئۆزگەرگەندە،بۇنى ئىككى چېكىپ،ProPeties (ئېتىكېكىنى قايتا بەلگىلەش)دىئالوگ رامكىسنى ئاچىمىز.
LabeI③ (ئېتىكېتا)رامكىسغا يېڭى ھەرىپنى كىرگۇزىمىز.
④ئەگەر ھەرىپنىڭ خەت شەكىلى ۋە نۇمۇرىنى ئۆزگەرتمەكچى بولساق،دىئالئوگ رامكىدىكى styie كۇنۇپكىنى چەكسەك،«LabeI styaie»(ئېتىكېتىا شەكىلى)ناملىق دىئالوگ رامكىسىى ئېچىلىدۇ،رامكىدىن خەت نۇسخىسى،خەتنىڭ چوڭ-كىچىلىكى ۋە زىننەتلەشىنىتالىساق بۇلىدۇ.





⑤ئاچىقان دىئالوگ رامىكىنى تاقايىمىز .
تاپشۇرۇق:
ئەمەلى مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:



گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى
2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
6-دەرىس : ئۆزگەرتىش ئارقلىق شەكىل قۇرۇش
ئوقۇتۇش نىشانى:ئەمەليەت داۋامىدا گېئۇمىترىيىلك دوسكىدىن پايدىلنىپ ئۆزگەرتىش ئارقلىق شەكىل قۇرالايدىغان بولۇش
مۇھىم نۇقتا:                                                  
كوماندا ئارقلىق ئوتتۇرا نۇقتا،تىك سىزىق،بۇلۇڭ بىسېكتىرىساسنى سىزىشنى ئۆگنۋېلىش،بەلگە سىزىق تاختىسدىكى شەكىللەرنى سىزىشنى ئۆگىنۋېلىش،گېئومېتىرىيىلىك مۇناسۋەتنىڭ ئۆزگەرمەسلىك خۇسۇسىيتىنى چۇشىنىش.
قېيىن نۇقتا:ئەمىليەت داۋامىدا كوماندا ئارقلىق ئوتتۇرا نۇقتا،تىك سىزىق،بۇلۇڭ بىسېكتىرىساسنى سىزىشنى ،بەلگە سىزىق تاختىسدىكى شەكىللەرنى سىزىشنى،گېئومېتىرىيىلىك مۇناسۋەتنىڭ ئۆزگەرمەسلىك خۇسۇسىيتىنى بىلەيدىغان بولۇش
ئوقۇتۇش جەريانى:

كۆپ ئۇچرايدىغان تۆت تەرەپلىكلەرنى قۇرۇشنى ئۆگىنىش مۇھىم نۇقتا.
ئەمەلىي شەكىل قۇرۇش قېيىن نۇقتا بولۇپ ھىساپلىنىدۇ.
1-پاراللېل تۆت تەرەپلىك قۇرۇش 
قەدەم باسقۇچلىرى تۆۋەندىكىدەك :
1) AB كېسكنى سىزىپ،ئۇنى پاراللېل تۆت تەرەپلىكنىڭ بىر تەرىپى قىلىپ قۇرۈۋالىمىز.

2) AB كېسىكنىڭ سىرتىغا بىر C نۇقتىنى سىزىپ،ئۇنى بىر ئايرىم چۇققا قىلىپ قۇرۈۋالىمىز،ئاندىن BC نى تۇتاشتۇرىمىز.

3)نۇقتا C ۋە  AB كېسىكنى تاللاپ،شەكىل سىزىش ـــ پاراللېل سىزىق نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ، Cنۇقتىدىن ئۆتىدىغان AB  نىڭ پاراللېل سىزىقىنى قۇرۈۋالىمىز.

4) Aنۇقتىدىن ئۆتىدىغان، BC غا پاراللېل بولىدىغان سىزىقنى سىزىۋىلىپ،ئىككى تال سىزىقنىڭ كېسىشىش نۇقتىسى D نى قۇرۈۋالىمىز.

5)تۇز سىزىقنى يوشۇرۇپ،ئاندىنCD كېسىك بىلەن AD  كېسكنى تۇتاشتۇرساق،پاراللېل تۆت تەرەپلىك ھاسىل بولىدۇ.

6)پاراللېل تۆت تەرەپلىكنىڭ چۇققا نۇقتىلرىنى سۆرەش ئارقىلىق شەكىلدە يۈز بەرگەن ئۆزگىرىشىنى كۆزەتسەك بولىدۇ.

2-خالىغان بىر رومبا قۇرۇش
قەدەم باسقۇچلىرى تۆۋەندىكدەك:
1) ABكېسىكنى سىزىپ،ئۇنى رومبىنىڭ بىر دىئالۇگپنالى قىلىمىز.

2) ABنىڭ ئوتتۇرا نۇقتىسى O نى قۇرۇپ،ئاندىن Oدىن ئۆتىدىغانAB  نىڭ تىك سىزىقىنى قۇرۈۋالىمىز.

3)تىك سىزىق ئۈستىدىن C نۇقتىنى ئېلىۋالىمىز.


4) AB كېسىكنى تاللاپ،ئۆزگەرتىش ـــ تەسۋىر ئوبيېكىنى بەلگىلەش نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلىمىز.
5) C نۇقتىنى تاللاپ،ئۆزگەرتىش ـــــ رېفلۋكىس نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،تىك سىزىق ئۈستىگە بىر D نۇقتىنى قۇرۈۋالىمىز.

6)تۈز سىزىقنى يوشۇرۇپ،AD ،BD  ،BC ۋەAC  نى تۇتاشتۇرىمىز.

3-خالىغان بىر كۋادىرات قۇرۇش
قەدەم باسقۇچلىرى تۆۋەندىكىچە:
1)A چەمبەرنى سىزىپ،B نۇقتىنى چەمبەر ئۈستىەىكى نۇقتا قىلىپ بەلگىلەپ AB رادىئۇسنى قۈرۇپ چىقىمىز.

2) Aنۇقتىدىن ئۆتىدىغان AB نىڭ تىك سىزىقىنى قۇرىۋالىمىز،تىك سىزىقىنىڭ چەمبەر بىلەن كېسىشكەن بىر نۇقتىسىنى D ھەرىپى بىلەن ئىپادىلەيمىز.

3)B نۇقتىدىن ئۆتىدىغان AB نىڭ تىك سىزىقىنى قۇرۈۋالىمىز،ئاندىن D نۇقتىدىن ئۆتىدىغان AB نىڭ تىك سىزىقىنى قۇرىمىز،ئىككى تىك سىزىقىنىڭ كېسىشىش نۇقتىسىنى C بىلەن ئىپادىلەيمىز.

4)چەمبەر ۋە بارىلىق تىك سىزىقلارنى يوشۇرۇپ قۇيىمىز.

تاپشۇرۇق:
ئەمەلى مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:





گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى

2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
7-دەرىس : ئۆلچەش ۋە ھېساپلاش
ئوقۇتۇش نىشانى:ئەمەليەت داۋامىدا گېئۇمىترىيىلك دوسكىدىن پايدىلنىپ ئاددى شەكللەرنى ئۆلچەپ ھېساپلىيالايدىغان بولۇش
مۇھىم نۇقتا:                                                  
سىزىق،كېسىك.ھەر خىل ئۇچبۇلۇڭلارنىڭ تورلۇك قىممەتلىرىنى ھېساپلىيالايدىغان،ھەر خىل كۆپ تەرەپلىكلەرنىڭ تورلۇك قىممەتلىرنى ھېساپلىيالايدىغان نەزەريىۋى بىلمىگە ئىگە بولۇش،
قېيىن نۇقتا:ئەمىليەت داۋامىدا سىزىق،كېسىك.ھەر خىل ئۇچبۇلۇڭلارنىڭ تورلۇك قىممەتلىرىنى،ھەر خىل كۆپ تەرەپلىكلەرنىڭ تورلۇك قىممەتلىرنى ھېساپلىيالايدىغان ئەمەلىي بىلمىگە ئىگە بولۇش 
ئوقۇتۇش جەريانى:
كېسك،بۇلۇڭ ۋە شەكىلنىڭ يۈزىنى ئۆلچەش ھەم ئاددى ماتېماتكىلىق ئىپادىلەرنى كىرگۈزەلەيدىغان بولۇش مۇھىم نۇقتا
يۇقرقى ئوسۇللارنى ئەمىليەت داۋامىدا قۇللىنالايدىغان بولۇش قېيىن نۇقتا بولۇپ ھېساپلىنىدۇ.
1-شەكىلنى ئۆلچەش 1)چەمبرنى ئۆلچەش 
قەدەم باسقۇچلىرى تۆۋەندىكىدەك
(1) بىر چەمبەر سىزىۋالىمىز.
(2) چەمبەرنى تاللاپ ئۆلچەش ـــــ رادىئۇس نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلساق،شەكىل سىزىش تاختىسىدا ئۆلچەنگەن قىممەت كۆرىنىدۇ. 
(3) ئايرىم ئايرىم ھالدا ئۆلچەش تىزىملىكىدىن يۈى،چەمبەرنىڭ ئايلانما ئۇزۇنلىقى نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلساق ئايىرىم ئايرىم ھالدا يۈزىنىڭ،ئايلانما ئۇزۇنلىقنىڭ قىممىتى كېلىپ چىقىدۇ.

2)ئۈچبۇلۇڭنىڭ ئىچكى بۇلۇڭنى ئۆلچەش ۋە يۈزىنى تېپىش
قەدەم باسقۇچلىرى تۆۋەندىكىدەك
(1)ئۈچبۇلۇڭدىن بىرنى قۇرۈۋالىمىز.

(2)تەرتىپ بويىچەA،B ۋەC نۇقتىنى تاللاپ ئۆلچەش ـــ بۇلۇڭ نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلساق ABC∠ نىڭ قىممىتى كىلىپ چىقىدۇ.
(3)يەنە تەرتىپ بويىچەB،A ۋە C نۇقتىنى ھەم A،C ۋەB نۇقتىلارنى تاللاپ ئۆلچەش ـــ بۇلۇڭ نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلساق ئايرىم ئايرىم ھالدا BAC∠،ACB∠ لارنىڭ قىممىتى كىلىپ چىقىدۇ.

(4) بىرلا ۋاقىتتا A،B،C نۇقتىنى تاللايمىز.

(5)شەكىل قۇرۇش ــــ ئىچكى بۇلۇڭ نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ ئۈچبۇلۇڭنىڭ ئىچكى قىسمىنى قارا رەڭدە بۇيىۋالىمىز.

(6)قارا رەڭلىك رايۇننى تاللاپ ئۆلچەش ـــ يۈز نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلساق ئۈچبۇلۇڭنىڭ يۈزىنىڭ قىممىتى كېلىپ چىقىدۇ.

2-ئاددى ھېساپلاش 
قەدەم باسقۇچلىرى تۆۋەندىكىدەك
1)ئۈچبۇلۇڭ ABC نى قۇرۇپ،ئىچكى بۇلۇڭلىرىنى ئۆلچەپ چىقىمىز.

2)ئۆلچەش ـــــ ھېساپلاش نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،ھېساپلىغۇچ دىئالۇگ رامكىسىنى ئاچىمىز.

3)رەسىم سىزىش تاختىسىدىن بۇلۇڭلارنى تاللاپ ھېساپلاش دىئالۇگ تاختىسىدىن قۇشۇش ئەمىلىنى چېكىپ ئاخىرىدا مۇقۇملاش كونۇپكسىنى باسساق ئۈچبۇلۇڭنىڭ ئىچكى بۇلۇڭىنىڭ يېغىندىسى كېلىپ چېقىدۇ


گوگۇ تېئورېمىسىنى ئىسپاتلاش   
قەدەم باسقۇچلىرى تۆۋەندىكىچە
1)بىر تىك بۇلۇڭلۇق ئۈچبۇلۇڭ قۇرۈۋالىمىز.
2)ئۆلچەش ـــ ئۇزۇنلۇق نامىلىق كوماندىنى ئىجرا  قىلساق ئۈچ تەرەپنىڭ ئۇزۇنلىقلىرىنڭ قىممتى كېلىپ چىقىدۇ.

3)ئۆلچەش ــــ ھېساپلاش نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ ھېساپلىغۇچ دىئالۇگ رامكىسىنى ئاچىمىز.

4)ئەڭ ئاخىرىدا مۇقۇملاش كونۇپكىسىنى باسساق گوگۇ تېئۇرمېسى كېلىپ چىقىدۇ.

تاپشۇرۇق:
ئەمەلى مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:



گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى
2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
8-دەرىس : ھەركەتچان شەكىل
ئوقۇتۇش نىشانى:ئەمەليەت داۋامىدا گېئۇمىترىيىلك دوسكىدىن پايدىلنىپ ھەركەتچان شەكىل قۇرالايدىغان بولۇش
مۇھىم نۇقتا:                                                  
گېئۇمىترىيىلك دوسكىدىن پايدىلنىپ ھەركەتچان شەكىل قۇرالايدىغان ۋە ھەركەتچان شەكىل قورۇشنىڭ قانۇنىيتى ھەم خۇسۇسىيتىنى چۇشىنىش.
قېيىن نۇقتا:ئەمىليەت داۋامىدا گېئۇمىترىيىلك دوسكىدىن پايدىلنىپ ھەركەتچان شەكىل قۇرالايدىغان ۋە ھەركەتچان شەكىل قورۇشنىڭ قانۇنىيتى ھەم خۇسۇسىيتىنى چۇشىنپ،ئەمەلىي مەشغۇلات ئىلىپ بارالايدىغان بولۇش
ئوقۇتۇش جەريانى:
نۇقتىنىڭ كېسىك.سىزىق،چەمبەر قاتارلىقلار ئۈستىدە ھەركەتلىنىۋاتقان كارتوننى قۇرالايدىغان بولۇش مۇھىم نۇقتا.
بىر قانچە نۇقتىنىڭ ھەركىتىنى كونتىرۇل قىلالايدىغان بولۇش ۋە ئەمەلىي مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش قېيىن نۇقتا بولۇپ ھىساپلىنىدۇ.
1-كارتون ياساش
قەدەم باسقۇچلىرى تۆۋەندىكىدەك ؛
1)گېئۇمىتىرىيلىك دوسكىنى قۇزغىتىمىز. 
2)ئۈچبۇلۇڭABCنى ۋە⊙Dچەمبەرنى سىزىپ چىقىمىز.

3)چەمبەر ئايلانمىسى  ۋە چوققا نۇقتاCنى تاللاپ(تەھرىرلەش __ نۇقتىنى چەمبەر ئۈستىگە يۇتكەش)نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ ،Cنى چەمبەر ئۈستىگە يۇتكەيمىز.

4)Cنۇقتىنى تاللاپ (كۆرسىتىش __ نۇقتىنى ھەركەتلەندۇرۇش)نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلساق بىر دىئالۇگ رامكىسى ئىچىلىدۇ. بۇ ئارقىلىق شەكلنىڭ ھەركىتىنى كونتىرۇل قىلغىلى بولىدۇ.

2-مەشغۇلات كۇنۇپكىسىنى قۇرۇش
قەدەم باسقۇچلىرى:
1)گېىئۇمىتىرىيلىك دوسكىنى قۇزغىتىمىز.

2)Cنۇقتىنى تاللاپ (تەھرىرلەش –مەشغۇلات تۈر كۇنۇپكىسى –كارتون)نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،بىر خاسلىق دىئالۇگ رامكىسىنى ئاچىمىز.

ئۇچىنجى باسقۇچ:ھەركەت يۆنىلىشىنى تەڭشەيمىز.
تۆتىنجى باسقۇچ: نوقتىنىڭ سۇرئەت پارامېتىرىنى تەڭشەيمىز .


تاپشۇرۇق:
ئەمەلى مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:






گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى







2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
10-دەرىس : باشقا ئوسۇللارنى ئىشلىتىپ شەكىل قۇرۇش
ئوقۇتۇش نىشانى:ئەمەليەت داۋامىدا گېئۇمىترىيىلك دوسكىدىن پايدىلنىپ باشقا ئوسۇللارنى ئىشلىتىپ شەكىل قۇرالايدىغان بولۇش
مۇھىم نۇقتا:                                                  
كوماندا ئارقلىق ئوتتۇرا نۇقتا،تىك سىزىق،بۇلۇڭ بىسېكتىرىساسنى سىزىشنى ئۆگنۋېلىش،بەلگە سىزىق تاختىسدىكى شەكىللەرنى سىزىشنى ئۆگىنۋېلىش،گېئومېتىرىيىلىك مۇناسۋەتنىڭ ئۆزگەرمەسلىك خۇسۇسىيتىنى چۇشىنىش.
قېيىن نۇقتا:ئەمىليەت داۋامىدا كوماندا ئارقلىق ئوتتۇرا نۇقتا،تىك سىزىق،بۇلۇڭ بىسېكتىرىساسنى سىزىشنى ،بەلگە سىزىق تاختىسدىكى شەكىللەرنى سىزىشنى،گېئومېتىرىيىلىك مۇناسۋەتنىڭ ئۆزگەرمەسلىك خۇسۇسىيتىنى بىلەيدىغان بولۇش
ئوقۇتۇش جەريانى:
ئۆزى بەلگىلەيدىغان قۇراللارنى قورۇش،دەۋرىيلىك ئۆزگەرتىشنى ئىشلىتىپ شەكىل قورالايدىغان بولۇش دەرىستىكى مۇھىم نۇقتا بولۇپ ھىساپلىنىدۇ.
ئەمەلىي مەشغۇلات قىلالايدىغان ۋە قۇل سىلىپ ئىشلىيەلەيدىغان بولۇش قېتىن نۇقتا بولۇپ ھىساپلىنىدۇ.
1-ئۆزى بەلگىلەنگەن قۇراللارنى ئىشلىتىش 
قەدەم باسقۇچلىرى تۆۋەندىكىدەك
1)  قۇرالىنى تاللاپ ،AB كېسىكنى سىزىمىز،ئاندىن AB كېسىك ئۇستىدىن بىر C نوقتىنى ئېلىۋالىمىز .

2)تەرتىپ بۇيىچە Aۋە B نوختىنى تاللاپ.(شەكىل سېزىش –چەمبەر مەرگىزى ۋە چەمبەر ئۈستىدىكى بىر نۇقتىغا ئاساسەن چەمبەر سىزىش)نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ Aنۇقتىنى مەرگەز،Bنۇقتىنى چەمبەر ئۈستىدىكى نۇقتا قىلىپ ⊙c1چەمبەرنى سىزىمىز.

3)ئوخشاش ئوسۇل بىلەن تەرتىپ بويىچەAۋەCنۇقتىنى تاللاپ،Aنى مەرگەز،Cنى چەمبەر ئۈستىدىكى نۇقتا قىلىپ،⊙c2چەمبەرنى سىزىپ چىقىمىز.

4) ⊙c1چەمبەرنى تاللاپ،چەمبەر ئۈستىدىن بىرDنۇقتىنى ئېلىۋالىمىز.
5)Aنۇقتا ۋەDنۇقتىنى تاللىۋىلىپ،ADكېسكىنى يۈرگۇزىمىز.

6) ADكىېسىك بىلەن ⊙c2چەمبەرنى بىرلا ۋاقىتتا تاللاپ چەمبەر بىلەن ADكېىسىنىڭ كېىسشىش نوقتىسىنى  Eبىلەن ئىپادىلىۋالمىز.

7)Eنۇقتىدىن ئۆتكەن ABغا پاراللىل بولغان تۇز سىزىق يۈرگۇزىمىز.ئاندىن Dنۇقتىدىن ئۆتكەن ABغا تىك بولغان تىك سىزىق يۈرگۇزىمىز.ئاخىرىدا بۇ ئىككى تۇز سىزىقىنىڭ كېسىشىش نۇقتىسىنى Fقىلىپ بەلگىلىۋالىمىز.

8)ترايېكتۇرىيە نۇقتىسىFبىلەن ھەركەتچان نۇقتا Dنى بىرلا ۋاقىتتا تاللاپ،ئاندىن (شەكىل سىزىش –ترايېكتۇرىيە)نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،بىر ترايېكتۇرىيە سىزىپ چىقىمىز.
9)Aنۇقتىنى مەركەز قىلىپ،°180 ئايلاندۇرۇپ،′B نۇقتىنى قۇرىۋالىمىز.

10)A،B،C،B1نۇقتا ۋە ئېللىپىسنىڭ ترايېكتۇرىيىسىنى تاللاپ،ئاندىن  كونۇپكىنى چىكىپ،ئېچلىغان تىزىملكىتكى (يېڭدىن قۇرال قۇرۇش)نامىلىق كوماندىن ئىجرا قىلساق،ئىكراندا (يېڭى قورال)دىئالۇگ رامكىسى ئىچىلىدۇ.
                  
10)دىئالۇگ رامكىسىغا «椭圆工具»(ئېللىپىس قۇرالى)دېگەن خەتنى كىرگۈزۇپ确定كونۇپكىسىنى چېكىمىز 

11)«自定义工真库»(ئۆزى بەلگىلەنگەن قۇرال ئامبىرى)نامىلىق ھۆججەت نامى بىلەن بۇ ھۆججەتنى ساقلىۋىلىمىز.
2-ئىتېراتىۋ ئالماشتۇرۇشتىن پايدىلىنىپ شەكىل قۇرۇش
قەدەم باسقۇچلىرى تۆۋەندىكىدەك:
1)بىر دانە ABكېسىكنى سىزىۋالىمىز.

2)قۇرالىنى تاللاپ،Aنۇقتىنى ئىككى چېكىپ،ئۇنى ئايلىنىش مەركىزى قىلىپ بەلگىلىۋالىمىز.

3)ABتەرەپ بىلەنBنۇقتىنى تاللاپ،ئۇلارنى°108ئايلاندۇرساق،′ABتەرەپ پەيدا بولىدۇ.

4)ABتەرەپ بىلەنBنۇقتىنى تاللاپ،迭代 (ئۆزگەرتىش—ئايلاندۇرۇش)نامىلىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ.迭代(ئايلاندۇرۇش)دىئالۇگ رامكىسىنى ئاچىمىز.

5) ′B نۇقتىنى چەكسەك،رەسىم سىزىش تاختىسىدا تۆۋەندىكىدەك كۆرسىتىلگەن شەكىل كۆرىنىدۇ.

6)Aنۇقتىنى چەكسەك،رەسىم سىزىش تاختىسىدا تۆۋەندىكىدەك شەكىل كۆرىنىدۇ.

7)迭代 كونۇپكىسىنى چەكسەك،گېئۇمىترىيلىك دوسكاA،B ۋەB′ نۇقتائارسىدىكى مۇناسىۋەتكە ئاساسەن ئايلىنىش مەشغۇلاتىنى ئۈچ قېتىم تەكرارلاپ(سىستېما ئۆزى ئۈچ قېتىم تەكرارلايدۇ)،مۇنتىزىم بەش تەرەپلىك قۇرۇپ چىقىدۇ.

تاپشۇرۇق:
ئەمەلى مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:







گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى
2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
ئون بىرىنچى دەرىس:ئىندۇكىسىيلىك خۇلاسە
ئوقۇتۇش نىشانى:ئەمەليەت داۋامىدا نېمنىڭ ئىندۇكىسيىلىك خۇلاسە ئىكەنلكىنى چۇشنۋىلىش،داۋاملاشتۇرغىلى بۇلىدىغان شەكىلىنى چىقىرالايدىغان بۇلۇش،كۆپۇنگە تەرەپلىكىنىڭ بىر قىسىم خۇسۇسىيەتلىرىنى كەلتۇرۇپ چىقىرالايدىغان بۇلۇش.
مۇھىم نۇقتىلار :
 نېمنىڭ ئىندۇكىسيىلىك خۇلاسە ئىكەنلكىنى،داۋاملاشتۇرغىلى بۇلىدىغان شەكىلىنى چىقىرالايدىغان بۇلۇش قانداقىلى كېرەكلىگىنى،كۆپۇنگە تەرەپلىكىنىڭ بىر قىسىم خۇسۇسىيەتلىرىنى كەلتۇرۇپ چىقىرالايدىغان نەزەرىيۋى بىلمگە ئىگە بۇلۇش.                                                  
قېيىن نۇقتا:ئەمىليەت داۋامىدا نېمنىڭ ئىندۇكىسيىلىك خۇلاسە ئىكەنلكىنى بىلىش،داۋاملاشتۇرغىلى بۇلىدىغان شەكىلىنى چىقىرالايدىغان بۇلۇش،كۆپۇنگە تەرەپلىكىنىڭ بىر قىسىم خۇسۇسىيەتلىرىنى كەلتۇرۇپ چىقىرالايدىغان.
ئوقۇتۇش جەريانى:
1. داۋاملىشىش شەكىلنى كەلتۇرۇپ چىقىرىش
بىرىنچى باسقۇچ:بىر دانە كۋادرات قۇرىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:ئاسىتىنقى تەرەپ ۋە ئوڭ تەرەپنىڭ ئوتتۇرا نۇقىتىسىنى ئېلىپ،بۇ ئىككى نۇقىتىنى تۇتاشتۇرىمىز.
ئۈچىنىچى باسقۇچ:ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئۈچ چۇققا نۇقىتىسنى تاللاپ،
«Construct-Triangle Interior»(شەكىل قۇرۇش-ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئىچكى قىسمى)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قىلىپ،ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئىچكى قىسمىنى قۇرۇۋالىمىز ھەمدە ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئىچكى قىسىم رەڭگىنى قىزىل رەڭگە ئۆزگەرتىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ:     قۇرالىنى تاللاپ،كۋادرات ئىچگە16 نى كىرگۇزىمىز.

بەشىنىچى باسقۇچ:يۇقىرىقى ئۇسۇلغا ئۇخشاش قىلىپ،بەشىنچى شەكىلنى قۇرۇپ چىقىمىز.
ئەمەلي مەشغۇلات تۆۋەندىكى شەكىلنىڭ داۋامىلىشىش شەكىلىنى تېپىش.
بىرىنچى باسقۇچ:بىر چەمبەر قۇرىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:چەمبەر ئۇسىتىدىن ئالتە دانە نۇقتا ئېلۋالىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:بۇ نۇقتىلارنى تۇتاشتۇرۇپ،ئالتە تەرەپلىك ھاسىل قىلىمىز.
2. كۆپ تەرەپلىكىنڭ ئىچكى بۇلۇڭلار يىغىندىسنىڭ تېئورېمىسى خۇلاسلەش.
1- ئۈچ تەرەپلىكنىڭ ئىچىكى بۇلۇڭلار يىغىندىسى
بىرىنىچى باسقۇچ:خالىغان بىر ئۇچبۇلۇڭ ABCنى سىزىپ،ئاندىن ئۇنىڭ ئۇچ ئىچكى بۇلۇڭنى ئۆلچەيمىز.
ئىككىنىچى باسقۇچ:Measure-Calculate(ئۆلچەش-ھېسابلاش)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قىلىپ،ھېسابلىغۇچ دىئالوگ رامكىسنى ئېچىپ،ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئىچكى بۇلۇڭلار  يىغىندىسىنى ھېسابلاپ چىقىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:ئۈچبۇلۇڭنىڭ خالىغان بىر چۇققا نۇقتىسىنى سۆرىسەك،شۇنى بايقاشقا بۇلىدۇكى،ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئىچكى بۇلۇڭلار يىغىندىسى باشىتىن-ئاخىرى°180قا تەڭ بۇلىدۇ.
2- تۆت تەرەپلىكىنىڭ ئىچكى بۇلۇڭلار يىغنىدىسى
بىرىنچى باسقۇچ:بىر تۆت تەرەپىلىك ABCDنى سىزىۋالىمىز.ئاندىن تۆت تەرەپلىكنىڭ تۆت ئىچىكى بۇلۇڭنىڭ چوڭ-كىچىكلىنى ئۆلچەيمىز.
ئىككىنىچى باسقۇچ:«Measure-Calculate»(ئۆلچەش-ھېسابلاڭ)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قىلىپ،ھېسابلىغۇچ دىئالوگ رامكىسنى ئېچىپ،تۆت تەرەپلىكنىڭ ئىچكى بۇلۇڭلار يىغىنىدىىسىنى ھېسابلايمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:تۆت تەرەپلىكنىڭ خالىغان چۇققا نۇقىتىسنى سۆرىسەك،تۆت تەرەپىلىكىنىڭ ئىچكى بۇلۇڭلار يىغىنىدىسى باشىتىن-ئاخىرى °360قا تەڭ بۇلىدۇ.




3- بەش تەرەپىلىك ۋە ئالتە تەرپلكىنىڭ ئىچىكى بۇلۇڭلار يغىندىسى 
بىرىنچى باسقۇچ:بىر دانە يەتتە تەرەپلىك سىزىپ،ئاندىن يەتتە ئچكى بۇلۇڭنڭ چوڭ-كىچىكلكىنى ئۆلچەپ چىقىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:يەتتە ئىچكى بۇلۇڭنىڭ يىغىنىدىىسىنى ھېسابلايمىز.
ئۇچىنچى باسقۇچ:يەتتە تەرەپلكنىڭ چۇققا نۇقىتلىرىنى يۆتكەپ،ئىچكى بۇلۇڭلار يىغىندىسىنى خۇلاسلەپ،قانۇنىيەتكە ياكى ئۇيغۇن ئەمەسللىكىنى كۆزىتىمىز.
تاپشۇرۇق:
ئەمەلى مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:






گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى

2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
ئون ئىككىنچى دەرس گېئومېترىيىلىك تەجرىبە
ئوقۇتۇش نىشانى:ئەمەليەت داۋامىدا گېئومېترىيىلىك تەجرىبە ئېلىپ بارالايدىغان بولۇش.
مۇھىم نۇقتا:                                                  
گېئومېترىيىلىك دوسكىنىڭ تەجىرىبە ئىقتىدارنى چۇشىنىش،بىر قىسىم ئاساسلىق ئىسپاتلاش ئۇسۇللىرىنى ئىگىلەش،بىر قەدەر ئاددىي بۇلغان گېئومېترىيلىك تەجىرىبلەرنى لايھىلىيەلەيدىغان بۇلۇش.
قېيىن نۇقتا:ئەمىليەت داۋامىدا گېئومېترىيىلىك دوسكىنىڭ تەجىرىبە ئىقتىدارنى،بىر قىسىم ئاساسلىق ئىسپاتلاش ئۇسۇللىرىنى ئىگىلەش،بىر قەدەر ئاددىي بۇلغان گېئومېترىيلىك تەجىرىبلەرنى لايھىلىيەلەيدىغان بۇلۇش.
1.چوڭ –كىچكىلىك مۇناسىۋىتىنى ئىسپاتلاش
بىرىنچى باسقۇچ:ABC△نى قۇرۇۋالىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئۇچ تەرىپىنى تاللاپ،«Measure-Length»
(ئۆلچەش-ئۇزۇنلۇق)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قىلىپ،ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئۇچ تەرەپ ئۇزۇنلۇقىنى ئۆلچەپ چىقىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ: «Measure-Length »(ئۆلچەش-ھېسابلاش)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قىلىپ،ھېسابلىغۇچ دىئالوگ رامكىسنى،ئېچىپ،ئايرىم-ئايرىم ھالدا ئىككى تەرەپ ئۇزۇنلۇقلىرنىڭ يىغىندىسدىن ئۈچىنچى تەرەپ ئۇزۇنلۇقىنى ئېلىۋېتدىغان ئۈچ ھېسابلاش ئىپادىسىنى قۇرۇپ چىقىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ:رەسىم سىزىش تاختسىدىكى ئۇچبۇلۇڭنىڭ خالىغان چۇققا نۇقىتىسىنى سۆرەپ،ئۈچ ھېسابلاش ئىپادىسدىكى نەتىجىنىڭ باشتىن-ئاخىرى نۆل بولىدىغان-بولمايدىغانلقىنى كۆزىتىمىز.
بەشىنچى باسقۇچ:چۇققا نۇقىتىسى گېئومېترىيىلىك دوسىكىدا ئەركىن ھەرىكەتلىندىغان كارتون كۇنۇپكىسىنى قۇرۇپ،ئۇنى ئاپتۇماتىك كۆرىستىمىز.

ئالىتنچى باسقۇچ:«三边关系»(ئۈچ تەرەپ مۇناسىۋىتى)ناملىق ھۆججەت نامى بىلەن بۇ ھۆججەتنى ساقلىۋالىمىز.
2.بىر قانچە تۈز سىزىقىنىڭ بىر نۇقىتدا كېسشدىغانلقىنى ئىسپاتلاش
بىرىنچى باسقۇچ:يېڭىدىن بىر رەسىم سىزىش تاختىسى قۇرۇپ،تۆت نۇقىتىنى سىزىۋالىمىز.ئ
ئىككىنچى باسقۇچ:تۆت تەرەپنىڭ ئوتتۇرا نۇقتىلىرىنى قۇرۇپ چىقىمىز.
تۆتىنىچى باسقۇچ:تۆت تەرەپلىكنىڭ بىر تەرىپى ۋە ئۇنىڭ ئوتتۇرا نۇقتىسىنى تاللاپ،بۇ تەرەپىنىڭ تىك تەڭ بۆلگۇچىسىنى يۇرگۇزىمىز.
بەشىنچى باسقۇچ:ئوخشاش ئۇسۇل بىلەن باشقا تەرەپلەرنڭىمۇ تىك تەڭ بۆلگۇچى سىزىقىنى يۇرگۇزىمىز.
ئالىتنچى باسقۇچ:تۆت تەرەپىلكىنىڭ چۇققا نۇقتىلرىنى سۆرەش ئارقلىق پەرەزنىڭ كۇچگە ئىگە بولمايدىغانلىقىنى كۆرۇۋالالايمىز،يەنى ئادەتتىكى ئەھۋال ئاسىتدا تۆت تەرەپلكىنىڭ تىك بۆلگۇچى سىزىقىلىرى بىر نۇقىتدا كېسشمەيدۇ.
چەمبەرگە ئىچتىن ئۇرۇنغان تۆت تەرەپىلىكنىڭ تىك تەڭ بۇلگۇچى سىرىقىلىرىنىڭ نۇقىتىدا كېسىشدىغان-كېسشمەيدىغانلىقىنى ئىسپاتلاش.
بىرىنچى باسقۇچ:  قۇرالىنى تاللاپ،بىر چەمبەر سىزىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:چەمبەر ئۇستىدىن تۆت نۇقتا ئىلىپ،ئاندىن چۇققا نۇقىتلارنىڭ تەرتىپى بۇيىچە بۇ تۆت نۇقتىنى تاللاپ،تۆپ تەرەپلىك قۇرىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:تۆت تەرەپىنىڭ تىڭ تەڭ بۇلگۇچى سىزىقىنى قۇرىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ:تۆت تەرەپىلىكنىڭ چۇققا نۇقىتىلىرنى سۆرەش ئارقلىق تۆت دانە تىك تەڭ بۆلگۇچى سىزىقىنىڭ باشىتىن-ئاخىرى بىر نۇقتىدا كېسشىدىغانلقىنى كۇرۇۋالالايمىز.
ئۇچبۈلۇڭنىڭ ئۈچ تال ئوتتۇرا سىزىقىنىڭ بىر نۇقىتدا كېسشدىغان كىسېشمەيدىغانلقىنى ئىسپاتلاش.
بىرىنىچى باسقۇچ:△ABCنى قۇرۇۋالىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ: AB بىلەنAC تەرەپىنى تاللاپ،«Construct-Midpoint»
(شەكىل سىزىش-ئوتتۇرا نۇقتا)ناملىق كوماندىنى ئىجرا قىلىپ،ئىككى تەرەپنىڭ ئوتتۇرا نۇقىتىسىنى DۋەE بىلەن ئىپادىلىۋالىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ: Aۋە Fنۇقىتىنى بىرلا ۋاقىتتا تاللاپConstruct-line(شەكىل سىزىش-تۇز سىزىق)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قىلىپ،بىر تال تۈز سىزىق قۇرۇۋالىمىز.ئۇ BCتەرەپ بىلەنGنۇقتىدا كېسىشىدۇ.
بەشىنچى باسقۇچ:Bۋە Gنۇقتىنى تاللاپ،«Measure-Distance»
(ئۆلچەش-ئارىلىق)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قىلىپ،بۇ ئىككى نۇقىتنىڭ ئارىلىقنى ئۆلچەيمىز.ئاندىن يەنەCبىلەن Gنىڭ ئارىلىقىنمۇ ئۆلچەيمىز.
ئالىتنچى باسقۇچ:AGتۈز سىزىقىنى يۇشۇرۇپ،ئاندىنAGكېسكىنى قۇرۇپ چىقىمىز.
يەتتىنچى باسقۇچ:ئۇچبۇلۇڭنىڭ چۇققا نۇقتىلىرىنى سۆرەپ،Gنىڭ BCتەرەپنىڭ ئوتتورا نۇقىتىسى ياكى ئەمەسلكىنى كۆزىتىمىز.يەنى Gكېسكىنىڭ ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئۈچىنىچى تەرەپ ئوتتۇرا سىزىقى ياكى ئەمەسلكنى ئىسپاتلايمىز.
3.بىر قانچە نۇقتىنىڭ ئورتاق سىزىقىنى تەكشۇرۇش
بىرىنچى باسقۇچ:ئۇچبۇلۇڭ قۇرۇپ چىقىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئېغرلىق مەركىزىنى قۇرۇپ چىقىمىز.ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئۈچ تال ئوتتۇرا سىزىقنىڭ كېسىشىش نۇقتىسى دەل ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئېغرلىق مەركىزى بۇلىدۇ.يۇقىرىقى ئۆگىنىشلەر ئارقلىق بىز ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئۈچ تال ئوتتۇرا سىزىقىنىڭ بىر نۇقىتدا كېسىشىدىغانلقىنى ئىسپاتلاپ چىقىتۇق،شۇڭلاشقا ئۇچبۇلۇڭنىڭ ئىككى تال ئوتتۇرا سىزىقنىڭ كېىسىشىش نۇقىتىسىنى ئالساقلا بۇلىدۇ.
تاپشۇرۇق:
ئەمەلى مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:



گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى
2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
ئون ئۈچىنچى دەرىس تەكشىىلىكتىكى شەكىللەرنى قۇرۇش
ئوقۇتۇش نىشانى:ئەمەليەت داۋامىدا گېئۇمىترىيىلك دوسكىدىن پايدىلنىپ نۇقتا ۋە سىزىق قۇرالايدىغان بولۇش
مۇھىم نۇقتىلار :                                                  
كوماندا ئارقلىق ئوتتۇرا نۇقتا،تىك سىزىق،بۇلۇڭ بىسېكتىرىساسنى سىزىشنى ئۆگنۋېلىش،بەلگە سىزىق تاختىسدىكى شەكىللەرنى سىزىشنى ئۆگىنۋېلىش،گېئومېتىرىيىلىك مۇناسۋەتنىڭ ئۆزگەرمەسلىك خۇسۇسىيتىنى چۇشىنىش.
قېيىن نۇقتا:ئەمىليەت داۋامىدا كوماندا ئارقلىق ئوتتۇرا نۇقتا،تىك سىزىق،بۇلۇڭ بىسېكتىرىساسنى سىزىشنى ،بەلگە سىزىق تاختىسدىكى شەكىللەرنى سىزىشنى،گېئومېتىرىيىلىك مۇناسۋەتنىڭ ئۆزگەرمەسلىك خۇسۇسىيتىنى بىلەيدىغان بولۇش
ئوقۇتۇش جەريانى:
1. كېسكنى ئىشلىتىپ گۇل نۇسخسىنى ھاسىل قىلىش
بىرىنچى باسقۇچ:بىر تال گۇرىزنتال كېسىك سىزىپ،بۇ كېسكىنى يان تەرەپ قىلىپ،بىر دانە كۋادرات قۇرۇپ چىقىمىز.ئاندىن كۋادرات دىئاگۇناللىرنىڭ كېىشىش نۇقىتسىنى تېپىپ چىقىمىز.
ئىككىنىچى باسقۇچ: كېىشىش نۇقىتتسنى ئايلنىش مەركىزى قىلىپ،ئاندىن كۋادراتنى تاللاپ،ئۇنى°45ئايلاندۇرۇپ،يانتۇ قۇيۇلغان كۋادراتتىن بىرنى قۇرۇپ چىقىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ: كۋدراتنىڭ تۆت چۇققا نۇقىتىسنى تاللاپ،ئاندىن 
«Construct-Quadrilateral interior»(شەكىل سىزىش-كۋادراتنىڭ ئىچكى قسمى)ناملىق كومادىنى ئىجرا قىلىپ،كۋادرات شەكىلىك رايۇن قۇرۇپ،ئۇنى ماس ھالدىكى رەڭ بىلەن بەلگىلۋالىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ: يانتۇ كۋادراتنىڭ تۆت چۇققا نۇقتىىسنى تاللاپ،كۋادراتنىڭ ئىچكى قىسىمىنى ھاسل قىلىمىز ۋە ئۇنڭىغا رەڭ بېرىمىز.



بەشىنچى باسقۇچ: شەكىلىنىڭ سول تەرەپ ئەڭ چەتتىكى نۇقتىنى ئايلنىش مەركىزى قىلىپ بەلگىلەپ،ئاندىن پۇتكۇل شەكىلىنى تاللاپ،شەكىلنى°180 ئايلاندۇرىمىز.
ئالىتنچى باسقۇچ:بەشىنچى باسقۇچتىكى مەشغۇلاتىنى يەنە بىر قېتىم ئىجرا قىلىپ،بىر قاتار تىزىلىغان تۆت دانە ئاساسىي شەكىلگە ئېرىشمىز.
يەتتىنچى باسقۇچ:شەكىلىنىڭ ئاستىدىكى ئككى دانە چۇققا نۇقتىنى تاللاپ،بىر تال كېسىك يۇرگۇزۇپ،ئۇنى ئەينەك يۇزى قىلىپ  بەلگىلەيمىز.



سەككىزىنچى باسقۇچ:بارلىق شەكىلىنى تاللاپ،رېفلېكىس شەكىلنى قۇرۇپ،ئاندىن ئەينەك يۇزى قىلىپ بەلگىلىگەن كېسكىنى يۇشۇرۇپ قۇيىمىز.
ئەمەلي مەشغۇلات  تۆۋەندىكىدەك گۇل نۇسخسىنى قۇرۇش
-1ئاساسلىق شەكىل قۇرۇش
بىرىنچى باسقۇچ:يېڭدىن بىر رەسىم تاختىسى ھۆججىتى قۇرىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:    قۇرالىنى تاللاپ،رەسىم سىزىش تاختسىغا  بىر تال گۇرىزنتال كېسىك سزىپ چىقىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:كىسىكىنىڭ ئوڭ ئۇچىنى ئايلىنىش مەركىزى قىلىپ،پۇتكۇل كېسىكىنى تاللاپ،ئۇنى°180ئايلاندۇرىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ:شەكىلىنىڭ ئوڭ ئۇچىنى ئايلىنىش مەركىزى قىلىپ،پۇتكۇل شەكلىنى تاللاپ،ئۇنى°180ئايلاندۇرىمىز.
بەشىنچى باسقۇچ:تۆتىنچى باسقۇچىنى تەكرارلاپ،تەڭ سەككىز بۆلەككە بۆلۇنگەن كېسىكىتىن بىرنى قۇرۇپ چىقىمىز.
ئالتىنچى باسقۇچ:كېسكىنىڭ سول ئۇچىنى ئايلىنىش مەركىزى قىلىپ،شەكىلىنى°90ئايلاندۇرىمىز.
يەتتىنچى باسقۇچ:گۇرىزۇنتال كېسىك ئۇستدىكى ئىككىنچى نۇقتا بىلەن ۋېرتىكال كېسىك ئۇستدىكى تۇققۇزىنچى نۇقتا(چۇققا نۇقتا)ئارىسىغا بىر تال كېسىك سىزىمز.
سەككزىنچى باسقۇچ:گۇرىزۇنتال كېسىك ئۇستىدىكى ئۈچىنچى نۇقتا بىلەن ۋېرتىكال كېسىك ئۈستدىكى سەككىزىنچى نۇقتا(ئىككىنچى چۇققا نۇقتا)ئارىسىغا بىر تال كېسىك سىزىمز.
تۇققۇزىنچى باسقۇچ:مۇشۇ تەرتىپ بۇيىچە تاكى گۇرىزۇنتال كېسىك ئۇستىدىكى تۇققۇزىنچى نۇقتا بىلەن ۋېرتىكال كېسىك ئۇستىدىكى ئىككىنچى نۇقتا ئارىسغا بىر تال كېسىك قۇرىمىز.مەشغۇلات ئاخىرلاشقاندا،ئاساسىي شەكىلنى قۇرۇشمۇ ئاخىرلىشدۇ.
2. ئاساسىي شەكلىنى ئۆزگەرتىش
بىرىنچى باسقۇچ:ئاساسىي شەكىلىنى تاللاپ،«Edit-Copy»
(تەھرىرلەش-كۆچۇرۇش)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قىلىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:يېڭىدىن بىر رەسىم سىزىش تاختىسى قۇرۇپ،«Edit-Paste»(تەھرىرلەش-چاپلاش)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا  قىلىپ ئاساسىي شەكىلىنى يېڭى رەسىم سىزىش تاختىسىغا چاپلايمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:ئاساسىي شەكىلدىكى تىك بۇلۇڭ چوققا نۇقىتىسىنى ئىككى چېكىپ،ئۇنى ئايلىنىش مەركىزى قىلىپ بەلگىلەيمىز.
تۆتىنجى باسقۇچ:پۈتكۈل شەكىلنى تاللاپ،شەكىلنى°90س ئايلانىدۇرىمىز .
بەشىنىجى باسىقۇچ ؛« Transform- Rmtate» (ئۆزگەرتىش-ئايلاندۇرۇش)
ناملىق كوماندىنى ئىككى قېتىم ئىجىرا قىلىپ،°90ئايلاندۇرۇپ،تاللانغا شەكلىنى بىرىنچى شەكىل قىلىپ قۇرۇۋالىمىز.
تۆۋەندىكدەك گۇل نۇسخسىنى قۇرۇش
بىرىنچى باسقۇچ:يېڭدىن بىر رەسىم سىزىش تاختىسى قۇرىمىز،ئاندىن ABكېسكىنى سىزىپ،ئۇستىدىن بىر Cنۇقتا ئېلىۋالىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:ھېسابلغۇچ دىئالوگ رامكىنى ئېچىپ،«AC/AB»نىڭ قىممتىنى تېىپىپ چىقىمىز.
ئۈچىنچى باسقۇچ:DEكېسكىنى قۇرۇپ DE نى تەرەپ قىلىغان كۋادراتتىن بىرنى سىزىپ چىقىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ: «AC/AB»نىڭ ھېسابلاش ئىپادىسىنى تاللاپ،
«Transform-Mark Scale Factor»(ئۆزگەرتىش-نىسبەت ئەزاسىنى بەلگە قىلىش)كوماندىسىنى ئىجىرا قىلىپ ئۆزگىرىش نىسبىتىنى بەلگىلىۋالىمىز.
بەشىنچى باسقۇچ:Dنۇقتىنى ئايلىنىش مەركىزى قىلىپ،Eنۇقىتنى تاللاپ
«Transform-Dilate»(ئۆزگەرتىش-چۇڭلىتىش ياىكى كىچىكلىتش)ناملىق كوماندىنى ئىجىرا قىلىپE′نۇقتىنى قۇرۇپ چىقىمىز.
تاپشۇرۇق:
ئەمەلى مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:






گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى






2012.يىلى   ئاينىڭ  كۈنى
ئۇچۇر تېخنىكا دەرسىنىڭ  -سائەتلىك دەرس تەييارلىقى
ئون تۆتىنچى دەرس ستېرېئولۇق شەكىللەر
ئوقۇتۇش نىشانى:ئەمەليەت داۋامىدا گېئۇمىترىيىلك دوسكىدىن پايدىلنىپ بىر نۇقتا ئارقىلىق ۋە ئىككى نۇقتا ئارقىلىق ئېنقلاشتۇرۇپ كۇرسىتدىغان شەكىلىنى قۇرۇشنى،ايلىنالايدىغان سېرېئولۇق شەكىللەرنى قۇرۇشنى ئۆگىنىش.
مۇھىم نۇقتا:                                                  
گېئۇمىترىيىلك دوسكىدىن پايدىلنىپ بىر نۇقتا ئارقىلىق ۋە ئىككى نۇقتا ئارقىلىق ئېنقلاشتۇرۇپ كۇرسىتدىغان شەكىلىنى قۇرۇشنى،ايلىنالايدىغان سېرېئولۇق شەكىللەرنى قۇرۇشنى نەزەرىيە جەھەتتىن ئۆگىنىش.
 قېيىن نۇقتا: ئەمەليەت داۋامىدا گېئۇمىترىيىلك دوسكىدىن پايدىلنىپ بىر نۇقتا ئارقىلىق ۋە ئىككى نۇقتا ئارقىلىق ئېنقلاشتۇرۇپ كۇرسىتدىغان شەكىلىنى قۇرۇشنى،ايلىنالايدىغان سېرېئولۇق شەكىللەرنى قۇرۇشنى بىلىدىغان ۋە قول سىلپ ئىشلىيەلەيدىغان بولۇش.
ئوقۇتۇش جەريانى:
1.پېئوسپېكتىۋ
بىرنىچى باسقۇچ؛كۋادرات´A´ABB نى قۇرۇلىۋالىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ؛كۋادىرات سرتىغا بىر V نۇقتا سىزىپ ئاندىن كېسىكنى تاللاپ(شەكىل سىزىش ـــــ پاراللېل سىزىق)نامىلىق كۇماندىنى ئىجىرا قىلىپ V نۇقتىدىن ئۆتكەن BA غا پاراللېل بۇلغان سىزىقىنى قۇرۇپ چىقىمىز.
ئۈچىنىچى باسقۇچ؛ Vنۇقتىنى ئايرىم ـ ئايرىم ھالدا كۇۋادراتنىڭ چۇققا نۇقتىلىرى بىلەن تۇتاشتۇرۇپ ئۇلارنى تاللايىمىز،ئاندىن (كۆرسىتىش ــ سىزىق كەڭلىكى ـــ سۇس سىزىق)نامىلىق كۇماندىنى ئىجىرا قىلىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ؛AV ئۈسىتىدىن بىر D دىن ئۆتكەن BA غا پاراللېل بۇلغان تۈز سىزىق يۇرگۇزىمىز.ئاندىنBVبىلەن كېسىش نۇقتىسنى E قىلىپ بەلگىلەيىمىز.
بەشىنچى باسقۇچ: D نۇقتىدىن ئۆتكەن AAغا پاراللېل بۇلغان تۈز سىزىق يۇرگۇزۇ AV كىېسىشكەن نۇقتىنى G بىلەن ،ئىپادىلەيمىز.Eدىن ئۆتكەن BBغا پاراللېل بولغان تۈز سزىق يۇرگۇزۇپ BV بىلەن كېسشكەن نۇقىتنى Fبىلەن قىلىپ بەلىگلەيمىز.
ئالىتنىچى باسقۇچ:كېسىك ئارقىلىق EFGD نى تۇتاشتۇرىمىز.
يەتتىنچى باسقۇچ:AD،BE، G´AۋەF´B لەرنى تۇتاشتۇرۇپ،شەكىلىنى زىننەتلەيمىز.


سەككىزىنچى باسقۇچ؛ A،DياكىVنۇقتىنى سۆرەش ئارقىلىق ھەر خىل پېرسپېكتىۋ سۈرەيكە ئېىرىشىمىز.
توققۇزىنچى باسقۇچ؛(بىر نۇقتا سپېكتىۋى)نامىلىق ھۆججەت نامى بىلەن ھۆججەتنى ساقلايمىز.
2. تۆت تەرەپلىكنىڭ ئىككى نۇقتىدىن پېرسپېكتىۋ سۈرىتىىنى قۇرۇش.
بىرىنچى باسقۇچ:يىڭدىن شەكىل سىزىش تاختىسى قۇرۇپ، بىر دانە كېسىك BA نى سىزىۋالىمىز. BA نىڭ سىرتىدىن بىر U نۇقتا ئېلىپ Uنۇقتىدىن ئۇتكەن BA غا تىك بۇلغان سىزىق سىزىۋالىمىز.ئاندىن بۇ تىك سىزىق ئۈسىتىدىن بىر V نۇقتا ئالىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ: AU،BU،AV،ۋەBVلارنى تۇتاشتۇرىمىز.
ئۈچىنىچى باسقۇچ: AU ئۈسىتىدىن بىر C نۇقتا ئېلىپ C دىن ئۆتكەن BA غا پاراللېل بولغان سىزىق يۈرگۈزىمىز،ھەمدە BU بىلەن كېسشىش نۇقتىسنى G بىلەن ئىپادىلىۋالىمىز.
تۆتىنچى باسقۇچ؛ AV ئۈسىتىدىن D نۇقتا ئېلىپ  BA غا پاراللېل بولغان تۈز سىزىق يۇرگۇزۇپ BV بىلەن كېسشدىغان نۇقتىنى H بىلەن ئىپادىلەيىمىز.
بەشىنچى باسقۇچ؛AC,AD,BGۋەBH لارنى تۇتاشتۇرىمىز.
ئالتنچى باسقۇچ؛UD,UH,VCۋەVG لارنى تۇتاشتۇرۇپ ھەر قايسى كېسىكلەرنىڭ كېسىشىش نۇقتىسى ۋە تۆت تەرەپلىكنىڭ قىرلىرىنى سىزىپ چىقىمىز.

يەتتىنچى باسقۇچ:UۋەVنۇقتىدىن ھەرقايسى چوققا نۇقتىلارغىچە بولغان تۇتاشتۇرغۇچى سىزىقلارنى يۇشۇرۇپ قۇيىمىز.
سەككىزىنچى باسقۇچ: UۋەVنۇقتىنى سۆرەپ CۋەDنۇقتىنىڭ ئورنىنى ئۆزگەرتىپ ھەر خىل شەكىلىدىكى پېرسپېكتىۋ سۈرەتلەرنى كۆزىتىمىز.
توققۇزىنچى باسقۇچ:(ئىككى نۇقتا پېرسپېكتۋى)نامىلىق ھۆججەت نامى بىلەن بۇ ھۆججەتنى ساقلىۋالىمىز.
3.ئايلىنالايدىغان ستېرېئولۇق شەكىللەرنى قۇرۇش.
بىرىنچى باسقۇچ؛A نى مەركەز قىلىغان ئىككى دانە مەركەزداش چەمبەر قۇرۇپ چىقىمىز.
ئىككىنچى باسقۇچ:چوڭ چەمبەت ئۈسىتدىن CۋەEنۇقتىنى ئېلىپCAۋە رادىئۇسنى قۇرۇپ چقىمىز.ئاندىن EAبىلەن كىچىك چەمبەرنىڭ كېسىشكەن نۇقتىسنى Fبىلەن ئىپادىلەيىمىز.
ئۈچىنىچى باسقۇچ: Aنۇقتىدىن ئۆتكەنCAرادىئوسنىڭ تىك سىزىقى KنىEنۇقتىدىن ئۆتكەن CA نىڭ تىك سىزىقىMنىFنۇقتىدىن ئۆتكەنCAنىڭ پاراللېل سىزىقىNلارنى يۇرگۇزۇپ MبىلەنNنىڭ كېسشكەن نۇقتىسىنى Gبىلەن ئىپادىلىۋالىمىز.
تاپشۇرۇق:
ئەمەلى مەشغۇلات قىلايدىغان بولۇش
دەرىستىن كېينكى يەكۈن:





گورۇپپا مەسئۇلى ئىمزاسى:                                        
                                                                                  2012-يىلى  -ئاينىڭ  -كۈنى